آیه شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ وَ الْمَلائِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلّا هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ [18]
خداوند، [با ايجاد نظام هماهنگ جهان هستى] گواهى مى‌دهد كه معبودى جز او نيست و فرشتگان و صاحبان دانش، [نيز، بر اين مطلب] گواهى مى‌دهند؛ درحالى‌كه [خداوند] قيام به عدالت دارد؛ معبودى جز او نيست، اوست توانا و حكيم.
الباقر (علیه السلام)- فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَشْهَدُ بِهَا لِنَفْسِهِ وَ هُوَ کَمَا قَالَ فَأَمَّا قَوْلُهُ وَ الْمَلائِکَةُ؛ فَإِنَّهُ أَکْرَمَ الْمَلَائِکَهًَْ بِالتَّسْلِیمِ لِرَبِّهِمْ وَ صَدَّقُوا وَ شَهِدُوا کَمَا شَهِدَ لِنَفْسِهِ.
امام باقر (علیه السلام) خداوند گواهی می‌دهد که خدایی جز ذات یکتایش نیست و همین‌طور هم هست. ملائکه نیز همین گواهی را می‌دهند خداوند به آن‌ها احترام گزارده که تسلیم به پروردگارند و گواهی دارند».
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ وَهْبُ بْنُ وَهْبٍ الْقُرَشِیُّ سَمِعْتُ الصَّادِقَ (علیه السلام) یَقُول: قَدِمَ وَفْدٌ مِنْ فِلَسْطِینَ عَلَی الْبَاقِرِ (علیه السلام) فَسَأَلُوهُ عَنْ مَسَائِلَ فَأَجَابَهُمْ ثُمَّ سَأَلُوهُ عَنِ الصَّمَدِ فَقَالَ: تَفْسِیرُهُ فِیهِ الصَّمَدُ خَمْسَهًُْ أَحْرُفٍ فَالْأَلِفُ دَلِیلٌ عَلَی إِنِّیَّتِهِ وَ هُوَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ ذَلِکَ تَنْبِیهٌ وَ إِشَارَهًٌْ إِلَی الْغَائِبِ عَنْ دَرْکِ الْحَوَاسِّ.
امام صادق (علیه السلام) گروهی از اهل فلسطین بر حضرت باقر (علیه السلام) وارد شدند و از او مسائلی چند سؤال کردند. و ایشان جواب داد. بعد از آن از او از معنی صمد سؤال کردند. امام (علیه السلام) فرمود: «تفسیرش در خود آن است و الصَّمَدِ پنج حرف است پس الف دلیل است بر اِنّیّت و تحقّق آن و قول خداوند عزّوجلّ است: شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ؛ و آن تنبیه و اشاره به‌سوی غایب از درک حواس است».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَمَّا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ هَذِهِ الْآیَاتِ أَنْ یَهْبِطْنَ إِلَی الْأَرْضِ تَعَلَّقْنَ بِالْعَرْشِ وَ قُلْنَ أَیْ رَبِّ إِلَی أَیْنَ تُهْبِطُنَا إِلَی أَهْلِ الْخَطَایَا وَ الذُّنُوبِ! فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِنَّ أَنِ اهْبِطْنَ فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا یَتْلُوکُنَّ أَحَدٌ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) وَ شِیعَتِهِمْ فِی دُبُرِ مَا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ مِنَ الْمَکْتُوبَهًِْ فِی کُلِّ یَوْمٍ إِلَّا نَظَرْتُ إِلَیْهِ بِعَیْنِیَ الْمَکْنُونَهًِْ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ نَظْرَهًًْ أَقْضِی لَهُ فِی کُلِّ نَظْرَهًٍْ سَبْعِینَ حَاجَهًًْ وَ قَبِلْتُهُ عَلَی مَا فِیهِ مِنَ الْمَعَاصِی وَ هِیَ أُمُّ الْکِتَابِ وَ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ وَ آیَهًُْ الْکُرْسِیِّ وَ آیَهًُْ الْمُلْکِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) چون خدای عزّوجلّ به این آیات فرمان داد که به زمین فرود آیند آن‌ها به عرش در آویختند و گفتند: «پروردگارا به کجا ما را فرومی‌فرستی؟ به‌سوی خطاکاران و گنه‌کاران»؟! پس خدای عزّوجلّ به آن‌ها فرمود: «فرود آیید که به عزّت و جلال خودم سوگند که هیچ‌کس از آل‌محمّد (علیهم السلام) و شیعیان آن‌ها شما را در هر روز دنبال نماز واجبش نخواند جز اینکه به نظر مخصوصی در هر روز هفتاد بار به او نظر کنم و در هر نظر هفتاد حاجت او را برآورم و او را با آنچه گناه دارد بپذیرم و آن آیات عبارت است از ام‌الکتاب (سوره‌ی مبارکه‌ی حمد) و آیه‌ی شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ و آیهًْ‌الکرسی و آیه‌ی مُلک (آل عمران/۲۶)».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ فَاتِحَهًَْ الْکِتَابِ وَ آیَهًَْ الْکُرْسِیِّ وَ الْآیَتَیْنِ مِنْ آلِ عِمْرَانَ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ قُلِ اللهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ إِلَی آخِرِهَا مُعَلَّقَاتٌ مَا بَیْنَهُنَّ وَ بَیْنَ اللَّهِ تَعَالَی حِجَابٌ یَقُلْنَ: یَا رَبِّ! تُهْبِطُنَا إِلَی أَرْضِکَ وَ إِلَی مَنْ یَعْصِیکَ! فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی: لَا یَقْرَؤُکُنَّ أَحَدٌ مِنْ عِبَادِی دُبُرَ کُلِّ صَلَاهًٍْ إِلَّا جَعَلْتُ الْجَنَّهًَْ مَثْوَاهُ عَلَی مَا کَانَ فِیهِ وَ لَأَسْکَنْتُهُ حَظِیرَهًَْ الْقُدْسِ وَ لَأَنْظُرَنَّ إِلَیْهِ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ نَظْرَهًًْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) سوره‌ی حمد و آیهًْ‌الکرسی و این دو آیه از سوره‌ی آل‌عمران: شَهِدَ الله أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ ... و آیه‌ی قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ ... میان آن‌ها و خدای تعالی پرده‌ای آویخته است. می‌گویند: «پروردگارا! آیا ما را به‌سوی زمینت و به‌سوی کسی که تو را نافرمانی می‌کند فرو می‌فرستی»؟! پس خدای تعالی فرمود: «هیچ یک از بندگان من شما را بعد از هر نماز نمی‌خواند مگر اینکه بهشت را با آنچه در آن است اقامتگاه او قرار می‌دهم و او را در بهشت حظیرةالقدس مسکن می‌دهم و هر روز هفتاد بار نگاه مهربانانه به او می‌نمایم».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- القُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی لُبِّ اللُّبَابِ، عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ: مَنْ قَرَأَ شَهِدَ اللهُ مَرَّهًًْ وَاحِدَهًًْ حَرَّمَ اللَّهُ ثُلُثَ جَسَدِهِ عَلَی النَّارِ وَ مَنَ قَرَأَهَا مَرَّتَیْنِ حَرَّمَ اللَّهُ ثُلُثَیْ جَسَدِهِ عَلَی النَّارِ وَ مَنْ قَرَأَهَا ثَلَاثَ مَرَّاتٍ حَرَّمَ اللَّهُ جَمِیعَ جَسَدِهِ عَلَی النَّارِ وَ رَأَی (صلی الله علیه و آله) لَیْلَهًَْ أُسْرِیَ بِهِ بَابَ الْجَنَّهًِْ مُغْلَقاً عَلَی عَبْدٍ ثُمَّ رَآهُ مَفْتُوحاً فَسَأَلَ عَنْ ذَلِکَ فَقِیلَ لِأَنَّهُ قَرَأَ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرکس آیه‌ی شَهِدَ الله را یک‌مرتبه بخواند خداوند یک‌سوّم بدنش را بر آتش حرام می‌کند و هرکس آن را دو مرتبه بخواند خداوند دوسوّم بدنش را بر آتش حرام می‌کند و هرکس آن را سه‌مرتبه بخواند خداوند همه‌ی بدنش را بر آتش حرام می‌کند و پیامبر (صلی الله علیه و آله) در شبی که او را به آسمان بردند درِ بهشت را به‌روی بنده‌ای بسته دید؛ سپس دید که در باز شده است علّت آن را پرسید؛ گفته شد: «برای اینکه او آیه‌ی شَهِدَ الله أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ را خواند».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ شَهِدَ اللَّهُ الْآیَهًَْ عِنْدَ مَنَامِهِ خَلَقَ اللَّهُ مِنْهَا سَبْعِینَ أَلْفَ خَلْقٍ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرکس آیه: شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلّا هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ را هنگام خوابش بخواند خداوند از آن هفتادهزار مخلوق می‌آفریند که تا روز قیامت برایش طلب آمرزش می‌نمایند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ ابْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ بَشِیراً لَا یُعَذِّبُ اللَّهُ بِالنَّارِ مُوَحِّداً أَبَداً وَ إِنَّ أَهْلَ التَّوْحِیدِ لَیَشْفَعُونَ فَیُشَفَّعُونَ ثُمَّ قَالَ (صلی الله علیه و آله): إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ أَمَرَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بِقَوْمٍ سَاءَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی دَارِ الدُّنْیَا إِلَی النَّارِ فَیَقُولُونَ: یَا رَبَّنَا! کَیْفَ تُدْخِلُنَا النَّارَ وَ قَدْ کُنَّا نُوَحِّدُکَ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ کَیْفَ تُحْرِقُ بِالنَّارِ أَلْسِنَتَنَا وَ قَدْ نَطَقَتْ بِتَوْحِیدِکَ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ کَیْفَ تُحْرِقُ قُلُوبَنَا وَ قَدْ عَقَدَتْ عَلَی أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَمْ کَیْفَ تُحْرِقُ وُجُوهَنَا وَ قَدْ عَفَّرْنَاهَا لَکَ فِی التُّرَابِ أَمْ کَیْفَ تُحْرِقُ أَیْدِیَنَا وَ قَدْ رَفَعْنَاهَا بِالدُّعَاءِ إِلَیْکَ؟ فَیَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ: عِبَادِی سَاءَتْ أَعْمَالُکُمْ فِی دَارِ الدُّنْیَا فَجَزَاؤُکُمْ نَارُ جَهَنَّمَ. فَیَقُولُونَ: یَا رَبَّنَا! عَفْوُکَ أَعْظَمُ أَمْ خَطِیئَتُنَا؟ فَیَقُولُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی: بَلْ عَفْوِی. فَیَقُولُونَ: رَحْمَتُکَ أَوْسَعُ أَمْ ذُنُوبُنَا؟ فَیَقُولُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ: بَلْ رَحْمَتِی. فَیَقُولُونَ: إِقْرَارُنَا بِتَوْحِیدِکَ أَعْظَمُ أَمْ ذُنُوبُنَا؟ فَیَقُولُ تَعَالَی: بَلْ إِقْرَارُکُمْ بِتَوْحِیدِی أَعْظَمُ. فَیَقُولُونَ: یَا رَبَّنَا! فَلْیَسَعْنَا عَفْوُکَ وَ رَحْمَتُکَ الَّتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ. فَیَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ: مَلَائِکَتِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی مَا خَلَقْتُ خَلْقاً أَحَبَّ إِلَیَّ مِنَ الْمُقِرِّینَ بِتَوْحِیدِی وَ أَنْ لَا إِلَهَ غَیْرِی وَ حَقٌّ عَلَیَّ أَنْ لَا أُصْلِیَ أَهْلَ تَوْحِیدِی أَدْخِلُوا عِبَادِیَ الْجَنَّهًْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «قسم به کسی که مرا به حقّ، بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده مبعوث کرد؛ خداوند هرگز موحّدی را با آتش عذاب نمی‌کند و اهل بهشت شفاعت می‌کنند و شفاعتشان مورد قبول واقع می‌شود». سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هنگامی‌که روز قیامت می‌شود، خدای تبارک‌وتعالی گروهی را که اعمالش در دنیا بد بوده به‌سوی آتش فرمان می‌دهد. پس عرض می‌کنند: «پروردگارا! چگونه ما را داخل آتش می‌کنی درحالی‌که در دنیا تو را یگانه می‌دانستیم و چگونه قلب‌هایمان را می‌سوزانی درحالی‌که اعتقاد دارد که خدایی جز تو نیست و یا چگونه صورت‌هایمان را می‌سوزانی درحالی‌که آن را برای تو بر خاک می‌گذاشتیم و یا چگونه دست‌هایمان را می‌سوزانی درحالی‌که آن را به دعا به‌سوی تو بلند می‌کردیم»؟! پس خداوند جلّ‌جلاله می‌فرماید: «بندگان من اعمال شما در دنیا بد بود؛ پس جزای شما آتش جهنّم است». می‌گویند: «ای پروردگار ما! بخشش تو بزرگ‌تر است یا خطای ما»؟ می‌فرماید: «البتّه عفو من بزرگ‌تر است». عرض می‌کنند: «رحمت تو وسیع‌تر است یا گناهان ما»؟ می‌فرماید: «رحمت من وسیع‌تر است». عرض می‌کنند: «اقرار ما به یگانگی تو بزرگ‌تر است یا گناهان ما»؟ خدای عزّوجلّ می‌فرماید: «گناهان شما بزرگ‌تر نیست بلکه اقرار شما به یگانگی من بزرگ‌تر است». عرض می‌کنند: «پروردگارا! عفو و رحمتت که همه چیز را فراگرفته شامل ما هم بشود». خداوند جلّ‌جلاله می‌فرماید: «ای ملائکه‌ی من! سوگند به عزّت و جلالم! خلقی نیافریده‌ام که از اقرارکنندگان به یگانگی من و به اینکه خدایی غیر از من نیست، برایم محبوب‌تر باشد و سزاوار است بر من که اهل توحیدم را وارد آتش نکنم. بندگانم را وارد بهشت کنید».
الباقر (علیه السلام)- وَ أما قَوْلُهُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ فَإِنَّ أُولِی الْعِلْمِ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَوْصِیَاءُ (علیهم السلام) وَ هُمْ قِیَامٌ بِالْقِسْطِ وَ الْقِسْطُ هُوَ الْعَدْلُ فِی الظَّاهِرِ وَ الْعَدْلُ فِی الْبَاطِنِ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
امام باقر (علیه السلام) امّا قول خداوند متعال: أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ؛ صاحبان علم، انبیاء و اوصیاء (علیهم السلام) هستند و آن‌ها بپادارنده‌ی عدل و دادگری در ظاهر هستند و عدلِ در باطن، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.
الکاظم (علیه السلام)- أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ؛ قَالَ هُوَ الْإِمَامُ.
امام کاظم (علیه السلام) أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ؛ یعنی امام.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الأمَالِی لِلشَّیخِ الطُوسِی قَالَ رَسُولُ اللَّه (صلی الله علیه و آله): إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا خَرَجَ فِی طَلَبِ الْعِلْمِ نَادَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ فَوْقِ الْعَرْشِ مَرْحَباً بِکَ یَا عَبْدِی أَتَدْرِی أَیَّ مَنْزِلَهًٍْ تَطْلُبُ وَ أَیَّ دَرَجَهًٍْ تَرُومُ تُضَاهِی مَلَائِکَتِی الْمُقَرَّبِینَ لِتَکُونَ لَهُمْ قَرِیناً لَأُبَلِّغَنَّکَ مُرَادَکَ وَ لَأُوصِلَنَّکَ بِحَاجَتِکَ. فَقِیلَ لِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام): مَا مَعْنَی مُضَاهَاهًِْ مَلَائِکَهًِْ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الْمُقَرَّبِینَ لِیَکُونَ لَهُمْ قَرِیناً. قَالَ: أما سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ وَ ثَنَّی بِمَلَائِکَتِهِ وَ ثَلَّثَ بِأُولِی الْعِلْمِ الَّذِینَ هُمْ قُرَنَاءُ مَلَائِکَتِهِ وَ سَیِّدُهُمْ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ ثَانِیهِمْ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ ثَالِثُهُمْ أَهْلُهُ وَ أَحَقُّهُمْ بِمَرْتَبَتِهِ بَعْدَهُ قَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) ثُمَّ أَنْتُمْ مَعَاشِرَ الشِّیعَهًِْ الْعُلَمَاءُ بِعِلْمِنَا تأولون{تَالُونَ لَنَا} مَقْرُونُونَ بِنَا وَ بِمَلَائِکَهًِْ اللَّهِ الْمُقَرَّبِینَ شُهَدَاءُ لِلَّهِ بِتَوْحِیدِهِ وَ عَدْلِهِ وَ کَرَمِهِ وَ جُودِهِ قَاطِعُونَ لِمَعَاذِیرِ الْمُعَانِدِینَ مِنْ إِمَائِهِ وَ عَبِیدِهِ فَنِعْمَ الرَّأْیُ لِأَنْفُسِکُمْ رَأَیْتُمْ وَ نِعْمَ الْحَظُّ الْجَزِیلُ اخْتَرْتُمْ وَ بِأَشْرَفِ السَّعَادَهًِْ سَعِدْتُمْ حِینَ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) قُرِنْتُمْ وَ عُدُولُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ شَاهِرِینَ بِتَوْحِیدِهِ وَ تَمْجِیدِهِ جُعِلْتُمْ وَ هَنِیئاً لَکُمْ إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) لَسَیِّدُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ إِنَّ أَصْحَابَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) الْمُوَالِینَ أَوْلِیَاءَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ الْمُتَبَرِّءِینَ مِنْ أَعْدَائِهِمَا أَفْضَلُ أُمَمِ الْمُرْسَلِینَ وَ إِنَّ اللَّهَ لَا یَقْبَلُ مِنْ أَحَدٍ عَمَلًا إِلَّا بِهَذَا الِاعْتِقَادِ وَ لَا یَغْفِرُ لَهُ ذَنْباً وَ لَا یَقْبَلُ لَهُ حَسَنَهًًْ وَ لَا یَرْفَعُ لَهُ دَرَجَهًًْ إِلَّا بِهِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هنگامی‌که بنده‌ی خدا برای طلب علم از منزلش خارج می‌شود خدای عزّوجلّ از بالای عرش او را ندا می‌دهد: «ای بنده‌ی من خوش آمدی! آیا می‌دانی چه جایگاه و مقامی را طلب می‌کنی و چه رتبه‌ای را هدف قرار داده‌ای؟ به ملائکه‌ی مقرّبم شبیه شده‌ای تا با آن‌ها همنشین شوی قطعاً تو را به مراد و خواسته‌ات می‌رسانم». به علیّ‌بن‌حسین (علیه السلام) گفته شد: «معنی شباهت به ملائکه‌ی مقرّب خدای عزّوجلّ تا با آن‌ها همنشین شود، چیست»؟ فرمود: «آیا سخن خدای عزّوجلّ را نشنیدی که می‌فرماید: شَهِدَ الله أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛ پس در مقام شهادت به توحید، خدای متعال با نام خودش آغاز کرد و ملائکه‌اش را در مرحله دوّم قرارداد و صاحبان علم را که همنشین فرشتگان او در مرحله‌ی سوّم قرار داد؛ محمّد (صلی الله علیه و آله) سرور صاحبان علم و علی (علیه السلام) دوّمین آن‌هاست و سوّمینشان خاندان او هستند که سزاوارترینشان به منزّلت او بعد از او هستند سپس شما گروه شیعه که به علم ما آگاهید بعد از ما هستید همنشین ما و فرشتگان مقرّب خداوند هستید به یگانگی خداوند، عدل او، بخشندگی او و سخاوتش شهادت می‌دهید، عذر و بهانه‌ی دشمنان را حتی از کنیزان و بردگانش از بین می‌برید. پس چه عقیده‌ی خوبی را برای خودتان در نظر گرفتید و چه نصیب و سعادت بزرگی را برگزیدید و هنگامی‌که با محمّد (صلی الله علیه و آله) و خاندان پاکش همنشین شدید، با بزرگ‌ترین خوشبختی سعادتمند شدید بندگان عادل خداوند در زمینش و آشکارکننده‌ی یگانگی و عظمت خداوند قرار داده شدید. گوارایتان باد. محمّد (صلی الله علیه و آله) سرور اوّلین و آخرین است و یاران محمّد (صلی الله علیه و آله) که دوستان محمّد (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) را دوست می‌دارند و از دشمنان آن‌ها بیزاری می‌جویند برترین امّت‌های پیامبران (علیهم السلام) هستند و خداوند از هیچ‌کس عملی را قبول نمی‌کند مگر با این اعتقاد و گناهی از او نمی‌بخشد و کار نیکی را از او قبول نمی‌کند و او را درجه‌ای بالا نمی‌برد مگر با این اعتقاد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- رَوَی أَنَسُ‌بْنُ‌مَالِکٍ فِی فَضْلِ قِرَاءَهًِْ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ بِمَا تَضَمَّنَتْ مِنْ فَضِیلَهًِْ الْعِلْمِ وَ الْعُلَمَاءِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) تَعَلَّمُوا الْعِلْمَ فَإِنَ تَعْلِیمَهُ لِلَّهِ حَسَنَهًٌْ وَ مُدَارَسَتَهُ تَسْبِیحٌ وَ الْبَحْثَ عَنْهُ جِهَادٌ وَ تَعْلِیمَهُ مَنْ لَا یَعْلَمُهُ صَدَقَهًٌْ وَ تَذَکُّرَهُ لِأَهْلِهِ قُرْبَهًٌْ لِأَنَّهُ مَعَالِمُ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ مَنَارُ سَبِیلِ الْجَنَّهًِْ وَ الْأَنِیسُ فِی الْوَحْشَهًِْ وَ الصَّاحِبُ فِی الْغُرْبَهًِْ وَ الْمُحَدِّثُ فِی الْخَلْوَهًِْ وَ الدَّلِیلُ عَلَی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ السِّلَاحُ عَلَی الْأَعْدَاءِ وَ الْقُرْبَهًُْ عِنْدَ الْغُرَبَاءِ فَیَرْفَعُ اللَّهُ بِهِ أَقْوَاماً فَیَجْعَلُهُمْ یُقْتَدَی بِهِمْ وَ یُقْتَصُّ بِآثَارِهِمْ وَ یُنْتَهَی إِلَی رَأْیِهِمْ وَ تَرْغَبُ الْمَلَائِکَهًُْ فِی خَلَّتِهِمْ وَ بِأَجْنِحَتِهَا تَمْسَحُهُمْ وَ فِی صَلَاتِهِمْ تَسْتَغْفِرُ لَهُمْ کُلُّ رَطْبٍ وَ یَابِسٍ یَسْتَغْفِرُ لَهُمْ حَتَّی حِیتَانُ الْبِحَارِ وَ هَوَامُّهَا وَ سِبَاعُ الْأَرْضِ وَ أَنْعَامُهَا وَ السَّمَاءُ وَ نُجُومُهَا أَلَا وَ إِنَّ الْعِلْمَ حَیَاهًُْ الْقُلُوبِ وَ نُورُ الْأَبْصَارِ وَ قُوَّهًُْ الْأَبْدَانِ یَبْلُغُ بِالْعَبْدِ مَنَازِلَ الْأَحْرَارِ وَ مَجَالِسَ الْمُلُوکِ وَ الذِّکْرُ فِیهِ یَعْدِلُ بِالصِّیَامِ وَ مُدَارَسَتُهُ بِالْقِیَامِ وَ بِهِ یُعْرَفُ الْحَلَالُ وَ الْحَرَامُ وَ بِهِ تُوصَلُ الْأَرْحَامُ وَ هُوَ إِمَامُ الْعَمَلِ یُلْهِمُهُ اللَّهُ السُّعَدَاءَ وَ یَحْرِمُهُ الْأَشْقِیَاء.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) علم بیاموزید؛ چون فراگیری آن به خاطر خدا کار نیک و تمرین آن تسبیح و جستجوی آن جهاد و یاددادن آن به کسی که نمی‌داند صدقه و یادآوری آن به اهل علم نزدیکی به خداوند است؛ زیرا علم نشان‌دهنده‌ی حلال و حرام و روشنایی‌بخش راه بهشت و مایه‌ی آرامش در ترس و وحشت و رفیق در غربت و هم صحبت در تنهایی و راهنما در شادمانی و سختی و اسلحه در برابر دشمنان و مایه‌ی نزدیکی در نزد غریبه‌هاست. خداوند به‌واسطه‌ی علم گروهی را بالا می‌برد و آن‌ها را چنان قرار می‌دهد که به آن‌ها اقتدا کنند و از آن‌ها تبعیّت کنند و به رأی و نظر آن‌ها واقف شوند و فرشتگان به دوستی با آن‌ها رغبت می‌نمایند و بال‌هایشان را بر آن‌ها می‌کشند و در نمازهایشان برای آن‌ها طلب بخشش می‌نمایند. هر تَر و خشکی حتی ماهیان و جانوران دریا و حیوانات درّنده و چهارپایان اهلی زمین و آسمان و ستارگانش برای آن‌ها طلب مغفرت می‌کنند. آگاه باشید! که علم مایه‌ی حیات قلب‌ها و روشنایی دیدگان و قوّت بدن‌هاست. بنده را به مقام و منزلت آزادگان و جایگاه فرمانروایان می‌رساند و سخن‌گفتن درباره‌ی علم با روزه و تمرین آن با نماز و عبادت برابری می‌کند. به‌وسیله‌ی علم حلال و حرام شناخته می‌شود و به‌وسیله‌ی آن صله‌ی رحم می‌شود و علم پیشوای عمل است؛ خداوند آن را به سعادتمندان الهام می‌کند و اشقیا را از آن محروم می‌نماید.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ نُطْفَهًَْ الْإِمَام إِذَا سَکَنَت فِی الرَّحِمِ أَرْبَعَهًَْ أَشْهُرٍ وَ أُنْشِئَ فِیهَا الرُّوحُ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَلَکاً یُقَالُ لَهُ حَیَوَانُ فَکَتَبَ عَلَی عَضُدِهِ الْأَیْمَنِ وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَ إِذَا وَقَعَ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ وَقَعَ وَاضِعاً یَدَیْهِ عَلَی الْأَرْضِ رَافِعاً رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ فَأَمَّا وَضْعُهُ یَدَیْهِ عَلَی الْأَرْضِ فَإِنَّهُ یَقْبِضُ کُلَّ عِلْمٍ لِلَّهِ أَنْزَلَهُ مِنَ السَّمَاءِ إِلَی الْأَرْضِ وَ أما رَفْعُهُ رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ فَإِنَّ مُنَادِیاً یُنَادِی بِهِ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ مِنْ قِبَلِ رَبِّ الْعِزَّهًِْ مِنَ الْأُفُقِ الْأَعْلَی بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِیهِ یَقُولُ: یَا فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ! اثْبُتْ تُثْبَتْ فَلِعَظِیمٍ مَا خَلَقْتُکَ أَنْتَ صَفْوَتِی مِنْ خَلْقِی وَ مَوْضِعُ سِرِّی وَ عَیْبَهًُْ عِلْمِی وَ أَمِینِی عَلَی وَحْیِی وَ خَلِیفَتِی فِی أَرْضِی لَکَ وَ لِمَنْ تَوَلَّاکَ أَوْجَبْتُ رَحْمَتِی وَ مَنَحْتُ جِنَانِی وَ أَحْلَلْتُ جِوَارِی ثُمَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأَصْلِیَنَّ مَنْ عَادَاکَ أَشَدَّ عَذَابِی وَ إِنْ وَسَّعْتُ عَلَیْهِ فِی دُنْیَایَ مِنْ سَعَهًِْ رِزْقِی فَإِذَا انْقَضَی الصَّوْتُ صَوْتُ الْمُنَادِی أَجَابَهُ هُوَ وَاضِعاً یَدَیْهِ رَافِعاً رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ یَقُولُ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ قَالَ: فَإِذَا قَالَ ذَلِکَ أَعْطَاهُ اللَّهُ الْعِلْمَ الْأَوَّلَ وَ الْعِلْمَ الْآخِرَ وَ اسْتَحَقَّ زِیَارَهًَْ الرُّوحِ فِی لَیْلَهًِْ الْقَدْرِ.
امام صادق (علیه السلام) وقتی نطفه‌ی امام چهار ماه در رحم ماند و روح در آن آفریده شد خدای تبارک‌وتعالی مَلَکی را که حَیَوان (زندگی) نام دارد، می‌فرستد؛ این مَلَک بر بازوی راست امام می‌نویسد: «و کلام پروردگار تو با صدق و عدل به حدّ تمام رسید هیچ‌کس نمی‌تواند کلمات او را دگرگون سازد و او شنونده‌ی داناست» و وقتی از رحم مادرش بیفتد با دو دست بر روی زمین آید و سرش را به‌سوی آسمان بلند کند. و سرّ اینکه دو دست بر زمین قرار می‌دهد این است که او هر دانشی را که خدا از آسمان به زمین نازل‌کرده قبضه می‌کند و اینکه سَرش را به آسمان بلند می‌کند برای این است که یک نداکننده او را از درون عرش و از طرف پروردگار عزّت و از افق اعلی به نام او و نام پدرش صدا می‌کند، می‌گوید: «ای فلان پسر فلان! ثابت باش که ثابت قدم می‌شوی. تو را برای امر عظیمی آفریده‌ام؛ تو برگزیده‌ی من از میان خلقم و رازدار و گنجینه‌ی دانش من هستی تو امانتدار من بر وحی من و جانشین من در زمین من هستی. رحمتم را بر تو و کسانی‌که ولایت تو را دارند واجب کردم و بهشت خود را بخشیدم و در جوار خود جای دادم. به‌عزّت و جلالم سوگند هرکس با تو دشمنی ورزد او را در سخت‌ترین عذاب خود وارد می‌کنم اگرچه در دنیایم به او وسعت رزق دهم. وقتی ندای منادی به پایان رسید آن امامِ نوزاد درحالی‌که دو دست بر زمین نهاده و سر به آسمان برداشته می‌گوید: شَهِدَ الله أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ. وقتی این سخن را گفت، خداوند علم اوّلین و آخرین را به او عطا می‌کند و در شب قدر مستحقّ دیدار روح می‌شود.
المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- عَنْ غِیَاثِ بْنِ أَسَدٍ قَالَ: سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِیَّ یَقُول: لَمَّا وُلِدَ الْخَلَفُ الْمَهْدِیُّ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) سَطَعَ نُورٌ مِنْ فَوْقِ رَأْسِهِ إِلَی عَنَانِ السَّمَاءِ ثُمَّ سَقَطَ لِوَجْهِهِ سَاجِداً لِرَبِّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَ هُوَ یَقُولُ أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ‌قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ* إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ قَالَ وَکَانَ مَوْلِدُهُ لَیْلَهًَْ الْجُمُعَهًِْ.
امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از غیاث‌بن‌اسد روایت است که می‌گوید: از محمّدبن‌عثمان (رحمة الله علیه) شنیدم: چون امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) متولّد گردید نوری از بالای سر مبارکش به آسمان تابید. سپس صورت به خاک نهاد و خدا را سجده کرد. آنگاه سر برداشت و فرمود: اشْهَدُ انْ لا الهَ الّا اللهُ وَ الْمَلائِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ و نیز محمّدبن‌عثمان گفت که ولادت امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شب جمعه بود.