آیه ۹ - سوره آل‌عمران

آیه رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ إِنَّ اللهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَاد [9]

پروردگارا! تو مردم را براى روزى كه ترديدى در آن نيست، جمع خواهى كرد؛ زيرا خداوند از وعده‌‌ی خود تخلّف نمى‌كند. [ما به تو و رحمت بى‌پايانت، و به وعده‌ی رستاخيز و قيامت ايمان داريم].

۱
(آل‌عمران/ ۹)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا أَی لَا نَشُکُّ.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) رَبَّنَا لاتُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إدْ هَدَیْتَنَا؛ یعنی شک نمی‌کنیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۶
البرهان
۲
(آل‌عمران/ ۹)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَمِ قَالَ: قَالَ لِی أَبُوالْحَسَنِ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام): یَا هِشَامُ! إِنَّ اللَّهَ حَکَی عَنْ قَوْمٍ صَالِحِینَ أَنَّهُمْ قَالُوا رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ حِینَ عَلِمُوا أَنَّ الْقُلُوبَ تَزِیغُ وَ تَعُودُ إِلَی عَمَاهَا وَ رَدَاهَا إِنَّهُ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ مَنْ لَمْ یَعْقِلْ عَنِ اللَّهِ وَ مَنْ لَمْ یَعْقِلْ عَنِ اللَّهِ لَمْ یَعْقِدْ قَلْبَهُ عَلَی مَعْرِفَهًٍْ ثَابِتَهًٍْ یُبْصِرُهَا وَ یَجِدُ حَقِیقَتَهَا فِی قَلْبِهِ وَ لَا یَکُونُ أَحَدٌ کَذَلِکَ إِلَّا مَنْ کَانَ قَوْلُهُ لِفِعْلِهِ مُصَدِّقاً وَ سِرُّهُ لِعَلَانِیَتِهِ مُوَافِقاً لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ اسْمُهُ لَمْ یَدُلَّ عَلَی الْبَاطِنِ الْخَفِیِّ مِنَ الْعَقْلِ إِلَّا بِظَاهِرٍ مِنْهُ وَ نَاطِقٍ عَنْه.

امام کاظم (علیه السلام) از هشام‌بن‌حکم روایت است که می‌گوید: امام کاظم (علیه السلام) به من فرمود: «ای هشام! خداوند تبارک‌وتعالی حکایت از مردمان صالح می‌کند که می‌گویند: رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ. زیرا می‌دانند که دل‌ها منحرف می‌شوند و به همان کوردلی و نابودی خود برمی‌گردند. ای هشام بدان که از خدا نمی‌ترسد کسی‌که بینش خدایی نداشته باشد و هرکه بینش نسبت به خدا نداشته باشد ایمان استواری نخواهد داشت که واقعیّت آن را در خود ببیند و کسی چنین نخواهد بود مگر اینکه گفته‌اش را کردارش گواهی کند و آشکار و پنهانش برابر باشد، زیرا خداوند نمی‌پذیرد باطن پنهان عقل و بینش را مگر به‌وسیله‌ی ظاهری که حکایت از آن می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۶
بحارالأنوار، ج۷۵، ص۳۰۲/ البرهان/ نورالثقلین؛ فیه: «یبصرها» بدلٌ «ینظرها»
۳
(آل‌عمران/ ۹)

الصّادق (علیه السلام)- أَکْثِرُوا مِنْ أَنْ تَقُولُوا رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ لَا تَأْمَنُوا الزَّیْغَ.

امام صادق (علیه السلام) رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا را زیاد تکرار کنید و فکر نکنید که از زیغ (لغزش) در امان هستید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۸
بحارالأنوار، ج۹۱، ص۱۸۱/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(آل‌عمران/ ۹)

الصّادق (علیه السلام)- فِی الدُّعَاءِ بَعدَ صَلَاهًِْ الغَدِیرِ المُسنَد إلَی الصَّادِقِ (علیه السلام): ... رَبَّنَا إِنَّکَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَهًِْ وُلَاهًِْ أَمْرِکَ وَ أَمَرْتَنَا أَنْ نَکُونَ مَعَ الصَّادِقِینَ فَقُلْتَ: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ وَ قُلْتَ: اتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ فَسَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا رَبَّنَا فَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا. وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِینَ مُصَدِّقِینَ لِأَوْلِیَائِکَ وَ لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّاب.

امام صادق (علیه السلام) در دعای بعد نماز غدیر که سندش به امام صادق (علیه السلام) می‌رسد، آمده است: «پروردگارا! تو ما را به اطاعت حاکمانی که از طرف تو هستند فرمان دادی و ما را امر فرمودی که همراه راستگویان باشیم و فرمودی: اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبرخدا و اولوالأمر (اوصیای پیامبر) را!. (نساء/۵۹) و فرمودی: از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید، و با صادقان باشید!. (توبه/۱۱۹) پس ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! پس قدم‌های ما را ثابت بگردان و ما را مسلمان و تصدیق‌کننده‌ی دوستانت بمیران؛ لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۸
تهذیب الأحکام، ج۳، ص۱۴۷/ نورالثقلین
بیشتر