آیه لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِمالَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ [188]
گمان مبرآنها كه از اعمال [زشت] خود خوشحال مىشوند، و دوست دارند در برابر كار [نيكى] كه انجام ندادهاند مورد ستايش قرارگيرند، از عذاب [الهى] بركنارند. [بلكه] براى آنها، عذاب دردناكى است!
علیّبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِما لَمْ یَفْعَلُوا نَزَلَتْ فِی الْمُنَافِقِینَ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا عَلَی غَیْرِ فِعْل.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه) لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِما لَمْ یَفْعَلُوا؛ دربارهی منافقینی نازل شده که دوست دارند به خاطر کارِ نکرده مورد ستایش قرار گیرند.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- یفرحون باجلال الناس لهم و نسبهم ایاهم الی العلم.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه) به خاطر بزرگداشت آنها از طرف مردم و نسبت دادنشان به علم خوشحال میشوند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا ابْنَ مَسْعُودٍ إِذَا مَدَحَکَ النَّاسُ فَقَالُوا إِنَّکَ تَصُومُ النَّهَارَ وَ تَقُومُ اللَّیْلَ وَ أَنْتَ عَلَی غَیْرِ ذَلِکَ فَلَا تَفْرَحْ بِذَلِکَ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِما لَمْ یَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) ای پسر مسعود! هرگاه مردم تو را ستایش کنند و بگویند: «همانا تو روزه داشتی، شبزندهداری کردی و تو این اعمال را انجام ندادهای؛ به این حرفها شادمان مباش زیرا که خدای تعالی میفرماید: لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِما لَمْ یَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَولُهُ فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ یَقُولُ بِبَعِیدٍ مِنَ الْعَذَاب وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فَلاَ تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعذَابِ؛ منظور از مَفَازَةٍ مِّنَ الْعذَابِ؛ دوری از عذاب است [بلکه] برای آنها، عذابی دردناک است.