آیه أَلَّذينَ اسْتَجابُوا لِلّهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظيمٌ [172]
كسانى كه دعوت خدا و پيامبر را، پس از [آن همه] جراحاتى كه به ايشان رسيد، اجابت‌كردند؛ [و به‌سوى ميدان ديگرى شتافتند]؛ براى كسانى از آن‌ها، كه نيكى‌كردند و تقوا پيشه نمودند، پاداش بزرگى است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) بَعَثَ عَلِیّاً (علیه السلام) فِی عَشَرَهًٍْ اسْتَجابُوا لِلهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ إِلَی أَجْرٌ عَظِیمٌ إِنَّمَا نَزَلَتْ فِی امیرالمؤمنین (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام) رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله)، حضرت علی (علیه السلام) را به همراه ده نفر فرستاد و آیه‌ی اسْتَجَابُواْ لِله وَالرَّسُولِ مِن بَعدِ مَآ أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ تا أَجْرٌ عظِیمٌ در شأن حضرت علی (علیه السلام) نازل شده است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ: لَمَّا کَانَ مِنَ الْغَدِ مِنْ یَوْمِ أُحُدٍ نَادَی رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) فِی الْمُسْلِمِینَ فَأَجَابُوهُ فَخَرَجُوا عَلَی عِلَّتِهِمْ وَ عَلَی مَا أَصَابَهُمْ مِنَ الْقَرْحِ وَ قَدَّمَ عَلِیّاً (علیه السلام) بَیْنَ یَدَیْهِ بِرَایَهًِْ الْمُهَاجِرِینَ حَتَّی انْتَهَی إِلَی حَمْرَاءِ الْأَسَدِ ثُمَّ رَجَعَ إِلَی الْمَدِینَهًِْ فَهُمُ الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) ابان‌بن‌عثمان گوید: روز بعد از واقعه‌ی اُحُد حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) مسلمین را جمع کرد و آنان هم وی را اجابت نمودند و آنان با اینکه هنوز زخم‌های زیادی داشتند و فشار سختی و محنت بر آن‌ها سنگینی می‌کرد با پیغمبر (صلی الله علیه و آله) بیرون شدند. امیرالمؤمنین (علیه السلام) درحالی‌که پرچم مهاجرین را در دست داشت مقابل خاتم‌النبیّین (صلی الله علیه و آله) حرکت می‌کرد پیغمبر (صلی الله علیه و آله) به اتّفاق یاران خود تا حمراءالاسد پیش رفتند و از آنجا به‌طرف مدینه برگشتند. درباره‌ی این واقعه آیه‌ی شریفه‌ی الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِله وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ نازل شد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَلَمَّا بَلَغ القریش خُرُوجُ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) فِی طَلَبِهِمْ خَافُوا فَاسْتَقْبَلَهُمْ رَجُلٌ مِنْ أَشْجَعَ یُقَالُ لَهُ نُعَیْمُ بْنُ مَسْعُودٍ یُرِیدُ الْمَدِینَهًَْ فَقَالَ لَهُ أَبُوسُفْیَانَ صَخْرُ بْنُ حَرْبٍ یَا نُعَیْمُ هَلْ لَکَ أَنْ أَضْمَنَ لَکَ عَشْرَ قَلَائِصَ وَ تَجْعَلَ طَرِیقَکَ عَلَی حَمْرَاءِ الْأَسَدِ فَتُخْبِرَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُ قَدْ جَاءَ مَدَدٌ کَثِیرٌ مِنْ حُلَفَائِنَا مِنَ الْعَرَبِ کِنَانَهًَْ وَ عَشِیرَتِهِمْ وَ الْأَحَابِیشِ وَ تُهَوِّلَ عَلَیْهِمْ مَا اسْتَطَعْتَ فَلَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ عَنَّا فَأَجَابَهُ إِلَی ذَلِکَ وَ قَصَدَ حَمْرَاءَ الْأَسَدِ فَأَخْبَرَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) بِذَلِکَ وَ قَالَ إِنَّ قُرَیْشاً یُصْبِحُونَ بِجَمْعِهِمُ الَّذِی لَا قِوَامَ لَکُمْ بِهِ فَاقْبَلُوا نَصِیحَتِی وَ ارْجِعُوا فَقَالَ أَصْحَابُ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) حَسْبُنَا اللهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ اعْلَمْ أَنَّا لَا نُبَالِی بِهِمْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ عَلَی رَسُولِهِ الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلهِ وَ الرَّسُولِ إِلَی قَوْلِهِ وَ نِعْمَ الْوَکِیل.
امام علی (علیه السلام) بعد از جنگ اُحُد وقتی که قریش از بیرون آمدن رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) برای جستجوی آن‌ها آگاه شدند، ترسیدند. سپس مردی از قبیله‌ی اشجع که نعیم‌بن‌مسعود نام داشت با آن‌ها روبرو شد و می‌خواست به‌سوی مدینه برود. ابوسفیان صخربن‌حرب به او گفت: «ای نعیم! آیا می‌خواهی ده شتر جوان برای تو ضمانت کنم و تو مسیرت را از حمراءالاسد قرار بدهی و به محمّد (صلی الله علیه و آله) خبر بدهی که از طرف هم پیمان‌های عرب ما کنانه و خویشاوندانشان و قبیله‌های مختلف کمک زیادی آمده و تا می‌توانی آن‌ها را بترسانی تا شاید برگردند». پس نعیم به او برای انجام آن کار پاسخ مثبت داد و به‌سوی حمراءالاسد رفت و رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) را از آن آگاه کرد و گفت: «قریش با گروهی که شما توان پایداری در مقابل آن را ندارید؛ پس نصیحت مرا بپذیرید و برگردید صبح می‌کنند»؛ اصحاب رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) گفتند: حَسْبُنَا اللهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ. بدانکه ما به آن‌ها اهمیّتی نمی‌دهیم». پس خداوند سبحان بر پیامبرش (صلی الله علیه و آله) این آیه را نازل فرمود: الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِله وَ الرَّسُولِ ... وَ نِعْمَ الْوَکِیل.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ یَعْنِی الجِرَاحَهًُْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرُ عَظِیمُ {قَالَ} نَزَلَتْ فِی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام)} وَ تِسْعَهًِْ نَفَرٍ {مَعَهُ} بَعَثَهُمْ رَسُولُ‌اللهِ (صلی الله علیه و آله) فِی أَثَرِ أَبِی‌سُفْیَانَ حِینَ ارْتَحَلَ فَاسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِله وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْح؛ منظور جراحت است. لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ درباره‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و نه نفر همراهش نازل شد. رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را درپی ابوسفیان هنگامی‌که از اُحُد رفت فرستاد؛ پس علی (علیه السلام) و همراهانش دعوت خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله) را اجابت کردند.
الباقر (علیه السلام)- الْمَعْنَی الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ أَیْ أَطَاعُوا اللَّهَ فِی أَوَامِرِهِ وَ أَطَاعُوا رَسُولَهِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصابَهُمُ الْقَرْحُ.
امام باقر (علیه السلام) الَّذِینَ اسْتَجابُوا لِله وَ الرَّسُولِ؛ یعنی از دستورات خدا و از پیامبرش (صلی الله علیه و آله) اطاعت کردند.