آیه اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ في زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِي اللهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَليمٌ [35]
خداوند نور آسمانها و زمين است؛ و مَثَل نورش همانند چراغدانى است كه در آن چراغى [پرفروغ] باشد، آن چراغ در حبابى قرار گيرد، حبابى [شفاف و درخشنده] همچون ستاره‌اى فروزان، چراغى كه افروخته مى‌شود از [روغن] درخت پربركت زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى؛ روغنش [آنچنان صاف و خالص است كه] نزديك است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود؛ نورى است بر فراز نورى؛ و خدا هركس را بخواهد با نور خود هدايت مى‌كند، و خدا براى مردم مثل‌ها مى‌زند و خداوند به هر چيزى داناست.
الرّضا ( عَنْ عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌جُنْدَبٍ قَالَ: کَتَبْتُ إِلَی الرِّضَا (أَسْأَلُهُ عَنْ هَذِهِ الْآیَهًِْ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِلَی آخِرِهَا فَأَجَابَنِی نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ فِینَا وَ اللَّهُ ضَرَبَ لَنَا الْمَثَلَ وَ عِنْدَنَا عِلْمُ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ أَسْبَابُ الْغَیْبِ وَ مَوْلِدُ الْإِسْلَامِ وَ مَا مِنْ فِئَهًٍْ تُضِلُّ مِائَهًًْ وَ تَهْدِی مِائَهًًْ إِلَّا وَ عِنْدَنَا عِلْمُ قَائِدِهَا وَ سَائِقِهَا وَ تَابِعِهَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًْ.
امام رضا ( عبدالله‌بن‌جندب گوید: نامهای به امام رضا (نوشته و از حضرت پیرامون آیه: أَللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... پرسیدم؛ امام (اینگونه پاسخم را فرمود: «این آیه در شأن ما اهل بیت نازل شده و خداوند برای ما [در این آیه] مثال زده است و علم مرگ و میرها و مصیبت‌ها، علم اسباب غیب و اینکه چه کسانی بر دین اسلام به دنیا آمده و از دنیا می‌روند، نزد ما اهل بیت است؛ و هیچ گروه و دسته‌ای که تعداد زیادی را گمراه کرده یا هدایت نماید، نیست مگر اینکه ما جهت‌دهنده، پیشوا و پیروانش را تا روز قیامت می‌شناسیم».
الرّضا ( عَنْ عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌جُنْدَبٍ قَالَ: کَتَبْتُ إِلَی أَبِی‌الْحَسَنِ الرِّضَا (أَسْأَلُهُ عَنْ تَفْسِیرِ قَوْلِهِ تَعَالَی اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... فَکَتَبَ إِلَیَّ الْجَوَابَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ مُحَمَّداً (کَانَ أَمِینَ اللَّهِ فِی خَلْقِهِ فَلَمَّا قُبِضَ النَّبِیُّ (کُنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ وَرَثَتَهُ فَنَحْنُ أُمَنَاءُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ عِنْدَنَا عِلْمُ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ أَنْسَابِ الْعَرَبِ وَ مَوْلِدِ الْإِسْلَامِ وَ مَا مِنْ فِئَهًٍْ تُضِلُّ مِائَهًًْ وَ تَهْدِی مِائَهًًْ إِلَّا وَ نَحْنُ نَعْرِفُ سَائِقَهَا وَ قَائِدَهَا وَ نَاعِقَهَا وَ إِنَّا لَنَعْرِفُ الرَّجُلَ إِذَا رَأَیْنَاهُ بِحَقِیقَهًِْ الْإِیمَانِ وَ حَقِیقَهًِْ النِّفَاقِ إِنَّ شِیعَتَنَا لَمَکْتُوبُونَ بِأَسَامِیهِمْ وَ أَسَامِی آبَائِهِمْ أَخَذَ اللَّهُ عَلَیْنَا وَ عَلَیْهِمُ الْمِیثَاقَ یَرِدُونَ مَوْرِدَنَا وَ یَدْخُلُونَ مَدْخَلَنَا لَیْسَ عَلَی جُمْلَهًِْ الْإِسْلَامِ غَیْرُنَا وَ غَیْرُهُمْ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ نَحْنُ آخِذُونَ بِحُجْزَهًِْ نَبِیِّنَا وَ نَبِیُّنَا آخِذٌ بِحُجْزَهًِْ رَبِّنَا وَ الْحُجْزَهًُْ النُّورُ وَ شِیعَتُنَا آخِذُونَ بِحُجْزَتِنَا مَنْ فَارَقَنَا هَلَکَ وَ مَنْ تَبِعَنَا نَجَا وَ مُفَارِقُنَا وَ الْجَاحِدُ لِوَلَایَتِنَا کَافِرٌ وَ مُتَّبِعُنَا وَ تَابِعُ أَوْلِیَائِنَا مُؤْمِنٌ لَا یُحِبُّنَا کَافِرٌ وَ لَا یُبْغِضُنَا مُؤْمِنٌ وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ یُحِبُّنَا کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ أَنْ یَبْعَثَهُ مَعَنَا نَحْنُ نُورٌ لِمَنْ تَبِعَنَا وَ هُدًی لِمَنِ اهْتَدَی بِنَا وَ مَنْ لَمْ یَکُنْ مِنَّا فَلَیْسَ مِنَ الْإِسْلَامِ فِی شَیْءٍ بِنَا فَتَحَ اللَّهُ الدِّینَ وَ بِنَا یَخْتِمُهُ وَ بِنَا أَطْعَمَکُمْ عُشْبَ الْأَرْضِ وَ بِنَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَطْرَ السَّمَاءِ وَ بِنَا آمَنَکُمُ اللَّهُ مِنَ الْغَرَقِ فِی بَحْرِکُمْ وَ مِنَ الْخَسْفِ فِی بَرِّکُمْ وَ بِنَا نَفَعَکُمُ اللَّهُ فِی حَیَاتِکُمْ وَ فِی قُبُورِکُمْ وَ فِی مَحْشَرِکُمْ وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِیزَانِ وَ عِنْدَ دُخُولِکُمُ الْجِنَانَ مَثَلُنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ کَمَثَلِ الْمِشْکَاهًِْ وَ الْمِشْکَاهًُْ فِی الْقِنْدِیلِ فَنَحْنُ الْمِشْکَاهًُْ فِیهَا الْمِصْبَاحُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَهًُْ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ لَا دَعِیَّهًٍْ وَ لَا مُنْکَرَهًٍْ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ الْقُرْآنُ نُورٌ عَلی نُورٍ إِمَامٌ بَعْدَ إِمَامٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ فَالنُّورُ عَلِیٌّ (یَهْدِی اللَّهُ لِوَلَایَتِنَا مَنْ أَحَبَّ وَ حَقٌّ عَلَی اللَّهِ أَنْ یَبْعَثَ وَلِیَّنَا اللَّهِ حُجَّتُهُ حَقٌّ عَلَی اللَّهِ أَنْ یَجْعَلَ وَلِیَّنَا مَعَ الْمُتَّقِینَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً فَشُهَدَاؤُنَا لَهُمْ فَضْلٌ عَلَی الشُّهَدَاءِ بِعَشْرِ دَرَجَاتٍ وَ لِشَهِیدِ شِیعَتِنَا فَضْلٌ عَلَی کُلِّ شَهِیدِ غَیْرِنَا بِتِسْعِ دَرَجَاتٍ نَحْنُ النُّجَبَاءُ وَ نَحْنُ أَفْرَاطُ الْأَنْبِیَاءِ (وَ نَحْنُ أَبْنَاءُ الْأَوْصِیَاءِ وَ نَحْنُ الْمَخْصُوصُونَ فِی کِتَابِ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَوْلَی النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ (وَ نَحْنُ الَّذِینَ شَرَعَ اللَّهُ لَنَا دِینَهُ فَقَالَ فِی کِتَابِهِ شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً وَ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ یَا مُحَمَّدُ (وَ ما وَصَّیْنا بِهِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ عِیسی فَقَدْ عَلَّمَنَا وَ بَلَّغَنَا مَا عَلَّمَنَا وَ اسْتَوْدَعَنَا عِلْمَهُمْ وَ نَحْنُ وَرَثَهًُْ الْأَنْبِیَاءِ وَ نَحْنُ وَرَثَهًُْ أُوْلِی الْعِلْمِ وَ الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ کَمَا قَالَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ مَنْ أَشْرَکَ بِوَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (ما تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ مِنْ وَلَایَهًِْ عَلِیٍّ اللَّهُ یَا مُحَمَّدُ (یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ مَنْ یُجِیبُکَ إِلَی وَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (وَ قَدْ بَعَثْتُ إِلَیْکَ بِکِتَابٍ فِیهِ هُدًی فَتَدَبَّرْهُ وَ افْهَمْهُ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ وَ نُورٌ.
امام رضا ( عبدالله‌بن‌جندب گوید: برای امام رضا (نوشتم، تفسیر آیه: اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... را برایم بیان فرمایید. امام رضا (در جواب من نوشت: «امّا بعد محمّد (در میان مردم امینِ خداوند بود، پس از اینکه پیغمبر از دنیا رفت ما اهل بیت، وارث او می‌باشیم، پس ما اکنون امنای پروردگار در روی زمین هستیم، علم منایا و بلایا و انساب عرب در نزد ما قرار دارد، و ما می‌دانیم چه اشخاصی بر فطرت اسلام متولّد شده‌اند، و حقیقت ایمان هرکس را می‌دانیم. ما هرگاه مردی را مشاهده کنیم حقیقت ایمان و نفاق را در چهره‌ی او مشاهده می‌کنیم، شیعیان ما و پدران آن‌ها با نام و نشان در کتاب مخصوص نوشته شده‌اند، خداوند از ما و آن‌ها پیمان گرفته، آن‌ها با ما در یکجا وارد می‌شوند و منزل می‌کنند. ما و شیعیان، مسلمان حقیقی و واقعی هستیم و تا روز قیامت مسلمان حقیقی ما و شیعیان ما می‌باشند. ما به ریسمان محکم پیغمبر (چنگ می‌زنیم، و پیغمبر به ریسمان محکم خداوند چنگ می‌زند، و شیعیان ما هم به ریسمان ما چنگ خواهند زد، هرکس از ما جدا شود، هلاک می‌گردد، و هرکس از ما پیروی کند نجات پیدا میکند. کسانی که از ما جدا شوند و ولایت ما را انکار نمایند، کافر هستند، و هرکس از ما و یا پیروان ما متابعت کند مؤمن است، کافر ما را دوست نمیدارد و مؤمن با ما دشمنی نمی‌کند. هرکس بمیرد درحالی‌که ما را دوست داشته باشد خداوند او را با ما محشور میکند، ما برای پیروان خود نوری هستیم که با آن نور راه پیدا می‌کنند و هدایت می‌شوند. هرکس بخواهد هدایت یابد به‌وسیله‌ی ما هدایت میشود، هرکس با ما نباشد مسلمان نخواهد بود. دین را خداوند به‌وسیله‌ی ما افتتاح کرد و به‌وسیله‌ی ما هم ختم خواهد کرد، خداوند به‌وسیله‌ی ما شما را از طعام و غذای دنیا سیر کرد و به‌وسیله‌ی ما از آسمان باران فرستاد؛ خداوند متعال به‌جهت ما شما را از غرق‌شدن در دریا و فرورفتن در زمین حفظ کرده است، و خداوند به‌وسیله‌ی ما شما را در دنیا و در قبر، در محشر، در صراط در نزد میزان، و درهنگام وارد شدن بهشت نفع می‌رساند. مثل ما در کتاب خداوند مانند مشکاتی است که در قندیل باشد، مشکات ما هستیم، و مصباح محمّد رسول خداست که در میان آبگینه، مانند ستاره فروزان می‌درخشد. یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ الْقُرْآنُ نُورٌ عَلی نُورٍ إِمَامٌ بَعْدَ إِمَامٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ قرآن نوریست بالای نوری، و خداوند با نور هدایت خود هرکس را بخواهد هدایت میکند. پروردگار برای مردم مثل‌ها می‌زند و او بر هرچیزی قادر است، پس نور، علی (است، و خداوند به ولایت ما هرکس را بخواهد هدایت می‌نماید، و بر خداوند است که دوست ما را با چهره نورانی مبعوث کند و حجّت وی را به او نشان دهد، همنشین کسانی خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان و آن‌ها رفیق‌های خوبی هستند!. (نساء/۶۹) و خداوند دوستان ما را از پرهیزکاران قرار می‌دهد و آنان را در زمره‌ی صدّیقان و شهیدان و صالحان به شمار می‌آورد. شهیدان ما بر سایر شهدا برتری دارند و شهدای شیعیان ما نیز بر سایر شهیدان برتری دارند، ما برگزیدگان و فرزندان پیامبران هستیم، و در کتاب خداوند ما را معصوم معرّفی کرده و ما از همه‌ی مردم به رسول خدا سزاوارتریم. و ما کسانی هستیم که خداوند برای آن‌ها دین خود را تشریع کرده است، و در کتاب خود فرموده است: برای شما آیینی مقرّر کرد، از همان‌گونه که به نوح توصیه کرده بود و از آنچه بر تو وحی کرده‌ایم و به ابراهیم وموسی و عیسی توصیه کرده‌ایم. (شوری/۱۳) ما شریعت را فرا گرفتیم و آنچه را فرا گرفته بودیم، ابلاغ کردیم. علوم پیامبران (را خداوند در نزد ما ودیعه گذاشت. ما وراث پیغمبران و ورثه‌ی صاحبان علم و پیامبران اولوالعزم (می‌باشیم، اینک دین را به پا دارید همان‌طور که خداوند فرموده است: از همدیگر پراکنده نگردید؛ بر مشرکین بسیار سنگین است که شما آن‌ها را به ولایت علی (دعوت می‌کنید، ای محمّد (خداوند کسانی که تو را در مورد ولایت علی (اجابت می‌کنند، هدایت میکند. ای محمّد (من کتابی را برای تو نازل کردم، در آن کتاب تدبّر کن و تامّل نما که در آن شفا و نور هست».
الصّادق ( عَن صَالِحِ‌بْنِ‌سَهْلٍ الْهَمْدَانِی قال: سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (یَقُولُ فِی قَوْلِ اللَّهِ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ الْمِشْکَاهًُْ فَاطِمَهًُْ (فِیها مِصْباحٌ الْحَسَنُ (الْمِصْباحُ الْحُسَیْنُ (فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ کَأَنَّ فَاطِمَهًَْ (کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ بَیْنَ نِسَاءِ أَهْلِ الدُّنْیَا وَ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ یُوقَدُ مِنْ إِبْرَاهِیمَ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ لَا یَهُودِیَّهًٍْ وَ لَا نَصْرَانِیَّهًٍْ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ یَکَادُ الْعِلْمُ یَنْفَجِرُ مِنْهَا وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ إِمَامٌ مِنْهَا بَعْدَ إِمَامٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ یَهْدِی اللهُ لِلْأَئِمَّهًِْ مَنْ یَشَاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ.
امام صادق ( صالح‌بن‌سهل همدانی گوید: از امام صادق (شنیدم که درباره: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ می‌فرمود: «مِشْکَاةٍ؛ فاطمه (است؛ فِیهَا مِصْبَاحٌ؛ مصباح حسن و حسین (هستند. فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ؛ گویی فاطمه (ستاره‌ای درخشان در بین زنان زمین است، یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ؛ از شجره ابراهیم (نور می‌گیرد و برافروخته میشود. لَّا شَرْقِیَّةٍ وَ لَا غَرْبِیَّةٍ؛ یعنی نه یهودی است و نه مسیحی است، یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ؛ نزدیک است که چشمه‌های علم از آن بجوشد. وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَی نُورٍ مراد از نورٌ علی نُورٍ، امامی بعد از امامی دیگر است، یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء یعنی خداوند به‌سوی ائمّه (هدایت میکند؛ هرکس را که بخواهد او را وارد نور ولایت آن‌ها میگرداند؛ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ.
الباقر ( عَن جَابِر عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (قَالَ ... إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (وَضَعَ الْعِلْمَ الَّذِی کَانَ عِنْدَهُ عِنْدَ الْوَصِیِّ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَقُولُ أَنَا هَادِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ الْعِلْمِ الَّذِی أَعْطَیْتُهُ وَ هُوَ نُورِیَ الَّذِی یُهْتَدَی بِهِ مَثَلُ الْمِشْکَاهًِْ فِیهَا الْمِصْبَاحُ فَالْمِشْکَاهًُْ قَلْبُ مُحَمَّدٍ (و الْمِصْبَاحُ النُّورُ الَّذِی فِیهِ الْعِلْمُ وَ قَوْلُهُ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ یَقُولُ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَقْبِضَکَ فَاجْعَلِ الَّذِی عِنْدَکَ عِنْدَ الْوَصِیِّ کَمَا یُجْعَلُ الْمِصْبَاحُ فِی الزُّجَاجَةِ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ فَأَعْلَمَهُمْ فَضْلَ الْوَصِیِّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ فَأَصْلُ الشَّجَرَةِ الْمُبَارَکَةِ إِبْرَاهِیمُ (وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَحْمَتُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ. لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ یَقُولُ لَسْتُمْ بِیَهُودٍ فَتُصَلُّوا قِبَلَ الْمَغْرِبِ وَ لَا نَصَارَی فَتُصَلُّوا قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ أَنْتُمْ عَلَی مِلَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ (وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ما کانَ إِبْراهِیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ یَقُولُ مَثَلُ أَوْلَادِکُمُ الَّذِینَ یُولَدُونَ مِنْکُمْ کَمَثَلِ الزَّیْتِ الَّذِی یُعْصَرُ مِنَ الزَّیْتُونِ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ یَقُولُ یَکَادُونَ أَنْ یَتَکَلَّمُوا بِالنُّبُوَّهًِْ وَ لَوْ لَمْ یُنْزَلْ عَلَیْهِمْ مَلَکٌ.
امام باقر ( جابر از امام باقر (روایت میکند: ... «پیامبر اکرم (دانش و علمی که داشت به وصیّ خود سپرد این آیه همان مطلب است اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ میفرماید: خدا هادی آسمانها و زمین است، مثل علمی که به من داده شد و آن نور من است که به‌وسیله‌ی آن راهنمایی می‌شوند مانند مشکات است که در آن چراغ است مشکات قلب محمّد (است و چراغ نوری است که در آن علم است این قسمت آیه الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ میفرماید من تصمیم دارم تو را قبض روح کنم علمی که در نزد تو است بسپار به وصیّ خود همان‌طور که چراغ را در شیشه می‌گذارند. کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ به آن‌ها اعلام کن مقام علی (را یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ اصل این نژاد مبارک ابراهیم (است و آن همین آیه است که میفرماید: رَحْمَتُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ؛ رحمت و برکات خدا بر شما اهل این خانه ارزانی باد. او ستودنی و بزرگوار است. (هود/۷۳) و این آیه‌ی شریفه إِنَّ اللهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ؛ خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد. (آل عمران/۳۳) ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ؛ فرزندانی بودند، برخی از نسل برخی دیگر پدید آمده. (آل عمران/۳۴) لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ میفرماید: «شما یهودی نیستید که به جانب مغرب نماز بخوانید و نه نصرانی که به جانب مشرق شما بر ملّت ابراهیم (هستید خداوند در این آیه میفرماید: ما کانَ إِبْراهِیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمشْرِکِینَ؛ ابراهیم نه یهودی بود نه نصرانی، بلکه حنیفی مسلمان بود. و از مشرکان نبود. (آل عمران/۶۷) این قسمت آیه که میفرماید: یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ میفرماید مثل فرزندانی که از شما بوجود می‌آیند مانند روغن زیتون است که فشرده‌ای از زیتون می‌باشد یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ میفرماید: «نزدیک است که سخن به نبوّت کنند گرچه بر آن‌ها ملکی نازل نشده».
الصّادق ( الْفُضَیْلِ‌بْنِ‌یَسَارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ الصَّادِقِ (اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قَالَ کَذَلِکَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ قُلْتُ مَثَلُ نُورِهِ قَالَ لِی مُحَمَّدٌ (قُلْتُ کَمِشْکاةٍ قَالَ صَدْرُ مُحَمَّدٍ (قُلْتُ فِیها مِصْباحٌ قَالَ فِیهِ نُورُ الْعِلْمِ یَعْنِی النُّبُوَّهًَْ قُلْتُ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ قَالَ عِلْمُ رَسُولِ اللَّهِ (صَدَرَ إِلَی قَلْبِ عَلِیٍّ (قُلْتُ کَأَنَّها قَالَ لِأَیِّ شَیْءٍ تَقْرَأُ کَأَنَّهَا قُلْتُ وَ کَیْفَ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ کَأَنَّهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ قُلْتُ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ قَالَ ذَاکَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (لَا یَهُودِیٌّ وَ لَا نَصْرَانِیٌّ قُلْتُ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ قَالَ یَکَادُ الْعِلْمُ یَخْرُجُ مِنْ فَمِ الْعَالِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (مِنْ قَبْلِ أَنْ یَنْطِقَ بِهِ قُلْتُ نُورٌ عَلی نُورٍ قَالَ الْإِمَامُ عَلَی أَثَرِ الْإِمَامِ.
امام صادق ( فضیل‌بن‌یسار گوید: از امام صادق (در مورد: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ پرسیدم و ایشان در جواب فرمود: «خداوند عزّوجلّ همین‌گونه است». در مورد مَثَلَ نُورِهِ پرسیدم. فرمود: «مراد محمّد (است». گفتم: «کَمِشْکَاةٍ»؟ فرمود: «سینه‌ی محمّد (است». گفتم: «فِیهَا مِصْبَاحٌ». فرمود: «در آن نور علم است؛ یعنی همان نبوّت». گفتم: «الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ»؟ فرمود: «علم رسول خدا (است که به‌سوی علی (جاری گشت». گفتم: «کَأَنَّهَا». فرمود: «چرا کَأَنَّهَا می‌خوانی»؟ عرض کردم: «جانم فدایت پس چگونه بخوانم»؟ فرمود: «کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ». عرض کردم: «یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ». فرمود: «مراد، علیّ‌بن‌ابوطالب (است که نه یهودی است و نه نصرانی». گفتم: «یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ». فرمود: «نزدیک است که علم از دهان عالم آل محمّد (خارج شود قبل از آنکه درباره‌ی آن زبان بگشاید». گفتم: «نُّورٌ عَلَی نُورٍ» فرمود: «امامی درپی امام دیگر».
الباقر ( فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ قَالَ الْعِلْمُ فِی صَدْرِ رَسُولِ اللَّهِ (فِی زُجاجَةٍ قَالَ الزُّجَاجَهًُْ صَدْرُ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ قَالَ نُورُ الْعِلْمِ لاشَرْقِیَّةٍ وَ لاغَرْبِیَّةٍ قَالَ مِنْ إِبْرَاهِیمَ (خَلِیلِ الرَّحْمَنِ إِلَی مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ (إِلَی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ لَا یَهُودِیَّهًٍْ وَ لَا نَصْرَانِیَّهًٍْ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ قَالَ یَکَادُ الْعَالِمُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (یَتَکَلَّمُ بِالْعِلْمِ قَبْلَ أَنْ یُسْأَلَ عَنْهُ.
امام باقر ( مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ؛ علم در سینه‌ی محمّد رسول خداست. و زُجاجَةٍ؛ سینه‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (است. کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ؛ نور علم. لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ؛ از ابراهیم خلیل‌الرحمن به‌سوی محمّد رسول الله؛ به‌سوی علیِّ‌بن‌ابی‌طالب (لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ؛ نه یهودی است و نه نصرانی است. یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ؛ نزدیک است عالم آل محمّد (به علم سخن گوید قبل از اینکه از او درخواست شود.
الباقر ( عَن طَلْحَهًَْ‌بْنِ‌زَیْدٍ عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (عَنْ أَبِیهِ (فِی هَذِهِ الآیَهًِْ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قَالَ بَدَأَ بِنُورِ نَفْسِهِ تَعَالَی مَثَلُ نُورِهِ مَثَلُ هُدَاهُ فِی قَلْبِ الْمُؤْمِنِ قَوْلُهُ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِشْکَاةُ جَوْفُ الْمُؤْمِنِ وَ الْقِنْدِیلُ قَلْبُهُ وَ الْمِصْبَاحُ النُّورُ الَّذِی جَعَلَهُ اللَّهُ فِیهِ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ قَالَ الشَّجَرَهًُْ الْمُؤْمِنُ زَیْتُونَهًٍْ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّهًٍْ قَالَ عَلَی سَوَاءِ الْجَبَلِ لَا غَرْبِیَّهًٍْ أَیْ لَا شَرْقَ لَهَا وَ لَا شَرْقِیَّهًٍْ أَیْ لَا غَرْبَ لَهَا إِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ طَلَعَتْ عَلَیْهَا وَ إِذَا غَرَبَتْ غَرَبَتْ عَلَیْهَا یَکادُ زَیْتُها یَعْنِی یَکَادُ النُّورُ الَّذِی جَعَلَهُ اللَّهُ فِی قَلْبِهِ یُضِیءُ وَ إِنْ لَمْ یَتَکَلَّمْ نُورٌ عَلی نُورٍ فَرِیضَهًٌْ عَلَی فَرِیضَهًٍْ وَ سُنَّهًٌْ عَلَی سُنَّهًٍْ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ یَهْدِی اللَّهُ لِفَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ مَنْ یَشَاءُ وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ هَذَا مَثَلٌ ضَرَبَهُ اللَّهُ لِلْمُؤْمِنِ ثُمَّ قَالَ فَالْمُؤْمِنُ مَنْ یَتَقَلَّبُ فِی خَمْسَهًٍْ مِنَ النُّورِ مَدْخَلُهُ نُورٌ وَ مَخْرَجُهُ نُورٌ وَ عِلْمُهُ نُورٌ وَ کَلَامُهُ نُورٌ وَ مَصِیرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ إِلَی الْجَنَّهًِْ نُورٌ قُلْتُ لِجَعْفَرٍ (جُعِلْتُ فِدَاکَ یَا سَیِّدِی إِنَّهُمْ یَقُولُونَ مَثَلُ نُورِ الرَّبِّ قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ لَیْسَ لِلَّهِ بِمَثَلٍ مَا قَالَ اللَّهُ فَلا تَضْرِبُوا للهِ الْأَمْثالَ.
امام باقر ( طلحهًْ‌بن‌زید نقل میکند: امام صادق، از پدرش (روایت کرده که در تفسیر آیه: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فرموده است: «خداوند متعال با نور خویش آغاز کرد، مَثَلُ نُورِهِ: مَثَل هدایت خداوند در قلب انسان مؤمن است. کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ؛ مشکاهًْ، درون انسان مؤمن است. و قندیل، قلب انسان مؤمن است. و مصباح، نوری است که خداوند در قلب مؤمن انداخته است». درباره‌ی: یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ فرمود: «درخت همان مؤمن است، زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ این درخت بر کوهی هموار استوار گشته که نه شرق دارد و نه غرب که اگر خورشید طلوع کند بر آن طلوع میکند و اگر غروب کند بر آن غروب میکند. یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ؛ نزدیک است نوری که خداوند در قلب مؤمن قرار داده درخشش گیرد، اگر چه سخن نگفته باشد نُّورٌ عَلَی نُورٍ؛ یعنی واجب در پس واجب و سنّت در پی سنتی دیگر. یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء خداوند به واجبات و سنّت‌های خود، هر کسی را که بخواهد هدایت میفرماید؛ و یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ و این مثلی است که خداوند آن را برای مؤمن زده است و سپس فرمود: «انسان مؤمن در پنج نور حرکت میکند: ورودی آن نور و خروجی آن نور است، علم او نور و کلام او نور و بازگشتش در روز قیامت به سوی بهشت نور است». به امام صادق (عرض کردم: «ای سرورم! فدایت شوم، آنان می‌گویند: مانند نور خدا»؟ آن حضرت فرمود: «سبحان الله! خداوند از این صفات منزه است! برای خدا شبیه و نظیری نیست، خداوند خود فرموده است: برای خدا مَثَل نزنید. (نحل/۷۴)».
الرّضا ( مَثَلُنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ کَمَثَلِ الْمِشْکَاةِ وَ الْمِشْکَاهًُْ فِی الْقِنْدِیلِ فَنَحْنُ الْمِشْکَاةُ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْبَاحُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ مِنْ عُنْصُرِهِ الطَّاهِرِ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ لَا دَعِیَّهًٍْ وَ لَا مُنْکَرَهًٍْ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ الْقُرْآنُ نُورٌ عَلی نُورٍ إِمَامٌ بَعْدَ إِمَامٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ ... فَالنُّورُ عَلِیٌّ یَهْدِی اللَّهُ لِوِلَایَتِنَا مَنْ أَحَبَّ حَقٌّ عَلَی اللَّهِ أَنْ یَبْعَثَ وَلِیَّنَا مُشْرِقاً وَجْهُهُ نَیِّراً بُرْهَانُهُ ظَاهِرَهًًْ عِنْدَ اللَّهِ حُجَّتُهُ.
امام رضا ( مَثَل ما در کتاب خدا همچون چراغدان است که آن چراغدان در قندیل قرار گرفته است، پس ما همان چراغدانیم که فِیها مِصْباحٌ؛ چراغ، رسول خدا (است. تا آن جا که می فرماید: لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ؛ یعنی نه بی‌اصل و نسب و نه ناشناس است. یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ؛ مراد، قرآن است. نُّورٌ عَلَی نُورٍ؛ یعنی امامی در پی امامی دیگر. یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء؛ نور همان علی (است، خداوند هرکه را دوست بدارد به ولایت ما هدایت میکند، بر عهده‌ی خداوند است که دوستدار ما را با چهره ای تابناک و برهانی آشکار و حجّتی ظاهر در نزد خداوند برانگیزد.
السّجّاد ( مَثَلُنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ کَمَثَلِ مِشْکَاةٍ فَنَحْنُ الْمِشْکَاهًُْ وَ الْمِشْکَاهًُْ الْکُوَّهًُْ فِیها مِصْباحٌ وَ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ وَ الزُّجَاجَهًُْ مُحَمَّدٌ (کَأَنَّهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ قَالَ عَلِیٌّ (زَیْتُونَهًٍْ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ الْقُرْآنُ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ یَهْدِی لِوَلَایَتِنَا مَنْ أَحَبَّ.
امام سجّاد ( مَثَل ما در کتاب خدا، مثل مشکات است. پس ما مشکاتیم و مشکات دریچه ای است که مصباح در آن است. و الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ و زُجَاجَةٍ محمّد (است. کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ؛ علی (است. زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ؛ قرآن، یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ، هر کس را که دوست بدارد به ولایت ما هدایت می کند.
الصّادق ( رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ (أَنَّهُ قَالَ ... فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْجُمُعَهًِْ اغْتَسِلْ ... وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ ... ثُمَّ ارْفَعْ یَدَیْکَ إِلَی السَّمَاءِ ... وَ قُل ... یَا نُورُ یَا نُورَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ أَنْتَ کَمَا وَصَفْتَ نَفْسَکَ فِی کِتَابِکَ وَ عَلَی لِسَانِ نَبِیِّکَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ تَبَارَکْتَ وَ تَعَالَیْتَ وَ قُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِی لِنُورِکَ.
امام صادق ( از امام صادق (روایت شده که [در مورد چگونگی خواندن نماز حاجت] فرمود: «چون روز جمعه شد، غسل نما ... و دو رکعت نماز بجای آور ... آنگاه دو دست خود را رو به آسمان بلند کن ... و بگو: ... ای نور! ای نور آسمانها و زمین! تو همانگونه‌ای که خودت را در کتابت (قرآن) و بر زبان پیامبرت (توصیف نمودی و کلام تو حقّ است، تو خجسته و برتری، و [چنین] فرمودی و کلام تو حقّ است: اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ، خداوندا! پس مرا به نور خویش هدایت فرما.
الرّسول ( یَا عَلِیُّ (النُّورُ اسْمِی وَ الْمِشْکَاةُ أَنْتَ یَا عَلِیُ (مِصْباحٌ الْمِصْباحُ الْحَسَنُ (وَ الْحُسَیْنُ (الزُّجاجَةُ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ جَعْفَرُ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (مُبارَکَةٍ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (زَیْتُونَةٍ عَلِیُّ‌بْنُ‌مُوسَی (لا شَرْقِیَّةٍ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (وَ لا غَرْبِیَّةٍ عَلِیُّ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (یَکادُ زَیْتُها الْحَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (یُضِیءُ الْقَائِمُ الْمَهْدِیُّ (.
پیامبر ( ای علی (! نُورٌ؛ نام من است. و ِمِشْکاةٍ ای علی! تو هستی. مِصْباحٌ الْمِصْباحُ حسن و حسین (الزُّجاجَةُ؛ علیّ‌بن‌حسین (کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ؛ محمّدبن‌علی (یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ؛ جعفربن‌محمّد (مُبارَکَةٍ؛ موسی‌بن‌جعفر (زَیْتُونَةٍ؛ علیّ‌بن‌موسی (لا شَرْقِیَّةٍ؛ محمّدبن‌علی (وَ لا غَرْبِیَّةٍ؛ علیّ‌بن‌محمد (یَکادُ زَیْتُها؛ حسن‌بن‌علی (یُضِیءُ؛ مهدی (هستند.
الصّادق ( أَنَا فَرْعٌ مِنْ فُرُوعِ الزَّیْتُونَهًِْ وَ قِنْدِیلٌ مِنْ قَنَادِیلِ بَیْتِ النُّبُوَّهًِْ وَ أَدِیبُ السَّفَرَهًِْ وَ رَبِیبُ الْکِرَامِ الْبَرَرَهًِْ وَ مِصْبَاحٌ مِنْ مَصَابِیحِ الْمِشْکَاهًِْ الَّتِی فِیهَا نُورُ النُّورِ وَ صَفْوُ الْکَلِمَهًِْ الْبَاقِیَهًِْ فِی عَقِبِ الْمُصْطَفَیْنَ إِلَی یَوْمِ الْحَشْر.
امام صادق ( من شاخه‌ای از شاخه‌های زیتونم و چراغی از چراغ‌های خاندان نبوّت و عترت پیامبر و تربیت‌شده‌ی سفیران خدا و دست‌پرورده‌ی رادمردان پاک، و چراغی از چراغ‌های مشکات نورم که در آن نور، نور است، و برگزیده پایدار در نهاد رهبران برجسته‌ی پروردگارم».
الرّضا ( عَن الْعَبَّاسِ‌بْنِ‌هِلَالٍ قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا (عَنْ قَوْلِ اللَّهِ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَقَالَ هَادٍ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ هَادٍ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ فِی رِوَایَهًِْ الْبَرْقِیِّ هُدَی مَنْ فِی السَّمَاءِ وَ هُدَی مَنْ فِی الْأَرْضِ.
امام رضا ( عبّاس‌بن‌هلال گوید: از امام رضا (درباره‌ی آیه: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، سؤال کردم و امام (در جواب فرمود: «خداوند، هدایت‌کننده آسمانیان و زمینیان است. در روایت برقوقی آمده است: هدایتی است برای کسی که در آسمان است و کسی که در زمین است.
أمیرالمؤمنین ( عَن الْحُسَیْنِ‌بْنِ‌عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (قَالَ: جَاءَ یَهُودِیٌّ إِلَی‌النَّبِیِّ (وَ عِنْدَهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (فَقَالَ لَهُ مَا الْفَائِدَهًُْ فِی حُرُوفِ الْهِجَاءِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (لِعَلِیٍّ (أَجِبْهُ وَ قَالَ اللَّهُمَّ وَفِّقْهُ وَ سَدِّدْهُ فَقَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (مَا مِنْ حَرْفٍ إِلَّا وَ هُوَ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ قَالَ أَمَّا الْأَلِفُ فَاللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوم ... وَ أَمَّا النُّونُ فَ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مِنْ نُورِ عَرْشِهِ.
امام علی ( از امام حسین (روایت است: روزی شخصی یهودی خدمت رسول خدا (آمد و پرسید: «به کاربردن حروف الفبا چه سودی دارد»؟ در آن وقت امیرالمؤمنین (در محضر آن بزرگوار حضور داشت، پیغمبر خدا به علی (فرمود: «پاسخ او را بده»! پس دست به دعا برداشت و چنین گفت: «پروردگارا او را یاری فرما و استوارش بدار»! آنگاه علی (فرمود: «هریک از حروف نامی از نامهای خداوند است». سپس چنین ادامه داد: «امّا الف؛ اللَّه؛ معبود به حقّی نیست جز او که زنده‌کننده و برپا دارنده و نگهدارنده‌ی همه‌ی موجودات است. ...نون؛ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ؛ شمّه‌ای از فروغ عرش عظمت او می‌باشد».
أمیرالمؤمنین ( سَأَلُوهُ (عَنْ أَقْسَامِ النُّورِ فِی الْقُرْآنِ قَالَ النُّورُ الْقُرْآنُ وَ النُّورُ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ تَعَالَی وَ النُّورُ النُّورِیَّهًُْ وَ النُّورُ الْقَمَرُ وَ النُّورُ ضَوْءُ الْمُؤْمِنِ وَ هُوَ الْمُوَالَاهًُْ الَّتِی یَلْبَسُ بِهَا نُوراً یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ النُّورُ فِی مَوَاضِعَ مِنَ التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ حُجَّهًُْ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَی عِبَادِهِ وَ هُوَ الْمَعْصُوم ... قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِی سُورَهًِْ النُّورِ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ ... {فَ} الْمِشْکَاةُ رَسُولُ اللَّهِ (وَ الْمِصْبَاحُ الْوَصِیُّ وَ الْأَوْصِیَاءُ (وَ الزُّجَاجَةُ فَاطِمَهًُْ (وَ الشَّجَرَةُ الْمُبَارَکَةُ رَسُولُ اللَّهِ (وَ الْکَوْکَبُ الدُّرِّیُّ الْقَائِمُ (الْمُنْتَظَرُ الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا ثُمَّ قَالَ تَعَالَی یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ أَیْ یَنْطِقْ بِهِ نَاطِقٌ ثُمَّ قَالَ تَعَالَی نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ وَ هُمُ الْأَوْصِیَاءُ.
امام علی ( از امیرمؤمنان (در مورد اقسام نور در قرآن سؤال کردند؛ امام (فرمود: «نور همان قرآن است و نور نامی از نامهای خداوند متعال است و نور روشنایی است و نور ماه است و نور روشنی [سیمای] مؤمن است و آن [نتیجه‌ی] پیروی‌کردن مؤمن است که به‌وسیله‌ی آن در قیامت نور را بر تن میکند؛ و نور در مواردی از تورات و انجیل و قرآن حجّتِ الهی بر بندگان است که همان انسان معصوم می‌باشد. و خداوند در سوره‌ی نور فرموده است: اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَ لا غَرْبِیَّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ پس مِشْکاةٍ رسول خدا (مِصْباحٌ؛ جانشین ایشان و دیگر امامان (الزُّجاجَةُ؛ فاطمه (شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ رسول خدا (و کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ همان قائمی (است که انتظارش را می‌کِشند، همو که زمین را پر از عدالت خواهد نمود. سپس خداوند متعال فرمود: یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ؛ یعنی گوینده‌ای به آن، سخن خواهد گفت. آنگاه خداوند متعال فرمود: نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ آنگاه خداوند عزّوجل فرموده: [این چراغ پرفروغ] در خانه‌هایی قرار دارد که خداوند اذن فرموده [دیواره‌های] آن را بالا برند [تا از دستبرد شیاطین در امان باشد]؛ و در آن‌ها نام خدا برده شود، و صبح و شام در آن‌ها تسبیح او گویند * مردانی که هیچ تجارت و داد و ستدی آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز و ادای زکات غافل نمی‌کند. (نور/۳۷۳۶) که این مردمان، جانشینانِ [برحقِّ] پیامبر (هستند.
الباقر ( إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی بَعَثَ إِلَی أَهْلِ الْبَیْتِ بَعْدَ وَفَاهًِْ النَّبِیِّ (مَنْ یُعَزِّیهِمْ فَسَمِعُوا صَوْتَهُ وَ لَمْ یَرَوْا شَخْصَهُ فَکَانَ فِی تَعْزِیَتِهِ: جَعَلَکُمْ أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّهِ وَ اسْتَوْدَعَکُمْ عِلْمَهُ وَ أَوْرَثَکُمْ کِتَابَهُ وَ جَعَلَکُمْ تَابُوتَ عِلْمِهِ وَ عَصَا عِزِّهِ وَ ضَرَبَ لَکُمْ مَثَلًا مِنْ نُورِهِ.
امام باقر ( خداوند متعال بعد از رحلت پیامبر (فرستاده‌ای را به‌سوی اهل بیت (فرستاد تا آن‌ها را تسلّی دهد، آن‌ها صدای او را شنیده ولی خودش را نمی‌دیدند. از جمله آنچه به‌عنوان تسلّی گفت این بود که: خداوند شما را اهل بیت پیامبرش (قرار داده و علم خویش را نزد شما به امانت گذارده و شما را وارثان کتابش [قرآن]، صندوقچه علمش و تکیه‌گاه عزّتش قرار داده و برای شما مثالی از نور خویش زده است.
الباقر ( عَنْ أَبِی‌خَالِدٍ الْکَابُلِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَآمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنا فَقَالَ یَا أَبَاخَالِدٍ النُّورُ وَ اللَّهِ الْأَئِمَّهًُْ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ فِی السَّمَاوَاتِ وَ فِی الْأَرْضِ وَ اللَّهِ یَا أَبَاخَالِدٍ لَنُورُ الْإِمَامِ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ أَنْوَرُ مِنَ الشَّمْسِ الْمُضِیئَهًِْ بِالنَّهَارِ وَ هُمْ وَ اللَّهِ یُنَوِّرُونَ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَحْجُبُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نُورَهُمْ عَمَّنْ یَشَاءُ فَتُظْلِمُ قُلُوبُهُمْ وَ اللَّهِ یَا أَبَاخَالِدٍ لَا یُحِبُّنَا عَبْدٌ وَ یَتَوَلَّانَا حَتَّی یُطَهِّرَ اللَّهُ قَلْبَهُ وَ لَا یُطَهِّرُ اللَّهُ قَلْبَ عَبْدٍ حَتَّی یُسَلِّمَ لَنَا وَ یَکُونَ سِلْماً لَنَا فَإِذَا کَانَ سِلْماً لَنَا سَلَّمَهُ اللَّهُ مِنْ شَدِیدِ الْحِسَابِ وَ آمَنَهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ الْأَکْبَر.
امام باقر ( به خدا و رسولش و نوری که فرستاده‌ایم ایمان آورید. (تغابن/۸) ای ابا خالد! به خدا قسم که نور ائمّه (تا روز قیامت از آل محمّد (هستند. آن‌ها به خدا قسم نور خدا هستند که فرستاده و آن‌ها به خدا قسم نور خدا در آسمان ها و زمین هستند. ابا خالد! به خدا قسم نور امام در دل های مؤمنان درخشان‌تر از خورشید تابنده در روز است؛ و سوگند به خدا که آن‌ها دل های مؤمنان را منوّر می‌کنند و خدا نور ایشان را از هرکه بخواهد پنهان میکند، پس دل‌هایشان تاریک می شود. ای ابا خالد! به خدا سوگند که هیچ بنده ای به ما محبّت نمی ورزد و ما را دوست نمی دارد، تا اینکه خدا دلش را پاک می کند و خدا دل بنده ای را پاک نمی‌کند، مگراینکه تسلیم ما باشد و با ما از در آشتی درآید. پس زمانی که از در آشتی با ما درآمد، خدا او را از شدّت گرفتاری‌های حساب در امان قرار می‌دهد و از وحشت بزرگ قیامت ایمن می گرداند.
الصّادق ( رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ (أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ فَقَالَ هُوَ مَثَلٌ ضَرَبَهُ اللَّهُ لَنَا فَالنَّبِیُّ (وَ الْأَئِمَّهًُْ (مِنْ دَلَالاتِ اللَّهِ وَ آیَاتِهِ الَّتِی یُهْتَدَی بِهَا إِلَی التَّوْحِیدِ وَ مَصَالِحِ الدِّینِ وَ شَرَائِعِ الْإِسْلَامِ وَ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ وَ لَا قُوَّهًَْ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.
امام صادق ( از ایشان درباره‌ی کلام خدای عزّوجلّ: اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ سؤال شد. فرمود: «این مثل و داستانی است که خدا آن را برای ما زده و بیان فرموده؛ بنابراین پیغمبر و امامان (از دلالت‌های خدا و آیت‌های او هستند که به‌وسیله‌ی آن‌ها به‌سوی توحید و مصالح دین و شرایع اسلام و سنّت‌ها و فریضه‌ها راه برده میشود و هیچ توانایی نیست مگر به خدای بلند و مرتبه بزرگوار.
الباقر ( مَثَلُ نُورِهِ فَهُوَ مُحَمَّدٌ (فِیها مِصْباحٌ وَ هُوَ الْعِلْمُ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ فَزُعِمَ أَنَّ الزُّجَاجَهًَْ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (وَ عِلْمَ نَبِیِّ اللَّهِ عِنْدَهُ.
امام باقر ( مَثَلُ نُورِهِ؛ منظور محمّد (است. فِیهَا مِصْبَاحٌ؛ مصباح همان علم است و الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ؛ همان امیرمؤمنان (می‌باشد که حامل علم پیامبر (است.
الرّسول ( عَن أَبِی‌سَلْمَی رَاعِی رَسُولِ اللَّهِ (قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِیَّ (یَقُولُ لَیْلَهًَْ أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ قَالَ الْعَزِیزُ جَلَّ ثَنَاؤُهُ آمَنَ الرَّسُولُ (بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ قُلْتُ وَ الْمُؤْمِنُونَ قَالَ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ (مَنْ خَلَّفْتَ لِأُمَّتِکَ قُلْتُ خَیْرَهَا قَالَ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (قُلْتُ نَعَمْ قَالَ یَا مُحَمَّدُ (إِنِّی اطَّلَعْتُ عَلَی الْأَرْضِ اطِّلَاعَهًًْ فَاخْتَرْتُکَ مِنْهَا فَشَقَقْتُ لَکَ اسْماً مِنْ أَسْمَائِی فَلَا أُذْکَرُ فِی مَوْضِعٍ إِلَّا وَ ذُکِرْتَ مَعِی فَأَنَا الْمَحْمُودُ وَ أَنْتَ مُحَمَّدٌ (ثُمَّ اطَّلَعْتُ فَاخْتَرْتُ مِنْهَا عَلِیّاً (وَ شَقَقْتُ لَهُ اسْماً مِنْ أَسْمَائِی فَأَنَا الْأَعْلَی وَ هُوَ عَلِیٌّ (یَا مُحَمَّدُ (إِنِّی خَلَقْتُکَ وَ خَلَقْتُ عَلِیّاً وَ فَاطِمَهًَْ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ (مِنْ سِنْخِ نُورِی وَ عَرَضْتُ وَلَایَتَکُمْ عَلَی أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ فَمَنْ قَبِلَهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَنْ جَحَدَهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْکَافِرِینَ یَا مُحَمَّدُ (لَوْ أَنَّ عَبْداً مِنْ عِبَادِی عَبَدَنِی حَتَّی یَنْقَطِعَ أَوْ یَصِیرَ کَالشَّنِّ الْبَالِی ثُمَّ أَتَانِی جَاحِداً لِوَلَایَتِکُمْ مَا غَفَرْتُ لَهُ أَوْ یُقِرَّ بِوَلَایَتِکُمْ یَا مُحَمَّدُ (تُحِبُّ أَنْ تَرَاهُمْ قُلْتُ نَعَمْ یَا رَبِّ فَقَالَ لِی الْتَفِتْ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ فَالْتَفَتُّ فَإِذَا بِعَلِیٍّ وَ فَاطِمَهًَْ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ وَ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ وَ مُوسَی بْنِ‌جَعْفَرٍ وَ عَلِیِّ‌بْنِ‌مُوسَی وَ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ وَ عَلِیِّ بْنِ‌مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ (وَ الْمَهْدِیِّ فِی ضَحْضَاحٍ مِنْ نُورٍ قُیَّاماً یُصَلُّونَ وَ هُوَ فِی وَسَطِهِمْ یَعْنِی الْمَهْدِیَّ (کَأَنَّهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (هَؤُلَاءِ الْحُجَجُ وَ هُوَ الثَّائِرُ مِنْ عِتْرَتِکَ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی إِنَّهُ الْحُجَّهًُْ الْوَاجِبَهًُْ لِأَوْلِیَائِی وَ الْمُنْتَقِمُ مِنْ أَعْدَائِی.
پیامبر ( ابوسلمی گوید: از رسول خدا (شنیدم که می‌فرمود: «آن شبی که مرا به معراج بردند خداوند جلیل به من فرمود: پیامبر، خود به آنچه از جانب پروردگارش به او نازل شده ایمان دارد. (بقره/۲۸۵)؛ گفتم: «وَ الْمؤْمِنُونَ». فرمود: «راست گفتی ای محمّد (آیا برای اُمّتت جانشین تعیین کردی»؟ گفتم: «بهترین را». فرمود: «علی‌بن‌ابی‌طالب»؟ گفتم: «آری پروردگارا»! فرمود: «یا محمّد (من نظری بر زمین افکندم و تو را از میان ساکنان آن برگزیدم و نام تو را از نام خودم مشتق نمودم، به گونه ای که در جایی نام من برده نمی شود مگر اینکه نام تو با من برده شود، پس محمود منم و تو محمّدی سپس دوباره نظری افکندم و علی را از آن برگزیدم و نامی از نام خودم برایش مشتق کردم، من أعلی هستم و او علیّ؛ ای محمّد، من، تو و علی، فاطمه، حسن و حسین (را از شبحی از نور خودم آفریدم و ولایت شما را بر ساکنان آسمان ها و زمین ها عرضه کردم، پس هرکس آن را پذیرفت، نزد من از مؤمنان خواهد بود. و هرکه آن را انکار نمود، نزد من از جمله کافران خواهد بود؛ ای محمّد (اگر بنده ای از بندگان من مرا آنقدر عبادت کند که بُبِرَّد و چون مَشک خشکیده فرسوده شود و سپس در حالی نزد من آید که منکر ولایت شما باشد، تا به ولایت شما اقرار نکرده، او را نمی‌آمرزم؛ ای محمّد، دوست داری آنان را ببینی»؟ گفتم: «آری پروردگارا». پس فرمود: «به سمت راست عرش برگرد»، چون برگشتم ناگاه علی، فاطمه، حسن، حسین، علی، محمّد، جعفر، موسی، علی، محمد، علی، حسن و مهدی (را در هاله ای از نور در حالت قیام و مشغول نماز دیدم و مهدی (در میان آن‌ها بود که چون ستاره‌ای از دُرّ می درخشید. پس فرمود: «ای محمّد (آنان حجّت ها و این قیام کننده و خونخواه، از عترت تو هستند؛ ای محمّد، به عزّت و جلالم سوگند، او حجّت واجبه برای اولیای من است و انتقام‌گیرنده از دشمنان من است».