آیه ۴۴ - سوره نور

آیه يُقَلِّبُ اللهُ الَّيْلَ وَ النَّهارَ إِنَّ فِي ذالِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ [44]

خداوند شب و روز را دگرگون [و جابه‌جا] مى‌كند؛ به‌يقين در اين عبرتى است براى صاحبان بصيرت.

۱
(نور/ ۴۴)

علی‌بن‌إبراهیم ( أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یُزْجِی سَحاباً أَیْ یُثِیرُهُ مِنَ الْأَرْضِ ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ فَإِذَا غَلُظَ بَعَثَ اللَّهُ رِیحاً فَتُعْصِرُهُ فَیَنْزِلُ مِنْهُ الْمَاءُ وَ هُوَ قَوْلُهُ فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ أَیْ الْمَطَرَ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یُزْجِی سَحَابًا؛ منظور آن است که ابر را از زمین بر می‌انگیزد. ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ؛ یعنی هنگامی‌که غلیظ و متراکم شود، خداوند فرشته‌ای از باد را می‌فرستد تا آن را بچکاند و آب باران از آن فرو ریزد که این همان عبارت: فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ است که اشاره به باران دارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۰
بحارالأنوار، ج۵۶، ص۳۷۳/ القمی، ج۲، ص۱۰۷؛ «بتفاوت لفظی»/ البرهان
۲
(نور/ ۴۴)

الصّادق ( فِی کِتَابِ الاهلیلجهًْ قَالَ الصَّادِقِ (فِی کَلَامٍ طَوِیلٍ یذکر فیه: بِهَا الریح یَأْتَلِفُ الْمُفْتَرِقُ وَ بِهَا یَتَفَرَّقُ الْغَمَامُ الْمُطَبِّقُ حَتَّی یَنْبَسِطَ فِی السَّمَاءِ کَیْفَ یَشَاءُ مُدَبِّرُهُ فَ یَجْعَلُهُ کِسَفاً فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ لِمَعَاشٍ مَفْهُومٍ وَ أَرْزَاقٍ مَقْسُومَهًٍْ وَ آجَالٍ مَکْتُوبَهًْ.

امام صادق ( امام صادق (در کلامی طولانی که پیرامون بادها بیان داشت، فرمود: «به‌وسیله‌ی بادها، ابرهای پراکنده گردهم می‌آیند و ابرهای فشرده، پراکنده می‌شوند تا آنگونه که تدبیر کننده‌ی آن‌ها بخواهد، در آسمان گسترانده شوند؛ سپس آن‌ها را متراکم می‌سازد؛ دراین هنگام دانه‌های باران را می‌بینی که از لابه‌لای آن خارج می‌شود. (روم/۴۸) که مقداری معیّن برای زندگانیِ مشخّص شده، روزی‌های قسمت شده و مهلت‌های حتمیّت یافته است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۲
بحارالأنوار، ج۳، ص۱۹۱
۳
(نور/ ۴۴)

الرّسول ( إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ السَّحَابَ غَرَابِیلَ لِلْمَطَرِ هِیَ تُذِیبُ الْبَرَدَ حَتَّی یَصِیرَ مَاءً لِکَیْ لَا یُضِرَّ بِهِ شَیْئاً یُصِیبُهُ الَّذِی تَرَوْنَ فِیهِ مِنَ الْبَرَدِ وَ الصَّوَاعِقِ نَقِمَهًٌْ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یُصِیبُ بِهَا مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِه.

پیامبر ( خداوند ابر را اَلَکِ باران گردانید تا تگرگ را ذوب کند و به آب تبدیل شود. برای اینکه اگر به چیزی برخورد کرد به آن آسیب نرساند. بارش‌هایی که به‌صورت تگرگ و صاعقه می‌بینید، عذابی است از سوی خداوند متعال که هرکس را از میان بندگانش بخواهد به آن مبتلا می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۲
الکافی، ج۸، ص۲۴۰ / نورالثقلین/ البرهان
۴
(نور/ ۴۴)

الصّادق ( عَنْ مَسْعَدَهًَْ‌بْنِ‌صَدَقَهًْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (قَالَ: کَانَ عَلِیٌّ (یَقُومُ فِی الْمَطَرِ أَوَّلَ مَا یَمْطُرُ حَتَّی یَبْتَلَّ رَأْسُهُ وَ لِحْیَتُهُ وَ ثِیَابُهُ فَقِیلَ لَهُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (الْکِنَّ الْکِنَ فَقَالَ إِنَّ هَذَا مَاءٌ قَرِیبُ عَهْدٍ بِالْعَرْشِ ثُمَّ أَنْشَأَ یُحَدِّثُ فَقَالَ إِنَّ تَحْتَ الْعَرْشِ بَحْراً فِیهِ مَاءٌ یُنْبِتُ أَرْزَاقَ الْحَیَوَانَاتِ فَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ ذِکْرُهُ أَنْ یُنْبِتَ بِهِ مَا یَشَاءُ لَهُمْ رَحْمَهًًْ مِنْهُ لَهُمْ أَوْحَی اللَّهُ إِلَیْهِ فَمَطَرَ مَا شَاءَ مِنْ سَمَاءٍ إِلَی سَمَاءٍ حَتَّی یَصِیرَ إِلَی سَمَاءِ الدُّنْیَا فِیمَا أَظُنُ فَیُلْقِیَهُ إِلَی السَّحَابِ وَ السَّحَابُ بِمَنْزِلَهًِْ الْغِرْبَالِ ثُمَّ یُوحِی اللَّهُ إِلَی الرِّیحِ أَنِ اطْحَنِیهِ وَ أَذِیبِیهِ ذَوَبَانَ الْمَاءِ ثُمَّ انْطَلِقِی بِهِ إِلَی مَوْضِعِ کَذَا وَ کَذَا فَامْطُرِی عَلَیْهِمْ فَیَکُونَ کَذَا وَ کَذَا عُبَاباً وَ غَیْرَ ذَلِکَ فَتَقْطُرُ عَلَیْهِمْ عَلَی النَّحْوِ الَّذِی یَأْمُرُهَا بِهِ فَلَیْسَ مِنْ قَطْرَهًٍْ تَقْطُرُ إِلَّا وَ مَعَهَا مَلَکٌ حَتَّی یَضَعَهَا مَوْضِعَهَا وَ لَمْ یَنْزِلْ مِنَ السَّمَاءِ قَطْرَهًٌْ مِنْ مَطَرٍ إِلَّا بِعَدَدٍ مَعْدُودٍ وَ وَزْنٍ مَعْلُومٍ إِلَّا مَا کَانَ مِنْ یَوْمِ الطُّوفَانِ عَلَی عَهْدِ نُوحٍ (فَإِنَّهُ نَزَلَ مَاءٌ مُنْهَمِرٌ بِلَا وَزْنٍ وَ لَا عَدَد.

امام صادق ( از امام صادق (روایت است: وقتی آسمان آغاز به بارش می‌کرد، علی (زیر باران می‌رفت، تا سر و ریش و لباسش خیس شود. به ایشان گفتند: «ای امیرمؤمنان (! بر سر خود پوششی بگذار». امام (در جواب می‌فرمود: «این آب تازه از عرش باریده است»، سپس شروع می‌کرد به سخن گفتن و می‌فرمود: «زیر عرش، دریایی از آب است که روزی حیوانات به‌وسیله‌ی آن می‌روید و اگر خدای متعال بخواهد از رحمت خویش برای آن‌ها چیزی روزی دهد، به آن وحی می‌کند و هر آنچه بخواهد باران می‌بارد، از آسمانی به آسمانی دیگر تا اینکه به آسمان دنیا می‌رسد آن‌گونه که گمان می‌کنم باران را در ابر که حکمِ اَلَک را دارد می‌ریزد. سپس به باد وحی می‌شود که آن را بکوب و مانند آب ذوب کن. پس آن را به اینجا و آنجا ببر و سپس مدّتی طولانی بر آنان فروریز، پس باران نیز به همان‌گونه که خدا امر فرموده، بر آنان قطره‌قطره می‌بارد و هر قطره‌ای که فرو می‌ریزد، همراه آن فرشته‌ای است که آن قطره را در جای خود قرار می‌دهد و هر قطره بارانی که از آسمان فرو می‌ریزد، شماره‌ی آن مشخص و وزن آن معلوم است، مگر باران طوفان نوح (که در آن آبی فراوان و سیل‌آسا، بی آنکه وزن و شماره‌ی آن مشخص باشد، فرو ریخت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۲
الکافی، ج۸، ص۲۳۹ / البرهان
۵
(نور/ ۴۴)

الرّسول ( لَا تُشِیرُوا إِلَی الْمَطَرِ وَ لَا إِلَی الْهِلَالِ فَإِنَ اللَّهَ یَکْرَهُ ذَلِک.

پیامبر ( به باران و هلال ماه اشاره نکنید؛ چرا که خداوند از این کار ناخشنود می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۲
الکافی، ج۸، ص۲۴۰ / البرهان
۶
(نور/ ۴۴)

الصّادق ( الْبَرَدُ لَا یُؤْکَلُ لِقَوْلِهِ فَیُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشاءُ.

امام صادق ( تگرگ را نخورید که خداوند فرموده است: فَیُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشاءُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۲
مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۲۱/ نورالثقلین
بیشتر