آیه لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ [3]
شب قدر بهتر از هزار ماه است.
الصّادق (علیه السلام)- وَ أمَّا قَولُهُ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ یَعنِی فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها).
امام صادق (علیه السلام)- خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛ یعنی فاطمه (سلام الله علیها).
الباقر (علیه السلام)- عَنْ حُمْرَانَ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ... قَالَ قُلْتُ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ أَیُّ شَیْءٍ عُنِیَ بِذَلِکَ فَقَالَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا مِنَ الصَّلَاهًِْ وَ الزَّکَاهًِْ وَ أَنْوَاعِ الْخَیْرِ خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ لَیْسَ فِیهَا لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ وَ لَوْ لَا مَا یُضَاعِفُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِلْمُؤْمِنِینَ مَا بَلَغُوا وَ لَکِنَّ اللَّهَ یُضَاعِفُ لَهُمُ الْحَسَنَاتِ بِحُبِّنَا.
امام باقر (علیه السلام)- حمران گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی فرموده خدای تبارک‌وتعالی پرسیدم که چه چیزی در آیه: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، مورد نظر خداوند است؟! فرمود: «انجام عملی شایسته و بایسته از قبیل نماز و زکات و کارهای خیر دیگر در شب قدر، از انجام همین اعمال در هزار ماه دیگر که شب قدر نداشته باشد، بهتر است؛ و اگر خداوند متعال ثواب مؤمنان را چند برابر نمی‌کرد، هرگز به آن نمی‌رسیدند، ولی خداوند اجر اعمال نیک آن‌ها را چند برابر می‌کند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالُوا قَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ وَ لَا أَعْلَمُهُ إِلَّا سَعِیداً السَّمَّانَ کَیْفَ یَکُونُ لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ قَالَ الْعَمَلُ فِیهَا خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ لَیْسَ فِیهَا لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ.
امام صادق (علیه السلام)- ابن‌ابی‌عمیر نقل کرده است: از ایشان پرسیدند: «چگونه شب قدر بهتر از هزار شب است»؟ فرمود: «در این شب (شب قدر) که انجام عمل خیری در آن شب، برابر با عمل در هزار ماه است».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هَلْ تَدْرِی لِمَ هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ قَالَ لَا قَالَ لِأَنَّهَا تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ وَ إِذَا أَذِنَ اللَّهُ عَزّوَجَلَّ بِشَیْءٍ فَقَدْ رَضِیَه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- به پیغمبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «می‌دانی چرا آن یک شب از هزار ماه بهتر است»؟ گفت: «نه». فرمود: «زیرا فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای [تقدیر] هر کاری نازل می‌شوند. و چون خدای عزّ‌وجلّ نسبت به چیزی اجازه دهد آن را پسندیده است».
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- عِلَّهًُْ فَضْلِ اللَّیْلِ عَلَی النَّهَارِ أَنَّ بِاللَّیْلِ یَکُونُ الْبَیَاتُ وَ یُرْفَعُ الْعَذَابُ وَ تَقِلُّ الْمَعَاصِی وَ فِیهِ لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ الَّتِی هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- علّت برتری شب بر روز آن است که در آن بیات است، و رفع عذاب می‌شود، و گناهان کمترند و شب قدر در آن‌هاست که آن بهتر از هزار ماه است.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ لِی وَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ فَقُلْتُ لَهُ کَیْفَ هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ قَالَ الْعَمَلُ فِیهَا خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ وَ لَیْسَ فِی هَذِهِ الْأَشْهُرِ لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ.
امام صادق (علیه السلام)- سماعه گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ پس به ایشان عرض کردم: «چگونه شب قدر بهتر از هزار شب است»؟ فرمود: «در این شب (شب قدر) که انجام عمل خیری در آن شب، برابر با عمل در هزار ماه است و در ماه‌های دیگر چنین شبی نیست».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ‌بْنِ‌عُمَرَ قَالَ: ذُکِرَ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قَالَ مَا أَبْیَنَ فَضْلَهَا عَلَی السُّوَرِ قَالَ قُلْتُ وَ أَیُّ شَیْءٍ فَضْلُهَا قَالَ نَزَلَتْ وَلَایَهًُْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فِیهَا قُلْتُ فِی لَیْلَهًِْ الْقَدْرِ الَّتِی نَرْتَجِیهَا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ قَالَ نَعَمْ هِیَ لَیْلَهًٌْ قُدِّرَتْ فِیهَا السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ قُدِّرَتْ وَلَایَهًُْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فِیهَا.
امام صادق (علیه السلام)- مفضّل گوید: در محضر امام صادق (علیه السلام) از آیه‌ی مبارکه: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ؛ سخن به میان آمد، فرمود: «چقدر برتری آن بر سوره‌های دیگر آشکار است»! گوید: عرضه داشتم: «برتری آنچه می‌باشد»؟ فرمود: «در آن شب ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) نازل شده است». گفتم: «در شب قدری که ما آن را در ماه رمضان امید داریم»؟ فرمود: «آری! شبی که در آن شب آسمان‌ها و زمین اندازه‌گیری شده، و ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) در آن تقدیر و معیّن شده است».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمِسْمَعِیِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یُوصِی وُلْدَهُ إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ فَأَجْهِدُوا أَنْفُسَکُمْ فَإِنَّ فِیهِ تُقَسَّمُ الْأَرْزَاقُ وَ تُکْتَبُ الْآجَالُ وَ فِیهِ یُکْتَبُ وَفْدُ اللَّهِ الَّذِینَ یَفِدُونَ إِلَیْهِ وَ فِیهِ لَیْلَهًٌْ الْعَمَلُ فِیهَا خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ.
امام صادق (علیه السلام)- هنگامی که ماه رمضان فرا می‌رسد، تا آخرین حدّ توان، کوشش کنید [واجبات و مستحبّات را انجام دهید و از مکروهات و اعمال حرام بپرهیزید]... در این ماه، شبی است که انجام عمل خیری در آن شب، برابر با عمل در هزار ماه است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَظَلَّکُمْ شَهْرٌ فِیهِ لَیْلَهًٌْ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای مردم ماهی بر شما سایه افکنده که در آن شبی است بهتر از هزار ماه آن رمضان است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ هَذَا الشَّهْرَ قَدْ خَصَّکُمُ اللَّهُ بِهِ وَ حَضَرَکُمْ وَ هُوَ سَیِّدُ الشُّهُورِ لَیْلَهًٌْ فِیهِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای مردم! به راستی، این ماه فرا رسید و خداوند آن را به شما اختصاص داده؛ ماهی که سرور ماه‌هاست؛ شبی در آن برتر از هزار ماه است.
السجّاد (علیه السلام)- ثُمَّ فَضَّلَ لَیْلَهًًْ وَاحِدَهًًْ مِنْ لَیَالِیهِ عَلَی لَیَالِی أَلْفِ شَهْرٍ، وَ سَمَّاهَا لَیْلَهًَْ الْقَدْر.
امام سجّاد (علیه السلام)- از آن (عبادت و بندگی در) شبی (شب نوزدهم یا بیست‌ویکم یا بیست‌وسوّم) از شبهای آن را بر [عبادت در] شبهای هزار ماه برتری داد [چون خیرات و برکات و نیکی‌ها و سودهای دینی و دنیوی در آن است] و آن را شب قدر نامید [شبی که خدای تعالی اجل‌ها و روزی‌ها و هر امری که حادث می‌شود را مقدّر می‌فرماید].
المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- اللَّهُم ... فَعَظَّمْتَ حُرْمَهًَْ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ وَ عَظَّمْتَهِ بِتَصْیِیرِکَ فِیهِ لَیْلَهًَْ الْقَدْرِ فَقُلْتَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ.
امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- [دعای امام صادق (علیه السلام) در هر شب از دهه آخر ماه مبارک رمضان]: خداوندا!... و بدین ترتیب، حرمت ماه رمضان را با نازل‌فرمودن قرآن در این ماه، بزرگ کردی و این ماه را با قراردادن شب قدر در آن، مخصوص کرده و بزرگ داشتی و فرمودی: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ... .
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- کَانَ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ رَجُلٌ یُقَالُ لَهُ ابْنُ نَانِینَ وَ کَانَ لَهُ أَلْفُ ابْنٍ فَغَزَاهُمْ عَدُوٌّ فَحَارَبُوهُ أَلْفَ شَهْرٍ کُلُّ ابْنٍ شَهْراً حَتَّی قُتِلُوا جَمِیعاً وَ أَبُوهُمْ یُصَلِّی وَ لَا یَلْتَفِتُ یَمِیناً وَ لَا شِمَالًا ثُمَّ قَاتَلَ بِنَفْسِهِ حَتَّی قُتِلَ فَتَمَنَّی الْمُسْلِمُونَ مَنْزِلَتَهُ فَأَنْزَلَ اللَّهُ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ یَعْنِی لِذَلِکَ الرَّجُلِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در میان بنی‌اسرائیل مردی بود به نام ابن‌نانین که هزار پسر داشت؛ دشمنی به جنگ با ایشان برخاست و آن‌ها هزار ماه با او پیکار کردند به این صورت که هر پسر، یک ماه پیکار نمود تا اینکه جملگی کشته شدند و پدرشان در تمام این مدت مشغول نماز خواندن بود و توجّهی به راست و چپ خود نداشت؛ آنگاه خودش به پیکار برخاست و در نهایت کشته شد. مسلمانان با شنیدن این داستان آرزوی مقام و منزلت او را کردند؛ خداوند نیز این آیه را نازل فرمود: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ یعنی شب قدر از هزار ماهِ آن مرد بنی‌اسرائیلی بهتر است.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- ذُکِرَ لِرَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله) رَجُلٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ حَمَلَ السِّلَاحَ عَلَی عَاتِقِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَلْفَ شَهْرٍ، فَعَجِبَ مِنْ ذَلِکَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) عَجَباً شَدِیداً وَ تَمَنَّی أَنْ یَکُونَ ذَلِکَ فِی أُمَّتِهِ، فَقَالَ: یَا رَبِّ جَعَلْتَ أُمَّتِی أَقْصَرَ النَّاسِ أَعْمَاراً وَ أَقَلَّهَا أَعْمَالاً، فَأَعْطَاهُ اللَّهُ لَیْلَهًَْ الْقَدْرِ وَ قَالَ: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ الَّذِی حَمَلَ الْإِسْرَائِیلِیُّ السِّلَاحَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَکَ وَ لِأُمَّتِکَ مِنْ بَعْدِکَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فِی کُلِّ رَمَضَانَ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل کردند که مردی از بنی‌اسرائیل هزار ماه سلاح جنگی‌اش را در راه خدا بر دوش خود گذاشت [و جهاد نمود]. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از این کار بسیار تعجّب نمود و آرزو کرد که در امّتش نیز چنین مردمانی باشند و [به درگاه خداوند] عرضه داشت: «پروردگارا! عمرِ امّت مرا کوتاه‌ترین و [در نتیجه] کردار نیکشان را کمترین قرار دادی»! خداوند نیز شب قدر را به پیامبر (صلی الله علیه و آله) ارزانی داشت و فرمود: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛ شب قدر در هر ماه رمضان برای تو و امّتِ بعد از تو تا روز قیامت از هزار ماهی که آن مرد بنی اسرائیلی در راه خدا سلاح بر دوش گرفت، بهتر است».
الصّادق (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ هُوَ سُلْطَانُ بَنِی أُمَیَّهًَْ وَ قَالَ لَیْلَهًٌْ مِنْ إِمَامٍ عَدْلٍ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ مِنْ مُلْکِ بَنِی أُمَیَّهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: خداوند عزّ‌وجلّ فرمود: خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛ که سلطنت بنی امیّه [در آن] می‌باشد. شبی از [امامت] امامی عادل، بهتر است از هزار ماه حکومت بنی امیّه.
الحسن (علیه السلام)- فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِی کِتَابِهِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْناکَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ یَعْنِی بَنِی أُمَیَّهًَْ وَ أَنْزَلَ أَیْضاً لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ فَأَشْهَدُ لَکُمْ وَ أَشْهَدُ عَلَیْکُمْ مَا سُلْطَانُکُمْ بَعْدَ قَتْلِ عَلِیٍّ إِلَّا أَلْفَ شَهْرٍ الَّتِی أَجَّلَهَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِی کِتَابِه.
امام حسن (علیه السلام)- خداوند در قرآنش آورده است: وَ ما جَعَلْنا الرُّؤْیَا الَّتی ارَیْناکَ الاَّ فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْانِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یَزیدُهُمْ الا طُغْیانًا کَبیرًا؛ (اسراء/۶۰) و مراد از شجره ملعونه بنی‌امیّه‌اند. همچنین این آیه را نازل کرده که: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر پس من بر له و بر علیه شما شهادت می‌دهم که بعد از قتل حضرت علی (علیه السلام) مدّت خلافت شما چنانکه خدای علیم در قرآن مجید تعیین نموده بیشتر از هزار ماه نخواهد بود.
الحسن (علیه السلام)- فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) رَأَی بَنِی أُمَیَّهًَْ یَخْطُبُونَ عَلَی مِنْبَرِهِ رَجُلًا فَرَجُلًا فَسَاءَهُ ذَلِکَ فَنَزَلَتْ إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ الْکَوْثَرُ نَهَرٌ فِی الْجَنَّهًِْ وَ نَزَلَتْ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ یَعْنِی أَلْفَ شَهْرٍ مَلَکَ بَنُو أُمَیَّهًَْ فَحَسَبْنَا ذَلِکَ فَإِذَا هُوَ لَا یَزِیدُ وَ لَا یَنْقُصُ.
امام حسن (علیه السلام)- همانا پیغمبر (صلی الله علیه و آله) در خواب دید بنی امیّه بر منبر او رفته و خطبه می‌خوانند، این موضوع موجب ناراحتی آن جناب گردید و خداوند در این هنگام این آیه‌ی شریفه را نازل فرمود: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ* وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ* لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ مقصود از هزار ماه مدّت خلافت و سلطنت بنی امیّه می‌باشد ما این مدّت را حساب کردیم و خلافت آنان درست هزار ماه بود.
الحسن (علیه السلام)- نَزَلَتْ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، وَ ما أَدْرَاکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ، لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ یَمْلِکُهَا بَنُو أُمَیَّهًَْ یَا مُحَمَّدُ. قَالَ الْقَاسِمُ: فَعَدَّدْنَاهَا فَإِذَا هِیَ أَلْفُ شَهْرٍ لَا تَنْقُصُ یَوْماً وَ لَا تَزِیدُ.
امام حسن (علیه السلام)- این آیات نازل شد: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ* وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ* لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛ که بنی امیّه در آن حکومت کنند، ای محمّد! قاسم گفت: ما روزهای حکومت آنان را شمردیم و آن، بی هیچ بیش و کم، هزار ماه بود.
الصّادق (علیه السلام)- لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَمْلِکُهَا بَنُو أُمَیَّهًَْ لَیْسَ فِیهَا لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ.
امام صادق (علیه السلام)- لَیْلَةُ القَدْرِ خَیْرٌ مِنْ الْفِ شَهْرٍ؛ که بنی امیّه در آن پادشاهی می‌کنند و در آن شب قدر نیست.
الحسن (علیه السلام)- وَ لَقَدْ رَأَی النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی مَنَامِهِ یَخْطُبُ بَنُو أُمَیَّهًَْ وَاحِدٌ بَعْدَ وَاحِدٍ فَحَزِنَ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ بِقَوْلِهِ ... وَ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ.
امام حسن (علیه السلام)- پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله) در عالم خواب دید: بنی امیّه هرکدام پس از دیگری [بالای منبر آن حضرت] سخنرانی می‌کنند! رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از این خواب محزون شد، جبرئیل نزد آن حضرت آمد و سوره: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ را آورد.