آیه ۱ - سوره همزه

آیه وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَة [1]

واي بر هر عيب‌جوي مسخره كننده‌اي!

۱
(همزه/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌سُلَیْمَانَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) مَا مَعْنَی قَوْلِهِ تَعَالَی وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ قَالَ الَّذِینَ هَمَزُوا آلَ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) حَقَّهُمْ وَ لَمَزُوهُمْ وَ جَلَسُوا مَجْلِساً کَانَ آلُ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) أَحَقَّ بِهِ مِنْهُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- محمدبن‌سلیمان گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: معنای کلام خداوند عزّ‌وجلّ: وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ چیست؟ ایشان فرمود: «کسانی که در حقّ خاندان حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) بد گفتند و از ایشان عیبجویی کردند و در جایگاهی نشستند که خاندان حضرت محمّد (علیهم السلام) برای آن مقام سزاوارتر از آنها بودند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۷۴
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۰۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۱۹/ البرهان
۲
(همزه/ ۱)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ قَالَ: الَّذِی یَغْمِزُ النَّاسَ وَ یَسْتَحِقُر الْفُقَرَاء وَ قَوْلُهُ لُمَزَةٍ الَّذِی یَلْوِی عُنُقَهُ وَ رَأْسَهُ وَ یَغْضَبُ إِذَا رَأَی فَقِیراً أَوْ سَائِلًا.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- این فرموده خدای تبارک‌وتعالی: وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَةٍ یعنی کسی که به مردم بهتان میزند و فقیران را حقیرمیپندارد لُّمَزَةٍ کسی است که زمانی که فقیر و گدایی را میبیند، [مسخره می‌کند].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۷۴
القمی، ج۲، ص۴۴۱/ نورالثقلین
۳
(همزه/ ۱)

السجّاد (علیه السلام)- المُسُوخُ مِنْ بَنِی آدَمَ ثَلَاثَهًَْ عَشَرَ ... أَمَّا الْعَقْرَبُ فَکَانَ رَجُلًا هَمَّازاً لَمَّازاً فَمَسَخَهُ اللَّهُ عَقْرَبا.

امام سجّاد (علیه السلام)- حیواناتی که از صورت آدمیزاده برگشته‌اند سیزده صنفند؛.. امّا عقرب مردی بود عیب‌بین و بدزبان که خدا او را به صورت عقرب درآورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۷۶
علل الشرایع، ج۲، ص۴۸۸/ نورالثقلین
۴
(همزه/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَنِ الْمُسُوخِ فَقَالَ هُمْ ثَلَاثَهًَْ عَشَرَ الْفِیلُ وَ الدُّبُّ ... وَ أَمَّا الْعَقْرَبُ فَکَانَ رَجُلًا هَمَّازاً لَا یَسْلَمُ مِنْهُ أَحَد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام علی (علیه السلام) فرمود: از پیغمبر (صلی الله علیه و آله) پرسیدم: «حیوانات مسخ شده کدامند»؟ فرمود: «سیزده تا؛ از فیل و خرس فرمودند تا به عقرب؛ مرد بدزبانی بود که هیچ‌کس از نیش زبانش آسوده نبود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۷۶
وسایل الشیعه، ج۲۴، ص۱۱۰
بیشتر