آیه ۳ - سوره زلزال

آیه وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها [3]

و انسان مي گويد: «زمين را چه مي‌شود [كه اين گونه مي‌لرزد]»؟!

۱
(زلزال/ ۳)

الزّهرا (سلام الله علیها)- عَنْ هَارُونَ‌بْنِ‌خَارِجَهًَْ رَفَعَهُ عَنْ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) قَالَت أَصَابَ النَّاسَ زَلْزَلَهًٌْ عَلَی عَهْدِ أَبِی‌بَکْرٍ فَفَزِعَ النَّاسُ إِلَی أَبِی‌بَکْرٍ وَ عُمَرَ فَوَجَدُوهُمَا قَدْ خَرَجَا فَزِعَیْنِ إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) فَتَبِعَهُمَا النَّاسُ إِلَی أَنِ انْتَهَوْا إِلَی بَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَخَرَجَ إِلَیْهِمْ عَلِیٌّ (علیه السلام) ... فَحَرَّکَ شَفَتَیْهِ ثُمَّ ضَرَبَ الْأَرْضَ بِیَدِهِ ثُمَّ قَالَ مَا لَکِ اسْکُنِی فَسَکَنَتْ فَعَجِبُوا مِنْ ذَلِکَ أَکْثَرَ مِنْ تَعَجُّبِهِمْ أَوَّلًا حَیْثُ خَرَجَ إِلَیْهِمْ قَالَ لَهُمْ فَإِنَّکُمْ قَدْ عَجِبْتُمْ مِنْ صَنِیعِی قَالُوا نَعَمْ فَقَالَ ... وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها فَأَنَا الْإِنْسَانُ الَّذِی یَقُولُ لَهَا مَا لَکِ یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها إِیَّایَ تُحَدِّثُ.

حضرت زهرا (سلام الله علیها)- در عهد ابوبکر زلزله‌ای آمد مردم فزع‌کنان و با شیون نزد ابوبکر و عمر آمده، دیدند آن دو نیز با فزع و جزع محضر علی (علیه السلام) آمده‌اند، مردم به تبعیّت از آن دو خود را به درب منزل علی (علیه السلام) رساندند، علی (علیه السلام) از منزل خارج شده و به طرف مردم آمد... امیرالمؤمنین (علیه السلام) دو لب مبارک را حرکت داده سپس دست بر زمین زده و فرمود: «تو را چه می‌شود آرام باش». زمین آرام گرفت، مردم بیش از آن وقتی که حضرت از منزل خارج شد و به طرفشان آمد در شگفت شدند، باری امام (علیه السلام) به آن‌ها فرمود: «از این عمل و حرکت من تعجّب کردید»؟ گفتند: «آری»! حضرت فرمود: ... قالَ الْإِنْسانُ ما لَها؛ من همان انسانی هستم که به زمین می‌گوید: تو را چه می‌شود. یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها؛ منظور از أَخْبارَها؛ من هستم که زمین اخبار از من می‌نماید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۱۸
بحارالأنوار، ج۴۱، ص۲۵۴/ بحارالأنوار، ج۸۸، ص۱۵۱
۲
(زلزال/ ۳)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قُرِئَ عِنْدَ أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها إِلَی أَنْ بَلَغَ قَوْلَهُ وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها* یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها قَالَ أَنَا الْإِنْسَانُ وَ إِیَّایَ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا.

امام علی (علیه السلام)- امام باقر (علیه السلام) می‌فرماید: پیش امام علی (علیه السلام) سوره إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها تلاوت شد تا رسید به وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها* یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها؛ ایشان فرمود: «من همان انسانم و زمین مرا از حوادث بزرگ آگاه می‌سازد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۱۸
بحارالأنوار، ج۴۲، ص۱۷/ الخرایج والجرایح، ج۱، ص۱۷۷
۳
(زلزال/ ۳)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها قَالَ ذَلِکَ أَمِیرُ الْمِؤْمِنِین (علیه السلام).

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا؛ آن انسان، حضرت علی (علیه السلام) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۲۰
القمی، ج۲، ص۴۳۳/ نورالثقلین/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۹۶/ البرهان
بیشتر