آیه وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى [3]
و سوگند به آن‌كس كه جنس مذكّر و مونّث را آفريد.
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أَحْمَدَ‌بْنِ‌مُحَمَّدِ‌بْنِ‌أَبِی‌نَصْرٍ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ فِی تَفْسِیرِ: وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی قَالَ إِنَّ رَجُلًا مِنَ الْأَنْصَارِ کَانَ لِرَجُلٍ فِی حَائِطِهِ نَخْلَهًٌْ وَ کَانَ یُضِرُّ بِهِ فَشَکَا ذَلِکَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَدَعَاهُ فَقَالَ أَعْطِنِی نَخْلَتَکَ بِنَخْلَهًٍْ فِی الْجَنَّهًِْ فَأَبَی فَبَلَغَ ذَلِکَ رَجُلًا مِنَ الْأَنْصَارِ یُکَنَّی أَبَا الدَحْدَاحِ فَجَاءَ إِلَی صَاحِبِ النَّخْلَهًِْ فَقَالَ: بِعْنِی نَخْلَتَکَ بِحَائِطِی فَبَاعَهُ فَجَاءَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَدِ اشْتَرَیْتُ نَخْلَهًَْ فُلَانٍ بِحَائِطِی. قَالَ: قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَلَکَ بَدَلَهَا نَخْلَهًٌْ فِی الْجَنَّهًِْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی عَلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ ما خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی* إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتَّی فَأَمَّا مَنْ أَعْطی.
امام رضا (علیه السلام)- احمدبن‌محمّد بن ابی‌نصر گوید: از امام رضا (علیه السلام) شنیدم که در تفسیر آیه: وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی، میفرمود: «یکی از انصار در باغی یک درخت خرما داشت و به‌جهت این درخت مردم را آزار و اذیّت می‌کرد، از آن مرد نزد حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) شکایت کردند. پیغمبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد آن مرد را احضار کنند، پس از اینکه صاحب درخت در خدمت آن‌جناب حاضر شد. فرمود: «درخت خود را به من ببخش، من یک درخت در بهشت به تو خواهم داد». آن مرد از دادن درخت خود امتناع کرد، این قضیّه به گوش مردی از انصار رسید و آن مرد نامش ابوالدحداح بود رفت پیش آن صاحب درخت گفت: «درخت خود را در برابر باغی که دارم به من بفروش». وی هم درخت خود را به ابوالدحداح فروخت، ابوالدحداح نزد حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) رفت و عرض کرد: «من درخت را خریدم و اینک در اختیار شما هست». حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: «خداوند در برابر آن یک درخت، درختی به شما در بهشت خواهد داد». در این هنگام این آیه نازل شد: وَما خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتَّی فَأَمَّا مَنْ أَعْطی.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ ما خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی وَ إِنَّمَا یَعْنِی وَ الَّذِی خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثَی.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَمَا خَلَقَ الذَّکَرَ وَالْأُنثَی؛ تنها به این معنا است: «سوگند به کسی‌که نر و مادّه را آفرید، این قسم بود و جواب قسم این است».