آیه صُحُفِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى [19]
در كتب ابراهيم و موسي.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّ هذا یَعْنِی مَا قَدْ تَلَوْتُهُ مِنَ الْقُرْآنِ لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یعنی آنچه از قرآن برایت تلاوت نمودیم در این [دستورها] در کتب آسمانی پیشین [نیز] آمده است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَرْسَلَ إِلَیْکُمُ الرَّسُول (صلی الله علیه و آله) ... فَجَاءَهُمْ بِنُسْخَهًِْ مَا فِی الصُّحُفِ الْأُولی.
امام علی (علیه السلام)- ای مردم! خدای تبارک‌وتعالی پیامبر (صلی الله علیه و آله) را به‌سوی شما فرستاد... پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای آن‌ها نسخه‌ای از آنچه در کتاب‌های آسمانی نخستین بود آورد.
الکاظم (علیه السلام)- وَلَایَهًُْ عَلِیٍّ (علیه السلام) مَکْتُوبَهًٌْ فِی جَمِیعِ صُحُفِ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) وَ لَنْ یَبْعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِلَّا بِنُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ وَصِیِّهِ عَلِیٍّ (علیه السلام).
امام کاظم (علیه السلام)- ولایت علی (علیه السلام) در همه‌ی صحیفه های پیامبران نوشته شده است و خداوند هیچ رسولی را جز با اقرار به پیامبری محمّد (صلی الله علیه و آله) و وصیّ وی، علی (علیه السلام)، به پیامبری برنگزید.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی ذَرٍّ (رحمة الله علیه) قَالَ: ..قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ کَمْ أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ کِتَابٍ قَالَ مِائَهًَْ کِتَابٍ وَ أَرْبَعَهًَْ کُتُبٍ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی شَیْثٍ خَمْسِینَ صَحِیفَهًًْ وَ عَلَی إِدْرِیسَ ثَلَاثِینَ صَحِیفَهًًْ وَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ عِشْرِینَ صَحِیفَهًًْ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاهًَْ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ الْفُرْقَان.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوذر (رحمة الله علیه) گوید: عرض کردم: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، خداوند چند کتاب نازل کرده است»؟ حضرت فرمود: «خداوند صد نوشته و چهار کتاب کامل نازل کرده است. به شیث فرزند آدم (علیه السلام) پنجاه صحیفه، به ادریس سی صحیفه، به ابراهیم (علیه السلام) بیست صحیفه، و بعد هم تورات و انجیل و زبور و فرقان را نازل کرده است».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ لِی یَااَبَامُحَمَّدٍ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یُعْطِ الْأَنْبِیَاءَ شَیْئاً إِلَّا وَ قَدْ أَعْطَاهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) قَالَ وَ قَدْ أَعْطَی مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) جَمِیعَ مَا أَعْطَی الْأَنْبِیَاءَ (علیهم السلام) وَ عِنْدَنَا الصُّحُفُ الَّتِی قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ هِیَ الْأَلْوَاحُ قَالَ نَعَمْ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «خدای عزّوجلّ چیزی به پیغمبران عطا نفرمود، جز آنکه آن را به محمّد (صلی الله علیه و آله) عطا کرد و همه‌ی آنچه را به پیغمبران داد، به محمّد (صلی الله علیه و آله) هم عطا فرمود و آن صحفی که خدای عزّوجلّ فرماید: صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی نزد ماست، عرض کردم: «آن صحف همان الواح است»؟ فرمود: «بلی».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی ذَرٍّ (رحمة الله علیه) قَالَ: ... قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا کَانَتْ صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) قَالَ کَانَتْ أَمْثَالًا کُلُّهَا وَ کَانَ فِیهَا أَیُّهَا الْمَلِکُ الْمُبْتَلَی الْمَغْرُورُ إِنِّی لَمْ أَبْعَثْکَ لِتَجْمَعَ الدُّنْیَا بَعْضَهَا إِلَی بَعْضٍ وَ لَکِنْ بَعَثْتُکَ لِتَرُدَّ عَنِّی دَعْوَهًَْ الْمَظْلُومِ فَإِنِّی لَا أَرُدُّهَا وَ إِنْ کَانَتْ مِنْ کَافِرٍ وَ عَلَی الْعَاقِلِ مَا لَمْ یَکُنْ مَغْلُوباً عَلَی عَقْلِهِ أَنْ یَکُونَ لَهُ سَاعَاتٌ سَاعَهًٌْ یُنَاجِی فِیهَا رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ سَاعَهًٌْ یُحَاسِبُ نَفْسَهُ وَ سَاعَهًٌْ یَتَفَکَّرُ فِیمَا صَنَعَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیْهِ وَ سَاعَهًٌْ یَخْلُو فِیهَا بِحَظِّ نَفْسِهِ مِنَ الْحَلَالِ فَإِنَّ هَذِهِ السَّاعَهًَْ عَوْنٌ لِتِلْکَ السَّاعَاتِ وَ اسْتِجْمَامٌ لِلْقُلُوبِ وَ تَوْزِیعٌ لَهَا وَ عَلَی الْعَاقِلِ أَنْ یَکُونَ بَصِیراً بِزَمَانِهِ مُقْبِلًا عَلَی شَأْنِهِ حَافِظاً لِلِسَانِهِ فَإِنَّ مَنْ حَسَبَ کَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ کَلَامُهُ إِلَّا فِیمَا یَعْنِیهِ وَ عَلَی الْعَاقِلِ أَنْ یَکُونَ طَالِباً لِثَلَاثٍ مَرَمَّهًٍْ لِمَعَاشٍ أَوْ تَزَوُّدٍ لِمَعَادٍ أَوْ تَلَذُّذٍ فِی غَیْرِ مُحَرَّمٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوذر گوید: عرض کردم: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! صحیفه های ابراهیم (علیه السلام) چه بود»؟ فرمود: «سراسر امثال (سرمشق، پند و موعظه) بود، از آن جمله: ای پادشاهی که در آزمایش قرار گرفته و فریفته شده ای! من تو را نفرستادم که دنیا اندوزی کنی، بلکه تو را فرستادم که نگذاری ستمدیده ای باشد تا به درگاه من دست دعا برآورد؛ چرا که من خواسته‌ی ستمدیده را رد نمی کنم، هرچند کافر باشد. و بر خردمند است که تا خرد از کف نداده، ساعات عمرش را چنین تقسیم کند: ساعتی را به راز و نیاز با پروردگارش بنشیند و ساعتی از نفس خود حساب کشد و ساعتی به نیکی های خداوند در حقّ او بیاندیشد و ساعتی را به خلوت در بهره‌مندی از حلال بگذراند؛ چرا که این ساعت، یاری گر دیگر ساعات است و دل ها را نیروی تازه و فراغت می بخشد و بر خردمند است که نسبت به روزگار خود بینا باشد و به کار خود بپردازد و زبان خویش نگاه دارد؛ چرا که هرکس گفتار خود را از جمله کردار خود بداند، جز در آنجا که سخن به یاریش م‌آید، کم سخن می گوید و بر خردمند است که در پی سه چیز باشد: بهبود بخشیدن به زندگی، و توشه اندوزی برای آخرت، و لذّت‌بردن از غیر حرام».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی ذَرٍّ (رحمة الله علیه) قَالَ: ... قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا کَانَتْ صُحُفُ مُوسَی قَالَ کَانَتْ عِبَراً کُلُّهَا عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ لِمَ یَفْرَحُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالنَّارِ لِمَ یَضْحَکُ وَ لِمَنْ یَرَی الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا بِأَهْلِهَا لِمَ یَطْمَئِنُّ إِلَیْهَا وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ لِمَ یَنْصَبُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ لِمَ لَا یَعْمَلُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوذر گوید: ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! صحیفه های موسی (علیه السلام) چه بود؟ فرمود: «سراسر پند بود، از آن جمله: شگفتا! کسی که به مرگ یقین دارد، از چه رو شادی می کند و کسی که به دوزخ یقین دارد، از چه رو می خندد و کسی که دنیا و دگرگونی آن را بر اهلش می‌بیند، از چه رو به آن دل می بندد و کسی که به تقدیر یقین دارد، از چه رو خود را در رنج می‌اندازد و کسی که به حساب یقین دارد، از چه رو کاری نمی کند»؟
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ یُونُسَ‌بْنِ‌یَعْقُوبَ قَالَ کَانَ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ‌الصَّادِقِ (علیه السلام) جَمَاعَهًٌْ مِنْ أَصْحَابِهِ فِیهِمْ حُمْرَانُ‌بْنُ‌أَعْیَنَ وَ مُؤْمِنُ الطَّاقِ وَ هِشَامُ‌بْنُ‌سَالِمٍ وَ الطَّیَّارُ وَ جَمَاعَهًٌْ مِنْ أَصْحَابِهِ فِیهِمْ هِشَامُ‌بْنُ‌الْحَکَمِ وَ هُوَ شَابٌّ فَقَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) یَا هِشَامُ قَالَ لَبَّیْکَ یَا ابْنَ‌رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ أَ لَا تُحَدِّثُنِی کَیْفَ صَنَعْتَ بِعَمْرِو بْنِ‌عُبَیْدٍ وَ کَیْفَ سَأَلْتَهُ قَالَ هِشَامٌ جُعِلْتُ فِدَاکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنِّی أُجِلُّکَ وَ أَسْتَحْیِیکَ وَ لَا یَعْمَلُ لِسَانِی بَیْنَ یَدَیْکَ فَقَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ الصَّادِقُ (علیه السلام) یَا هِشَامُ إِذَا أَمَرْتُکُمْ بِشَیْءٍ فَافْعَلُوهُ قَالَ هِشَامٌ بَلَغَنِی مَا کَانَ فِیهِ عَمْرُوبْنُ‌عُبَیْدٍ وَ جُلُوسُهُ فِی مَسْجِدِ الْبَصْرَهًِْ وَ عَظُمَ ذَلِکَ عَلَیَّ فَخَرَجْتُ إِلَیْهِ وَ دَخَلْتُ الْبَصْرَهًَْ فِی یَوْمِ الْجُمُعَهًِْ فَأَتَیْتُ مَسْجِدَ الْبَصْرَهًِْ فَإِذَا أَنَا بِحَلْقَهًٍْ کَبِیرَهًٍْ وَ إِذَا أَنَا بِعَمْرِوبْنِ‌عُبَیْدٍ عَلَیْهِ شَمْلَهًٌْ سَوْدَاءُ مُتَّزِرٌ بِهَا مِنْ صُوفٍ وَ شَمْلَهًٌْ مُرْتَدٍ بِهَا وَ النَّاسُ یَسْأَلُونَهُ فَاسْتَفْرَجْتُ النَّاسَ فَأَفْرَجُوا لِی ثُمَّ قَعَدْتُ فِی آخِرِ الْقَوْمِ عَلَی رُکْبَتَیَّ ثُمَّ قُلْتُ أَیُّهَا الْعَالِمُ أَنَا رَجُلٌ غَرِیبٌ تَأْذَنُ لِی فَأَسْأَلَکَ عَنْ مَسْأَلَهًٍْ قَالَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ لَکَ عَیْنٌ قَالَ یَا بُنَیَّ أَیُّ شَیْءٍ هَذَا مِنَ السُّؤَالِ فَقُلْتُ هَکَذَا مَسْأَلَتِی فَقَالَ یَا بُنَیَّ سَلْ وَ إِنْ کَانَتْ مَسْأَلَتُکَ حُمْقاً قَالَ فَقُلْتُ أَجِبْنِی فِیهَا قَالَ فَقَالَ لِی سَلْ فَقُلْتُ أَ لَکَ عَیْنٌ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَمَا تَرَی بِهَا قَالَ الْأَلْوَانَ وَ الْأَشْخَاصَ قَالَ فَقُلْتُ أَ لَکَ أَنْفٌ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَمَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَتَشَمَّمُ بِهَا الرَّائِحَهًَْ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ فَمٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أَعْرِفُ بِهِ طَعْمَ الْأَشْیَاءِ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ لِسَانٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أَتَکَلَّمُ بِهِ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ أُذُنٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَسْمَعُ بِهَا الْأَصْوَاتَ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ یَدٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَبْطِشُ بِهَا وَ أَعْرِفُ بِهَا اللَّیِّنَ مِنَ الْخَشِنِ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ رِجْلَانِ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ مَا تَصْنَعُ بِهِمَا قَالَ أَنْتَقِلُ بِهِمَا مِنْ مَکَانٍ إِلَی مَکَانٍ قَالَ قُلْتُ أَ لَکَ قَلْبٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أُمَیِّزُ بِهِ کُلَّ مَا وَرَدَ عَلَی هَذِهِ الْجَوَارِحِ قَالَ قُلْتُ أَ فَلَیْسَ فِی هَذِهِ الْجَوَارِحِ غِنًی عَنِ الْقَلْبِ قَالَ لَا قُلْتُ وَ کَیْفَ ذَلِکَ وَ هِیَ صَحِیحَهًٌْ سَلِیمَهًٌْ قَالَ یَا بُنَیَّ إِنَّ الْجَوَارِحَ إِذَا شَکَّتْ فِی شَیْءٍ شَمَّتْهُ أَوْ رَأَتْهُ أَوْ ذَاقَتْهُ أَوْ سَمِعَتْهُ أَوْ لَمَسَتْهُ رَدَّتْهُ إِلَی الْقَلْبِ فتقن {فَیَسْتَیْقِنُ} الْیَقِینَ وَ یُبْطِلُ الشَّکَّ قَالَ فَقُلْتُ إِنَّمَا أَقَامَ اللَّهُ الْقَلْبَ لِشَکِّ الْجَوَارِحِ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَلَا بُدَّ مِنَ الْقَلْبِ وَ إِلَّا لَمْ یَسْتَقِمِ الْجَوَارِحُ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَقُلْتُ یَا أَبَا مَرْوَانَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ لَمْ یَتْرُکْ جَوَارِحَکَ حَتَّی جَعَلَ لَهَا إِمَاماً یُصَحِّحُ لَهَا الصَّحِیحَ وَ یُتْقِنُ مَا شَکَّ فِیهِ وَ یَتْرُکُ هَذَا الْخَلْقَ کُلَّهُمْ فِی حَیْرَتِهِمْ وَ شَکِّهِمْ وَ اخْتِلَافِهِمْ لَا یُقِیمُ لَهُمْ إِمَاماً یَرُدُّونَ إِلَیْهِمْ شَکَّهُمْ وَ حَیْرَتَهُمْ وَ یُقِیمُ لَکَ إِمَاماً لِجَوَارِحِکَ تَرُدُّ إِلَیْهِ حَیْرَتَکَ وَ شَکَّکَ قَالَ فَسَکَتَ وَ لَمْ یَقُلْ شَیْئاً قَالَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ فَقَالَ أَنْتَ هِشَامٌ فَقُلْتُ لَا فَقَالَ لِی أَ جَالَسْتَهُ فَقُلْتُ لَا فَقَالَ فَمِنْ أَیْنَ أَنْتَ قُلْتُ مِنْ أَهْلِ الْکُوفَهًِْ قَالَ فَأَنْتَ إِذاً هُوَ قَالَ ثُمَّ ضَمَّنِی إِلَیْهِ وَ أَقْعَدَنِی فِی مَجْلِسِهِ وَ مَا نَطَقَ حَتَّی قُمْتُ فَضَحِکَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) ثُمَّ قَالَ یَا هِشَامُ مَنْ عَلَّمَکَ هَذَا قَالَ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) جَرَی عَلَی لِسَانِی قَالَ یَا هِشَامُ هَذَا وَ اللَّهِ مَکْتُوبٌ فِی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی.
امام صادق (علیه السلام)- یونس‌بن‌یعقوب گوید: جمعی از اصحاب امام صادق (علیه السلام) که در میان آن‌ها حمران‌بن‌اعین و مؤمن الطاق و هشام‌بن‌سالم و طیّار بودند و به همراهشان هشام‌بن‌حکم که جوانی بود خدمتش بودند، امام (علیه السلام) فرمود: «ای هشام»، عرض کرد: «لبیک ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)»! فرمود: «برایم نمی‌گویی که با عمربن‌عبید چه کردی»؟! عرض کردم: «فدایت شوم! من شما را تجلیل می‌کنم و شرم دارم و زبانم نمی‌گردد برابر شما سخن کنم». فرمود: «چون به شما دستوری دهم به‌جا آورید»، هشام گفت: «به من خبر رسید که عمروبن‌عبید چه وضعی دارد و در مسجد بصره جلسه‌ای دارد و بر من گران آمد به بصره رفتم و روز جمعه به مسجد بصره در آمدم، دیدم جمع فراوانی هستند و عمروبن‌عبید شمله سیاهی ببر دارد و شمله‌ای هم به دوش انداخته و مردم از او پرسش می‌کنند و من از میان آن‌ها راهی گشودم و رفتم مقابل او زانو زدم و گفتم: «ای عالم من مردی غریبم، اجازه می‌دهی از تو مسأله‌ای بپرسیم»؟ گفت: «آری»، گفتم: «تو چشم داری»؟ گفت: «فرزند جان این چه سؤالی است»؟ گفتم: «سؤال من چنین است»، گفت: «فرزند جانم بپرس گرچه سؤالت احمقانه است». گفتم: «جوابم را بگو»، گفت: «بپرس». گفتم: «تو چشم داری»؟ گفت: «آری»، گفتم: «با آن‌ها چه بینی»، گفت: «رنگ‌ها و اشخاص را»، گفتم: «بینی داری»؟ گفت: «آری». گفتم: «با آن چه می‌کنی»؟ گفت: «با آن بو می‌شنوم»، گفتم: «دهن داری»؟ گفت: «آری»، گفتم: «با آن چه می‌کنی»؟ گفت: «مزّه‌ی هر چیز را درمی‌یابم». گفتم: «زبان داری»؟ گفت: «آری»، گفتم: «با آن چه می‌کنی»، گفت: «سخن می‌گویم». گفتم: «گوش داری»؟ گفت: «آری»، گفتم: «با آن چه می‌کنی»؟ گفت: «آوازها می‌شنوم»، گفتم: «دست داری»، گفت: «آری»، گفتم: «با آن چه می‌کنی»؟ گفت: «می‌کوبم»، گفتم: «دل داری»؟ گفت: «آری»، گفتم: «با آن چه می‌کنی»؟ گفت: «با آن هرچه بر این اعضاء وارد شود تمیز می‌دهم». گفتم: «خود این اعضاء تو را از دل بی‌نیاز نمی‌کنند»؟ گفت: «نه». گفتم: «چطور با اینکه همه درست و سالمند»؟ گفت: «پسر جانم اعضاء چون در چیزی شک کند آن را می‌بوید یا می‌بیند یا می‌چشد یا می‌شنود یا لمس میکند و به دل برمی‌گرداند و شکش زائل می‌شود»، گفتم: «خدا دل را برای رفع شک اعضاء مقرّر کرده است»؟ گفت: «آری»، گفتم: «پس دل لازم است وگرنه اعضاء برجا نمی‌شوند»، گفت: «آری»، گفتم: «ای ابومروان خدای تعالی ذکره اعضای تن تو را وانگذارده و برای آن‌ها امامی مقرّر کرده که حق را به آن‌ها برساند و در مورد شک آن‌ها را به یقین رساند و همه‌ی این خلق را در حیرت و شک و اختلاف رها کرده و امامی برای آن‌ها مقرّر نکرده که در مورد شک و حیرت به او رجوع کنند و برای اعضایت امامی معیّن کرده که در حیرت و شک خود بدان رجوع کنی»؟ خاموش شد و چیزی نگفت و به من رو کرد و گفت تو هشامی؟ گفتم: «نه»، گفت: «همنشین اویی»؟ گفتم: «نه»، گفت: «از کجایی»؟ گفتم: «از اهل کوفه»، گفت: «پس او هستی»، و مرا در آغوش کشید و در جای خود نشانید و سخن نگفت تا برخاستم، امام صادق (علیه السلام) خندید و گفت: «ای هشام چه کسی به تو این را آموخت»؟ گفتم: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! بر زبانم گذشت». فرمود: «ای هشام به خدا این در صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی نوشته است».
الصّادق (علیه السلام)- أَوْصَی مُوسَی (علیه السلام) إِلَی یُوشَعَ‌بْنِ‌نُونٍ وَ أَوْصَی یُوشَعُ‌بْنُ‌نُونٍ إِلَی وَلَدِ هَارُونَ وَ لَمْ یُوصِ إِلَی وَلَدِهِ وَ لَا إِلَی وَلَدِ مُوسَی (علیه السلام) إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی لَهُ الْخِیَرَهًُْ یَخْتَارُ مَنْ یَشَاءُ مِمَّنْ یَشَاءُ وَ بَشَّرَ مُوسَی وَ یُوشَعُ بِالْمَسِیحِ (علیه السلام) فَلَمَّا أَنْ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ الْمَسِیحَ (علیه السلام) قَالَ الْمَسِیحُ (علیه السلام) لَهُمْ إِنَّهُ سَوْفَ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی نَبِیٌّ اسْمُهُ أَحْمَدُ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) یَجِیءُ بِتَصْدِیقِی وَ تَصْدِیقِکُمْ وَ عُذْرِی وَ عُذْرِکُمْ وَ جَرَتْ مِنْ بَعْدِهِ فِی الْحَوَارِیِّینَ فِی الْمُسْتَحْفَظِینَ وَ إِنَّمَا سَمَّاهُمُ اللَّهُ تَعَالَی الْمُسْتَحْفَظِینَ لِأَنَّهُمُ اسْتُحْفِظُوا الِاسْمَ الْأَکْبَرَ وَ هُوَ الْکِتَابُ الَّذِی یُعْلَمُ بِهِ عِلْمُ کُلِّ شَیْءٍ الَّذِی کَانَ مَعَ الْأَنْبِیَاءِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِکَ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ الْکِتَابُ الِاسْمُ الْأَکْبَرُ وَ إِنَّمَا عُرِفَ مِمَّا یُدْعَی الْکِتَابَ التَّوْرَاهًُْ وَ الْإِنْجِیلُ وَ الْفُرْقَانُ فِیهَا کِتَابُ نُوحٍ وَ فِیهَا کِتَابُ صَالِحٍ وَ شُعَیْبٍ وَ إِبْرَاهِیمَ (علیهم السلام) فَأَخْبَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی فَأَیْنَ صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ إِنَّمَا صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ الِاسْمُ الْأَکْبَرُ وَ صُحُفُ مُوسَی الِاسْمُ الْأَکْبَرُ.
امام صادق (علیه السلام)- موسی (علیه السلام) به یوشع‌بن‌نون وصیّت کرد و یوشع‌بن‌نون به فرزندان هارون وصیّت کرد و به فرزندان خودش و فرزندان موسی (علیه السلام) وصیّت نکرد، همانا خدای تعالی صاحب اختیار است، هرکه را خواهد و از هر خاندانی که خواهد اختیار میکند، و موسی و یوشع (علیها السلام) مردم را به وجود مسیح (علیه السلام) مژده دادند و چون خدای عزّوجلّ مسیح را مبعوث ساخت، مسیح (علیه السلام) به مردم گفت: «همانا پس از من پیغمبری که نامش احمد و از اولاد اسماعیل (علیه السلام) است خواهد آمد که مرا و شما را تصدیق میکند (به نبوّت من و پیروی شما باور دارد) و حجّت و عذر مرا و شما را می‌آورد مانند من و شما احتجاج میکند و قول به الوهیّت مرا از من و شما نفی میکند) و امر وصیّت پس از عیسی (علیه السلام) در حواریین مستحفظ جاری گشت و از این جهت خدا ایشان را مستحفظ نامید که نگهداری اسم اکبر به ایشان واگذار شد و آن کتابی است که علم هر چیز از آن دانسته شود و همراه پیغمبران (علیهم السلام) بوده است. خدای تعالی فرماید: ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آن‌ها کتاب (آسمانی) و میزان [شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه] نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند و آهن را نازل کردیم. (حدید/۲۵) (در قرآن صدر آیه چنین است: لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ کتاب همان اسم اکبر است، و از آنچه به نام کتاب معروف است: تورات و انجیل و فرقان (قرآن) است، ولی در آن کتاب، [که همراه اوصیاء است] کتاب نوح (علیه السلام) و کتاب صالح و شعیب و ابراهیم (علیهم السلام) است که خدای عزّوجلّ خبر می‌دهد: إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی* صُحُفِ إِبْراهیمَ وَ مُوسی پس [اگر کتاب منحصر به تورات و انجیل و قرآن است]، صحف ابراهیم (علیه السلام) کجاست! همانا صحف ابراهیم، اسم اکبر است و صحف موسی (علیه السلام) هم اسم اکبر است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- نَزَلَتْ صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ فِی أَوَّلِ لَیْلَهًٍْ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أُنْزِلَتِ التَّوْرَاهًُْ لِسِتٍ مَضَیْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَان.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- صحف ابراهیم (علیه السلام) در شب اوّل ماه رمضان نازل شده، و تورات در شب ششم ماه رمضان نازل شد.
الصّادق (علیه السلام)- أُنْزِلَتِ التَّوْرَاهًُْ لِسِتٍ مَضَیْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَان.
امام صادق (علیه السلام)- تورات در شب ششم ماه رمضان نازل شد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنِ الْأَصْبَغِ‌بْنِ‌نُبَاتَهًَْ قَالَ قَالَ: لَمَّا قَدِمَ عَلِیٌّ (علیه السلام) الْکُوفَهًَْ صَلَّی بِهِمْ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً فَقَرَأَ بِهِمْ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی فَقَالَ الْمُنَافِقُونَ وَ اللَّهِ مَا یُحْسِنُ أَنْ یَقْرَأَ ابْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ الْقُرْآنَ وَ لَوْ أَحْسَنَ أَنْ یَقْرَأَ لَقَرَأَ بِنَا غَیْرَ هَذِهِ السُّورَهًِْ قَالَ فَبَلَغَهُ ذَلِکَ فَقَالَ وَیْلَهُمْ إِنِّی لَأَعْرِفُ نَاسِخَهُ وَ مَنْسُوخَهُ وَ مُحْکَمَهُ وَ مُتَشَابِهَهُ وَ فِصَالَهُ مِنْ وِصَالِهِ وَ حُرُوفَهُ مِنْ مَعَانِیهِ وَ اللَّهِ مَا حَرْفٌ نَزَلَ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) إِلَّا وَ أَنَا أَعْرِفُ فِیمَنْ أُنْزِلَ وَ فِی أَیِّ یَوْمٍ نَزَلَ وَ فِی أَیِّ مَوْضِعٍ نَزَلَ وَیْلَهُمْ أَ مَا یَقْرَءُونَ إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ اللَّهِ عِنْدِی وَرِثْتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ وَرِثَهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِنْ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام).
امام علی (علیه السلام)- اصبغ‌بن‌نباته گوید: هنگامی‌که علی (علیه السلام) به کوفه آمد، چهل صبح با آن‌ها نماز جماعت خواند و [در همه‌ی چهل صبح] برایشان سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی را می‌خواند. منافقان گفتند: «به خدا سوگند فرزند ابوطالب نمی‌تواند خوب قرآن بخواند و اگر می‌توانست خوب بخواند، حتما غیر این سوره را برای ما می‌خواند». این سخنان به علی (علیه السلام) رسید. فرمود: «وای بر آنان، من ناسخ و منسوخش، محکم و متشابهش، فصل [آیات] آن را از وصلش و حروفش را [که معنای مستقلّی ندارند] از [کلمات دارای] معانی آن می‌شناسم به خدا سوگند! هیچ حرفی بر محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل نشد مگر آنکه من می‌دانم درباره‌ی چه کسی نازل شد و در چه روزی نازل شد و در چه موضعی نازل شد. وای بر آن‌ها آیا نمی‌خوانند: إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی. به خدا سوگند [کتاب‌های ابراهیم و موسی (علیها السلام)] نزد من است. آن را از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به ارث بردم و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن را از ابراهیم و موسی (علیها السلام) به ارث برد».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حُمْرَانَ‌بْنِ‌أَعْیَنَ قَال قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عِنْدَکُمُ التَّوْرَاهًُْ وَ الْإِنْجِیلُ وَ الزَّبُورُ وَ مَا فِی الصُّحُفِ الْأُولی* صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی قَالَ نَعَمْ قُلْتُ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْعِلْمُ الْأَکْبَرُ قَالَ یَا حُمْرَانُ لَوْ لَمْ یَکُنْ غَیْرَ مَا کَانَ وَ لَکِنْ مَا یَحْدُثُ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عِلْمُهُ عِنْدَنَا أَعْظَمُ.
امام صادق (علیه السلام)- حمران گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «تورات و انجیل و زبور و آنچه این دستورها در کتب آسمانی پیشین (نیز) آمده است، در کتب ابراهیم و موسی، نزد شماست»؟ فرمود: «آری». عرض کردم: «این همان اکبر است». فرمود: «اگر در نزد ما غیر از علوم پیشینیان چیز دیگری نبود این علم اکبر بود ولی ما اطّلاع از حوادث شب و روز داریم که این اطّلاع بزرگ‌تر از آن است».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ (رحمة الله علیه) قَالَ قَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) ... فَاسْأَلْنِی عَمَّا یَکُونُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ عَمَّا کَانَ عَلَی عَهْدِ عِیسَی (علیه السلام) مُنْذُ بَعَثَهُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی، وَ عَنْ کُلِّ وَصِیٍّ، وَ کُلِّ فِئَهًٍْ تَضِلُّ مِائَهًًْ وَ تَهْدِی مِائَهًًْ، وَ عَنْ سَائِقِهَا وَ قَائِدِهَا وَ نَاعِقِهَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ، وَ کُلِّ آیَهًٍْ نَزَلَتْ فِی کِتَابِ اللَّهِ فِی لَیْلٍ نَزَلَتْ أَمْ نَهَارٍ، وَ عَنِ التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ، فَإِنَّهُ (صلی الله علیه و آله) لَمْ یَکْتُمْنِی مِنْ عِلْمِهِ شَیْئاً وَ لَا مَا تَحْتَاجُ إِلَیْهِ الْأُمَمُ مِنْ أَهْلِ التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ، وَ أَصْنَافَ الْمُلْحِدِینَ وَ أَحْوَالَ الْمُخَالِفِینَ، وَ أَدْیَانَ الْمُخْتَلِفِینَ، وَ کَانَ (صلی الله علیه و آله) خَاتَمَ النَّبِیِّینَ بَعْدَهُمْ، وَ عَلَیْهِمْ فُرِضَتْ طَاعَتُهُ وَ الْإِیمَانُ بِهِ وَ النُّصْرَهًُْ لَهُ، تَجِدُونَ ذَلِکَ مَکْتُوباً فِی التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ، وَ فِی الصُّحُفِ الْأُولی* صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی.
امام علی (علیه السلام)- از سلمان (رحمة الله علیه) نقل شده است: امام علی (علیه السلام) فرمود: ... از من بپرس از هرچیزی که تا روز قیامت رخ می‌دهد و از دوران عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) هنگامی‌که خدای تعالی او را برانگیخت و بپرس از هر وصی پیامبری و از هر گروهی که گمراه شدند و هر گروهی که هدایت می‌شوند و از جلو دار و صدا زننده‌ی آن گروه و برنده‌ی آنان تا روز قیامت و بپرس از هر آیه‌ای که فرود آمده در کتاب خدا که در شب فرود آمده یا روز و نیز از تورات و انجیل و قرآن بزرگ؛ زیرا پیامبر (صلی الله علیه و آله) چیزی را از علم و دانش خود و آنچه را که امّت‌ها از اهل تورات و انجیل و طبقات مخالفان و گروه ملحدان و ادیان گوناگون دارند از من پوشیده نداشت. چراکه او خاتم پیامبران بعد از آنان بود و بر همه‌ی آن‌ها اطاعت او و ایمان به او واجب بود و نیز یاری‌کردن او واجب بود این مطلب را در تورات نوشته دیدند: فِی الصُّحُفِ الْأُولی* صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی.
الصّادق (علیه السلام)- إِنِّی أَنْظُرُ فِی الصُّحُفِ الْأُولی* صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی.
امام صادق (علیه السلام)- من نگاه در صحف اولی می‌کنم همان صحف ابراهیم و موسی.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِی مُعَتِّبٌ أَوْ غَیْرُهُ قَالَ: بَعَثَ عَبْدُ اللَّهِ‌بْنُ‌الْحَسَنِ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ لَکَ أَبُو مُحَمَّد ... ثُمَّ عَادَ إِلَیْهِ فَقَالَ یَقُولُ إِنَّکَ رَجُلٌ صُحُفِیٌ فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قُلْ إِی وَ اللَّهِ صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام) وَ عِیسَی (علیه السلام) وَرِثْتُهَا عَنْ آبَائِی (علیهم السلام).
امام صادق (علیه السلام)- عبداللَّه‌بن‌حسن برای امام صادق (علیه السلام) پیغام فرستاد که: ابومحمّد [کنیه‌ی عبد اللَّه‌بن‌حسن] میگوید تو مردی صحفی [کتاب خوان] هستی. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «به او بگو: آری، به خدا سوگند، صحف ابراهیم، موسی و عیسی (علیهم السلام) را از پدرانم به ارث برده‌ام».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنِ الْحُسَیْنِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ یَهُودِیّاً مِنْ یَهُودِ الشَّامِ وَ أَحْبَارِهِمْ کَانَ قَدْ قَرَأَ التَّوْرَاهًَْ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ صُحُفَ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) وَ عَرَفَ دَلَائِلَهُمْ جَاءَ إِلَی مَجْلِسٍ فِیهِ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ فِیهِمْ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِب (علیه السلام) ... قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) ... وَ أُعْطِیَ سُورَهًَْ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَ بَرَاءَهًَْ بِصُحُفِ إِبْرَاهِیمَ وَ مُوسَی (علیه السلام).
امام علی (علیه السلام)- امام حسین (علیه السلام) نقل کرده است: علی (علیه السلام) در مورد پیامبر (صلی الله علیه و آله) و بیان فضایلش به بعضی از علمای یهود فرمود: «سوره‌ی بنی‌اسرائیل و برائت که در کتب ابراهیم (علیه السلام) و کتب موسی (علیه السلام) است به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) عطا شده است».
الصّادق (علیه السلام)- وَ عِنْدَنَا صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام) وَرِثْنَاهَا مِنْ رَسُولِ اللَّه (صلی الله علیه و آله).
امام صادق (علیه السلام)- در نزد ما صحف ابراهیم و موسی (علیها السلام) است که از پیامبر (صلی الله علیه و آله) ارث به ما رسیده است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أُفْضِیَتْ إِلَیْهِ صُحُفُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام) فَائْتَمَنَ عَلَیْهَا عَلِیّاً (علیه السلام) ثُمَّ ائْتَمَنَ عَلَیْهَا عَلِیٌّ الْحَسَنَ (علیه السلام) ثُمَّ ائْتَمَنَ عَلَیْهَا الْحَسَنُ (علیه السلام) الْحُسَیْنَ (علیه السلام) أَخَاهُ وَ ائْتَمَنَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) عَلَیْهَا عَلِیَّ‌بْنَ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) ثُمَّ ائْتَمَنَ عَلَیْهَا عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) مُحَمَّدَ‌بْنَ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ ائْتَمَنَنِی عَلَیْهَا أَبِی (علیه السلام) فَکَانَتْ عِنْدِی.
امام صادق (علیه السلام)- صحف ابراهیم و موسی (علیها السلام) به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) رسید او در اختیار علی (علیه السلام) گذاشت آن جناب به امام حسن (علیه السلام) سپرد و حضرت امام حسن (علیه السلام) در اختیار امام حسین (علیه السلام) گذاشت تا آخرین ائمّه (علیهم السلام) به همین منوال است.