آیه ۱ - سوره شرح

آیه أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ [1]

آيا ما سينه‌ی تو را گشاده نساختيم؟

۱
(شرح/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- رُوِیَ أَنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَرَأَ أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَقَالَ إِنَّ النُّورَ إِذَا وَقَعَ فِی الْقَلْبِ انْفَسَحَ لَهُ وَ انْشَرَحَ قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ فَهَلْ لِذَلِکَ عَلَامَهًٌْ یُعْرَفُ بِهَا قَالَ التَّجَافِی عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الْإِنَابَهًُْ إِلَی دَارِ الْخُلُودِ وَ الِاسْتِعْدَادُ لِلْمَوْتِ قَبْلَ نُزُولِ الْمَوْتِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- روایت شده است: حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) آیه‌ی أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ، (زمر/۲۲) را قرائت نمود، فرمود: «این نوری است که خداوند در دل مؤمن می‌افکند، پس سینه‌اش گشاده گردد». عرض کردند: «آیا این نشانه‌ای هم دارد تا به آن شناخته گردد»؟ فرمود: «آری! بازگشت به خانه‌ی جاوید و دوری از خانه‌ی فریب و آمادگی برای مرگ قبل از آمدنش».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
روضه الواعظین، ج۲، ص۴۴۸
۲
(شرح/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَمِیلٍ وَ الْحَسَنِ‌بْنِ‌رَاشِدٍ عَن أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ قَالَ فَقَالَ بِوَلَایَهًِْ أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).

امام صادق (علیه السلام)- جمیل و حسن‌بن‌راشد از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ: أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ نقل کرده‌اند که فرمود: «با ولایت امیرمؤمنان حضرت علی (علیه السلام)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۹۵/ بصایرالدرجات، ص۷۲/ البرهان/ نورالثقلین/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۸۵/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۵/ فرات الکوفی، ص۵۷۳
۳
(شرح/ ۱)

الصّادقین (علیها السلام)- أَ لَمْ نُعْلِمْکَ مَنْ وَصِیُّکَ فَجَعَلْنَاهُ نَاصِرَکَ یُذِلُّ عَدُوَّک.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ؛ آیا تو را آگاه نکردیم که وصیّ تو کیست؟ پس او را یاریگر تو و خوارکننده‌ی دشمنت قرار دادیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ المناقب، ج۳، ص۲۳، فیه: «کذلّ» بدل «یذلّ»/ فرات الکوفی، ص۵۷۴/ البرهان
۴
(شرح/ ۱)

الرّضا (علیه السلام)- أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) أَ لَمْ نَجْعَلْ عَلِیّاً (علیه السلام) وَصِیَّک.

امام رضا (علیه السلام)- أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَک؛ ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! آیا علی (علیه السلام) را وصیّ تو قرار ندادم؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ المناقب، ج۳، ص۲۳/ البرهان
۵
(شرح/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سُلَیْمَانَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَوْلُهُ تَعَالَی أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ قَالَ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) فَاجْعَلْهُ وَصِیّا.

امام صادق (علیه السلام)- سلیمان گوید: از امام صادق درباره کلام خداوند متعال: أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ پرسیدم. ایشان فرمود: «با حضرت علی (علیه السلام)، پس او را وصیّ خود قرار داده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۸۶/ البرهان
۶
(شرح/ ۱)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ قَالَ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) فَجَعَلْنَاهُ وَصِیَّکَ قَالَ وَ حِینَ فَتَحَ مَکَّهًَْ وَ دَخَلَتْ قُرَیْشٌ فِی الْإِسْلَامِ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ وَ سِرَّه.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ؛ [یعنی خداوند فرمود:] «با حضرت علی (علیه السلام)، و او را وصیّ تو قرار دادیم». هنگامی‌که مکّه فتح شد و قریشیان به اسلام گرویدند، خداوند سینه‌ی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را گشود و کارها را برایش آسان نمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۳/ القمی، ج۲، ص۴۲۸، فیه: «سرّه» بدل «سیدّه»/ نورالثقلین/ البرهان، فیه: «سرّه» بدل «سیدّه»
بیشتر