آیه ۲۲ - سوره زمر

آیه أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللهِ أُولئِكَ في ضَلالٍ مُبينٍ [22]

آيا كسى كه خدا سينه‌اش را براى اسلام گشاده است و بر فراز [مركبى از] نور الهى قرار گرفته [همچون كوردلان گمراه است]؟! واى بر آنان كه قلب‌هايى سخت در برابر ذكر خدا دارند! آن‌ها در گمراهى آشكارى هستند.

۱
(زمر/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یا ابْنَ مَسْعُودٍ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَإِنَّ النُّورَ إِذَا وَقَعَ فِی الْقَلْبِ انْشَرَحَ وَ انْفَسَحَ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَهَلْ لِذَلِکَ مِنْ عَلَامَهًٍْ قَالَ نَعَمْ التَّجَافِی عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الْإِنَابَهًُْ إِلَی دَارِ الْخُلُودِ وَ الِاسْتِعْدَادُ لِلْمَوْتِ قَبْلَ نُزُولِ الْفَوْتِ فَمَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا قَصُرَ أَمَلُهُ فِیهَا وَ تَرَکَهَا لِأَهْلِهَا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای پسر مسعود! آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای اسلام گشاده است و بر فراز [مرکبی از] نور الهی قرار گرفته [همچون کوردلان گمراه است]؟! زیرا که نور هرگاه در دل پیدا شود دل باز می‌شود. گفته شد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! آیا برای این نور نشانه‌ای هست»؟ فرمود: «آری! دوری از سرای فریبنده و برگشت به‌سوی خانه‌ی جاویدان و مهیّاشدن برای مردن پیش از آنکه از دست رود، پس هرکس در دنیا پارسا شود آرزویش کوتاه می‌شود و دنیا را برای دنیاطلبان وامی‌گذارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۱۸
بحارالأنوار، ج۷۴، ص۹۴/ روضهًْ الواعظین، ج۲، ص۴۴۸؛ و «الفوت... لأهلها» محذوف
۲
(زمر/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- الْقَسْوَهًُْ وَ الرِّقَّهًُْ مِنَ الْقَلْبِ وَ هُوَ قَوْلُهُ فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللهِ.

امام صادق (علیه السلام)- قساوت و رقّت از قلب ناشی می‌شود، همچنان‌که خدای تعالی فرمود فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللهِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۱۸
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۴۱/ القمی، ج۲، ص۲۳۸/ قصص الأنبیاءللجزایری، ص۳۸۵/ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۳۹/ نورالثقلین/ البرهان
۳
(زمر/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- أَوْحَی اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ إِلَی مُوسَی (علیه السلام) یَا مُوسَی (علیه السلام) لَا تَفْرَحْ بِکَثْرَهًِْ الْمَالِ وَ لَا تَدَعْ ذِکْرِی عَلَی کُلِّ حَالٍ فَإِنَّ کَثْرَهًَْ الْمَالِ تُنْسِی الذُّنُوبَ وَ إِنَّ تَرْکَ ذِکْرِی یُقْسِی الْقُلُوب.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند عزّوجلّ به حضرت موسی (علیه السلام) وحی فرمود: «ای موسی (علیه السلام)! از زیادی مال خوشحال نشو و در هیچ حالی یاد مرا وا مگذار؛ چرا که زیادی مال سبب فراموشی گناهان می‌شود و واگذاشتن یاد من سبب سخت‌شدن دل‌ها می‌گردد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۱۸
الکافی، ج۲، ص۴۹۷/ البرهان

ولایت

۱
(زمر/ ۲۲)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ قَالَ: نَزَلَتْ فِی أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).

علی‌بن‌ابراهیم ( أَفَمَن شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَی نُورٍ مِّن رَّبِّهِ این آیه درباره‌ی امیرمؤمنان حضرت علی (علیه السلام) نازل شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۱۸
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۰۵/ القمی، ج۲، ص۲۴۸/ المناقب، ج۳، ص۸۰/ بحارالأنوار، ج۳۸، ص۲۳۳/ الصراط المستقیم، ج۲، ص۷۴/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر