آیه ۶۲ - سوره زمر

آیه اللهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَكيلٌ [62]

خداوند آفريدگار همه چيز است و حافظ و نگهبان بر همه‌ی اشياء است.

۱
(زمر/ ۶۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) قَالَ هَذِهِ شَرَائِعُ الدِّینِ لِمَنْ تَمَسَّکَ بِهَا وَ أَرَادَ اللَّهُ تَعَالَی هُدَاه ... أَفْعَالُ الْعِبَادِ مَخْلُوقَهًٌْ خَلْقَ تَقْدِیرٍ لَا خَلْقَ تَکْوِینٍ وَ اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ.

امام صادق (علیه السلام)- این مسائل، برای کسی که مایل است تمسّک به آن بجوید شرایع و آداب دینی است، خداوند هم او را هدایت خواهد کرد. افعال بندگان مخلوق به خلق تقدیری است نه به خلق تکوینی [یعنی طبق اراده‌ی خود مخلوقات است نه از روی جبر]؛ خداوند آفریدگار همه چیز است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۰
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۲۲۶
۲
(زمر/ ۶۲)

الرّضا (علیه السلام)- سَأَلَ الْمَأْمُونُ الرِّضَا (علیه السلام) أَنْ یَکْتُبَ لَهُ مَحْضَ الْإِسْلَامِ عَلَی إِیجَازٍ وَ اخْتِصَارٍ فَکَتَبَ (علیه السلام) إِنَّ مَحْضَ الْإِسْلَامِ شَهَادَهًُْ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ إِلَهاً وَاحِداً أَحَداً صَمَداً قَیُّوماً سَمِیعاً بَصِیراً قَدِیراً قَدِیماً بَاقِیاً عَالِماً لَا یَجْهَلُ قَادِراً لَا یَعْجِزُ غَنِیّاً لَا یَحْتَاجُ عَدْلًا لَا یَجُورُ وَ أَنَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْء ... وَ أَنَّ أَفْعَالَ الْعِبَادِ مَخْلُوقَهًٌْ لِلَّهِ تَعَالَی خَلْقَ تَقْدِیرٍ لَا خَلْقَ تَکْوِینٍ وَ اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ.

امام رضا (علیه السلام)- مأمون از حضرت رضا (علیه السلام) درخواست کرد خلاصه‌ای از اسلام واقعی را به اختصار برایش بنویسد». امام (علیه السلام) این مطالب را نوشت. اسلام واقعی این شهادت است: خدایی جز الله نیست، خدایی یکتا و یگانه است، بی‌نیاز و پابرجا و شنوا و بینا و قادر و همیشگی و ماندگار است. عالمی است که جهل در او راه ندارد و قادری است که ناتوانی در او نیست، بی‌نیازی است که هرگز نیازمند نمی‌شود. عادلی است که ستم روا نمی‌دارد. او آفریننده‌ی هر چیزی است ... کارهای بندگان خدا، آفریده‌ی خداست، یعنی اندازه‌گیریش با خداست نه پیدایش آن، [یعنی طبق اراده‌ی خود مخلوقات است نه از روی جبر] خداوند آفریدگار همه چیز است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۰
بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۶۱
۳
(زمر/ ۶۲)

الصّادق (علیه السلام)- فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ فِی شَیْءٍ أَوْ عَلَی شَیْءٍ أَوْ یُحَوَّلُ مِنْ شَیْءٍ إِلَی شَیْءٍ أَوْ یَخْلُو مِنْهُ شَیْءٌ أَوْ یَشْغَلُ بِهِ شَیْءٌ فَقَدْ وَصَفَهُ بِصِفَهًِْ الْمَخْلُوقِینَ وَ اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ لَا یُقَاسُ بِالْقِیَاسِ وَ لَا یُشَبَّهُ بِالنَّاسِ لَا یَخْلُو مِنْهُ مَکَانٌ وَ لَا یَشْغَلُ بِهِ مَکَانٌ قَرِیبٌ فِی بُعْدِهِ بَعِیدٌ فِی قُرْبِهِ ذَلِکَ اللَّهُ رَبُّنَا لَا إِلَهَ غَیْرُه.

امام صادق (علیه السلام)- کسی که گمان می‌کند که خداوند داخل چیزی است یا روی چیزی است یا از چیزی به چیز دیگر تبدیل می‌شود یا اینکه چیزی از او [قدرت او] خالی می‌شود یا چیزی به او مشغول می‌شود [از او پُر می‌شود]، [در واقع] خدا را به ویژگی‌های مخلوقات توصیف کرده است و حال آنکه خداوند آفریدگار همه چیز است و قابل مقایسه [با آن‌ها] نیست و شبیه مردم نیست، هیچ جایی از او خالی نیست و هیچ جایی به او مشغول نیست [از او پُرنیست]، در عین دور بودنش، نزدیک است و در عین نزدیک بودنش دور است. این همان پروردگار ماست که خدایی جز او نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۰
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۴۰۳
۴
(زمر/ ۶۲)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خِلْوٌ مِنْ خَلْقِهِ وَ خَلْقُهُ خِلْوٌ مِنْهُ وَ کُلُّ مَا وَقَعَ عَلَیْهِ اسْمُ شَیْءٍ مَا خَلَا اللَّهَ عزّوجلّ فَهُوَ مَخْلُوقٌ وَ اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ تَبَارَکَ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ.

امام صادق (علیه السلام)- خدای تبارک‌وتعالی از خلق خود خالی [و غیر مندرج درهم] است و خلقش از او خالی‌اند و هرچه نام چیز بر آن واقع شود و در مورد کیفیّت آن بتوان پرسید، غیر از خدای عزّوجلّ، مخلوق است. خداوند آفریدگار همه چیز است. خدایی که هیچ چیز شبیه او نیست بزرگ و تبارک است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۲
بحارالأنوار، ج۳، ص۲۶۳
۵
(زمر/ ۶۲)

الحسن (علیه السلام)- قَالَ أَبُوهَاشِمٍ خَطَرَ بِبَالِی أَنَّ الْقُرْآنَ مَخْلُوقٌ أَمْ غَیْرُ مَخْلُوقٍ فَقَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ (علیه السلام) یَا أَبَا هَاشِمٍ اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَ مَا سِوَاهُ مَخْلُوقٌ.

امام حسن (علیه السلام)- ابوهاشم گوید: «به ذهنم خطور کرد که قرآن است یا غیر مخلوق»؟ امام حسن عسکری (علیه السلام) به من فرمود: «ای ابوهاشم! خداوند آفریدگار همه چیز است و هر چیزی غیر از او [حتّی قرآن]، مخلوق (آفریده شده) است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۲
بحارالأنوار، ج۵۰، ص۲۵۸
۶
(زمر/ ۶۲)

الرّضا (علیه السلام)- عَنْ یَاسِرٍ الْخَادِمِ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا (علیه السلام) مَا تَقُولُ فِی التَّفْوِیضِ؟ فَقَالَ: إِنَ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَوَّضَ إِلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) أَمْرَ دِینِهِ فَقَالَ: ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا فَأَمَّا الْخَلْقَ وَ الرِّزْقَ فَلَا. ثُمَّ قَالَ (صلی الله علیه و آله): إِنَّ اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَ هُوَ یَقُولُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ: الَّذِی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکُمْ مَنْ یَفْعَلُ مِنْ ذلِکُمْ مِنْ شَیْءٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُونَ.

امام رضا (علیه السلام)- یاسر خادم گوید: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: «درباره‌ی تفویض چه می‌فرمایید»؟ ایشان فرمود: «خداوند متعال امر دین خود را به پیامبرش تفویض کرد و فرمود: و آنچه را فرستاده‌ی [او] به شما داد آن را بگیرید و از آنچه شما را باز داشت، بازایستید و از خدا پروا بدارید. (حشر/۷). امّا آفرینش و روزی را به کسی تفویض نکرده». سپس حضرت (علیه السلام) فرمود: «خداوند متعال میفرماید: خداوند آفریدگار همه چیز است و نیز میفرماید: خدا همان کسی است که شما را آفرید، سپس به شما روزی بخشید، آنگاه شما را می‌میراند و پس از آن زنده می‌گرداند. آیا در میان شریکان شما کسی هست که کاری از این [قبیل] کند؟ منزّه است او و برتر است از آنچه [با وی] شریک می‌گردانند. (روم/۴۰)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۸۲
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۷/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۲۰۲/ البرهان
بیشتر