آیه ۵۸ - سوره زمر

آیه أَوْ تَقُولَ حينَ تَرَى الْعَذابَ لَوْ أَنَّ لي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنينَ [58]

يا هنگامى‌كه عذاب را مى‌بيند بگويد:«اى كاش بار ديگر [به دنيا] بازمى‌گشتم و از نيكوكاران بودم»!

۱
(زمر/ ۵۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِذَا حُمِلَ عَدُوُّ اللَّهِ إِلَی قَبْرِهِ نَادَی حَمَلَتَهُ أَ لَا تَسْمَعُونَ یَا إِخْوَتَاهْ أَنِّی أَشْکُو إِلَیْکُمْ مَا وَقَعَ فِیهِ أَخُوکُمُ الشَّقِیُّ أَنَّ عَدُوَّ اللَّهِ خَدَعَنِی فَأَوْرَدَنِی ثُمَّ لَمْ یُصْدِرْنِی وَ أَقْسَمَ لِی أَنَّهُ نَاصِحٌ لِی فَغَشَّنِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ دُنْیَا غَرَّتْنِی حَتَّی إِذَا اطْمَأْنَنْتُ إِلَیْهَا صَرَعَتْنِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ أَخِلَّاءَ الْهَوَی مَنَّوْنِی ثُمَّ تَبَرَّءُوا مِنِّی وَ خَذَلُونِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ أَوْلَاداً حَمَیْتُ عَنْهُمْ وَ آثَرْتُهُمْ عَلَی نَفْسِی فَأَکَلُوا مَالِی وَ أَسْلَمُونِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ مَالًا مَنَعْتُ فِیهِ حَقَّ اللَّهِ فَکَانَ وَبَالُهُ عَلَیَّ وَ کَانَ نَفْعُهُ لِغَیْرِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ دَاراً أَنْفَقْتُ عَلَیْهَا حَرِیبَتِی وَ صَارَ سُکَّانُهَا غَیْرِی وَ أَشْکُو إِلَیْکُمْ طُولَ الثَّوَی (الثَّوَاءِ) فِی قَبْرِی یُنَادِی أَنَا بَیْتُ الدُّودِ أَنَا بَیْتُ. الظُّلْمَهًِْ وَ الْوَحْشَهًِْ وَ الضَّیْقِ یَا إِخْوَتَاهْ فَاحْبِسُونِی مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ احْذَرُوا مِثْلَ مَا لَقِیتُ فَإِنِّی قَدْ بُشِّرْتُ بِالنَّارِ وَ الذُّلِّ وَ الصَّغَارِ وَ غَضَبِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ وَا حَسْرَتَاهْ عَلَی مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللهِ وَ یَا طُولَ عَوْلَتَاهْ فَمَا لِی مِنْ شَفِیعٍ یُطاعُ وَ لَا صَدِیقٍ یَرْحَمُنِی فَ لَوْ أَنَّ لِی کَرَّةً فَأَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِین.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هنگامی‌که دشمن خدا را به‌سوی قبرش می‌برند، به تشییع کنندگانش می‌گوید: «ای برادران من! آیا نمی‌شنوید که من از آنچه که برادر بدبختتان دچار آن شده است، به شما شکایت می‌کنم. دشمن خدا (شیطان) مرا فریب داد و مرا به کار زشت وارد کرد امّا الآن، خودش جلو نمی‌ایستد [و کنار رفته است] و برای من سوگند خورد که خیرخواه من است امّا مرا فریب داد. به شما از دنیایی شکایت می‌کنم که مرا فریب داد تا اینکه وقتی به او اطمینان کردم، مرا به زمین زد. و به شما از دوستان هوا و هوس شکایت می‌کنم که قصد مرا کردند سپس از من بیزاری جستند و مرا خوار کردند. به شما از فرزندانی شکایت می‌کنم که از آن‌ها حمایت کردم و آن‌ها را بر خودم ترجیح دادم امّا مال مرا خوردند و حالا مرا رها کردند. و به شما از مالی شکایت می‌کنم که حقّ خدا را در آن منع کردم [از آن مال خمس و زکات و صدقه ندادم] وبالِ آن بر من ماند و سودش برای دیگری شد. و به شما از خانه‌ای شکایت می‌کنم که برای به دست آوردن آن کل سرمایه‌ام را از دست دادم امّا ساکنان آن، افراد دیگری غیر از من شدند و به شما از طولانی‌بودنِ اقامتم در قبرم، شکایت می‌کنم که [آن قبر] ندا می‌دهد: «من خانه‌ی کرم‌ها و خانه‌ی تاریکی و وحشت و تنگ هستم». ای برادر من! تا آنجا که می‌توانید مرا نگه دارید [و در قبر نگذارید] و از مثل این چیزی که من با آن برخورد کردم، حذر کنید. چرا که من به آتش دوزخ و خواری و کوچکی و خشم خداوند عزیز و جبّار، بشارت داده شده‌ام. وَا حَسْرَتَاهْ عَلَی مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللهِ. آه و واویلا از این همه ناله و فریاد! هیچ شفاعت‌کننده‌ای که شفاعتش پذیرفته شود و هیچ دوستی که به من رحم کند، ندارم. ای کاش بار دیگر [به دنیا] بازمی‌گشتم و از مؤمنین می‌شدم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۷۴
بحارالأنوار، ج۶، ص۲۵۸
۲
(زمر/ ۵۸)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا مَاتَ الْکَافِرُ شَیَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفاً مِنَ الزَّبَانِیَهًِْ إِلَی قَبْرِهِ وَ إِنَّهُ لَیُنَاشِدُ حَامِلِیهِ بِصَوْتٍ یَسْمَعُهُ کُلُّ شَیْءٍ إِلَّا الثَّقَلَانِ وَ یَقُولُ لَوْ أَنَّ لِی کَرَّةً فَأَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِین.

امام صادق (علیه السلام)- وقتی فرد کافر بمیرد، هفتاد هزار تن از فرشتگان عذاب او را تا کنار گورش تشییع می‌کنند و او با صدایی که آن را همه چیز غیر از آدم و جن می‌شنوند می‌گوید: ای کاش بار دیگر [به دنیا] بازمی‌گشتم و از مؤمنین می‌شدم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۲۷۶
بحارالأنوار، ج۶، ص۲۲
بیشتر