آیه ۶۵ - سوره زمر

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ لَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ این آیه، پیامبر (صلی الله علیه و آله) را خطاب قرار داده است ولی منظور امّت اوست و دلیلش این کلام اوست: بَلِ اللهَ فَاعْبُدْ وَ کُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ و خدا می‌دانست که پیامبرش او را عبادت می‌کند و شکرگزار اوست [و به او شرک نمی‌ورزد] ولی پیامبرش را با این خطاب، به عبد بودن دستور می‌دهد تا به این وسیله به امّتش هشدار بدهد.

ابن‌عبّاس ( این آیه در خطاب به پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مقام تأدیب و در خطاب به دیگران در مقام تهدید است، زیرا خداوند متعال او (پیامبر (صلی الله علیه و آله)) را از شرک و صلح با کافران، حفظ کرده و در مورد پیامبر (صلی الله علیه و آله) چنین احتمالی [که شرک ورزد] نیست.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمان داد تا دست دزدی را قطع کنند، دزد گفت: «این دست را در اسلام تقدیم کرده‌ام ولی اکنون فرمان به قطع آن می‌دهی»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر دخترم فاطمه (سلام الله علیها) نیز چنین کاری را انجام داده بود دست او را نیز قطع می‌کردم. هنگامی‌که حضرت فاطمه (سلام الله علیها) این سخن را شنید اندوهگین گردید پس جبرئیل فرود آمد و این آیه را برای او تلاوت نمود: لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ، و پس از نزول این آیه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) محزون گردید، بنابراین آیه‌ی ذیل نازل گردید: اگر در آسمان و زمین، جز «اللَّه» خدایان دیگری بود، فاسد می‌شدند. (انبیاء/۲۲). با نزول این آیه، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) متعجّب گردید و لذا جبرئیل فرود آمده و گفت: «چون حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از آن سخن تو دلگیر شد لذا این آیات برای جلب رضایت او نازل گردید».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خداوند از هر آفریده‌ای حسابرسی می‌کند مگر از کسی که به خداوند شرک ورزیده که از او حسابرسی نکرده و او را به‌سوی آتش فرمان می‌دهد.

امام باقر (علیه السلام)- ابوحمزه گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ به پیامبرش (صلی الله علیه و آله): لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الخَاسِرِینَ پرسیدم، ایشان فرمود: «تفسیرش این است که اگر پس از خود به ولایت کس دیگری به همراه ولایت علی (علیه السلام) فرمان دهی، تمام اعمالت تباه می‌شود و از زیانکاران خواهی بود».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- مردی از قبیله‌ی بنی‌عدیّ گوید: «قبیله‌ی قریش نزد من آمدند و همگی نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمدیم». آن‌ها گفتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! ما عبادت بت‌ها را رها کردیم و از تو پیروی نمودیم پس ما را در ولایت علی (علیه السلام) شریک کن تا ما هم سهمی [در ولایت] داشته باشیم». جبرئیل بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرود آمد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ». آن مرد گوید: «به‌خاطر سختی این اتّفاقی که برایم افتاده بود [برای پذیرش ولایت علی (علیه السلام)]، سینه‌ام تنگ شده بود به سرعت بیرون رفتم که با سواری برخورد کردم که روی اسبی نشسته بود و عمامه‌ی زرد رنگی روی سرش چشم را خیره می‌کرد و از او بوی مشک به مشام می‌رسید و گفت: «ای مرد! محمّد (صلی الله علیه و آله) گره‌ای را محکم کرده است [ولایت علی (علیه السلام)] که آن را به جز کافر و منافق، نمی‌گشاید». آن مرد گوید: «نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمدم و به او این خبر را دادم». فرمود: «آیا آن سوار را شناختی؟ او جبرئیل (علیه السلام) بود که بر شما ولایتی را عرضه کرد که اگر آن گره [ولایت] را بگشایید یا در آن شک کنید، من در روز قیامت، دشمن شما خواهم بود».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هنگامی‌که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در اوّل کار بر [امامت] امیرالمؤمنین (علیه السلام) تصریح کرد، گروهی از مردم قریش آمدند و گفتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)»! ... مردی از قریش را در خلافت با او شریک کن تا اینکه مردم به او آرام بگیرند و امر برای تو کامل شود». که این آیه نازل شد: لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ.