آیه أَلا لِلهِ الدِّينُ الْخالِصُ وَ الَّذينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللهِ زُلْفى إِنَّ اللهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ في ما هُمْ فيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللهَ لا يَهْدي مَنْ هُوَ كاذِبٌ كَفَّارٌ [3]
آگاه باشيد كه دين خالص از آن خداست، و آن‌ها كه غير خدا را اولياى خود قرار دادند، [و مى‌گفتند]: اين‌ها را نمى‌پرستيم مگر به خاطر اينكه ما را به خداوند نزديك كنند. خدا [روز قيامت] ميان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‌كند؛ خداوند آن كس را كه دروغگو و ناسپاس است هرگز هدايت نخواهد كرد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ مِنَّا دَعْوَهًًْ خَالِصَهًًْ یُظْهِرُ اللَّهُ بِهَا حُجَّتَهُ الْبَالِغَهًَْ وَ یُتِمُّ بِهَا نِعَمَهُ السَّابِغَهًَْ وَ یُعْطِی بِهَا الْکَرَامَهًَْ الْفَاضِلَهًَْ مَنِ اسْتَمْسَکَ بِهَا أَخَذَ بِحِکْمَهًٍْ مِنْهَا آتَاکُمُ اللَّهُ رَحْمَتَه..فَلَا یَقْبَلُ اللَّهُ یَوْمَئِذٍ إِلَّا دِینَهُ الْحَقَّ أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ فَیَوْمَئِذٍ تَأْوِیلُ هَذِهِ الْآیَهًْ.
امام علی (علیه السلام)- [مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)] آن فراخوان خالص به سوی خدا، از ما است که خداوند به واسطه‌ی او حجّت و دلیل قطعی خود را آشکار خواهد کرد و نعمت واسعه‌ی خود را کامل خواهد کرد لطف و کرامت سرشارش را به او عطا می‌کند؛ هرکس به او چنگ زند [و از آن تبعیّت کند] حکمت خدا را گرفته که خداوند از سر رحمت خود به او بخشیده خداوند در آن روز غیر از دین حق را نمی‌پذیرد و دین خالص، از آن خداست و در آن روز (روز ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)) است که این آیه تأویل خواهد شد.
الصّادق (علیه السلام)- قَوْلُهُ ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللهِ زُلْفی وَ ذَلِکَ أَنَّ قُرَیْشاً قَالَتْ إِنَّمَا نَعْبُدُ الْأَصْنَامَ لِیُقَرِّبُونَا إِلَی اللَّهِ زُلْفَی فَإِنَّا لَا نَقْدِرُ أَنْ نَعْبُدَ اللَّهَ حَقَّ عِبَادَتِهِ فَحَکَی اللَّهُ قَوْلَهُمْ عَلَی لَفْظِ الْخَبَرِ وَ مَعْنَاهُ حِکَایَهًٌْ عَنْهُم.
امام صادق (علیه السلام)- جریان آیه: مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللهِ زُلْفی چنین است که قریش می‌گفتند: «ما این بت‌ها را می‌پرستیم تا ما را به خدا نزدیک کنند، زیرا ما نمی‌توانیم خدا را چنانچه شایسته است عبادت کنیم». خداوند به‌صورت جمله‌ی خبری سخن آن‌ها را نقل می‌کند ولی در اصل، سخن آن‌ها را حکایت می‌کند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْزَلَ الْقُرْآنَ عَلَی سَبْعَهًِْ أَقْسَامٍ کُلٌّ مِنْهَا.. وَ مِنْهُ مَا لَفْظُهُ عَلَی الْخَبَرِ وَ مَعْنَاهُ حِکَایَهًٌْ عَنْ قَوْمٍ آخَر وَ أَمَّا مَا جَاءَ فِی الْقُرْآنِ عَلَی لَفْظِ الْخَبَرِ وَ مَعْنَاهُ الْحِکَایَهًُْ فَمِنْ ذَلِکَ قَوْلُهُ عزّوجلّ ... ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللهِ زُلْفی فَلَفْظُ هَذَا خَبَرٌ وَ مَعْنَاهُ حِکَایَهًٌْ وَ مِثْلُهُ کَثِیر.
امام علی (علیه السلام)- خداوند تبارک‌وتعالی قرآن را بر هفت قسمت نازل کرد ... از جمله‌ی آن، قسمتی است که لفظش به‌صورت خبری است و معنایش حکایتی است از [زبان] قوم دیگری و از جمله‌ی آیاتی که در قرآن، لفظش خبری و معنایش حکایت است، این کلام خداوند عزّوجلّ است: ... ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللهِ زُلْفی که لفظ این آیه خبری است و معنایش حکایت است و مثل این آیه، زیاد است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِین (علیه السلام) ... أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی مُشْرِکِی الْعَرَبِ فَقَالَ: وَ أَنْتُمْ فَلِمَ عَبَدْتُمُ الْأَصْنَامَ مِنْ دُونِ اللَّهِ؟ فَقَالُوا: نَتَقَرَّبُ بِذَلِکَ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی. فَقَالَ لَهُمْ: أَ وَ هِیَ سَامِعَهًٌْ مُطِیعَهًٌْ لِرَبِّهَا عَابِدَهًٌْ لَهُ حَتَّی تَتَقَرَّبُوا بِتَعْظِیمِهَا إِلَی اللَّهِ؟ قَالُوا: لَا. قَالَ: فَأَنْتُمُ الَّذِینَ نَحَتُّمُوهَا بِأَیْدِیکُمْ؟ قَالُوا: نَعَمْ. قَالَ: فَلَأَنْ تَعْبُدَکُمْ هِیَ لَوْ کَانَ یَجُوزُ مِنْهَا الْعِبَادَهًُْ أَحْرَی مِنْ أَنْ تَعْبُدُوهَا إِذَا لَمْ یَکُنْ أَمَرَکُمْ بِتَعْظِیمِهَا مَنْ هُوَ الْعَارِفُ بِمَصَالِحِکُمْ وَ عَوَاقِبِکُمْ وَ الْحَکِیمُ فِیمَا یُکَلِّفُکُم.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام علی (علیه السلام) فرمود: ... پیامبر (صلی الله علیه و آله) رو به‌جانب مشرکین عرب نمود فرمود: «شما چرا به پرستش بت‌ها در مقابل خدای یکتا اشتغال ورزیده‌اید»؟ گفتند: «ما با پرستش آن‌ها به خدا نزدیک می‌شویم». فرمود: «آیا بت‌ها شنوایند و مطیع پروردگار خود هستند و او را می‌پرستند تا با پرستش آن‌ها، مقرّب درگاه خدا شوید»؟ گفتند: «نه». فرمود: «شما با دست خود آن‌ها را تراشیده‌اید! اگر آن بت‌ها می‌توانستند عبادت کنند باید آن‌ها شما را می‌پرستیدند نه شما آن‌ها را بپرستید! درصورتی‌که خدای عالم به مصالح و عواقب امور شما، و حکیم و دانا در امر و نهی به شما دستوری در مورد عبادت آن‌ها نداده است».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ بِکُلِ شَیْءٍ یُعْبَدُ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَمْسٍ أَوْ قَمَرٍ أَوْ غَیْرِ ذَلِکَ ثُمَّ یَسْأَلُ کُلَّ إِنْسَانٍ عَمَّا کَانَ یَعْبُدُ فَیَقُولُ کُلُّ مَنْ عَبَدَ غَیْرَهُ رَبَّنَا إِنَّا کُنَّا نَعْبُدُهَا لِتُقَرِّبَنَا إِلَیْکَ زُلْفَی قَالَ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِلْمَلَائِکَهًِْ اذْهَبُوا بِهِمْ وَ بِمَا کَانُوا یَعْبُدُونَ إِلَی النَّارِ مَا خَلَا مَنِ اسْتَثْنَیْتُ فَإِنَ أُولئِکَ عَنْها مُبْعَدُون.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خداوند تبارک‌وتعالی در روز قیامت همه‌ی چیزهایی که به‌جای او پرستیده شده است، از جمله خورشید و ماه و دیگر چیزها را می‌آورد؛ سپس از هر انسانی درباره‌ی آنچه که می‌پرستیده سؤال می‌کند، و کسانی که جز او را پرستیده‌اند می‌گویند: «پروردگارا! ما آن را می‌پرستیدیم تا هرچه بیشتر ما را به تو نزدیک گرداند». پس خداوند تبارک‌وتعالی به فرشتگان می‌فرماید: «اینان را به همراه آنچه می‌پرستیده‌اند، به‌سوی دوزخ ببرید، به جز کسانی که من ایشان را استثناء کرده‌ام؛ چرا که آن‌ها از دوزخ به دور خواهند بود».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ أَمَرَ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) أَنْ یُنْزِلَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) بِمَکَّهًَْ فَفَعَلَ {فَ} قالَ إِبْراهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ فَلَمْ یَعْبُدْ أَحَدٌ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) صَنَماً قَطُّ وَ لَکِنَّ الْعَرَبَ عَبَدَهًُْ الْأَصْنَامِ وَ قَالَتْ بَنُو إِسْمَاعِیلَ: هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللهِ فَکَفَرَتْ وَ لَمْ تَعْبُدِ الْأَصْنَامَ.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند به ابراهیم (علیه السلام) فرمان داد تا اسماعیل (علیه السلام) را به مکّه ببرد و او چنین کرد، سپس ابراهیم (علیه السلام) عرض کرد: پروردگارا! این شهر را ایمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستیدن بتان دور دار. (ابراهیم/۳۵) بنابراین هیچ‌یک از فرزندان اسماعیل (علیه السلام) هیچ‌گاه بتی را نپرستیدند، امّا [سایر] عرب‌ها بت‌پرستی کردند. فرزندان اسماعیل (علیه السلام) [هم که بت‌ها را می‌پرستیدند] می‌گفتند: «اینان نزد خدا شفیع ما هستند» و با گفتن این جملات کفر ورزیدند، امّا بت‌پرستی نکردند».