آیه خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ [6]
از آبي جهنده آفريده شده است.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ قَالَ النُّطْفَهًُْ الَّتِی تَخْرُجُ بِقُوَّهًْ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ نطفه با نیرو برآید.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مَاءٍ دَافِقٍ ایْ مَاءٍ مُهْرَاقٍ فِی رَحِمِ الْمَرأهًِْ یَعْنِی الْمَنِیّ الَّذِی یَکُونُ مِنْهُ الْوَلَدُ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- ماءٍ دافِقٍ، یعنی آبی که در رحم زن ریخته می‌شود و منظور «منی» است که فرزند از آن به وجود می‌آید.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ الْمَوْلُودُ یُشْبِهُ أَبَاهُ وَ عَمَّهُ قَالَ إِذَا سَبَقَ مَاءُ الرَّجُلِ مَاءَ الْمَرْأَهًِْ فَالْوَلَدُ یُشْبِهُ أَبَاهُ وَ عَمَّهُ وَ إِذَا سَبَقَ مَاءُ الْمَرْأَهًِْ مَاءَ الرَّجُلِ یُشْبِهُ الرَّجُلُ أُمَّهُ وَ خَالَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌سنان گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «نوزاد به پدر و عمّش شبیه می‌شود»؟ فرمود: «چون آب مرد پیشی گرفت به آب زن فرزند به پدر و عمو ماند و چون آب زن پیش افتد فرزند به مادر و دائیش ماند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فَقُلْتُ لَهُ إِنَ الرَّجُلَ رُبَّمَا أَشْبَهَ أَخْوَالَهُ وَ رُبَّمَا أَشْبَهَ أَبَاهُ وَ رُبَّمَا أَشْبَهَ عُمُومَتَهُ فَقَالَ إِنَّ نُطْفَهًَْ الرَّجُلِ بَیْضَاءُ غَلِیظَهًٌْ وَ نُطْفَهًَْ الْمَرْأَهًِْ صَفْرَاءُ رَقِیقَهًٌْ فَإِنْ غَلَبَتْ نُطْفَهًُْ الرَّجُلِ نُطْفَهًَْ الْمَرْأَهًِْ أَشْبَهَ الرَّجُلُ أَبَاهُ وَ عُمُومَتَهُ وَ إِنْ غَلَبَتْ نُطْفَهًُْ الْمَرْأَهًِْ نُطْفَهًَْ الرَّجُلِ أَشْبَهَ الرَّجُلُ أَخْوَالَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «مرد بسا به دایی‌هایش بماند و بسا به عموهایش»؟ فرمود: «راستش نطفه‌ی مرد سفید و سفت است و نطفه‌ی زن زرد و رقیق و اگر نطفه‌ی مرد به نطفه‌ی زن غالب شود، مرد به پدر و عموهایش شبیه می‌شود و اگر نطفه‌ی زن به نطفه‌ی مرد غالب شود به دایی‌هاش شبیه می‌شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَمَا بَالُ الْوَلَدِ یُشْبِهُ أَعْمَامَهُ لَیْسَ فِیهِ مِنْ شِبْهِ أَخْوَالِهِ شَیْءٌ وَ یُشْبِهُ أَخْوَالَهُ لَیْسَ فِیهِ مِنْ شِبْهِ أَعْمَامِهِ شَیْءٌ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَیُّهُمَا عَلَا مَاؤُهُ مَاءَ صَاحِبِهِ کَانَ الشَّبَهُ لَه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [ابن‌عباس (رحمة الله علیه) گوید: جماعتی از یهود از پیامبر (صلی الله علیه و آله) سؤالاتی پرسیدند از جمله اینکه:] چرا بچّه چنان شبیه عموی خود می‌شود به‌طوری که هیچ شباهتی به دایی‌های خود ندارد. فرمود: «هرکدام آبش بر دیگری بچربد شباهت به آن طرف می‌شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِذَا سَبَقَ مَاءُ الرَّجُلِ مَاءَ الْمَرْأَهًِْ نَزَعَ الْوَلَدَ إِلَیْه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اگر آب مرد به زن کشیده شود، فرزند به پدر شبیه می‌شود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- تَعْتَلِجُ النُّطْفَتَانِ فِی الرَّحِمِ فَأَیَّتُهُمَا کَانَتْ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُهَا فَإِنْ کَانَتْ نُطْفَهًُْ الْمَرْأَهًِْ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُ أَخْوَالَهُ وَ إِنْ کَانَتْ نُطْفَهًُْ الرَّجُلِ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُ أَعْمَامَهُ وَ قَالَ تَحَوَّلُ النُّطْفَهًُْ فِی الرَّحِمِ أَرْبَعِینَ یَوْماً فَمَنْ أَرَادَ أَنْ یَدْعُوَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَفِی تِلْکَ الْأَرْبَعِینَ قَبْلَ أَنْ تُخْلَقَ ثُمَّ یَبْعَثُ اللَّهُ مَلَکَ الْأَرْحَامِ فَیَأْخُذُهَا فَیَصْعَدُ بِهَا إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَیَقِفُ مِنْهُ حَیْثُ یَشَاءُ اللَّهُ فَیَقُولُ یَا إِلَهِی أَ ذَکَرٌ أَمْ أُنْثَی فَیُوحِی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مَا یَشَاءُ وَ یَکْتُبُ الْمَلَک.
امام علی (علیه السلام)- دو نطفه در رحم بجنگند و هرکدام بیشتر باشند مانندی آرد، اگر از زن بیشتر باشد مانندی به دایی‌ها آرد و اگر از مرد بیشتر باشد مانندی به عموها آرد. فرمود: «منی چهل روز در رحم بچرخد، هرکه خواهد به درگاه خدا عزّوجلّ دعا کند در این چهل روز باید پیش از آفریدن بچّه. سپس خدا فرشته‌ی ارحام را فرستد و آن را بگیرد و به درگاه خدا بر آرد و تا خدا خواهد بایستد و گوید: خدایا پسر باشد یا دختر، خدا هرچه را خواهد بدو وحی کند و فرشته ثبت کند و سپس گوید: بار معبودا، بدبخت باشد یا خوش بخت و خدا عزّوجلّ آنچه خواهد بدو وحی کند و فرشته ثبت کند».
الحسن (علیه السلام)- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی (علیه السلام) قَالَ: أَقْبَلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ مَعَهُ الْحَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ هُوَ مُتَّکِئٌ عَلَی یَدِ سَلْمَانَ (رحمة الله علیه) فَدَخَلَ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ فَجَلَسَ إِذْ أَقْبَلَ رَجُلٌ حَسَنُ الْهَیْئَهًِْ وَ اللِّبَاس ... وَ أَمَّا مَا ذَکَرْتَ مِنْ أَمْرِ الرَّجُلُ یُشْبِهُ وُلْدُهُ أَعْمَامَهُ وَ أَخْوَالَهُ فَإِنَ الرَّجُلَ إِذَا أَتَی أَهْلَهُ بِقَلْبٍ سَاکِنٍ وَ عُرُوقٍ هَادِئَهًٍْ وَ بَدَنٍ غَیْرِ مُضْطَرِبٍ اسْتَکَنَتْ تِلْکَ النُّطْفَهًُْ فِی تِلْکَ الرَّحِمِ فَخَرَجَ الْوَلَدُ یُشْبِهُ أَبَاهُ وَ أُمَّهُ وَ إِنْ هُوَ أَتَاهَا بِقَلْبٍ غَیْرِ سَاکِنٍ وَ عُرُوقٍ غَیْرِ هَادِئَهًٍْ وَ بَدَنٍ مُضْطَرِبٍ اضْطَرَبَتْ تِلْکَ النُّطْفَهًُْ فِی جَوْفِ تِلْکَ الرَّحِمِ فَوَقَعَتْ عَلَی عِرْقٍ مِنَ الْعُرُوقِ فَإِنْ وَقَعَتْ عَلَی عِرْقٍ مِنْ عُرُوقِ الْأَعْمَامِ أَشْبَهَ الْوَلَدُ أَعْمَامَهُ وَ إِنْ وَقَعَتْ عَلَی عِرْقٍ مِنْ عُرُوقِ الْأَخْوَالِ أَشْبَهَ الْوَلَدُ أَخْوَالَه.
امام حسن (علیه السلام)- امام جواد (علیه السلام) حدیثی طولانی در مورد آمدن خضر (علیه السلام) نزد امیرالمؤمنین (علیه السلام) و امام حسن (علیه السلام) و پرسش درباره‌ی مسائلی فرموده است:... درباره‌ی فرزندی که شباهت به عموها و دایی‌ها پیدا می‌کند، همانا مرد هرگاه نزدیک همسرش بیاید با دلی آرام و رگ‌هایی استراحت‌کننده و بدنی آرام جماع کند نطفه در رحم قرار می‌گیرد سپس بیرون می‌شود فرزند شباهت به پدرش دارد و اگر نزدیکی کند با دل منقلب نطفه متزلزل شود و بر یکی از رگ‌ها آرام گیرد. پس اگر بر رگ عموها قرار گرفت به فرزند عموهایش شباهت پیدا می‌کند و اگر به رگی از رگ‌های دایی‌ها قرار گرفت شباهت به دایی‌ها پیدا می‌کند.