آیه ۵ - سوره جمعه

آیه مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللهِ وَ اللهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظّالِمِينَ [5]

داستان كسانى‌كه مكلّف به تورات شدند ولى حقّ آن را ادا نكردند، مانند داستان درازگوشى است كه كتاب‌هايى حمل مى‌كند، [امّا چيزى از آن نمى‌فهمد]. چه بد است مثل گروهى كه آيات خدا را انكاركردند، و خداوند قوم ستمگر را هدايت نمى‎كند.

۱
(جمعه/ ۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ... یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً یَا ابْنَ مَسْعُودٍ یَأْتِی عَلَی النَّاسِ زَمَانٌ الصَّابِرُ عَلَی دِینِهِ مِثْلُ الْقَابِضِ عَلَی الْجَمْرَهًِْ بِکَفِّهِ یُقَالُ لِذَلِکَ الزَّمَانِ إِنْ کَانَ ذِئْباً وَ إِلَّا أَکَلَتْهُ الذِّئَابُ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ عُلَمَاؤُهُمْ وَ فُقَهَاؤُهُمْ خَوَنَهًٌْ أَلَا إِنَّهُمْ فَجَرَهًٌْ أَشْرَارُ خَلْقِ اللَّهِ وَ کَذَلِکَ أَتْبَاعُهُمْ وَ مَنْ یَأْتِیهِمْ وَ یَأْخُذُ مِنْهُمْ وَ یُحِبُّهُمْ وَ یُجَالِسُهُمْ وَ یُشَاوِرُهُمْ أَشْرَارُ خَلْقِ اللَّهِ یُدْخِلُهُمْ نَارَ جَهَنَّم ... یَدَّعُونَ أَنَّهُمْ عَلَی دِینِی وَ سُنَّتِی وَ مِنْهَاجِی وَ شَرَائِعِی إِنَّهُمْ مِنِّی بِرَاءٌ وَ أَنَا مِنْهُمْ بَرِیءٌ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ لَا تُجَالِسُوهُمْ فِی الْمَلَإِ وَ لَا تُبَایِعُوهُمْ فِی الْأَسْوَاقِ وَ لَا تَهْدُوهُمُ الطَّرِیقَ وَ لَا تَسْقُوهُمُ الْمَاء.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً ای پسر مسعود زمانی بر مردم بیاید که صبرکننده‌ی بر دینش مانند کسی است که آتش در دست خود بگیرد اگر گرگ بودی در این زمان‌که بسیار خوب وگرنه مرا گرگ صفتان می‌خورند. ای پسر مسعود! دانشمند و فقیهان آن زمان نادرست و دروغگویند آگاه باش که اینان بدترین خلق خدایند و مانند آنان است کسانی که پیروان ایشانند و کسانی که پیش آنان می‌روند و از آنان می‌گیرند و دوست دارند ایشان را و همنشینی با آنان می‌کنند و با آن‌ها بدترین آفریدگان خدا مشورت می‌کنند، ایشان را در آتش جهنّم وارد می‌کنند ... آنان ادّعا می‌کنند که بر دین و سنّت، در راه و روش من هستند. آنان از من به دور و من از آنان بیزارم. ای پسر مسعود! با آنان در اجتماع هم‌نشینی ننمایید؛ در بازار با ایشان خرید و فروش نکنید، راه را نشانشان ندهید، آبشان ندهید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۵۴
مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۳۲۷/ مکارم الأخلاق، ص۴۵۰/ بحارالأنوار، ج۷۴، ص۹۹؛ «یدعون انهم... لاتسقوهم الماء» محذوف
۲
(جمعه/ ۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ تَکَلَّمَ یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ وَ الْإِمَامُ یَخْطُبُ فَهُوَ کَالْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- کسی که روز جمعه درحال خطبه‌خواندن امام سخن بگوید: «مانند الاغی است که کتاب برپشت خود می‌برد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۵۴
بحارالأنوار، ج۸۶، ص۲۱۲/ البرهان/ القمی، ج۲، ص۳۶۶؛ «بتفاوت»
۳
(جمعه/ ۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فِیمَا حَمَّلَکُمْ مِنْ کِتَابِهِ فَإِنِّی مَسْئُولٌ وَ إِنَّکُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّی مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِیغِ الرِّسَالَهًْ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای گروه‌های خوانندگان قرآن، خداوند از آنچه از کتابش برعهده‌ی شما نهاد، پروا دارید، زیرا که هم من و نیز شما مسئولید، من از رساندن رسالت [الهی] مسئولم و امّا شما، از آنچه از قرآن و سنّت من که [عهده‌دارش] شدید، پرسیده خواهید شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۵۶
الکافی، ج۲، ص۶۰۶
۴
(جمعه/ ۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- فَسَوَاءً حَمَلَ عَلَی ظَهْرِهِ أَوْ جَحَدَهُ إِذَا لَمْ یَعْمَلْ بِمَا فِیهِ، وَ عَلَی هَذَا فَمَنْ تَلَا الْقُرْآنَ وَ لَمْ یَفْهَمْ مَعْنَاهُ وَ أَعْرَضَ عَنْهُ إِعْرَاضَ مَنْ لَا یَحْتَاجُ إِلَیْهِ کَانَ هَذَا الْمَثَلُ لَاحِقاً بِهِ، وَ إِنْ حَفِظَهُ وَ هُوَ طَالِبٌ لِمَعْنَاهُ فَلَیْسَ مِنْ أَهْلِ هَذَا الْمَثَلِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وقتی به آنچه در کتاب است عمل نکرد، یکسان است بر دوش حمل کند یا آن را انکار نماید؛ بنابراین کسی که قرآن را تلاوت کند و معنای آن را نفهمد و از آن اعراض کند مانند اعراض کسی‌که به آن نیازمند نیست، این مَثل [در آیه] شامل او می‌شود و اگر آن را حفظ کند درحالی‌که طالب معنای آن است، از اهل این مَثل نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۵۶
بحرالعرفان، ج۱۶، ص۳۴
بیشتر