آیه فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها [14]
ولى آنها او را تكذيب و ناقه را پى كردند [و به هلاكت رساندند]؛ ازاينرو پروردگارشان آنها [و سرزمينشان] را به خاطر گناهشان درهم كوبيد و با خاك يكسان كرد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْفَضْلِبْنِالْعَبَّاس عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَال ... فَکَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها قَالَ فِی الرَّجْعَهًِْ وَ لا یَخافُ عُقْباها قَالَ لَا یَخَافُ مِنْ مِثْلِهَا إِذَا رَجَعَ.
امام صادق (علیه السلام)- فضلبنعبّاس از امام صادق (علیه السلام) روایت میکند که فرمود: فَکَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها، منظور در رجعت خواهد بود. وَ لا یَخافُ عُقْباها، نمیترسد اگر مانند آن تکرار شود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن ابْنِنُبَاتَهًَْ قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَلَی مِنْبَرِ الْکُوفَهًِْ یَقُولُ أَیُّهَا النَّاسُ أَنَا أَنْفُ الْهُدَی وَ عَیْنَاهُ أَیُّهَا النَّاسُ لَا تَسْتَوْحِشُوا فِی طَرِیقِ الْهُدَی لِقِلَّهًِْ مَنْ یَسْلُکُهُ إِنَّ النَّاسَ اجْتَمَعُوا عَلَی مَائِدَهًٍْ قَلِیلٍ شِبَعُهَا کَثِیرٍ جُوعُهَا وَ اللَّهُ الْمُسْتَعَانُ وَ إِنَّمَا مَجْمَعُ النَّاسِ {یَجْمَعُ النَّاسَ} الرِّضَا وَ الْغَضَبُ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا عَقَرَ نَاقَهًَْ صَالِحٍ وَاحِدٌ فَأَصَابَهُمْ بِعَذَابِهِ بِالرِّضَا وَ آیَهًُْ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فَنادَوْا صاحِبَهُمْ فَتَعاطی فَعَقَرَ فَکَیْفَ کانَ عَذابِی وَ نُذُرِ وَ قَالَ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها وَ لا یَخافُ عُقْباها أَلَا وَ مَنْ سُئِلَ عَنْ قَاتِلِی فَزَعَمَ أَنَّهُ مُؤْمِنٌ فَقَدْ قَتَلَنِی أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ سَلَکَ الطَّرِیقَ وَرَدَ الْمَاءَ وَ مَنْ حَادَّ عَنْهُ وَقَعَ فِی التِّیهِ ثُمَّ نَزَلَ.
امام علی (علیه السلام)- اصبغبن نباته گوید: از امیرالمؤمنین (علیه السلام) بر منبر کوفه شنیدم که میفرمود: «ای مردم، من بینی و دو چشم هدایتم [پیشوا هستم]. ای مردم، از کمی رهروان در راه هدایت وحشت نکنید، مردم سر سفرهای جمع شدهاند که سیرشدن از آن کم و گرسنگی آن زیاد است. خدا کمککننده است. محور مردم حبّ و بغض است. ای مردم، یک نفر ناقهی حضرت صالح (علیه السلام) را پی کرد، همه به خاطر رضایتداشتن آنها به آن کار، به عذاب آن گرفتار شدند، به دلیل آیه: آنها یکی از یاران خود را صدا زدند، او به سراغ این کار آمد و [ناقه را] پی کرد! پس [بنگرید] عذاب و انذارهای من چگونه بود! (قمر/۳۰-۲۹) و فرمود: فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها وَ لا یَخافُ عُقْباها آگاه باشید! اگر از کسی از قاتل من سؤال شود، پس او گمان کند که وی مؤمن بوده است، خود آن شخص به تحقیق مرا کشته است. ای مردم، کسی که در راه مستقیم رود به آب میرسد و کسی که از آن منحرف شود سرگردان میشود». سپس آن حضرت (علیه السلام) از منبر پایین آمد.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- قَالَ عَلِیُّبْنُإِبْرَاهِیمَ (رحمة الله علیه) فِی قَوْلِه ... فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ قَالَ أَخَذَهُمْ بَغْتَهًًْ وَ غَفْلَهًًْ بِاللَّیْل.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه)- فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ؛ شبانه، ناگهان و غافلگیرانه مجازاتشان کرد.