آیه قَدْ كانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ في إِبْراهيمَ وَ الَّذينَ مَعَهُ إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآؤُا مِنْكُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ كَفَرْنا بِكُمْ وَ بَدا بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللهِ وَحْدَهُ إِلاَّ قَوْلَ إِبْراهيمَ لِأَبيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَ ما أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ رَبَّنا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنا وَ إِلَيْكَ أَنَبْنا وَ إِلَيْكَ الْمَصيرُ [4]
براى شما سرمشق نيكويى در زندگى ابراهيم و كسانى كه با او بودند وجود داشت، درآن‌هنگامى‌كه به قوم [مشرك] خود گفتند: «ما از شما و آنچه غير از خدا مى‌پرستيد بيزاريم؛ ما نسبت به شما كافريم و ميان ما و شما دشمنى و كينه‌ی آشكار شده است، تا آن‌زمان‌كه به خداى يگانه ايمان بياوريد. جز آن سخن ابراهيم كه به پدرش (سرپرستش كه در آن زمان عمويش آزر بود) گفت: [و وعده داد] كه براى تو آمرزش طلب مى‌كنم، و درعين‌حال در برابر خداوند براى تو مالك چيزى نيستم [و اختيارى ندارم]. پروردگارا! ما بر تو توكّل كرديم و به‌سوى تو بازگشتيم و بازگشت همه به‌سوى توست.
الصّادق (علیه السلام)- أَبِی‌عَمْرٍو الزُّبَیْرِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ أَخْبِرْنِی عَنْ وُجُوهِ الْکُفْرِ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ الْکُفْرُ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی خَمْسَهًِْ أَوْجُهٍ فَمِنْهَا کُفْرُ الْجُحُودُ وَ الْجُحُودُ عَلَی وَجْهَیْنِ وَ الْکُفْرُ بِتَرْکِ مَا أَمَرَ اللَّهُ وَ کُفْرُ الْبَرَاءَهًِْ وَ کُفْرُ النِّعَم ... وَ الْوَجْهُ الْخَامِسُ مِنَ الْکُفْرِ کُفْرُ الْبَرَاءَهًِْ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ یَحْکِی قَوْلَ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) کَفَرْنا بِکُمْ وَ بَدا بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّی تُؤْمِنُوا بِاللهِ وَحْدَهُ یَعْنِی تَبَرَّأْنَا مِنْکُم.
امام صادق (علیه السلام)- ابوعمرو زبیری گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «مرا خبر ده به اینکه کفر در کتاب خدای عزّوجلّ (قرآن) چند وجه دارد»؟ فرمود: «کفر در کتاب خدا بر پنج وجه است؛ کفر جحود [و انکار ربوبیّت] و آن بر دو قسم است و کفر به ترک‌کردن آنچه خداوند به آن فرمان داده و کفر برائت [و بیزاری جستن] و کفر نعمت‌ها ... وجه پنجم از وجوه کفر؛ کفر برائت است و آن کلام خداوند عزّوجلّ است که سخن ابراهیم (علیه السلام) را بیان می‌کند: کَفَرْنَا بِکُمْ و بَدَا بَیْنَنَا و بَیْنَکُمُ العَدَاوةُ و البَغْضَاء أَبَدًا حَتَّی تُؤْمِنُوا بِاللهِ وحْدَهُ یعنی از شما برائت می جوییم.
أمیرالمومنین (علیه السلام)- تَفْسِیرُ النُّعْمَانِیِّ، بِالْإِسْنَادِ الْآتِی فِی کِتَابِ فَضْلِ الْقُرْآنِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ وَ أَمَّا الْکُفْرُ الْمَذْکُورُ فِی کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی فَخَمْسَهًُْ وُجُوهٍ مِنْهَا کُفْرُ الْجُحُودِ وَ مِنْهَا کُفْرٌ فَقَطْ وَ الْجُحُودُ یَنْقَسِمُ عَلَی وَجْهَیْنِ وَ مِنْهَا کُفْرُ التَّرْکِ لِمَا أَمَرَ اللَّهُ تَعَالَی بِهِ وَ مِنْهَا کُفْرُ الْبَرَاءَهًِْ وَ مِنْهَا کُفْرُ النِّعَم ... وَ أَمَّا الْوَجْهُ الرَّابِعُ مِنَ الْکُفْرِ فَهُوَ مَا حَکَاهُ تَعَالَی عَنْ قَوْلِ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) کَفَرْنا بِکُمْ وَ بَدا بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّی تُؤْمِنُوا بِاللهِ وَحْدَهُ فَقَوْلُهُ کَفَرْنا بِکُمْ أَیْ تَبَرَّأْنَا مِنْکُم.
امام علی (علیه السلام)- در تفسیر نعمانی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «کفری که در قرآن مجید از آن نام برده شده پنج قسم می‌باشد و آن‌ها عبارتند از: کفر انکاری، کفر مطلق، کفر ترک، کفر برائت و کفر نعمت ... وجه چهارم کفر؛ آن است که خداوند متعال از ابراهیم (علیه السلام) نقل می‌کند در آنجا که فرمود: کَفَرْنا بِکُمْ وَ بَدا بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّی تُؤْمِنُوا بِاللهِ وَحْدَهُ، مقصود از کَفَرْنا بِکُمْ در اینجا یعنی ما از شما برائت میجوییم.
الباقر (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًْ أَبِی‌الْجَارُود ابوجارود عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ: عَسَی اللهُ أَنْ یَجْعَلَ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ الَّذِینَ عادَیْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً وَ اللهُ قَدِیرٌ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله) وَ الْمُؤْمِنِینَ بِالْبَرَاءَهًْ مِنْ قَوْمِهِمْ مَا دَامُوا کُفَّاراً فَقَالَ: قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِی إِبْراهِیمَ وَ الَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآؤُا مِنْکُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ إِلَی قَوْلِهِ وَ اللهُ قَدِیرٌ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ...
امام باقر (علیه السلام)- در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (علیه السلام) در مورد کلام خداوند متعال: «عَسَی اللهُ أَن یَجْعَل بَیْنَکُمْ و بَیْنَ الذِینَ عَادَیْتُم مِّنْهُم مَّودَّةً و اللهُ قَدِیرٌ و اللهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ فرمود: خداوند به پیامبر (صلی الله علیه و آله) و به مؤمنان دستور داد تا زمانی‌که قوم ایشان کافر هستند، از آنان برائت بجویند. خداوند تعالی فرمود: قَدْ کَانَتْ لکُمْ أُسْوةٌ حَسَنَةٌ فِی إِبْرَاهِیمَ و الذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالوا لقَومِهِمْ إِنَّا بُرَءاؤا مِنکُمْ و مِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللهِ کَفَرْنَا بِکُمْ.
الصّادق (علیه السلام)- مَنْ أَحَبَ لِلَّهِ، وَ أَبْغَضَ لِلَّهِ، وَ أَعْطَی لِلَّهِ، وَ مَنَعَ لِلَّهِ فَهُوَ مِمَّنْ کَمُلَ إِیمَانُه.
امام صادق (علیه السلام)- هرکس برای خدا دوستی کند و برای او دشمنی نماید، برای رضای خدا عطا کند و برای او ندهد، او از کسانی است که ایمانش کامل است.
الصّادق (علیه السلام)- مِنْ أَوْثَقِ عُرَی الْإِیمَانِ أَنْ یُحِبَ فِی اللَّهِ وَ یُبْغِضَ فِی اللَّهِ وَ یُعْطِیَ فِی اللَّهِ وَ یَمْنَعَ فِی اللَّهِ.
امام صادق (علیه السلام)- [به‌راستی] از استوارترین دستاویزهای ایمان این است که در راه خدا دوست بداری و در راه خدا دشمن بداری، در راه خدا عطا کنی و در راه خدا مضایقه نمایی.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَ الرَّجُلَ لَیُحِبُّکُمْ وَ مَا یَعْرِفُ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ فَیُدْخِلُهُ اللَّهُ الْجَنَّهًَْ بِحُبِّکُمْ وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَیُبْغِضُکُمْ وَ مَا یَعْرِفُ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ فَیُدْخِلُهُ اللَّهُ بِبُغْضِکُمُ النَّارَ.
امام صادق (علیه السلام)- مردی شما را دوست دارد و مقام و موقعیّت و افکار و عقاید شما را هم می‌داند، خداوند او را به خاطر این محبّت وارد بهشت می‌کند و مردی شما را به خاطر عقیده‌ی شما دشمنی می‌کند خداوند او را هم به خاطر دشمنی با شما وارد دوزخ می‌نماید.
الباقر (علیه السلام)- وَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا أَبْغَضَ رَجُلًا لِلَّهِ لَأَثَابَهُ اللَّهُ عَلَی بُغْضِهِ إِیَّاهُ وَ إِنْ کَانَ الْمُبْغَضُ فِی عِلْمِ اللَّهِ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهًْ.
امام باقر (علیه السلام)- اگر شخص دیگری را دشمن بدارد و با او به خاطر کارهای زشت وی ارتباط نداشته باشد خداوند او را به خاطر بغض وی پاداش می‌دهد اگرچه آن مرد در علم خداوند از اهل به بهشت باشد.
الصّادق (علیه السلام)- کُلُ مَنْ لَمْ یُحِبَ عَلَی الدِّینِ وَ لَمْ یُبْغِضْ عَلَی الدِّینِ فَلَا دِینَ لَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- هرکس محبّت و یا بغض او برای دین نباشد او دین ندارد.