آیه عَسى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً [5]
[اى همسران پيامبر] اگر او شما را طلاق دهد، اميد است پروردگارش به جاى شما همسرانى بهتر براى او قرار دهد، همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه‌كننده، عبادت كار، هجرت‌كننده، زنانى غيرباكره و باكره.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- نَشَدْتُکُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِیکُمْ أَحَدٌ جَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) طَلَاقَ نِسَائِهِ بِیَدِهِ غَیْرِی؟ قَالُوا لا.
امام علی (علیه السلام)- شما را به خدا سوگند می‌دهم آیا در میان شما غیر از من کسی هست که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) طلاق زنانش را به دست او قرار داد؟ گفتند: «نه».
العسکری (علیه السلام)- عَنْ سَعْدِ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِیِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) بِسُرَّ مَنْ رَأَی فَوَجَدْتُ عَلَی فَخْذِهِ الْأَیْمَنِ مَوْلَانَا الْقَائِمَ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وَ هُوَ غُلامٌ وَ قَدْ کُنْتُ اتَّخَذْتُ طُومَاراً وَ أَثْبَتُّ فِیهِ نَیِّفاً وَ أَرْبَعِینَ مَسْأَلَهًًْ مِنْ صِعَابِ الْمَسَائِلِ لَمْ أَجِدْ لَهَا مُجِیباً. فَقَالَ لِی: مَا جَاءَ بِکَ یَا سَعْدُ فَقُلْتُ: شَوَّقَنِی أَحْمَدُ‌بْنُ‌إِسْحَاقَ إِلَی لِقَاءِ مَوْلَانَا قَالَ: فَمَا الْمَسَائِلُ الَّتِی أَرَدْتَ أَنْ تَسْأَلَ عَنْهَا؟ قُلْتُ: عَلَی حَالِهَا یَا مَوْلَایَ. قَالَ: فَسَلْ قُرَّهًَْ عَیْنِی وَ أَوْمَأَ إِلَی الْغُلَامِ. فَقَالَ الْغُلَامُ: سَلْ عَمَّا بَدَا لَکَ مِنْهَا. فَقُلْتُ لَهُ: مَوْلَانَا وَ ابْنَ مَوْلَانَا إِنَّا رُوِّینَا عَنْکُمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) جَعَلَ طَلَاقَ نِسَائِهِ بِیَدِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام)حَتَّی قَالَ یَوْمَ الْجَمَلِ لِعَائِشَهًَْ: إِنَّکِ قَدْ أَرْهَجْتِ عَلَی الْإِسْلَامِ وَ أَهْلِهِ بِفِتْنَتِکِ وَ أَوْرَدْتِ بَنِیکِ حِیَاضَ الْهَلَاکِ بِجَهْلِکِ فَإِنْ کَفَفْتِ عَنِّی غَرْبَکِ وَ إِلَّا طَلَّقْتُکِ. وَ نِسَاءُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) طَلَاقُهُنَّ وَفَاتُهُ. قَالَ: مَا الطَّلَاقُ؟ قُلْتُ: تَخْلِیَهًُْ السَّبِیلِ. قَالَ: فَإِذَا کَانَ وَفَاهًُْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) خَلَتْ لَهُنَّ السَّبِیلُ فَلِمَ لَا تَحِلُّ لَهُنَّ الْأَزْوَاجُ؟ قُلْتُ: لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی حَرَّمَ الْأَزْوَاجَ عَلَیْهِنَّ. قَالَ: کَیْفَ وَ قَدْ خَلَّی الْمَوْتُ سَبِیلَهُنَّ؟ قُلْتُ: فَأَخْبِرْنِی یَا ابْنَ مَوْلَایَ عَنْ مَعْنَی الطَّلَاقِ الَّذِی فَوَّضَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حُکْمَهُ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَقَدَّسَ اسْمُهُ عَظَّمَ شَأْنَ نِسَاءِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فَخَصَّهُنَّ بِشَرَفِ الْأُمَّهَاتِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَا أَبَا الْحَسَنِ (علیه السلام) إِنَّ هَذَا الشَّرَفَ بَاقٍ لَهُنَّ مَا دُمْنَ لِلَّهِ عَلَی الطَّاعَهًْ فَأَیَّتُهُنَّ عَصَتِ اللَّهَ بَعْدِی بِالْخُرُوجِ عَلَیْکَ فَأَطْلِقْ لَهَا فِی الْأَزْوَاجِ وَ أَسْقِطْهَا مِنْ تَشَرُّفِ الْأُمَّهَاتِ وَ مِنْ شَرَفِ أُمُومَهًْ الْمُؤْمِنِینَ.
امام عسکری (علیه السلام)- سعدبن‌عبد الله القمی می‌گوید: خدمت امام حسن عسکری (علیه السلام) رسیدم که دیدم امام قائم (روی ران چپ ایشان درحالی‌که پسر بچّه بودند نشستند و طوماری در دست دارند که در آن پاسخ چهل‌واندی مسئله از مسئله‌های سخت را که پاسخش یافت نشده بود را می‌نویسد که امام (علیه السلام) به سعد فرمود: «ای سعد تو برای چه آمده‌ای»؟ عرض کردم: «احمدبن اسحاق مرا تشویق به زیارت آقایم نمود». فرمود: «مسائلی را که می‌خواستی بپرسی چه کردی»؟ عرض کردم: «آقا همچنان بدون جواب مانده است». فرمود: «آنچه به نظرت می‌رسد از نور چشم من سؤال کن». و با دست مبارک اشاره‌ی به همان طفل نمود. من روی به آن آقازاده نموده و عرض کردم: «آقا و آقازاده ما! از اجداد شما برای ما روایت کرده‌اند که پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله) اختیار طلاق زنان خود را به دست امیرالمؤمنین (علیه السلام) داده بود. حتی روایت شده که علی (علیه السلام) در جنگ جمل برای عایشه پیغام فرستاد که اسلام و پیروان آن را گرفتار فتنه‌ی خود نمودی و فرزندان خود را از روی نادانی به سراشیب مرگ افکندی، اگر خود برمی‌گردی فبها وگرنه تو را طلاق می‌دهم؛ با اینکه مرگ پیغمبر (صلی الله علیه و آله)، زن‌های آن حضرت را طلاق داده بود». امام زمان (پرسید: «طلاق به‌معنی چیست»؟ عرض کردم: «یعنی رهاکردن زن [که اگر بخواهد شوهر کند آزاد باشد]». فرمود: «اگر رحلت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) زن‌های او را یله و رها کرده بود، پس چرا جایز نبود که آن‌ها بعد از پیغمبر شوهر کنند»؟ عرض کردم: «زیرا خداوند متعال ازدواج آن‌ها را [بعد از پیغمبر (صلی الله علیه و آله)] حرام کرده بود». فرمود: «پس چگونه رحلت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را رها گردانید»؟ عرض کردم: «آقازاده عزیز! معنی طلاقی که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) حکم آن را واگذار به امیرالمؤمنین (علیه السلام) نمود چیست»؟ فرمود: «خداوند متعال مقام زنان پیغمبر (صلی الله علیه و آله) را بزرگ داشت و آن‌ها را به شرف مادری مؤمنین گردانید، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) هم به امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: یا علی (علیه السلام) این شرافت تا وقتی که اطاعت می‌کنند برای آن‌ها خواهد بود، ولی هرکدام بعد از من نافرمانی خداوند کردند و علیه تو سر به شورش برداشتند، آن‌ها را آزاد بگذار تا اگر بخواهند با دیگری ازدواج کنند و از مقام امّ المؤمنینی ساقط گردند».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- سَائِحَاتٍ أَیْ مَاضِیَاتٍ فِی أَمْرِ اللَّهِ تَعَالَی. وَ قِیلَ: صَائِمَاتٍ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- سائِحاتٍ یعنی سیرکنندگان در اطاعت خدای تعالی و گفته شده است: «[یعنی] زنانی روزه‌دار».