آیه يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لايَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ [6]
اى كسانى‌كه ايمان آورده‌ايد! خود و خانواده‌ی خويش را از آتشى‌كه هيزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست نگه داريد؛ آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سختگيرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى‌كنند و آنچه را فرمان داده شده‌اند [به‌طور كامل] اجرا مى‌نمايند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَمِیلِ‌بْنِ‌دَرَّاجٍ عَنْ أبِی‌عَبْدِاللَّه (علیه السلام) ِقَالَ: فَدَخَلَ عَلَیْهِ الطَّیَّارُ فَسَأَلَهُ وَ أَنَا عِنْدَهُ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا فِی غَیْرِ مَکَانٍ فِی مُخَاطَبَهًْ الْمُؤْمِنِینَ أَ یَدْخُلُ فِی هَذِهِ الْمُنَافِقُونَ فَقَالَ نَعَمْ یَدْخُلُونَ فِی هَذِهِ الْمُنَافِقُونَ وَ الضُّلَّالُ وَ کُلُّ مَنْ أَقَرَّ بِالدَّعْوَهًْ الظَّاهِرَهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- جمیل‌بن‌درّاج از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند: طیّار بر ایشان وارد شد و درحالی‌که من نزد ایشان بودم، از ایشان پرسید: «فدایت شوم! سخن خداوند عزّوجلّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا را دیدی که در چندین جا، مؤمنین را مورد خطاب قرار داده است؟ آیا این خطاب شامل حال منافقین هم می‌شود»؟ فرمود: «آری، شامل حال منافقین و گمراهان و هر آن کس به دعوت ظاهری اعتراف کند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سُلَیْمَانَ‌بْنِ‌خَالِدٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ لِی أَهْلَ بَیْتٍ وَ هُمْ یَسْمَعُونَ مِنِّی أفَأَدْعُوهُمْ إِلَی هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اللَّهَ عزّوجلّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ.
امام صادق (علیه السلام)- سلیمان‌بن‌خالد گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: من دارای خانواده‌ای هستم که حرف‌های مرا گوش می‌دهند؛ آیا آن‌ها را به این امر فرا بخوانم؟ فرمود: آری، خداوند عزّوجلّ در قرآن می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نَارًا و َقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عزّوجلّ قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ قُلْتُ هَذِهِ نَفْسِی أَقِیهَا فَکَیْفَ أَقِی أَهْلِی قَالَ تَأْمُرُهُمْ بِمَا أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا نَهَاهُمُ اللَّهُ عَنْهُ فَإِنْ أَطَاعُوکَ کُنْتَ وَقَیْتَهُمْ وَ إِنْ عَصَوْکَ فَکُنْتَ قَدْ قَضَیْتَ مَا عَلَیْکَ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سخن خداوند عزّوجلّ: قُوا أَنفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ، پرسیدم. و گفتم: «این نفس من است، می‌توانم آن را حفظ کنم، ولی چگونه اهل بیت خودم را حفظ کنم»؟ فرمود: «آنان را به آنچه خداوند به آن امر کرده است، امر کنید و از آنچه خداوند از آن نهی کرده، نهی کنید؛ اگر تو را اطاعت کنند، آنان را حفظ کرده ای و اگر از تو سر پیچی کردند، آنچه بر عهده‌ی تو بود، به انجام رسانده ای».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَی مَوْلَی آلِ سَامٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَال: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً جَلَسَ رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِینَ یَبْکِی وَ قَالَ أَنَا عَجَزْتُ عَنْ نَفْسِی کُلِّفْتُ أَهْلِی فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حَسْبُکَ أَنْ تَأْمُرَهُمْ بِمَا تَأْمُرُ بِهِ نَفْسَکَ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا تَنْهَی عَنْهُ نَفْسَکَ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالأعلی از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: هنگامی‌که این آیه نازل شد: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نَارًا، مردی از مسلمین درحالی‌که گریه می‌کرد، نشست و گفت: «من از خودم عاجز هستم، حال آنکه خانواده من نیز به من سپرده شده است». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «امرکردن آن‌ها به آنچه به نفس خویش امر می‌کنی، و نهی‌کردن آن‌ها از آنچه نفس خویش را از آن نهی می‌کنی، برای تو کافی است».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ دَخَلَ عَلَی أَبِی رَجُلٌ فَقَالَ رَحِمَکَ اللَّهُ أُحَدِّثُ أَهْلِی قَالَ نَعَمْ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ وَ قَالَ وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها.
امام باقر (علیه السلام)- امام باقر (علیه السلام) فرمود: مردی نزد پدرم آمد و گفت: «خدا تو را رحمت کند و درود فرستد؛ من برای اهل و خانواده‌ام حدیث گفته و سخن می‌گویم: گفتار خدا و رسول (صلی الله علیه و آله) را به ایشان می‌گویم؛ چگونه است؟ پدرم فرمود: «آری خوب کاری است، زیرا خدا می‌فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ و فرموده است: خانواده‌ی خود را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش!. (طه/۱۳۲).
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مِنْ مُعْجِزَاتِهِ (صلی الله علیه و آله) لَمَّا غَزَا بِتَبُوکَ کَانَ مَعَهُ مِنَ الْمُسْلِمِینَ خَمْسَهًٌْ وَ عِشْرُونَ أَلْفاً سِوَی خَدَمِهِمْ فَمَرَّ (صلی الله علیه و آله) فِی مَسِیرِهِ بِجَبَلٍ یَرْشَحُ الْمَاءُ مِنْ أَعْلَاهُ إِلَی أَسْفَلِهِ مِنْ غَیْرِ سَیَلَانٍ فَقَالُوا مَا أَعْجَبَ رَشْحَ هَذَا الْجَبَلِ فَقَالَ إِنَّهُ یَبْکِی قَالُوا وَ الْجَبَلُ یَبْکِی قَالَ أتُحِبُّونَ أَنْ تَعْلَمُوا ذَلِکَ قَالُوا نَعَمْ قَالَ أَیُّهَا الْجَبَلُ مِمَّ بُکَاؤُکَ فَأَجَابَهُ الْجَبَلُ وَ قَدْ سَمِعَهُ الْجَمَاعَهًُْ بِلِسَانٍ فَصِیحٍ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَرَّ بِی عِیسَی‌ابْنُ‌مَرْیَمَ (علیه السلام) وَ هُوَ یَتْلُو ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ فَأَنَا أَبْکِی مُنْذُ ذَلِکَ الْیَوْمِ خَوْفاً مِنْ أَنْ أَکُونَ مِنْ تِلْکَ الْحِجَارَهًِْ فَقَالَ اسْکُنْ مَکَانَکَ فَلَسْتَ مِنْهَا إِنَّمَا تِلْکَ حِجَارَهًُْ الْکِبْرِیتِ فَجَفَّ ذَلِکَ الرَّشْحُ مِنَ الْجَبَلِ فِی الْوَقْتِ حَتَّی لَمْ یُرَ شَیْءٌ مِنْ ذَلِکَ الرَّشْحِ وَ مِنْ تِلْکَ الرُّطُوبَهًِْ الَّتِی کَانَتْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در کتاب خرائج و حرائج از جمله معجزات پیامبر (صلی الله علیه و آله) این است که: وقتی در تبوک جنگ می‌کرد، بیست‌وپنج هزار نفر غیر از خدمتکارانشان با او بودند و در مسیرش به کوهی عبور کرد که آب از بالای آن به پایین چکّه می‌کرد بدون آنکه جریان داشته باشد. گفتند: «چکّه‌های آب این کوه چقدر شگفت‌آور است»! فرمود: «این [کوه] گریه می‌کند». گفتند: «کوه گریه می‌کند»؟! فرمود: «آیا دوست دارید [علّت] آن را بدانید»؟ گفتند: «بله». فرمود: «ای کوه! گریه‌ی تو از چیست»؟ کوه درحالی‌که جماعت می‌شنیدند با زبان فصیح پاسخ داد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) بر من عبور کرد درحالی‌که تلاوت می‌کرد: ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ؛ و من از آن روز، از ترس اینکه از آن سنگ‌ها باشم گریه می‌کنم». فرمود: «در مکانت آرام باش که از آن‌ها نیستی. آن فقط سنگ گوگرد است». در نتیجه آن چکّه از کوه در جا خشک شد تا اینکه از آن چکّه و از آن رطوبتی که بود چیزی دیده نشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ تَلَاهَا رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی أَصْحَابِهِ، فَخَرَّ فَتًی مَغْشِیّاً عَلَیْهِ. فَوَضَعَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) یَدَهُ عَلَی فُؤَادِهِ فَوَجَدَهُ یَکَادُ یَخْرُجُ مِنْ مَکَانِهِ، فَقَالَ: یَا فَتَی، قُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فَتَحَرَّکَ الْفَتَی، فَقَالَهَا، فَبَشَّرَهُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) بِالْجَنَّهًِْ. فَقَالَ الْقَوْمُ: یَا رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) مِنْ بَیْنِنَا؟ فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أَ مَا سَمِعْتُمُ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ: ذَلِکَ لِمَنْ خَافَ مَقامِی وَ خافَ وَعِیدِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از ابن‌مسعود نقل شده است: وقتی این آیه نازل شد: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن را بر اصحابش تلاوت فرمود و جوانی بیهوش [بر زمین] افتاد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستش را بر روی قلبش گذاشت و دید که نزدیک است از جایش بیرون بیاید؛ پس فرمود: «ای جوان! بگو لا اله الا الله». جوان تکانی خورد آن را گفت. سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) او را به بهشت بشارت داد. آن جماعت گفتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! از میان ما [چه کسی وارد بهشت می‌شود]»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آیا از خدای تعالی نشنیدید که می‌فرماید: این [موفقیّت]، برای کسی است که از مقام [عدالت] من بترسد و از عذاب [من] بیمناک باشد!. (ابراهیم/۱۴)».
العسکری (علیه السلام)- قَالَ یُوسُفُ‌بْنُ‌مُحَمَّدِ‌بْنِ‌زِیَادٍ وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌مُحَمَّدِ‌بْنِ‌سَیَّارٍ عَنْ أَبَوَیْهِمَا أَنَّهُمَا قَالا فَقُلْنَا لِلْحَسَنِ (علیه السلام) أَبِی الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فَإِنَّ قَوْماً عِنْدَنَا یَزْعُمُونَ أَنَّ هَارُوتَ وَ مَارُوتَ مَلَکَانِ اخْتَارَتْهُمَا الْمَلَائِکَهًُْ لَمَّا کَثُرَ عِصْیَانُ بَنِی آدَمَ وَ أَنْزَلَهُمَا اللَّهُ مَعَ ثَالِثٍ لَهُمَا إِلَی الدُّنْیَا وَ أَنَّهُمَا افْتَتَنَا بِالزُّهَرَهًِْ وَ أَرَادَا الزِّنَا بِهَا وَ شَرِبَا الْخَمْرَ وَ قَتَلَا النَّفْسَ الْمُحْتَرَمَهًَْ وَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ‌وَ‌تَعَالَی یُعَذِّبُهُمَا بِبَابِلَ وَ أَنَّ السَّحَرَهًَْ مِنْهُمَا یَتَعَلَّمُونَ السِّحْرَ وَ أَنَّ اللَّهَ مَسَخَ تِلْکَ الْمَرْأَهًَْ هَذَا الْکَوْکَبَ الَّذِی هُوَ الزُّهَرَهًُْ فَقَالَ الْإِمَامُ (علیه السلام) مَعَاذَ اللَّهِ مِنْ ذَلِکَ إِنَّ مَلَائِکَهًَْ اللَّهِ مَعْصُومُونَ مَحْفُوظُونَ مِنَ الْکُفْرِ وَ الْقَبَائِحِ بِأَلْطَافِ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ عزّوجلّ فِیهِمْ لا یَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ.
امام عسکری (علیه السلام)- یوسف‌بن‌محمّدبن‌زیاد و علی‌بن‌محمّدبن‌سیّار از پدران خود نقل کرده‌اند: ما به امام حسن (علیه السلام) پدر امام قائم (گفتیم: «گروهی نزد ما هستند که می‌پندارند هاروت و ماروت دو فرشته بودند که چون گناه آدمیزاده‌ها افزون شد خدا آنان را با یک سوّمی به دنیا فرستاد و زهره آن‌ها را فریفت و آن‌ها دنبال زنا رفتند و می نوشیدند و آدم کشتند و خداوند تبارک‌وتعالی آن‌ها را در بابل عذاب کرد و جادوگران از آن‌ها جادو می‌آموختند و خدا آن زن را به‌صورت این اختری درآورد که زهره است». امام (علیه السلام) فرمود: «به‌خدا پناه می‌برم از این گفتار، البتّه فرشته‌ها معصومند و محفوظ از کفر و گناه به لطف خدا هستند، خداوند عزّوجلّ فرموده است: لا یَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- طَلَبُ الْعِلْمِ أَفْضَلُ مِنَ الْعِبَادَهًِْ قَالَ اللَّهُ عزّوجلّ إِنَّما یَخْشَی اللهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ الَّذِینَ لا یَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ وَ بِالْعِلْمِ اسْتَحَقُّوا عِنْدَ اللَّهِ اسْمَ الصِّدْقِ وَ سَمَّاهُمْ بِهِ صَادِقِینَ وَ فَرَضَ طَاعَتَهُمْ عَلَی جَمِیعِ الْعِبَاد.
امام علی (علیه السلام)- طلب علم و فضیلت از عبادت بهتر است و خداوند می‌فرماید: إِنَّما یَخْشَی اللهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ الَّذِینَ لا یَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ و با علم در نزد خداوند شایسته اسم صدیق می‌باشند، خدا آن‌ها را راستگو نامیده و اطاعت آن‌ها را بر همه‌ی بندگان واجب کرده.
السّجّاد (علیه السلام)- الْمَلائِکَهًِْ ... عِبَادٌ مَعْصُومُونَ لا یَعْصُونَ اللَّهَ عزّوجلّ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ وَ إِنَّ أَشْرَفَ أَعْمَالِهِمْ فِی مَرَاتِبِهِمُ الَّتِی قَدْ رُتِّبُوا فِیهَا مِنَ الثَّرَی إِلَی الْعَرْشِ الصَّلَاهًُْ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ وَ اسْتِدْعَاءُ رَحْمَهًِْ اللَّهِ وَ رِضْوَانِهِ لِشِیعَتِهِمُ الْمُتَّقِینَ وَ اللَّعْنُ لِلْمُتَابِعِینَ لِأَعْدَائِهِمُ الْمُجَاهِرِینَ وَ الْمُنَافِقِینَ الْمُجَاهِرِین.
امام سجّاد (علیه السلام)- آن‌ها بندگان معصوم هستند و گناهی نمی‌کنند و پیرو دستور خدایند بهترین مأموریّت آن‌ها در هر مرتبه‌ای که هستند از زمین تا عرش خدا این است که صلوات بر محمّد (صلی الله علیه و آله) و آل پاکش بفرستند و تقاضای رحمت و مغفرت برای شیعیان پرهیزگار آن‌ها نمایند و لعنت بر پیروان دشمنان آن‌ها کسانی‌که آشکار پیرو آن‌ها بودند و منافقین کنند. وَ الْکِتابِ ایمان به کتابی آورد که مشتمل بر فضل محمّد (صلی الله علیه و آله) سیّدالمرسلین و علی (علیه السلام) که امتیازهایی دارد که احدی از جهانیان ندارد و مشتمل بر فضل پیروان او از مؤمنین و بغض مخالفین آن‌ها از دشمنان و منافقان است.