آیه ۱۲ - سوره صف

آیه يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً في جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ [12]

[اگر چنين كنيد] گناهانتان را مى‌بخشد و شما را در باغ‌هايى بهشتى داخل مى‌كند كه نهرها از پاى درختانش جارى است و در [قصرها و] مسكن‌هاى پاكيزه در باغ‌هاى جاويدان بهشتى جاى مى‌دهد؛ و اين پيروزى عظيم است.

۱
(صف/ ۱۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ الْحَسَنِ قَالَ: سَأَلْتُ عِمْرَانَ‌بْنَ‌الْحُصَیْنِ وَ أَبَا هُرَیْرَهًَْ عَنْ تَفْسِیرِ قَوْلِهِ تَعَالَی وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ فَقَالا عَلَی الْخَبِیرِ سَقَطْتَ سَأَلْنَا عَنْهَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ قَصْرٌ مِنْ لُؤْلُؤٍ فِی الْجَنَّهًْ فِی ذَلِکَ الْقَصْرِ سَبْعُونَ دَاراً مِنْ یَاقُوتَهًْ حَمْرَاءَ فِی کُلِّ دَارٍ سَبْعُونَ بَیْتاً مِنْ زُمُرُّدَهًْ خَضْرَاءَ فِی کُلِّ بَیْتٍ سَبْعُونَ سَرِیراً عَلَی کُلِّ سَرِیرٍ سَبْعُونَ فِرَاشاً مِنْ کُلِّ لَوْنٍ عَلَی کُلِّ فِرَاشٍ امْرَأَهًْ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ فِی کُلِّ بَیْتٍ سَبْعُونَ مَائِدَهًْ عَلَی کُلِّ مَائِدَهًْ سَبْعُونَ لَوْناً مِنْ الطَّعَامِ وَ فِی کُلِّ بَیْتٍ سَبْعُونَ وَصِیفاً وَ وَصِیفَهًْ قَالَ فَیُعْطِی اللَّهُ الْمُؤْمِنَ مِنَ الْقُوَّهًْ فِی غَدَاهًْ وَاحِدَهًْ أَنْ یَأْتِیَ عَلَی ذَلِکَ کُلِّهِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از حسن نقل شده است: از عمران‌بن‌حصین و ابوهریره درباره‌ی تفسیر این کلام خداوند و مَسَاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ پرسیدم. گفتند: نزد آگاهان آمدی، ما از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در این باره سؤال کردیم، ایشان فرمود: «مقصود، قصری از مروارید در بهشت است و در آن قصر، هفتاد خانه از یاقوت قرمز و در هر خانه، هفتاد اتاق از زمرّد سبز و در هر اتاق، هفتاد تخت و بر هر تخت، هفتاد بستر از رنگهای مختلف، و بر هر بستر، زنی با چشمان سیاه نشسته است و در هر قصری، هفتاد سفره است و در هر سفره‌ای، هفتاد نوع غذاست، و در هر اتاقی، هفتاد خدمتکار مرد و زن وجود دارند. خداوند تبارک‌وتعالی هر صبح نیرویی به مؤمن عطا می‌کند، تا آنجا که بتواند از همه‌ی این امکانات و لذّتها در عرض یک ساعت، کام بگیرد و بهره‌مند شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۳۶
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۶۶۵/ نورالثقلین؛ «تفاوت لفظی»/ البرهان
۲
(صف/ ۱۲)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- خَلَقَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی الْجِنَانَ یَوْمَ خَلَقَهَا وَ فَضَّلَ بَعْضَهَا عَلَی بَعْضٍ فَهِیَ سَبْعُ جِنَانٍ: دَارُ الْجَلَالِ وَ دَارُ السَّلَامِ وَ جَنَّهًُْ عَدْنٍ وَ هِیَ قَصَبَهًُْ الْجَنَّهًْ وَ هِیَ مُشْرِفَهًْ عَلَی الْجِنَانِ کُلِّهَا وَ هِیَ دَارُ الرَّحْمَنِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ بَابُ جَنَّهًْ عَدْنٍ لَهُ مِصْرَاعَانِ مِنْ زُمُرُّدٍ وَ زَبَرْجَدٍ مِنْ نُورٍ کَمَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ جَنَّهًُْ الْمَأْوَی وَ جَنَّهًُْ الْخُلْدِ وَ جَنَّهًُْ الْفِرْدَوْسِ، وَ جَنَّاتُ النَّعِیمِ سَبْعُ جَنَّاتٍ خَلَقَهَا اللهُ مِنَ النُّورِ کُلَّهَا مَدَائِنَهَا وَ قُصُورَهَا وَ بُیُوتَهَا وَ شُرَفَهَا وَ أَبْوَابَهَا وَ دَرَجَهَا وَ عَالِیَهَا وَ سَافِلَهَا وَ أَبْنِیَتَهَا وَ حُلِیَّهَا وَ حُلَلَهَا وَ جَمِیعَ أَصْنَافِ مَا فِیهَا مِنَ الثِّمَارِ الْمُتَدَلِّیَهًْ وَ الْأَنْهَارِ الْمُطَّرِدَهًْ بِأَلْوَانِ الْأَشْرِبَهًْ وَ الْخِیامِ الْمُشْرِقَهًْ وَ الْأَشْجَارِ النَّاضِرَهًْ بِأَلْوَانِ الْفَاکِهَهًْ وَ الرِّیَاحِینَ الْعِقْبَهًْ وَ الْأَنْهَارِ الزُّهْرَهًْ وَ الْمَنَازِلِ الْبَهِیَّهًْ وَ الْغُرَفِ الشَّهِیَّهًْ وَ الْقِبَابِ الْمُعْجِبَهًْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- خدای تبارک‌وتعالی باغ‌های بهشت را آفرید در روزی که آن‌ها را آفرید و بعضی از آن‌ها را بر بعضی دیگر برتری داد و آن‌ها هفت باغ [بهشتی] هستند؛ [به نام‌های]: دارالجلال (خانه بزرگی)، دار السّلام (خانه سلامتی)، جنهًْ عدن (باغ جاویدان) و آن وسط بهشت است و آن بر همه‌ی باغ‌های بهشتی اشراف دارد و آن خانه [رحمت خدای] رحمان تبارک‌وتعالی است و درِ «جنّهًْ العدن» دو لنگه از زمرّد و زبرجد از [جنس] نور دارد که [بزرگی آن] مانند بین مشرق و مغرب است. جنّهًْ المأوی (باغ جایگاه [مؤمنان])، جنّهًْ الخلد (باغ همیشگی)، جنّهًْ الفردوس (باغ برین) و جنّات النعیم (باغ‌های پرنعمت)، هفت باغ هستند که خداوند همه‌ی آن‌ها را از نور آفرید؛ [تمام قسمت‌های آن‌ها از نور هستند] شهرها، قصرها، خانه‌ها، بالکن‌ها، درها، پلّه‌ها، طبقه‌های بالاوپایین، ساختمان‌ها، زیور آلات، جامه‌ها، همه‌ی انواع میوه‌هایی که آویزان هستند، رودهای روان با نوشیدنی‌های رنگارنگ، خیمه‌های روشن، درختان با طراوت با انواع میوه‌ها، گیاهان خوشبوی عطرآگین، نورهای درخشان، منزل‌های زیبا، اتاق‌های دوست داشتنی و گنبدهای شگفت‌آور [در آن باغ‌های بهشتی همه از نور هستند].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۲۳۶
بحرالعرفان، ج۳، ص۹۲
بیشتر