آیه إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الَّذينَ يُقاتِلُونَ في سَبيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُمْ بُنْيانٌ مَرْصُوصٌ [4]
خداوند كسانى را دوست مى‌دارد كه در يك صف در راه او پيكار مى‌كنند گويى بنايى آهنين‌اند.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ نَزَلَتِ الْآیَهًُْ فِی أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ حَمْزَهًَْ (رحمة الله علیه) وَ عُبَیْدَهًَْ وَ سَهْلِ‌بْنِ‌حُنَیْفٍ وَ الْحَارِثِ‌بْنِ‌صِمَّهًَْ وَ أَبِی‌دُجَانَهًَْ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الذِینَ یُقَاتِلونَ فِی سَبِیلهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ؛ این آیه در شأن علی (علیه السلام) و حمزه و عبیدهًْ‌بن‌حارث و سهل‌بن‌حنین و حارث‌بن‌صمّه و ابودجانه انصاری که خداوند از آنان خشنود باد، نازل شده است.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- عَنِ الضَّحَّاکِ عَنِ ابْنِ عَبَّاس قُلْتُ لَهُ مَنْ هَؤُلَاءِ قَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ حَمْزَهًُْ أَسَدُ اللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ (علیه السلام) وَ عُبَیْدَهًُْ‌بْنُ‌الْحَارِثِ وَ مِقْدَادُ‌بْنُ‌الْأَسْوَدِ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- ضحّاک گوید: به ابن‌عبّاس گفتم: «اینان چه کسانی هستند»؟ گفت: «علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)، حمزه شیر خدا و رسولش، عبیدهًْ‌بن‌حارث و مقدادبن‌اسود».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- عَنِ إبن‌عباس (رحمة الله علیه) قَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) إِذَا صَفَّ فِی الْقِتَالِ کَأَنَّهُ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ یَتْبَعُ مَا قَالَ اللَّهُ فِیهِ فَمَدَحَهُ اللَّهُ وَ مَا قَتَلَ الْمُشْرِکِینَ کَقَتْلِهِ أَحَد.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- چون برای جنگ در صف می‌ایستد، همچون بنیان استوار است که خداوند می‌فرماید: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ و علی (علیه السلام) در هر کاری درصدد کسب رضایت خدا و رسول (صلی الله علیه و آله) خداست و پیش از او هیچ‌کس مشرکان را نکشته است.
أمیرالمومنین (علیه السلام)- وَ اعْلَمُوا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَالَ إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ أَتَدْرُونَ مَا سَبِیلُ اللَّهِ وَ مَنْ سَبِیلُهُ وَ مَنْ صِرَاطُ اللَّهِ وَ مَنْ طَرِیقُهُ أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ الَّذِی مَنْ لَمْ یَسْلُکْهُ بِطَاعَهًِْ اللَّهِ فِیهِ هُوِیَ بِهِ إِلَی النَّار.
امام علی (علیه السلام)- بدانید ای مؤمنین که خداوند متعال می‌فرماید: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ آیا می‌دانید راه خدا چیست؟ و به راه خدا چه کسی است؟ آیا می‌دانید راه خدا کدام است و به آن راه که می‌رود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ قَالَ: یَصْطَفُّونَ کَالْبُنْیَانِ الَّذِی لَا یَزُول.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یُقَاتِلونَ فِی سَبِیلهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ؛ همچون بنایی که از بین نمی رود، به صف می ایستند.
أمیرالمومنین (علیه السلام)- فِی حَدِیثِ مَالِکِ‌بْنِ‌أَعْیَنَ قَالَ: حَرَّضَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) النَّاسَ بِصِفِّینَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ دَلَّکُمْ عَلی تِجارَهًْ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ وَ تُشْفِی بِکُمْ عَلَی الْخَیْرِ الْإِیمَانِ بِاللَّهِ وَ الْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ جَعَلَ ثَوَابَهُ مَغْفِرَهًْ لِلذَّنْبِ وَ مَساکِنَ طَیِّبَهًْ فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ فَسَوُّوا صُفُوفَکُمْ کَالْبُنْیَانِ الْمَرْصُوصِ فَقَدِّمُوا الدَّارِعَ وَ أَخِّرُوا الْحَاسِرَ وَ عَضُّوا عَلَی النَّوَاجِدِ فَإِنَّهُ أَنْبَأُ لِلسُّیُوفِ عَلَی الْهَامِ وَ الْتَوُوا عَلَی أَطْرَافِ الرِّمَاحِ فَإِنَّهُ أَمْوَرُ لِلْأَسِنَّهًْ وَ غُضُّوا الْأَبْصَارَ فَإِنَّهُ أَرْبَطُ لِلْجَأْشِ وَ أَسْکَنُ لِلْقُلُوبِ وَ أَمِیتُوا الْأَصْوَاتَ فَإِنَّهُ أَطْرَدُ لِلْفَشَلِ وَ أَوْلَی بِالْوَقَارِ وَ لَا تَمِیلُوا بِرَایَاتِکُمْ وَ لَا تُزِیلُوهَا وَ لَا تَجْعَلُوهَا إِلَّا مَعَ شُجْعَانِکُمْ فَإِنَّ الْمَانِعَ لِلذِّمَارِ وَ الصَّابِرَ عِنْدَ نُزُولِ الْحَقَائِقِ هُمْ أَهْلُ الْحِفَاظِ.
امام علی (علیه السلام)- در حدیث مالک‌بن‌اعین آمده است: امیرالمؤمنین (علیه السلام) در صفّین مردم را [به جهاد در راه خدا] تشویق کرد و فرمود: «خدای عزّوجلّ شما را راهنمایی کرد». ... فرمود: «خداوند عزّوجلّ فرمود: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ؛ پس صف‌هایتان را مانند بنای آهنین [نفوذناپذیر و] منظّم کنید و کسی که زره دارد مقدّم کنید و کسی که زره ندارد عقب نگه دارید و دندان‌های آسیاب را بر هم بفشارید؛ چون این کار در دورکردن ضربه شمشیر [که] بر سر [وارد می‌شود]، تأثیر بیشتری دارد [و مانع نفوذ شمشیر بر سر می‌شود] و هنگامی‌که نوک نیزه‌ها به شما رسید، حرکت کنید و بپیچید؛ چون این کار در لغزیدن و لیزخوردن نیزه‌ها مؤثرتر است [و مانع نفوذ نیزه در بدن شما می‌شود] و چشم‌های خود را فروگیرید [تا چیزهای وحشتناک نبینید]؛ چون این کار باعث [شجاعت و] تسلّط بیشتر بر اضطراب قلب است و آرامش قلب‌ها را زیادتر می‌کند و صداهایتان را مخفی کنید؛ چون این کار ترس را دورتر می‌کند و به وقار و بزرگواری نزدیک‌تر است و پرچم‌هایتان را کج و مایل نکنید [چون رزمندگان به آن نگاه می‌کنند و اگر آن را نبینند شکست می‌خورند] و آن را [از جای خود] دور نکنید و جز با شجاعانتان قرار ندهید؛ چون [افراد] دفاع‌کننده از امور شایسته حمایت و [افراد] صبرکننده نزد فرودآمدن حقیقت‌هایی [که در جنگ اتّفاق می‌افتد]، این‌ها اهل حمایت از محارم هستند».