آیه ۸ - سوره ضحی

آیه وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغْنى [8]

و تو را نيازمند يافت و بى‎نياز نمود.

۱
(ضحی/ ۸)

الرّضا (علیه السلام)- أَغْنَاکَ بِأَنْ جَعَلَ دُعَاءَکَ مُسْتَجَاباً.

امام رضا (علیه السلام)- دعای تو را مستجاب کرد و به این وسیله تو را غنی نمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۸۲
بحارالأنوار، ج۱۱، ص۸۱/ بحارالأنوار، ج۱۶، ص۱۴۲/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۲۹/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۲۰۰/ قصص الأنبیاءللجزایری، ص۱۶
۲
(ضحی/ ۸)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّه ... وَ وَجَدَکَ عائِلًا یَقُولُ: فَقِیراً عِنْدَ قَوْمِکَ یَقُولُونَ لَا مَالَ لَکَ فَأَغْنَاکَ اللَّهُ بِمَالِ خَدِیجَهًَْ (سلام الله علیها) ثُمَّ زَادَکَ مِنْ فَضْلِهِ فَجَعَلَ دُعَاءَکَ مُسْتَجَاباً حَتَّی لَوْ دَعَوْتَ عَلَی حَجَرٍ أَنْ یَجْعَلَهُ اللَّهُ لَکَ ذَهَباً لَنَقَلَ عَیْنَهُ إِلَی مُرَادِکَ وَ أَتَاکَ بِالطَّعَامِ حَیْثُ لَا طَعَامَ وَ أَتَاکَ بِالْمَاءِ حَیْثُ لَا مَاءَ وَ أَعَانَکَ بِالْمَلَائِکَهًِْ حَیْثُ لَا مُغِیثَ فَأَظْفَرَکَ بِهِمْ عَلَی أَعْدَائِک.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- از ابن‌عبّاس درباره‌ی کلام خداوند متعال: وَ وَجَدَکَ عائِلاً پرسیده شد. گفت: «[یعنی] نزد قومت فقیر بودی و میگفتند هیچ مالی نداری، امّا خداوند تو را با مال خدیجه (سلام الله علیها) بینیاز کرد سپس از فضل خود بر تو افزود و دعایت را مستجاب کرد آنچنان که اگر نزد سنگی دعا میکردی که خداوند آن را برایت طلا کند هر آینه همان سنگ را به خواستهات تبدیل میکرد، او آنجایی که هیچ غذایی نبود برایت غذا میرساند و آن ایی که هیچ آبی نبود برایت آب میرساند و آنجایی که هیچ فریادرسی نبود با فرشتگان تو را یاری میکرد و اینچنین با فرشتگانش تو را بر دشمنانت پیروز گرداند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۸۲
بحارالأنوار، ج۱۶، ص۱۴۱/ علل الشرایع، ج۱، ص۱۳۰؛ «أغاثک» بدل «أعانک»/ معانی الأخبار، ص۵۲؛ «أغاثک» بدل «أعانک»/ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۲۵؛ «یقول فقیرا ... لامال لک» محذوف و «ثم زادک من فضله ... الی آخر» محذوف
۳
(ضحی/ ۸)

الصّادقین (علیهم السلام)- وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغْنی أَیْ وَجَدَکَ تَعُولُ أَقْوَاماً فَأَغْنَاهُمْ بِعِلْمِکَ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- وَ وَجَدَکَ عَائِلًا فَأَغْنَی؛ یعنی تو را چنان یافت که سرپرست اقوام بودی، پس آنان را بهوسیله‎ی دانش تو بینیاز کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۸۲
بحارالأنوار، ج۱۶، ص۱۴۲/ القمی، ج۲، ص۴۲۷/ القمی، ج۲، ص۴۲۷؛ «بتفاوت»
۴
(ضحی/ ۸)

علی‎بن‎إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغْنی بِالْوَحْیِ فَلَا تَسْأَلُ عَنْ شَیْءٍ أَحَداً.

علی‎بن‎ابراهیم (رحمة الله علیه)- و تو را نیازمند یافت و بهوسیله‎ی وحی بی‎نیاز نمود، پس درباره‌ی هیچ‌چیز نپرسیدی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۸۲
بحارالأنوار، ج۱۶، ص۱۴۲/ القمی، ج۲، ص۴۲۷؛ «بتفاوت»/ القمی، ج۲، ص۴۲۷
۵
(ضحی/ ۸)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ وَجَدَکَ عائِلًا یَقُولُ فَقِیراً فَأَغْنی یَقُولُ قَنَّعَکَ بِمَا أَعْطَاکَ مِنَ الرِّزْقِ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَوَجَدَکَ عائِلًا یعنی تو را فقیر و نیازمند [یافت]. فَأَغْنی یعنی تو را به‌واسطه‎ی روزی‌هایی که ارزانی‌ات داشت، بی‌نیاز کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۸۲
فرات الکوفی، ص۵۶۹
بیشتر