آیه ۵ - سوره ضحی

آیه وَ لَسَوْفَ يُعْطيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى [5]

و به‌زودى پروردگارت آن‌قدر به تو عطا خواهد كرد كه راضى شوى.

سبب نزول

۱
(ضحی/ ۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ جَابِرٍ الْأَنْصَارِی (رحمة الله علیه) أَنَّهُ رَأَی النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) وَ عَلَیْهَا کِسَاءٌ مِنْ أَجِلَّهًِْ الْإِبِلِ وَ هِیَ تَطْحَنُ بِیَدَیْهَا وَ تُرْضِعُ وُلْدَهَا فَدَمَعَتْ عَیْنَا رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ: یَا بِنْتَاهْ تَعَجَّلِی مَرَارَهًَْ الدُّنْیَا بِحَلَاوَهًِْ الْآخِرَهًِْ فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (سلام الله علیها) الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَی نَعْمَائِهِ وَ الشُّکْرُ لِلَّهِ عَلَی آلَائِهِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ: وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جابر (رحمة الله علیه) گوید: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را دید حال آنکه ایشان ردایی از زین شتر بر تن داشت و با دستهای خود گندم آسیاب میکرد و فرزندش را شیر میداد. چشمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پر از اشک شد و فرمود: «ای دخترم! تلخی دنیا را برای شیرینی آخرت زود پشت سر بگذار». حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ داد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! ستایش مخصوص خداست به خاطر نعمتهایش و سپاس برای اوست به خاطر موهباتش». آنگاه خداوند متعال نازل فرمود: وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۶
بحارالأنوار، ج۴۳، ص۸۵/ مکارم الأخلاق، ص۲۳۵/ المناقب، ج۳، ص۳۴۲/ نورالثقلین/ البرهان؛ «جلهًْ» بدل «أجلهًْ»

و به‌زودی پروردگارت آن‌قدر به تو عطا خواهد کرد که راضی شوی

۱ -۱
(ضحی/ ۵)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ بِشْرِبْنِ‎شُرَیْحٍ الْبَصْرِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِمُحَمَّدِبْنِ‎عَلِیٍّ (علیه السلام) أَیَّهًُْ آیَهًٍْ فِی کِتَابِ اللَّهِ أَرْجَی قَالَ: مَا یَقُولُ فِیهَا قَوْمُکَ. قَالَ: قُلْتُ یَقُولُونَ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللهِ قَالَ: لَکِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ لَا نَقُولُ ذَلِکَ قَالَ قُلْتُ فَأَیَّ شَیْءٍ تَقُولُونَ فِیهَا قَالَ نَقُولُ: وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی الشَّفَاعَهًُْ وَ اللَّهِ الشَّفَاعَهًُْ وَ اللَّهِ الشَّفَاعَهًُْ.

امام باقر (علیه السلام)- از بشربن‌شریح بصری نقل شده که گفت: به امام باقر (علیه السلام) عرض ‎‎کردم: «امیدوار کننده‌ترین آیه‌ی قرآن کدام است»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «اطرافیانت دراین‌باره چه نظری دارند»؟ عرض ‎کردم: «معتقدند [امیدوار کننده‌ترین آیه، این آیه است]: بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید! از رحمت خداوند نومید نشوید. (زمر/۵۳)». امام (علیه السلام) فرمود: «ولی ما اهل بیت (علیهم السلام) چنین نظری نداریم»! عرض‎ کردم: «پس نظر شما دراین‌باره چیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «ما معتقدیم [امیدوار کننده‌ترین آیه، این آیه است]: وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی؛ (مراد از این مژده، مقامِ) شفاعت است، به خدا سوگند شفاعت است! به خدا سوگند شفاعت است»!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۶
بحارالأنوار، ج۸، ص۵۷/ فرات الکوفی، ص۵۷۰/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»
۱ -۲
(ضحی/ ۵)

الصّادق (علیه السلام)- رِضَاءُ جَدِّی أَنْ لَا یَبْقَی فِی النَّارِ مُوَحِّدٌ.

امام صادق (علیه السلام)- خشنودی جدّم (رسول خدا (صلی الله علیه و آله)) در این است که هیچ یکتاپرستی در دوزخ باقی نماند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۶
بحرالعرفان، ج۱۷، ص۵۹
۱ -۳
(ضحی/ ۵)

الصّادق (علیه السلام)- یُعْطِیکَ مِنَ الْجَنَّهًِْ فَتَرْضَی.

امام صادق (علیه السلام)- خدا به‌زودی بهشت را به تو می‌دهد تا خشنود گردی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۶
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۵۹/ القمی، ج۲، ص۴۲۷

ولایت

۱
(ضحی/ ۵)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ لَسَوْفَ وَ هَذِهِ عِدَهًٌْ مِنْهُ یُعْطِیکَ رَبُّکَ مِنَ الثَّوَابِ فِی الْآخِرَهًِْ فَتَرْضی یَقُولُ فَتَقْنَعُ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- تعدای از آن افراد هستند که به‌زودی پروردگار آن‌قدر به آن‌ها عطا خواهد کرد که قانع شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۶
فرات الکوفی، ص۵۶۹
۲
(ضحی/ ۵)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ رِضَا رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِدْخَالُ اللَّهِ أَهْلَ بَیْتِهِ (علیهم السلام) وَ شِیعَتَهُمُ الْجَنَّهًَْ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- خشنودی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در این بود که اهل بیت (علیهم السلام) و شیعیان ایشان به بهشت درآیند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۸
بحارالأنوار، ج۱۶، ص۱۴۳/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۸۴/ البرهان
۳
(ضحی/ ۵)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- رِضَاءُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أَنْ لَا یَدْخُلَ أَحَدٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ النَّارَ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- خشنودی محمّد (صلی الله علیه و آله) این است که کسی از اهل بیت (علیهم السلام) او داخل آتش نشود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۸
شواهدالتنزیل، ج۲، ص۴۴۷
۴
(ضحی/ ۵)

ابن‎عبّاس (رحمة الله علیه)- یَعْنِی: وَ لَسَوْفَ یُشَفِّعُکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ فِی جَمِیعِ أَهْلِ بَیْتِکَ فَتُدْخِلُهُمْ کُلَّهُمُ الْجَنَّهًَْ تَرْضَی بِذَلِکَ عَنْ رَبِّکَ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مراد از آیه این است: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! به‌زودی خداوند در روز قیامت شفاعت تو را در مورد تمام اهل بیتت خواهد پذیرفت و تمامی آن‌ها را داخل بهشت خواهد نمود تا با این کار از پروردگارت خشنود شوی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۷۸
بحارالأنوار، ج۸، ص۴۳/ المناقب، ج۲، ص۱۶۵
بیشتر