آیه لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ [25]
براي سائل و محروم.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِسْمَاعِیلَ‌بْنِ‌جَابِرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الَّذِینَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ أَ هُوَ سِوَی الزَّکَاهًِْ فَقَالَ هُوَ الرَّجُلُ یُؤْتِیهِ اللَّهُ الثَّرْوَهًَْ مِنَ الْمَالِ فَیُخْرِجُ مِنْهُ الْأَلْفَ وَ الْأَلْفَیْنِ وَ الثَّلَاثَهًَْ الْآلَافِ وَ الْأَقَلَّ وَ الْأَکْثَرَ فَیَصِلُ بِهِ رَحِمَهُ وَ یَحْمِلُ بِهِ الْکَلَّ عَنْ قَوْمِهِ.
امام صادق (علیه السلام)- اسماعیل‌بن‌جابر گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: و الَّذِینَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ* لِلسَّائِلِ وَ المَحْرُومِ، پرسیدند که: «آیا آن چیزی جز زکات است»؟ فرمود: «[آری!] خداوند به مرد ثروت و مالی می‌دهد، او هزار یا دوهزار یا سه‌هزار از آن مال یا کمتر یا بیشتر را کنار می‌گذارد، و با آن صله‌ی رحم میکند، یا بار خرج را از دوش خویشان بر می‌دارد. [این آیه دلالت بر این مطلب دارد.]
الصّادق (علیه السلام)- عَن عیسَی‌بْنِ‌داوُدَ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ‌مُوسَی عَنْ أَبِیهِ أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ أَبَاهُ مُحَمَّدَ‌بْنَ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الَّذِینَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ فَقَالَ أَبِی احْفَظْ یَا هَذَا وَ انْظُرْ کَیْفَ تَرْوِی عَنِّی إِنَّ السَّائِلَ وَ الْمَحْرُومَ شَأْنُهُمَا عَظِیمٌ أَمَّا السَّائِلُ فَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی مَسْأَلَتِهِ اللَّهَ حَقَّهُ وَ الْمَحْرُومُ هُوَ مَنْ حُرِمَ الْخُمُسَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ ذُرِّیَّتُهُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) هَلْ سَمِعْتَ وَ فَهِمْتَ لَیْسَ هُوَ کَمَا یَقُولُ النَّاسُ.
امام صادق (علیه السلام)- عیسی‌بن‌داود از امام کاظم (علیه السلام)، از پدرش نقل میکند که: شخصی از امام باقر (علیه السلام)، درباره‌ی این آیه: وَ الَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ * لِّلسَّائِلِ وَ المَحْرُومِ پرسید. پدرم فرمود: «ای فلانی! این را به خاطر بسپار و در روایت‌کردن آن خوب دقّت کن و ببین چگونه از من روایت می کنی. سائل و محروم دارای شأن و منزلتی عظیم هستند. سائل همان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است که حقّ خود را درباره‌ی اهل بیتش از خدای متعال مسئلت می کند و محروم کسی است که از خمس محروم شده است که منظور از آن همانا امیرالمؤمنین (علیه السلام) و امامان (علیهم السلام) هستند. آیا خوب دقّت کردی و آنچه را گفتم، فهمیدی؟ سائل و محروم آن‌گونه که مردم می‌گویند، نیست».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ قَالَ الْمَحْرُومُ الْمُحَارَفُ الَّذِی قَدْ حُرِمَ کَدَّ یَدِهِ فِی الشِّرَاءِ وَ الْبَیْعِ.
امام صادق (علیه السلام)- صفوان جمّال از امام صادق (علیه السلام)، درباره‌ی این آیه: لِّلسَّائِلِ وَ الْمحْرُومِ، روایت میکند که فرمود: «محروم، آن شخصِ دارای حرفه ای است که تلاش و زحمت او در داد و ستد، بی‌نتیجه مانده است».
الصّادقین (علیها السلام)- فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ مَنْ هَذَا الْمَحْرُومُ فَقَالا الْمَحْرُومُ الرَّجُلُ الَّذِی لَیْسَ بِعَقْلِهِ بَأْسٌ وَ لَمْ یُبْسَطْ لَهُ فِی الرِّزْقِ وَ هُوَ مُحَارَفٌ.
امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- لِلسَّائِلِ وَ المَحْرُومِ؛ المَحْرُومُ، شخصی است که اندیشه و قدرت تعقّل وی چندان بد نیست و با وجود اینکه صاحب حرفه است، دامنه‌ی رزق و روزی وی محدود است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لِلسَّائِلِ حَقٌ وَ لَوْ جَاءَ عَلَی الْفَرَسِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- لِلسَّائِلِ وَ الْمحْرُومِ؛ سائل حقّی دارد هرچند [سوار] بر اسب بیاید.