آیه يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً كَأَنَّهُمْ إِلى نُصُبٍ يُوفِضُونَ [43]
همان روز كه از قبرها بهسرعت خارج مي شوند، گويي بهسوي بتها ميدوند.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- یَوْمَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً قَالَ مِنَ الْقُبُورِ کَأَنَّهُمْ إِلی نُصُبٍ یُوفِضُونَ قَالَ إِلَی الدَّاعِی یُنَادَوْن.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از یَوْمَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ، قبرهاست، و کَأَنَّهُمْ إِلَی نُصُبٍ یُوفِضُونَ، منظور این است که بهسوی دعوتکننده فرا خوانده میشوند.
السجّاد (علیه السلام)- یَأْمُرُ اللَّهُ أَرْوَاحَ الْخَلَائِقِ فَتَأْتِی فَتَدْخُلُ فِی الصُّورِ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ إِسْرَافِیلَ أَنْ یَنْفُخَ فِی الصُّوَرِ لِلْحَیَاهًِْ وَ بَیْنَ النَّفْخَتَیْنِ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ قَالَ فَتَخْرُجُ الْأَرْوَاحُ مِنْ أَثْقَابِ الصُّورِ کَأَنَّهَا الْجَرَادُ الْمُنْتَشِرُ فَتَمْلَأُ مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَتَدْخُلُ الْأَرْوَاحُ فِی الْأَرْضِ إِلَی الْأَجْسَادِ وَ هُمْ نِیَامٌ فِی الْقُبُورِ کَالْمَوْتَی فَتَدْخُلُ کُلُّ رُوحٍ فِی جَسَدِهَا فَتَدْخُلُ فِی خَیَاشِیمِهِمْ فَیُحْیَوْنَ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَی فَتَنْشَی الْأَرْضُ عَنْهُم کَمَا قَالَ یَوْمَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً کَأَنَّهُمْ إِلی نُصُبٍ یُوفِضُون.
امام سجّاد (علیه السلام)- سپس خدا امر میفرماید که زنده شود. جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و حاملین عرش به فرمان خدا زنده میشوند. و خدا به اسرافیل فرمان میدهد که صور را بردارد. بعد به روحهای آفریدگان فرمان میدهد که در صور وارد شوند، خدا به اسرافیل فرمان میدهد که در صور برای زندهشدن بدمد، فاصلهی دو نفخهی صور چهل سال است. پس ارواح مردم از سوراخها مانند ملخهای پراکنده بیرون میآیند. و بین زمین و آسمان پر میگردد. روحها در زمین وارد پیکرها میشوند. درحالتیکه بدنها در گورها خوابیدهاند. هر روحی وارد پیکر خود میگردد. و روح در بینیهای آنان داخل میشود و به فرمان خداوند متعال زنده میشوند و از گورستان بیرون میآیند چنانکه خداوند متعال میفرماید. یَوْمَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً کَأَنَّهُمْ إِلی نُصُبٍ یُوفِضُون.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی تَحْشُرُ بِهِ جَمِیعَ خَلْقِکَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [خدایا]! از تو درخواست میکنم به آن اسمت که بهوسیلهی آن همهی خلقت را محشور میگردانی درحالیکه از قبرها بهسرعت خارج می شوند.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- قِیلَ: کَأَنَّهُمْ إِلَی أَوْثَانِهِمْ یَسْعَوْنَ لِلتَّقَرُّبِ إِلَیْهَا.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- [در مورد تفسیر آیه] گفته شده است: گویا آنها بهسوی بتهایشان میشتابند تا به آنها تقرّب جویند.