آیه ۱۷ - سوره عبس

آیه قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ [17]

مرگ بر اين انسان، چقدر ناسپاس است!

۱
(عبس/ ۱۷)

الباقر (علیه السلام)- ٍ عَنْ أَبِی‌أُسَامَهًَْ عَنْ أَبِی‎جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ قَالَ: نَعَمْ نَزَلَتْ فِی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) ما أَکْفَرَهُ یَعْنِی بِقَتْلِکُمْ إِیَّاهُ.

امام باقر (علیه السلام)- ابواسامه گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَکْفَرَهُ، پرسیدم. فرمود: «آری! در خصوص امیرالمؤمنین (علیه السلام) نازل‎ شده‎ است و منظور از مَا أَکْفَرَهُ، به خاطر اینکه او را به قتل رساندید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۷۸
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۹۹/ القمی، ج۲، ص۴۰۵/ البرهان/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۴۰/ نورالثقلین/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۷۴
۲
(عبس/ ۱۷)

علی‎بن‎إبراهیم (رحمة الله علیه)- قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ قَالَ: هُوَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ: ما أَکْفَرَهُ أَیْ مَا ذَا فَعَلَ وَ أَذْنَبَ حَتَّی قَتَلُوهُ.

علی‎بن‎ابراهیم (رحمة الله علیه)- قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَکْفَرَهُ، منظور امیرالمؤمنین (علیه السلام) است و منظور از مَا أَکْفَرَهُ؛ چه گناهی انجام داد و به خاطر کدامین گناه وی را کشتند؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۷۸
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۷۴/ بحارالأنوار، ج۵۳، ص۹۹/ القمی، ج۲، ص۴۰۴/ البرهان
۳
(عبس/ ۱۷)

علی‎بن‎إبراهیم (رحمة الله علیه)- قُتِلَ الْإِنْسانُ یَعْنِی بِهِ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَا أَکْفَرَهُ یَعْنِی قَاتِلَهُ حَتَّی قَتَلَهُ.

علی‎بن‎ابراهیم (رحمة الله علیه)- قُتِلَ الْإِنْسانُ؛ منظور از آن امیرالمؤمنین (علیه السلام) است [یعنی امیرالمؤمنین (علیه السلام) کشته ‎شد]. ما أَکْفَرَهُ؛ منظور قاتل او است. [یعنی چه‌چیزی قاتل او را به کفر واداشت] تا اینکه او را کشت؟!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۸۰
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۴۰
۴
(عبس/ ۱۷)

الصّادق (علیه السلام)- قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ قَالَ الْإِنْسَانُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) یَقُولُ مَا أَکْفَرَهُ عِنْدَهُمْ حَتَّی قَتَلُوهُ.

امام صادق (علیه السلام)- قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ؛ این انسان امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است. مگر چه کرده بود، گناهش چه بود که او را کشتند؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۸۰
المناقب، ج۳، ص۱۰۳
۵
(عبس/ ۱۷)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- قاتَلَهُمُ اللهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ أَیْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ فَسَمَّی اللَّعْنَهًَْ قِتَالًا وَ کَذَلِکَ قَالَ قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ أَیْ لُعِنَ الْإِنْسَانُ وَ قَالَ فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لکِنَّ اللهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللهَ رَمی فَسَمَّی فِعْلَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِعْلًا لَهُ أَ لَا تَرَی تَأْوِیلَهُ عَلَی غَیْرَ تَنْزِیلِه.

امام علی (علیه السلام)- خدا آنان را بکشد چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟! (توبه/۳۰). یعنی خدا لعنتشان کند، چقدر دروغ میگویند، امّا لعنت را کشتن نامید. همچنین فرمود: قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَکْفَرَهُ؛ یعنی لعنت بر انسان. همچنین فرمود: و شما آنان را نکشتید، بلکه خدا آنان را کشت و چون (ریگ به‌سوی آنان) افکندی تو نیفکندی، بلکه خدا افکند. (انفال/۱۷). این‌گونه فعل پیامبر (صلی الله علیه و آله) را فعل خود نامید. حال دیدی که تأویل این سخنان متفاوت از تنزیل آنهاست؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۸۰
الاحتجاج، ج۱، ص۲۵۰/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۱۴/ نورالثقلین؛ بتفاوت
بیشتر