آیه ۱۳ - سوره انسان

آیه مُتَّكِئينَ فيها عَلَى الْأَرائِكِ لا يَرَوْنَ فيها شَمْساً وَ لا زَمْهَريراً [13]

در آنجا بر تخت‌هاي زيبا تكيه كرده‌اند، نه آفتاب [سوزان] را در آنجا مي‌بينند و نه سرما را.

در آنجا بر تخت‌های زیبا تکیه کرده‌اند

۱ -۱
(انسان/ ۱۳)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- مُتَّکِئِینَ فِیها عَلَی الْأَرائِکِ یَقُولُ مُتَّکِئِینَ فِی الْحِجَالِ عَلَی السُّرُر.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- مُتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَی الْأَرَائِکِ در حجله‌ها نشسته‌اند درحالی‌که بر تخت‌هایی تکیه داده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
بحارالأنوار، ج۸، ص۱۳۵
۱ -۲
(انسان/ ۱۳)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- عَلَی الْأَرَائِکِ أَیْ عَلَی الْأَسِرَّهًِْ فِی الْحِجَالِ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- عَلَی الْأَرائِکِ یعنی بر همسران بهشتی در حجله‌های بهشت [تکیه می‌کنند].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
بحرالعرفان، ج۱۶، ص۲۵۵

نه آفتاب [سوزان] را در آنجا می‌بینند و نه سرما را

۲ -۱
(انسان/ ۱۳)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- ذَکَرَ الشَّیْخُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌بَابَوَیْهِ رَحِمَهُ اللَّهُ فِی أَمَالِیهِ قَال قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) فَبَیْنَا أَهْلُ الْجَنَّهًِْ فِی الْجَنَّهًِْ إِذْ رَأَوْا مِثْلَ الشَّمْسِ قَدْ أَشْرَقَتْ لَهُ الْجِنَانُ فَیَقُولُ أَهْلُ الْجَنَّهًِْ یَا رَبِّ إِنَّکَ قَدْ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً فَیُرْسِلُ اللَّهُ إِلَیْهِمْ جَبْرَئِیلَ فَیَقُولُ لَیْسَ هَذِهِ بِشَمْسٍ وَ لَکِنَّهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ فَاطِمَهًُْ قَدْ ضَحِکَا فَأَشْرَقَتِ الْجِنَانُ مِنْ نُورِ ضَحِکِهِمَا.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- در همان حال که بهشتیان در بهشت هستند، پرتوی چون پرتو خورشید می‌بینند که بهشت را روشن می‌کند. می‌گویند: «خدایا تو خود در قرآن فرموده‌ای: لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً خداوند جبریل را پیش ایشان می‌فرستد و می‌فرماید: «این پرتو آفتاب نیست بلکه فاطمه (سلام الله علیها) و علی (علیه السلام) لبخند زدند و بهشت از پرتو لبخند ایشان چنین نورانی شد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۲۷/ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۲۴۰/ الأمالی للصدوق:، ص۲۶۰/ نورالثقلین
۲ -۲
(انسان/ ۱۳)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا الرَّدُّ عَلَی مَنْ أَنْکَرَ الثَّوَابَ وَ الْعِقَابَ فِی الدُّنْیَا بَعْدَ الْمَوْتِ قَبْلَ الْقِیَامَهًِْ فَیَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی ... وَ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیها بُکْرَةً وَ عَشِیًّا وَ الْبُکْرَهًُْ وَ الْعَشِیُّ إِنَّمَا یَکُونَانِ مِنَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فِی جَنَّهًِْ الْحَیَاهًِْ قَبْلَ یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً.

امام علی (علیه السلام)- و امّا ردّ بر کسی که ثواب و عذاب را در دنیا بعد از مرگ و قبل از قیامت انکار می‌کند [این است که] خدای تعالی می‌فرماید: ... وَ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیها بُکْرَةً وَ عَشِیًّا و در بهشتِ زندگانی قبل از قیامت، صبح و شام از شب و روز به وجود می‌آیند. خدای تعالی [در مورد بهشت بعد از قیامت] فرمود: لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
بحارالأنوار، ج۶، ص۲۴۵/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۸۵
۲ -۳
(انسان/ ۱۳)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْها غُدُوًّا وَ عَشِیًّا قَالَ ذَلِکَ فِی الدُّنْیَا قَبْلَ الْقِیَامَهًِْ وَ ذَلِکَ أَنَّ فِی الْقِیَامَهًِْ لَا یَکُونُ غُدُوّاً وَ لَا عَشِیّاً لِأَنَّ الْغُدُوَّ وَ الْعِشَاءَ إِنَّمَا یَکُونُ فِی الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ لَیْسَ فِی جِنَانِ الْخُلْدِ وَ نِیرَانِهَا شَمْسٌ وَ لَا قَمَرٌ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْها غُدُوًّا وَ عَشِیًّا؛ آن در دنیا [بعد از مردن] و قبل از قیامت است و به این دلیل است که در قیامت صبح و شام وجود ندارد؛ چون صبح و شام در اثر خورشید و ماه به وجود می‌آید و در بهشت جاودان و دوزخ، خورشید و ماه نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
بحارالأنوار، ج۶، ص۲۸۵/ نورالثقلین
۲ -۴
(انسان/ ۱۳)

الرّضا (علیه السلام)- إِنَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ آیَتَانِ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ یَجْرِیَانِ بِأَمْرِهِ مُطِیعَانِ لَهُ، ضَوْؤُهُمَا مِنْ نُورِ عَرْشِهِ وَ حَرُّهُمَا مِنْ جَهَنَّمَ فَإِذَا کَانَتِ الْقِیَامَهًُْ عَادَ إِلَی الْعَرْشِ نُورُهُمَا وَ عَادَ إِلَی النَّارِ حَرُّهُمَا فَلَا یَکُونُ شَمْسٌ وَ لَا قَمَر.

امام رضا (علیه السلام)- خورشید و ماه، دو موجود از آفریده‌های خداوند هستند که به دستور او در گردشند و از او اطاعت می‌کنند. نور آن‌ها از نور عرش و حرارت آن دو از حرارت جهنّم است. روز قیامت نور آن دو به عرش برمی‌گردد و حرارت آن‌ها به آتش جهنّم. و دیگر خورشید و ماهی نخواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
القمی، ج۲، ص۳۴۳/ نورالثقلین
بیشتر