آیه إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً [3]
ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد [و پذيرا گردد] يا ناسپاس.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَمْزَهًَْبْنِمُحَمَّدٍ الطَّیَّارِ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ... إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً قَالَ عَرَّفْنَاهُ إِمَّا آخِذٌ وَ إِمَّا تَارِکٌٌ.
امام صادق (علیه السلام)- منظور از إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَ إِمَّا کَفُورًا، این است که راه را به وی نمایاندیم، یا اینکه از آن پیروی میکند و یا از آن سرباز میزند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ عَنْ حُمْرَانَبْنِأَعْیَنَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً قَالَ عَلَّمَهُ السَّبِیلَ فَإِمَّا آخِذٌ فَهُوَ شَاکِرٌ وَ إِمَّا تَارِکٌ فَهُوَ کَافِرٌ.
امام صادق (علیه السلام)- حمران گوید: از امام صادق (علیه السلام) دربارهی سخن خداوند: إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً، پرسیدم، فرمود: «راه را به او یاد داد؛ یا [آن راه را] انتخاب میکند؛ پس او شاکر است و یا رها میکند، پس او کافر و ناسپاس است».
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیل أَیْ بَیَّنَّا لَهُ طَرِیقَ الْخَیْرِ وَ الشَّرِّ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً وَ هُوَ رَدٌّ عَلَی الْمُجَبِّرَهًِْ أَنَّهُمْ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ لَا فِعْلَ لَهُم.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ، راه خیر و شرّ را برای او نمایاندیم. إِمَّا شَاکِرًا وَ إِمَّا کَفُورًا و این سخن، پاسخی است برای جبرگرایان که میگویند هیچ اختیاری در کارهای خویش ندارند.