آیه ۱۴ - سوره انسان

آیه وَ دانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْليلاً [14]

و در‌حالي است كه سايه‌هاي آن [درختان بهشتي] بر آن‌ها فرو افتاده و چيدن ميوه‌هايش بسيار آسان است.

۱
(انسان/ ۱۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ الْأَنْهَارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِ مَسَاکِنِهِمْ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ وَ الثِّمَارُ دَانِیَهًٌْ مِنْهُمْ وَ هُوَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ دانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِیلًا مِنْ قُرْبِهَا مِنْهُمْ یَتَنَاوَلُ الْمُؤْمِنُ مِنَ النَّوْعِ الَّذِی یَشْتَهِیهِ مِنَ الثِّمَارِ بِفِیهِ وَ هُوَ مُتَّکِئٌ وَ إِنَّ الْأَنْوَاعَ مِنَ الْفَاکِهَهًِْ لَیَقُلْنَ لِوَلِیِّ اللَّهِ یَا وَلِیَّ اللَّهِ کُلْنِی قَبْلَ أَنْ تَأْکُلَ هَذَا قَبْلِی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جویبارها از زیر اتاق‌های نشیمن آنها روانند و این است مفهوم سخن پروردگار که می‌فرماید: تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ، وَ دانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِیلًا، از فرط نزدیکی مؤمن هر میوه‌ای را که می‌خواهد می‌تواند همان‌طورکه تکیه داده با دهانش بگیرد، و هر نوع میوه به ولیّ خدا می‌گوید: «ای دوست خدا! مرا بخور پیش از آنکه آن یکی را بخوری».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۵۸
الکافی، ج۸، ص۹۹/ بحارالأنوار، ج۸، ص۱۵۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۲۳/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»
۲
(انسان/ ۱۴)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ دانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلالُها یَقُولُ قَرِیبٌ ظِلَالُهَا مِنْهُمْ قَوْلُهُ وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِیلًا دُلِّیَتْ عَلَیْهِمْ ثِمَارُهَا یَنَالُهَا الْقَائِمُ وَ الْقَاعِد.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ دَانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلَالُهَا [و سایه‌ها [ی درختان] به آنان نزدیک است، فاصله‌ی آن‌ها با سایه‌ی درختان اندک است، و منظور از وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِیلًا این است که: میوه‌ی آن درختان از شاخه‌ها آویزان است، به‌طوری که هم درحالت نشسته و هم درحالت ایستاده می‌توان از میوه‌ی آن درختان چید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۲۶۰
القمی، ج۲، ص۳۹۹/ البرهان
بیشتر