آیه وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً [6]
و اينكه مردانى از بشر به مردانى از جنّ پناه مىبردند، و بر گمراهى و طغيان آنان مىافزودند.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ قَال سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی: وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً قَالَ: کَانَ الرَّجُلُ یَنْطَلِقُ إِلَی الْکَاهِنِ الَّذِی یُوحِی إِلَیْهِ الشَّیْطَانُ فَیَقُولُ قُلْ لِشَیْطَانِکَ فُلَانٍ قَدْ عَاذَ بِکَ.
امام باقر (علیه السلام)- زراره گوید: از امام باقر (علیه السلام) دربارهی سخن خدای عزّوجلّ: وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً پرسیدم. فرمود: «مردی نزد کاهنی که شیطان به او خبر میداد میرفت و میگفت به فلان شیطانت بگو که فلانی به تو پناه آورده است.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ الْآیَهًَْ قَالَ کَانَ الْجِنُّ یَنْزِلُونَ عَلَی قَوْمٍ مِنَ الْإِنْسِ وَ یُخْبِرُونَهُمُ الْأَخْبَارَ الَّتِی یَسْمَعُونَهَا فِی السَّمَاءِ مِنْ قَبْلِ مَوْلِدِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَکَانَ النَّاسُ یَکْهَنُونَ بِمَا خَبَّرَهُمُ الْجِنُّ وَ قَوْلُهُ: فَزادُوهُمْ رَهَقاً أَیْ خُسْرَاناً وَ قَالَ الْبَخْسُ النُّقْصَانُ وَ الرَّهَقُ الْعَذَابُ وَ قَوْلُهُ: کُنَّا طَرائِقَ قِدَداً أَیْ عَلَی مَذَاهِبَ مُخْتَلِفَهًْ. ٍ
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً؛ جن به قومی از آدمیان وارد میشدند و اخباری که از آسمان شنیده بودند پیش از ولادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به آنها گزارش میدادند و مردمی از گزارش جن پیشگویی میکردند، و معنی فَزادُوهُمْ رَهَقاً یعنی زیان آنها را بیشتر میکردند، بخس کاستی است و رهق شکنجه، و اینکه گفته: کُنَّا طَرائِقَ قِدَداً یعنی مذاهب مختلفه داشتیم.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِذَا أَصَابَ أَحَداً مِنْکُمْ وَحْشَهًًْ أَوْ نَزَلَ بِأَرْضٍ مَجَنَّهًٍْ فَلْیَقُلْ أَعُوذُ بِکَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّاتِ الَّتِی لَا یُجَاوِزُهُنَّ بَرٌّ وَ لَا فَاجِرٌ مِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَ ما یَخْرُجُ مِنْها وَ ما یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما یَعْرُجُ فِیها وَ مِنْ فِتَنِ اللَّیْلِ وَ مِنْ طَوَارِقِ النَّهَارِ إِلَّا طَارِقاً یَطْرُقُ بِخَیْرٍ فَأَنْزَلَ اللَّهُ فِی ذَلِکَ: وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- چون هراسی به شما دست داد یا در زمین جنّیان وارد شدید، بگویید: أَعُوذُ بِکَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّاتِ الَّتِی لَا یُجَاوِزُهُنَّ بَرٌّ وَ لَا فَاجِرٌ مِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَ ما یَخْرُجُ مِنْها وَ ما یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما یَعْرُجُ فِیها وَ مِنْ فِتَنِ اللَّیْلِ وَ مِنْ طَوَارِقِ النَّهَارِ إِلَّا طَارِقاً یَطْرُقُ بِخَیْرٍ. و خدا در اینباره فرموده است: وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ قَالَ: کَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَبِیتُ أَحَدُهُمْ بِالْوَادِی فِی الْجَاهِلِیَّهًِْ فَیَقُولُ أَعُوذُ بِعَزِیزِ هَذَا الْوَادِی فَزادُوهُمْ رَهَقاً.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- ابنعباس (رحمة الله علیه) دربارهی همین آیه: وَ أَنَّهُ کانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ میگوید: «در جاهلیّت افرادی از آدمیان چون شب را در یک وادی اطراق میکردند، میگفتند: «پناه میبرم بر عزیز این وادی»! که این امر تنها بر دشواری و گمراهی آنها میافزود.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- فَزادُوهُمْ رَهَقاً أیْ فَزَادَ الجِنُّ وُ الإنسُ اثماً الَی اثمِهِم الَّذِی کَاُنوا عَلَیهِ مِنَ الکُفرِ وَ المَعَاصِی.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- فَزادُوهُمْ رَهَقاً یعنی جن و انس گناهی بر گناهشان بر معصیتها و کفری که داشتند افزودند.