آیه وَأَنَّهُ لَمّا قامَ عَبْدُ اللهِ يَدْعُوهُ كادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً [19]
واينكه هنگامىكه بندهی خدا (محمّد) به عبادت برمىخاست و او را مىخواند، گروهى پيرامون او به شدّت ازدحام مىكردند.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِبْنِمُسْلِمٍ عَنْ أَبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) قَال إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَشَرَهًَْ أَسْمَاءٍ خَمْسَهًٌْ مِنْهَا فِی الْقُرْآنِ وَ خَمْسَهًٌْ لَیْسَتْ فِی الْقُرْآنِ فَأَمَّا الَّتِی فِی الْقُرْآنِ فَمُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ أَحْمَدُ وَ عَبْدُ اللَّهِ وَ یس وَ ن.
امام باقر (علیه السلام)- محمّدبنمسلم از امام باقر (علیه السلام) روایت میکند که فرمود: «برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ده نام است؛ پنج نام از آنها در قرآن است و پنج نام دیگر در قرآن نیست. امّا نامهایی که در قرآن است محمّد، احمد، عبدالله، یس و ن است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْکَلْبِیِّ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ لِی کَمْ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) اسْمٌ فِی الْقُرْآنِ. قَالَ: قُلْتُ اسْمَانِ أَوْ ثَلَاثٌ فَقَالَ یَا کَلْبِیُّ لَهُ عَشَرَهًُْ أَسْمَاءٍ وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً وَ طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی وَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ* عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ وَ ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ* ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ وَ یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ وَ یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ وَ قَدْ أَنْزَلَ اللهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً رَسُولًا.
امام صادق (علیه السلام)- کلبی گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: «محمّد (صلی الله علیه و آله) در قرآن چند اسم دارد»؟ عرض کردم: «دو اسم یا سه اسم». فرمود: «ای کلبی! او ده اسم دارد؛ [که در این آیهها آمده است]: محمد فقط فرستاده خداست و پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند. (آلعمران/۱۴۴) و [آیه]: و بشارتدهنده به رسولی که بعد از من میآید و نام او احمد است! (صف/۶) [و آیه]: و [آیه]: «طه. ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را سخت به زحمت بیفکنی!. (طه/۲-۱) و [آیه]: یس. سوگند به قرآن حکیم. که تو قطعاً از رسولان [خداوند] هستی، بر راهی راست [قرار داری]. (یس/۴-۱)». و [آیه]: ن، سوگند به قلم و آنچه مینویسند، که به نعمت پروردگارت تو مجنون نیستی. (قلم/۲-۱) و [آیه]: ای جامه به خود پیچیده!. (مزمّل/۱) و [آیه]: ای جامه خواب به خود پیچیده [و در بستر آرمیده]!. (مدثّر/۱) و [آیه]: [زیرا] خداوند چیزی که مایهی تذکّر است بر شما نازل کرده است. (طلاق/۱۰)
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ یَعْنِی مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) یَدْعُوهُمْ إِلَی الْوَلَایَهًِْ کادُوا قُرَیْشٌ یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً یَتَعَاوَوْنَ عَلَیْهِ.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ منظور، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است که آنها را برای ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرا میخواند. کَادُوا منظور قریش است. یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَدًا با وی دشمنی ورزند.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَعْنِی رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَدْعُوهُ کِنَایَهًٌْ عَنِ اللَّهِ کادُوا یَعْنِی قُرَیْشا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً أَیْ أَیِّداً.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ منظور، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است. یَدْعُوهُ کنایه از خداوند است. کَادُوا منظور، قریش است. یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَدًا یعنی همدست شوند.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ: وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً قَالَ لَمَّا سَمِعُوا النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) یَتْلُو الْقُرْآنَ کَادُوا یَرْکَبُونَهُ مِنَ الْحِرْصِ لِمَا سَمِعُوهُ فَلَمْ یَعْلَمْ بِهِمْ حَتَّی أَتَاهُ الرَّسُولُ فَجَعَلَ یَقْرَأُ قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ.
ابنعباس (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً؛ وقتی شنیدند که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) قرآن میخواند، از حرص به دوش او برآمدند. و او (پیامبر (صلی الله علیه و آله)) نمیدانست تا اینکه پیک [وحی] آمد و خواند: قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ: وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً قَالَ لَمَّا أَتَی الْجِنُّ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ یُصَلِّی بِأَصْحَابِهِ یَرْکَعُونَ بِرُکُوعِهِ وَ یَسْجُدُونَ بِسُجُودِهِ فَعَجِبُوا مِنْ طَوَاعِیَهًِْ أَصْحَابِهِ لَهُ فَقَالُوا لِقَوْمِهِمْ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کَادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً؛ روایت میکند که: چون پریان نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمدند، و حال آنکه او با اصحابش در نماز بود و اصحاب در رکوع و سجود دنبالش بودند، از پیروی اصحابش تعجّب کردند و به قوم خود خبر دادند، که چون عبدالله (پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)) نماز میخواند، نزدیک است جامهی تن او باشند.