آیه إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ عَذاباً قَريباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ يَداهُ وَ يَقُولُ الْكافِرُ يا لَيْتَني كُنْتُ تُراباً [40]
و ما شما را از عذاب نزديكي بيم داديم، در روزي‌كه انسان آنچه را از قبل با دست‌هاي خود فرستاده مي‌بيند و كافر مي‌گويد: «اي كاش خاك بودم [و گرفتار عذاب نمي شدم]»!
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّا أَنْذَرْناکُمْ عَذاباً قَریباً قَالَ فِی النَّارِ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّا أَنذَرْنَاکُمْ عَذَابًا قَرِیبًا یعنی در آتش دوزخ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ یَقُولُ الْکافِرُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ تُرَاباً وَ رُوِیَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) أَنَّ مَعْنَاهُ یَوَدُّونَ أَنْ یَمْشِیَ عَلَیْهِمْ أَهْلُ الْجَمْعِ یَطَئُونَهُمْ بِأَقْدَامِهِمْ کَمَا یَطَئُونَ الْأَرْضَ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً؛ معنایش این است که آرزو می‌کنند اهل قیامت بر روی آن‌ها راه بروند و آن‌ها را با پاهایشان لگدکوب کنند همان‌گونه که زمین را زیر پا می‌گذاشتند.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً أَیْ عَلَوِیّاً وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَنَّی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَبَا تُرَابٍ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً و ترابی به معنای علوی است. و می‌گوید: «این رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود که کنیه‌ی امیرالمؤمنین (علیه السلام) را ابوتُراب گذاشت».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ الْمُکَنَّی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَبُو تُرَاب.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- این رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود که کنیه‌ی امیرالمؤمنین (علیه السلام) را ابوتُراب گذاشت.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَعِیدٍ السَّمَّانِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَوْلُهُ تَعَالَی یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً یَعْنِی عَلَوِیّاً أَتَوَالَی أَبَا تُرَابٍ.
امام صادق (علیه السلام)- منظور از: یَوْمَ یَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ یَدَاهُ وَیَقُولُ الْکَافِرُ یَا لَیْتَنِی کُنتُ تُرَابًا این است که ای کاش علوی بودم که به ولایت ابوتراب علی (علیه السلام) ایمان داشته باشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبَایَهًَْ‌بْنِ‌رِبْعِیٍّ قَال قُلْتُ لِعَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌عَبَّاسٍ لِمَ کَنَّی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلِیّاً أَبَا تُرَابٍ قَالَ لِأَنَّهُ صَاحِبُ الْأَرْضِ وَ حُجَّهًُْ اللَّهِ عَلَی أَهْلِهَا بَعْدَهُ وَ بِهِ بَقَاؤُهَا وَ إِلَیْهِ سُکُونُهَا وَ لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ وَ رَأَی الْکَافِرُ مَا أَعَدَّ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِشِیعَهًِْ عَلِیٍّ (صلی الله علیه و آله) مِنَ الثَّوَابِ وَ الزُّلْفَی وَ الْکَرَامَهًِْ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ تُرَابِیّاً أَیْ یَا لَیْتَنِی مِنْ شِیعَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- عبایه ربعی گوید: از عبدالله‌بن‌عبّاس پرسیدم: «چرا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) کنیه‌ی علی (علیه السلام) را ابوتراب قرار داده است»؟ گفت: «چون ایشان صاحب زمین است و حجّت خداوند بر روی زمین و برای ساکنان آن است و بقا و دوام زمین به خاطر ایشان است و سکون و آرامش زمین از رهگذر ایشان است». و شنیده ام رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میفرماید: «هنگامی‌که روز قیامت فرا رسد و کافر، آن همه پاداش و قرب الهی و کرامتی را که خداوند عزّوجلّ برای شیعه‌ی علی (علیه السلام) مهیّا کرده است ببیند، می‌گوید: یَا لَیْتَنِی کُنْتُ تُرَابِیّاً یعنی اینکه از شیعه‌ی علی (علیه السلام) بودم و این همان سخن خداوند عزّوجلّ است که می فرماید: وَیَقُولُ الْکَافِرُ یَا لَیْتَنِی کُنتُ تُرَابًا».