آیه وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكيناً وَ يَتيماً وَ أَسيراً [8]
و غذاي [خود] را با اينكه به آن علاقه [و نياز] دارند، به «مستمند»و «يتيم» و «اسير» اطعام مي‌كنند.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ زَوْجَتِهِ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) بِنْتِ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ جَارِیَهًٍْ لَهَا وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ زَارُوا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَأَعْطَی کُلَّ إِنْسَانٍ مِنْهُمْ صَاعاً مِنْ طَعَامٍ فَلَمَّا انْصَرَفُوا إِلَی مَنَازِلِهِمْ جَاءَهُمْ سَائِلٌ یَسْأَلُ فَأَعْطَی عَلِیٌّ (علیه السلام) صَاعَهُ ثُمَّ دَخَلَ عَلَیْهِمْ یَتِیمٌ مِنَ الْجِیرَانِ فَأَعْطَتْهُ فَاطِمَهًُْ‌بِنْتُ‌مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) صَاعَهَا فَقَالَ لَهَا عَلِیٌّ (علیه السلام) إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَانَ یَقُولُ قَالَ اللَّهُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا یُسْکِتُ بُکَاءَهُ الْیَوْمَ عَبْدٌ إِلَّا أَسْکَنْتُهُ مِنَ الْجَنَّهًِْ حَیْثُ یَشَاءُ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- [این آیه] درباره‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و همسرش فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمّد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و کنیز فاطمه (سلام الله علیها) نازل شد و آن [به این نحو بود] که آن‌ها رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را زیارت کردند؛ پس به هرکدامشان یک صاع (تقریبا سه کیلو) غذا داد. وقتی به خانه‌هایشان رفتند، گدایی آمد که درخواست کمک می‌کرد؛ علی (علیه السلام) یک صاع خود را بخشید. سپس یتیمی از همسایه‌ها آمد و فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) یک صاع خود را به او بخشید. علی (علیه السلام) به او فرمود: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرمود: خداوند می‌فرماید: به‌عزّت و جلالم سوگند! امروز بنده‌ای او را از گریه‌کردن ساکت نمی‌کند، مگر اینکه در هرجای بهشت بخواهد او را ساکن می‌گردانم».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) أَصْبَحَا وَ عِنْدَهُمْ ثَلَاثَهًُْ أَرْغِفَهًٍْ فَأَطْعَمُوا مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً فَبَاتُوا جِیَاعاً فَنَزَلَتْ فِیهِمْ (علیه السلام).
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ درباره‌ی علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) نازل شده است آنان سه عدد نان داشتند و آن را به مسکین و یتیم و اسیر دادند و خود گرسنه خوابیدند، پس این آیه نازل شد.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) أَطْعَمَ عَشَاءَهُ وَ أَفْطَرَ عَلَی الْقَرَاحِ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- درباره‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) نازل شده هنگامی‌که شام خود را داد و با آب افطار کرد.
الباقر (علیه السلام)- عَنِ الْحَسَنِ‌بْنِ‌مِهْرَانَ عَنْ (مُسْلِمِ‌بْنِ‌خَالِدٍ) عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام) ... مَرِضَ الْحَسَنُ (علیه السلام) وَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) وَ هُمَا صَبِیَّانِ صَغِیرَانِ فَعَادَهُمَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَعَهُ رَجُلَانِ فَقَالَ أَحَدُهُمَا یَا أَبَا الْحَسَنِ لَوْ نَذَرْتَ فِی ابْنَیْکَ نَذْراً إِنَّ اللَّهَ عَافَاهُمَا فَقَالَ أَصُومُ ثَلَاثَهًَْ أَیَّامٍ شُکْراً لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ کَذَلِکَ قَالَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) وَ قَالَ الصَّبِیَّانِ وَ نَحْنُ أَیْضاً نَصُومُ ثَلَاثَهًَْ أَیَّامٍ وَ کَذَلِکَ قَالَتْ جَارِیَتُهُمْ فِضَّهًُْ فَأَلْبَسَهُمَا اللَّهُ عَافِیَتَهُ فَأَصْبَحُوا صِیَاماً وَ لَیْسَ عِنْدَهُمْ طَعَامٌ فَانْطَلَقَ عَلِیٌّ (علیه السلام) إِلَی جَارٍ لَهُ مِنَ الْیَهُودِ یُقَالُ لَهُ شَمْعُونُ یُعَالِجُ الصُّوفَ فَقَالَ هَلْ لَکَ أَنْ تُعْطِیَنِی جِزَّهًًْ مِنْ صُوفٍ تَغْزِلُهَا لَکَ ابْنَهًُْ مُحَمَّدٍ بِثَلَاثَهًِْ أَصْوُعٍ مِنْ شَعِیرٍ قَالَ نَعَمْ فَأَعْطَاهُ فَجَاءَ بِالصُّوفِ وَ الشَّعِیرِ وَ أَخْبَرَ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) فَقَبِلَتْ وَ أَطَاعَتْ ثُمَّ عَمَدَتْ فَغَزَلَتْ ثُلُثَ الصُّوفِ ثُمَّ أَخَذَتْ صَاعاً مِنَ الشَّعِیرِ فَطَحَنَتْهُ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَهًَْ أَقْرَاصٍ لِکُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّی عَلِیٌّ (علیه السلام) مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) الْمَغْرِبَ ثُمَّ أَتَی مَنْزِلَهُ فَوُضِعَ الْخِوَانُ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَهًٍْ کَسَرَهَا عَلِیٌّ (علیه السلام) إِذَا مِسْکِینٌ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا أَهْلَ بَیْتِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) أَنَا مِسْکِینٌ مِنْ مَسَاکِینِ الْمُسْلِمِینَ أَطْعِمُونِی مِمَّا تَأْکُلُونَ أَطْعَمَکُمُ اللَّهُ عَلَی مَوَائِدِ الْجَنَّهًِْ فَوَضَعَ اللُّقْمَهًَْ مِنْ یَدِه ... فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) ... وَ عَمَدَتْ إِلَی مَا کَانَ عَلَی الْخِوَانِ فَدَفَعَتْهُ إِلَی الْمِسْکِینِ وَ بَاتُوا جِیَاعاً وَ أَصْبَحُوا صِیَاماً لَمْ یَذُوقُوا إِلَّا الْمَاءَ الْقَرَاحَ ثُمَّ عَمَدَتْ إِلَی الثُّلُثِ الثَّانِی مِنَ الصُّوفِ فَغَزَلَتْهُ ثُمَّ أَخَذَتْ صَاعاً مِنَ الشَّعِیرِ وَ طَحَنَتْهُ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَهًَْ أَقْرِصَهًٍْ لِکُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّی عَلِیٌّ الْمَغْرِبَ مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ أَتَی مَنْزِلَهُ فَلَمَّا وُضِعَ الْخِوَانُ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَهًٍْ کَسَرَهَا عَلِیٌّ (علیه السلام) إِذَا یَتِیمٌ مِنْ یَتَامَی الْمُسْلِمِینَ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ بَیْتِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) أَنَا یَتِیمٌ مِنْ یَتَامَی الْمُسْلِمِینَ أَطْعِمُونِی مِمَّا تَأْکُلُونَ أَطْعَمَکُمُ اللَّهُ عَلَی مَوَائِدِ الْجَنَّهًِْ فَوَضَعَ عَلِیٌّ (علیه السلام) اللُّقْمَهًَْ مِنْ یَدِه ... فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَهًُْ (علیه السلام) ... ثُمَّ عَمَدَتْ فَأَعْطَتْهُ (علیه السلام) جَمِیعَ مَا عَلَی الْخِوَانِ وَ بَاتُوا جِیَاعاً لَمْ یَذُوقُوا إِلَّا الْمَاءَ الْقَرَاحَ وَ أَصْبَحُوا صِیَاماً وَ عَمَدَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) فَغَزَلَتِ الثُّلُثَ الْبَاقِیَ مِنَ الصُّوفِ وَ طَحَنَتِ الصَّاعَ الْبَاقِیَ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَهًَْ أَقْرَاصٍ لِکُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّی عَلِیٌّ (علیه السلام) الْمَغْرِبَ مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ أَتَی مَنْزِلَهُ فَقَرَّبَ إِلَیْهِ الْخِوَانَ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَهًٍْ کَسَرَهَا عَلِیٌّ (علیه السلام) إِذَا أَسِیرٌ مِنْ أُسَرَاءِ الْمُشْرِکِینَ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا أَهْلَ بَیْتِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) تَأْسِرُونَنَا وَ تَشُدُّونَنَا وَ لَا تُطْعِمُونَنَا فَوَضَعَ عَلِیٌّ (علیه السلام) اللُّقْمَهًَْ مِنْ یَدِه ... فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) ... وَ عَمَدُوا إِلَی مَا کَانَ عَلَی الْخِوَانِ فَأَعْطَوْهُ وَ بَاتُوا جِیَاعاً وَ أَصْبَحُوا مُفْطِرِینَ وَ لَیْسَ عِنْدَهُمْ شَیْءٌ قَالَ شُعَیْبٌ فِی حَدِیثِهِ وَ أَقْبَلَ عَلِیٌّ (علیه السلام) بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) نَحْوَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هُمَا یَرْتَعِشَانِ کَالْفَرْخِ مِنْ شِدَّهًِْ الْجُوعِ فَلَمَّا بَصُرَ بِهِمُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ یَا أَبَا الْحَسَنِ (علیه السلام) شَدَّ مَا یَسُوؤُنِی مَا أَرَی بِکُمْ انْطَلِقْ إِلَی ابْنَتِی فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) فَانْطَلَقُوا إِلَیْهَا وَ هِیَ فِی مِحْرَابِهَا قَدْ لَصِقَ بَطْنُهَا بِظَهْرِهَا مِنْ شِدَّهًِْ الْجُوعِ وَ غَارَتْ عَیْنَاهَا فَلَمَّا رَآهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ضَمَّهَا إِلَیْهِ وَ قَالَ وَا غَوْثَاهْ بِاللَّهِ أَنْتُمْ مُنْذُ ثَلَاثٍ فِیمَا أَرَی فَهَبَطَ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) خُذْ مَا هَیَّأَ اللَّهُ لَکَ فِی أَهْلِ بَیْتِکَ قَالَ وَ مَا آخُذُ یَا جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) قَالَ هَلْ أَتی عَلَی الْإِنْسانِ حِینٌ مِنَ الدَّهْرِ حَتَّی إِذَا بَلَغَ إِنَّ هذا کانَ لَکُمْ جَزاءً وَ کانَ سَعْیُکُمْ مَشْکُوراً وَ قَالَ الْحَسَنُ‌بْنُ‌مِهْرَانَ فِی حَدِیثِهِ فَوَثَبَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی دَخَلَ مَنْزِلَ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) فَرَأَی مَا بِهِمْ فَجَمَعَهُمْ ثُمَّ انْکَبَّ عَلَیْهِمْ یَبْکِی وَ یَقُولُ أَنْتُمْ مُنْذُ ثَلَاثٍ فِیمَا أَرَی وَ أَنَا غَافِلٌ عَنْکُمْ فَهَبَطَ عَلَیْهِ جَبْرَئِیلُ بِهَذِهِ الْآیَاتِ إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً عَیْناً یَشْرَبُ بِها عِبادُ اللهِ یُفَجِّرُونَها تَفْجِیراً.
امام باقر (علیه السلام)- حسن‌بن‌مهران از امام صادق (علیه السلام) و ایشان از پدرش (علیه السلام) نقل می‌کند که فرموده است: «حسن و حسین (علیها السلام) درحالی‌که کودک بودند بیمار شدند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با دو مرد به عیادت آن‌ها آمد یکی از آن‌ها گفت: «ای ابالحسن (علیه السلام) اگر برای دو فرزندت نذری می‌کردی خدا آن‌ها را شفا می‌داد». فرمود: «سه روز به شکرانه‌ی خدا روزه می‌دارم و فاطمه (سلام الله علیها) هم چنین گفت و حسن و حسین (علیها السلام) هم گفتند: «ما هم سه روز روزه می‌داریم». و کنیزشان فضّه هم چنین نذری کرد خدا جامه‌ی عافیت به بر آن‌ها پوشاند. صبح نیّت روزه داشتند و طعامی نداشتند علی (علیه السلام) نزد همسایه‌ی یهودی خود شمعون که شغل پشم داشت رفت و فرمود: «می‌توانی مقداری پشم به من بدهی که دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) برایت بریسد و سه صاع جو در عوض آن بدهی». گفت: «آری؛ مقداری پشم با جو به آن حضرت داد و او به فاطمه (سلام الله علیها) خبر داد و قبول کرد و اطاعت نمود و یک‌سوّم پشم را رشت و یک صاع جو را برداشت آسیا کرد و خمیر کرد و پنج قرص نان از آن پخت برای هر تن قرصی. علی (علیه السلام) نماز مغرب را با پیغمبر (صلی الله علیه و آله) خواند و به منزل آمد و سفره گستردند و هرپنج نشستند افطار کنند اوّلین لقمه را که علی (علیه السلام) برداشت مسکینی به در خانه ایستاد و گفت: «درود بر شما ای اهل بیت محمّد (صلی الله علیه و آله)! من مسکینی مسلمانم. مرا از آنچه می‌خورید اطعام کنید. خدا از طعام بهشت به شما طعام دهد». لقمه را از دست نهاد و هرچه در سفره بود برداشت و به مسکین داد و گرسنه خوابیدند و جز آب چیزی نخوردند. و سپس ثلث دوّم پشم را برداشت و رشت و صاعی از جو بر گرفت و آسیا کرد و خمیر کرد و پخت و پنج قرص نان فراهم کرد و برای هر سری قرصی. و علی (علیه السلام) نماز مغرب را با پیغمبر (صلی الله علیه و آله) خواند و به منزل آمد و چون سفره گستردند و پنج تن نشستند و وقتی علی (علیه السلام) اوّلین لقمه را گرفت، یتیم مسلمانی بر در خانه ایستاد و گفت: «درود بر شما خانواده‌ی محمّد (صلی الله علیه و آله)! من یتیم مسلمانم. از آنچه خود می‌خورید به من بدهید. خدا به شما از خوراک بهشت عطا کند علی (علیه السلام) لقمه از دست نهاد». و سپس هرچه در سفره بود به آن یتیم داد، قسمت سوّم پشم را رشت و آخرین صاع جو را آسیاب کرد و خمیر نمود و پنج قرص دیگر برای هر سری قرصی از آن پخت. علی (علیه السلام) نماز مغرب را با پیغمبر (صلی الله علیه و آله) خواند و به منزل آمد و سفره گستردند و باز اوّلین لقمه را که علی (علیه السلام)گرفت، اسیری از مشرکان از در خانه آواز داد: «ای خاندان محمّد (صلی الله علیه و آله)! ما را اسیر می‌کنید و در بند می‌نمایید و طعام نمی‌دهید، علی (علیه السلام) لقمه را از دست بر زمین نهاد. و هرچه در سفره بود برداشتند و به آن اسیر دادند ... و همه گرسنه خوابیدند و صبح را روزه نبودند و چیز خوردنی هم نداشتند. شعیب در حدیث خود گوید علی حسن و حسین (علیها السلام) را نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آورد و چون جوجه از گرسنگی می‌لرزیدند. چون پیغمبر (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را به این حال دید، فرمود: «فرمود: «ای ابالحسن (علیه السلام)! حال و روز شما خیلی مرا ناراحت می‌کند؛ بشتاب، نزد فاطمه (سلام الله علیها) برویم. و همه نزد فاطمه (سلام الله علیها) آمدند و او در محرابش بود و از گرسنگی شکمش به پشتش چسبیده بود و چشم‌هایش به گودی رفته بود چون رسول خدا (صلی الله علیه و آله) او را دید در آغوشش کشید و گفت: «به خدا استغاثه کنم که شما سه روز است به این حالید، جبرئیل فرود آمد». و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) بگیر آنچه را خدا برای خاندانت آماده کرده است»، فرمود: «چه بگیرم»؟ گفت: هَلْ أَتی عَلَی الْإِنْسانِ حِینٌ مِنَ الدَّهْرِ... إِنَّ هذا کانَ لَکُمْ جَزاءً وَ کانَ سَعْیُکُمْ مَشْکُوراً ... حسن‌بن‌مهران در حدیث خود گفته پیغمبر (صلی الله علیه و آله) ازجا جست و به منزل فاطمه (سلام الله علیها) رفت و فکاری آن‌ها را دید و آن‌ها را جمع کرد و بر سر آن‌ها خم شد و می‌گریست و می‌فرمود شما از سه روز در این وضع بودید و من متوجّه نبودم جبرئیل این آیات را آورد: إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً عَیْناً یَشْرَبُ بِها عِبادُ اللهِ یُفَجِّرُونَها تَفْجِیراً.
الباقر (علیه السلام)- عَنِ الْأَصْبَغِ‌بْنِ‌نُبَاتَهًَْ وَ غَیْرِهِ عَنِ الْبَاقِرِ (علیه السلام) وَ اللَّفْظُ لَهُ ثُمَّ سَاقَ الْحَدِیثَ إِلَی قَوْلِهِ وَ أَصْبَحُوا مُفْطِرِینَ لَیْسَ عِنْدَهُمْ شَیْءٌ ثُمَّ قَالَ فَرَآهُمْ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) جِیَاعاً فَنَزَلَ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) وَ مَعَهُ صَحْفَهًٌْ مِنَ الذَّهَبِ مُرَصَّعَهًٌْ بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ مَمْلُوءَهًٌْ مِنَ الثَّرِیدِ وَ عُرَاقٍ یَفُوحُ مِنْهُ رَائِحَهًُْ الْمِسْکِ وَ الْکَافُورِ فَجَلَسُوا وَ أَکَلُوا حَتَّی شَبِعُوا وَ لَمْ تَنْقُصْ مِنْهَا لُقْمَهًٌْ وَاحِدَهًٌْ وَ خَرَجَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) وَ مَعَهُ قِطْعَهًُْ عُرَاقٍ فَنَادَتْهُ امْرَأَهًٌْ یَهُودِیَّهًٌْ یَا أَهْلَ بَیْتِ الْجُوعِ مِنْ أَیْنَ لَکُمْ هَذَا أَطْعِمْنِیهَا فَمَدَّ یَدَهُ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) لِیُطْعِمَهَا فَهَبَطَ جَبْرَئِیلُ وَ أَخَذَهَا مِنْ یَدِهِ وَ رَفَعَ الصَّحْفَهًَْ إِلَی السَّمَاءِ فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لَوْ لَا مَا أَرَادَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) مِنْ إِطْعَامِ الْجَارِیَهًِْ تِلْکَ الْقَصْعَهًَْ لَبَرَکَتْ تِلْکَ الصَّحْفَهًُْ فِی أَهْلِ بَیْتِی (علیهم السلام) یَأْکُلُونَ مِنْهَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ لَا تَنْقُصُ لُقْمَهًٌْ وَ نَزَلَ یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ کَانَتِ الصَّدَقَهًُْ فِی لَیْلَهًِْ خَمْسٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ ذِی الْحِجَّهًِْ وَ نَزَلَ هَلْ أَتَی فِی یَوْمِ الْخَامِسِ وَ الْعِشْرِینَ مِنْهُ.
امام باقر (علیه السلام)- از اصبغ‌بن‌نباته و غیر او از امام باقر (علیه السلام) [نقل شده است] و لفظ حدیث [در اینجا] از اصبغ‌بن‌نباته است: سپس حدیث را ادامه داد تا اینجا که: افطار کردند درحالی‌که نزد آن‌ها چیزی نبود. سپس فرمود: «پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را گرسنه دید و جبرئیل نازل شد و همراه او کاسه‌ی بزرگی از طلا بود که با مروارید و یاقوت آراسته و از نان و آبگوشت و استخوان پر بود و بوی مشک و کافور از آن پخش می‌شد؛ پس نشستند و خوردند تا اینکه سیر شدند و یک لقمه هم از آن کم نشد. و حسین (علیه السلام) بیرون رفت و همراه او تکّه استخوانی بود و زنی یهودی فریاد زد: «ای خانواده‌ی گرسنه این از کجا برای شما آمده؟ آن را به من اطعام کن». حسین (علیه السلام) دستش را دراز کرد تا به او اطعام کند که جبرئیل فرود آمد و آن را از دستش گرفت و کاسه‌ی بزرگ را به آسمان برد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر خواسته‌ی حسین (علیه السلام) برای اطعام آن زن از آن کاسه نبود، آن کاسه در میان اهل بیتم برکت پیدا می‌کرد و تا روز قیامت از آن می‌خوردند و لقمه‌ای از آن کم نمی‌شد و [بعد از این جریان] نازل شد: یُوفُونَ بِالنَّذْرِ و صدقه در شب بیست‌وپنجم ذی‌الحجه بود و هَلْ أَتَی (سوره‌ی انسان) در روز بیست‌وپنجم آن نازل شد».
العسکری (علیه السلام)- السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ سَیِّدَ الْوَصِیِّینَ وَ أَوَّلَ الْعَابِدِینَ وَ أَزْهَدَ الزَّاهِدِینَ وَ رَحْمَهًُْ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ صَلَوَاتُهُ وَ تَحِیَّاتُهُ أَنْتَ مُطْعِمُ الطَّعَامِ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً لِوَجْهِ اللَّهِ لَا تُرِیدُ مِنْهُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً.
امام عسکری (علیه السلام)- سلام بر تو ای امیرمؤمنان (علیه السلام)، سرور جانشینان پیامبران، اوّلین عبادت کنندگان و زاهدترین زاهدان و رحمت خداوند، برکت‌هایش، درودش و الطافش [بر تو باد]. تو اطعام‌کننده غذا هستی و غذای [خود] را با اینکه به آن علاقه [و نیاز] دارند، به «مستمند»و «یتیم» و «اسیر» اطعام می‌کنند. به خاطر خدا [اطعام می‌کنی]، و هیچ پاداش و سپاسی از آن‌ها نمی‌خواهی.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ کُنَّا عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) وَ مَعَنَا بَعْضُ أَصْحَابِ الْأَمْوَالِ فَذَکَرُوا الزَّکَاهًَْ فَقَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ الزَّکَاهًَْ لَیْسَ یُحْمَدُ بِهَا صَاحِبُهَا وَ إِنَّمَا هُوَ شَیْءٌ ظَاهِرٌ إِنَّمَا حَقَنَ بِهَا دَمَهُ وَ سُمِّیَ بِهَا مُسْلِماً وَ لَوْ لَمْ یُؤَدِّهَا لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاهًٌْ وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ فِی أَمْوَالِکُمْ غَیْرَ الزَّکَاهًِْ فَقُلْتُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ وَ مَا عَلَیْنَا فِی أَمْوَالِنَا غَیْرُ الزَّکَاهًِْ ... قُلْتُ لَهُ وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً قَالَ لَیْسَ مِنَ الزَّکَاهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: نزد امام صادق (علیه السلام) بودیم و بعضی از ثروتمندان نیز در میان ما بودند که سخن از زکات به میان آمد، فرمود: «زکات چیزی نیست که زکات‌دهنده بدان ستایش شود، بلکه وظیفه‌ای رسمی است؛ که خون او به‌وسیله‌ی آن حفظ می‌شود، و با پرداخت آن، شخص «مسلمان» نامیده می‌شود، و اگر آن را نپردازد، نمازش پذیرفته نیست. و بدانید که در اموال شما حقّی اداکردنی جز زکات نیز هست ... گفتم: منظور از این آیه چیست: وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً فرمود: «این زکات نیست».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- خَیْرُکُمْ مَنْ أَطْعَمَ الطَّعَامَ وَ أَفْشَی السَّلَامَ وَ صَلَّی وَ النَّاسُ نِیَامٌ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- بهترین شما کسی می‌باشد که اطعام دهد و سلام را بلند ادا کند و نماز بخواند با اینکه مردم در خوابند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَا مِنْ مُسْلِمٍ أَطْعَمَ مُسْلِماً عَلَی جُوعٍ إِلَّا أَطْعَمَهُ اللَّهُ مِنْ ثِمَارِ الْجَنَّهًِْ وَ مَا مِنْ مُسْلِمٍ کَسَا أَخَاهُ عَلَی عُرْیٍ إِلَّا کَسَاهُ اللَّهُ مِنْ خُضْرِ الْجَنَّهًِْ وَ مَنْ سَقَی مُسْلِماً عَلَی ظَمَإٍ سَقَاهُ اللَّهُ مِنَ الرَّحِیقِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هر مسلمانی که مسلمان برهنه را بپوشاند خداوند از پارچه‌های سبز بهشت به او می‌پوشاند. و هر مسلمانی که مسلمان گرسنه را سیر کند خداوند روز رستاخیز از میوه‌های بهشت به او می‌چشاند و هر مسلمانی که مسلمان تشنه‌ای را سیراب کند خداوند روز قیامت شربت به او بنوشاند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- رُوِّینَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُ قَالَ: إِذَا وُضِعَتْ مَوَائِدُ آلِ مُحَمَّدِ حَفَّتْ بِهَا الْمَلَائِکَهًُْ یُقَدِّسُونَ اللَّهَ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُمْ وَ لِمَنْ أَکَلَ طَعَامَهُمْ وَ کَانَ بَعْضُهُمْ (علیهم السلام) إِذَا حَضَرَ طَعَامَهُ أَحَدٌ قَالَ کُلْ یَا عَبْدَ اللَّهِ وَ تَبَرَّکْ بِهِ.
وقتی سفره های آل محمّد (علیهم السلام) گسترده شود، فرشتگان آن را احاطه می‌کنند و خدا را تقدیس می‌کنند و برای آن‌ها و برای کسی که غذایشان را خورده استغفار می‌کنند و بعضی از آن‌ها هنگامی‌که کسی کنار غذایش حاضر می‌شد، می‌فرمود: «بخور ای بنده‌ی خدا و از آن برکت بگیر».
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ مُعَمَّرِ‌بْنِ‌خَلَّاد عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ‌الرِّضَا (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً قُلْتُ حُبِّ اللَّهِ أَوْ حُبِّ الطَّعَامِ قَالَ حُبِّ الطَّعَامِ.
امام رضا (علیه السلام)- معمّربن‌خلّاد از امام رضا (علیه السلام) گوید: درباره‌ی قول خداوند متعال: وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً از ایشان پرسیدم که: «مقصود این است که خدا را دوست دارند یا آن خوراک را»؟ فرمود: «آن خوراک را دوست دارند (یعنی نیاز به خوردن آن دارند)».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلَی شَهْوَتِهِمْ لَهُ وَ مَحَبَّتِهِمْ إِیَّاهُ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ و غذای [خود] را با اینکه به آن میل و علاقه دارند، اطعام می‌کنند.
الصّادق (علیه السلام)- رَوَی الصَّدُوقُ (رحمة الله علیه) فِی مَجَالِسِهِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ یَذْکُرُ فِیهِ سَبَبَ نُزُولِ سُورَهًِْ هَلْ‌أَتَی فِی أَصْحَابِ الْکِسَاءِ (علیه السلام): وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ یَقُولُ عَلَی شَهْوَتِهِمْ لِلطَّعَامِ وَ إِیثَارِهِمْ لَهُ مِسْکِیناً مِنْ مَسَاکِینِ الْمُسْلِمِینَ وَ یَتِیماً مِنْ یَتَامَی الْمُسْلِمِینَ وَ أَسِیراً مِنْ أُسَارَی الْمُشْرِکِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ یعنی با داشتن نیاز نسبت به آن، آن را به مسکینی از مساکین مسلمان و یتیمی از مسلمان و اسیری از اسرای مشرکان می‌بخشند.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُعَمَّرِ‌بْنِ‌خَلَّادٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) قَالَ: یَنْبَغِی لِلرَّجُلِ أَنْ یُوَسِّعَ عَلَی عِیَالِهِ کَیْلَا یَتَمَنَّوْا مَوْتَهُ وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً قَالَ الْأَسِیرُ عِیَالُ الرَّجُلِ یَنْبَغِی لِلرَّجُلِ إِذَا زِیدَ فِی النِّعْمَهًِْ أَنْ یَزِیدَ أُسَرَاءَهُ فِی السَّعَهًِْ عَلَیْهِمْ ثُمَّ قَالَ إِنَّ فُلَاناً أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بِنِعْمَهًٍْ فَمَنَعَهَا أُسَرَاءَهُ وَ جَعَلَهَا عِنْدَ فُلَانٍ فَذَهَبَ اللَّهُ بِهَا قَالَ مُعَمَّرٌ وَ کَانَ فُلَانٌ حَاضِراً.
امام کاظم (علیه السلام)- معمّربن‌خلّاد از امام کاظم (علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود: «مرد باید نسبت به خانواده‌ی خویش بخشنده باشد که آرزوی مرگ وی را نکنند». و این آیه را تلاوت نمود: وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا، منظور از اسیر، خانواده‌ی مرد هستند. اگر رزق و روزی مردی افزون گشت، لازم است که در حقّ خانواده خویش بخشنده باشد. سپس فرمود: «خداوند رزق و روزی فلان شخص را زیاد کرد، ولی آن شخص نسبت به خانواده‌ی خویش بخشنده نبود؛ پس خداوند رزق و روزی را از وی گرفت و به دیگری بخشید». فلان شخص در همان لحظه حاضر بود.
الصّادق (علیه السلام)- الأَسِیرُ یُطْعَمُ وَ إِنْ کَانَ یُقَدَّمُ لِلْقَتْلِ وَ قَالَ إِنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) کَانَ یُطْعِمُ مَنْ خُلِّدَ فِی السِّجْنِ مِنْ بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- باید به اسیر غذا داد هرچند او را برای کشتن آماده کرده‌اند، علی (علیه السلام) از بیت المال مسلمانان به زندانیان ابدی غذا می‌داد.