آیه وَ ما أَدْراكَ ما سَقَرُ [27]
و توچه مىدانى «سَقَر» چيست!
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- سَقَرُ وَادٍ فِی النَّار.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- سَقَرُ؛ محلّی در جهنّم است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ أَمَّا التِّسْعَهًَْ عَشَرَ فَهِیَ سَقَرُ* لا تُبْقِی وَ لا تَذَرُ* لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ* عَلَیْها تِسْعَةَ عَشَرَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امّا نوزده: عبارت از [نگهبان] جهنّم است که باقی نمیگذارد و فروگذاری نمیکند. این آیه اشاره به همان است: لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ* عَلَیْها تِسْعَةَ عَشَرَ.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَ فِی جَهَنَّمَ لَوَادِیاً لِلْمُتَکَبِّرِینَ یُقَالُ لَهُ سَقَرُ شَکَا إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ شِدَّهًَْ حَرِّهِ وَ سَأَلَهُ أَنْ یَأْذَنَ لَهُ أَنْ یَتَنَفَّسَ فَتَنَفَّسَ فَأَحْرَقَ جَهَنَّمَ.
امام صادق (علیه السلام)- در جهنّم، درّهای است برای متکبّرین که سَقَر نامیده میشود. این درّه از شدّت حرارت به خداوند عزّوجلّ شکایت کرد و از خداوند متعال خواست که به او اجازه دهد که نفس بکشد؛ پس نفس کشید و جهنّم شعلهور شد.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ إِسْحَاقَبْنِعَمَّارٍ الصَّیْرَفِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَیبْنِجَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ یَقُولُ فِیهِ یَا إِسْحَاقُ إِنَّ فِی النَّارِ لَوَادِیاً یُقَالُ لَهُ سَقَرُ لَمْ یَتَنَفَّسْ مُنْذُ خَلَقَهُ اللَّهُ لَوْ أَذِنَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ فِی التَّنَفُّسِ بِقَدْرِ مِخْیَطٍ لَأَحْرَقَ مَا عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَیَتَعَوَّذُونَ مِنْ حَرِّ ذَلِکَ الْوَادِی وَ نَتْنِهِ وَ قَذَرِهِ وَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ فِیهِ لِأَهْلِهِ وَ إِنَّ فِی ذَلِکَ الْوَادِی لَجَبَلًا یَتَعَوَّذُ جَمِیعُ أَهْلِ ذَلِکَ الْوَادِی مِنْ حَرِّ ذَلِکَ الْجَبَلِ وَ نَتْنِهِ وَ قَذَرِهِ وَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ فِیهِ لِأَهْلِهِ وَ إِنَّ فِی ذَلِکَ الْجَبَلِ لَشِعْباً یَتَعَوَّذُ جَمِیعُ أَهْلِ ذَلِکَ الْجَبَلِ مِنْ حَرِّ ذَلِکَ الشِّعْبِ وَ نَتْنِهِ وَ قَذَرِهِ وَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ فِیهِ لِأَهْلِهِ وَ إِنَّ فِی ذَلِکَ الشِّعْبِ لَقَلِیباً یَتَعَوَّذُ أَهْلُ ذَلِکَ الشِّعْبِ مِنْ حَرِّ ذَلِکَ الْقَلِیبِ وَ نَتْنِهِ وَ قَذَرِهِ وَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ فِیهِ لِأَهْلِهِ وَ إِنَّ فِی ذَلِکَ الْقَلِیبِ لَحَیَّهًًْ یَتَعَوَّذُ جَمِیعُ أَهْلِ ذَلِکَ الْقَلِیبِ مِنْ خُبْثِ تِلْکَ الْحَیَّهًِْ وَ نَتْنِهَا وَ قَذَرِهَا وَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ فِی أَنْیَابِهَا مِنَ السَّمِّ لِأَهْلِهَا وَ إِنَّ فِی جَوْفِ تِلْکَ الْحَیَّهًِْ لَسَبْعَهًَْ صَنَادِیقَ فِیهَا خَمْسَهًٌْ مِنَ الْأُمَمِ السَّالِفَهًِْ وَ اثْنَانِ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَنِ الْخَمْسَهًُْ وَ مَنِ الِاثْنَانِ قَالَ وَ أَمَّا الْخَمْسَهًُْ فَقَابِیلُ الَّذِی قَتَلَ هَابِیلَ وَ نُمْرُودُ الَّذِی حَاجَّ إِبْراهِیمَ فِی رَبِّهِ {فَ} قالَ أَنَا أُحْیِی وَ أُمِیتُ وَ فِرْعَوْنُ الَّذِی قَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلی وَ یَهُودُ الَّذِی هَوَّدَ الْیَهُودَ وَ یُونُسُ الَّذِی نَصَّرَ النَّصَارَی وَ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ أَعْرَابِیَّانِ.
امام کاظم (علیه السلام)- اسحاقبنعمّار از امام کاظم (علیه السلام) روایت میکند که در حدیث طولانی میفرماید: «ای اسحاق! همانا در آتش دوزخ محلّی هست که به آن سقر میگویند، که از لحظهای که خداوند آن را خلق نموده زبانههایش فروکش نکرده و هوایی به آن نرسیده و اهل دوزخ از حرارت آن وادی و از کراهت و آلودگی آن و آنچه خدا برای اهل آن وادی مهیّا نموده به خدا پناه میبرند و این وادی کوهی دارد که همهی اهل آن وادی از حرارت و بوی تعفّن و آلودگی آن کوه و عذابهایی که خداوند برای اهل آن تدارک دیده به خدا پناه میبرند و آن کوه درّهای دارد که همهی اهل آن کوه از حرارت و آلودگی آن درّه و عذابهایی که خداوند برای اهل آن مهیّا نموده به خدا پناه میبرند و همانا در آن درّه چاه عمیقی وجود دارد که اهل آن درّه از حرارت و تعفّن و عذابی که خداوند برای اهل آن چاه مهیّا نموده به خدا پناه میبرند و همانا در آن چاه ماریست که اهل آن چاه از پلیدی و تعفّن آن مار و سمّی که خداوند برای عذاب در نیش او تعبیه نموده به خدا پناه میبرند و همانا در شکم آن مار هفت صندوقچه قرار دارد که پنج نفر از امّتهای گذشته و دو نفر از این امّت قرار دارند». عرض کردم: «جانم فدایت! این امّتها کدامند»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «قابیل که برادرش هابیل را کشت، نمرود که با ابراهیم (علیه السلام) دربارهی پروردگار محاجّه کرد، فرعون که ادّعای ربوبیّت نمود، یهودا که امّت موسی (علیه السلام) را به یهودیّت کشید و بولس که مسیحیان را به نصرانیّت دچار کرد، و از این امّت دو نفر عرب هستند.