آیه ۱۴ - سوره ملک

امام کاظم (علیه السلام)- فتح‌بن‌یزید جرجانی از امام کاظم (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: ... ای فتح! او را لطیف می‌نامیم، به‌جهت آفریدگان لطیف و ظریف وی، و به جهت علم و دانش وی به چیزهای لطیف و ظریف. خداوند تو را توفیق دهد و ثابت قدم نماید. مگر آثار صنع او را در گیاهان ظریف و غیر ظریف ملاحظه نکردهای، و هم‌چنین در آفریدگان لطیف و ظریف از جمله حیوانات کوچکی چون انواع پشه و آنچه از آن کوچک‌تر باشد، به‌طوری که به زحمت می‌توان آن را با چشم مجرّد دید و به دلیل حجم کوچک‌شان، به سختی می‌توان نر را از ماده تشخیص داد و نوزاد تازه به دنیا آمده را از بزرگ‌تر آن تمییز داد؟ آن زمان‌که کوچکی و لطافت و ظرافتشان را می‌بینیم، و اینکه چگونه نر این حیوانات نزد ماده‌ها می‌رود و از مرگ فرار می‌کند و آنچه به کار او آید را از اعماق دریا و از زیر پوست درختان و صحراها و مناطق خالی از سَکَنه گرد میآورد و اینکه چگونه سخن همدیگر را میفهمند و با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و چگونه بچّههای آنان منظورشان را درک میکنند و چگونه غذا را نزد بچّههای خود میبرند. ترکیب رنگ‌های آن‌ها که قرمز با زرد و سفید با قرمز ترکیب میشود نیز قابل توجّه است و اینکه میتوان گفت چشم مجرّد نمی‌تواند تمامی آفرینش آن‌ها را درک کند، بلکه چشم ما نمی‌تواند آن را ببیند و دست ما نمیتواند آن را لمس کند. وقتی به اینها فکر میکنیم، آنگاه درمی‌یابیم که آفریدگار این آفریده‌های لطیف و ظریف، لطیف است و در آفرینش آنچه ذکر کردیم، لطافت به خرج داده است، بی‌آنکه از ابزار یا دستگاه و وسیلهای استفاده کرده و یا پردازش کند. این درحالی است که آفریننده هرچیزی، آن چیز را به‌وسیله‌ی چیزی دیگر به وجود می‌آورد، درحالی‌که خداوند خالق لطیف، از «هیچ» ساخت و آفرید و به وجود آورد.