آیه ۹ - سوره طور

آیه يَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً [9]

[اين عذاب الهى] در آن روزى است كه آسمان به شدّت به حركت در مى‌آيد.

۱
(طور/ ۹)

علی‌ّبن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً تنفس.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یَومَ تَمُورُ السَّمَاء مَورًا [یعنی روزی که آسمان] دمیدن گیرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۸۲
القمی، ج۲، ص۳۳۱
۲
(طور/ ۹)

السّجّاد (علیه السلام)- ثُوَیْرِ‌بْنِ‌أَبِی فَاخِتَهًَْ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) قَالَ سُئِلَ عَنِ النَّفْخَتَیْنِ کَمْ بَیْنَهُمَا قَالَ مَا شَاءَ اللَّهُ فَقِیلَ لَهُ فَأَخْبِرْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ کَیْفَ یُنْفَخُ فِیهِ فَقَالَ أَمَّا النَّفْخَهًُْ الْأُولَی فَإِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ إِسْرَافِیلَ فَیَهْبِطُ إِلَی الدُّنْیَا وَ مَعَهُ صُورٌ وَ لِلصُّورِ رَأْسٌ وَاحِدٌ وَ طَرَفَانِ وَ بَیْنَ طَرَفِ کُلِّ رَأْسٍ مِنْهُمَا مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ قَالَ فَإِذَا رَأَتِ الْمَلَائِکَهًُْ إِسْرَافِیلَ وَ قَدْ هَبَطَ إِلَی الدُّنْیَا وَ مَعَهُ الصُّورُ قَالُوا قَدْ أَذِنَ اللَّهُ فِی مَوْتِ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ فِی مَوْتِ أَهْلِ السَّمَاءِ قَالَ فَیَهْبِطُ إِسْرَافِیلُ بِحَظِیرَهًِْ بَیْتِ الْمَقْدِسِ وَ یَسْتَقْبِلُ الْکَعْبَهًَْ فَإِذَا رَأَوْا أَهْلُ الْأَرْضِ قَالُوا أَذِنَ اللَّهُ فِی مَوْتِ أَهْلِ الْأَرْضِ قَالَ فَیَنْفُخُ فِیهِ نَفْخَهًًْ فَیَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنَ الطَّرَفِ الَّذِی یَلِی الْأَرْضَ فَلَا یَبْقَی فِی الْأَرْضِ ذُو رُوحٍ إِلَّا صَعِقَ وَ مَاتَ وَ یَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنَ الطَّرَفِ الَّذِی یَلِی السَّمَاوَاتِ فَلَا یَبْقَی فِی السَّمَاوَاتِ ذُو رُوحٍ إِلَّا صَعِقَ وَ مَاتَ إِلَّا إِسْرَافِیلَ قَالَ فَیَقُولُ اللَّهُ لِإِسْرَافِیلَ یَا إِسْرَافِیلُ مُتْ فَیَمُوتُ إِسْرَافِیلُ فَیَمْکُثُونَ فِی ذَلِکَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ فَتَمُورُ وَ یَأْمُرُ الْجِبَالَ فَتَسِیرُ وَ هُوَ قَوْلُهُ یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً وَ تَسِیرُ الْجِبالُ سَیْراً یَعْنِی تَبْسُط.

امام‌سجاد (علیه السلام)- ثویر بن‌ابی‌فاخته گوید: از امام زین‌العابدین (علیه السلام) سؤال شد که «میان دو بار دمیدن در صور (دمیدنی که با آن، همه‌ی موجودات می‌میرند و دمیدنی که همه زنده می‌شوند و به سمت صحرای محشر حرکت می‌کنند) چه قدر فاصله خواهد شد»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «هر قدر که خدا بخواهد». کسی گفت: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! به من خبر بده که چگونه در صور دمیده می‌شود»؟ فرمود: «دمیدن اوّل چنین است که خداوند به اسرافیل فرمان می‌دهد و او به‌سوی دنیا پایین می‌آید؛ درحالی‌که یک صور (شیپور) همراه دارد که یک دهانه و دو طرف دارد؛ و فاصله‌ی میان طرفِ هر سری از آن دو، به‌اندازه‌ی فاصله‌ی میان آسمان و زمین است. وقتی فرشتگان اسرافیل را می‌بینند که به‌سوی دنیا پایین آمده و صور را به همراه دارد، می‌گویند: «خداوند اجازه‌ی مرگِ اهل زمین و اهل آسمان را صادر فرموده است». اسرافیل در جایگاهِ محراب‌های بیت المقدس فرود می‌آید و رو به کعبه می‌کند. وقتی اهل زمین او را می‌بینند می‌گویند: «خدا اجازه‌ی مرگ اهل زمین را صادر فرموده است». دراین‌هنگام، اسرافیل یک‌بار در صور می‌دمد و صدا از طرفی که به سمت زمین است، خارج می‌شود و هر جانداری که در زمین است مدهوش شده و می‌میرد و صدا از طرفی که به سمت آسمان‌هاست خارج می‌شود و هر جانداری که در آسمان‌هاست مدهوش شده و می‌میرد مگر اسرافیل. خداوند به اسرافیل می‌فرماید: «ای اسرافیل بمیر»! و اسرافیل هم می‌میرد. سپس هر مدّت که خدا بخواهد [همه] در آن حالت می‌مانند. آنگاه خداوند به آسمان‌ها فرمان می‌دهد و آسمان‌ها به شدّت به حرکت در می‌آیند؛ و به کوه‌ها فرمان می‌دهد و آن‌ها از جا کنده و متحرّک می‌شوند و این همان کلام خداوند است [که فرمود]: و کوه‌ها از جا کنده و متحرک می‌شوند!. (طور/۱۰) یعنی کوه‌ها گسترانیده و پهن می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۸۲
بحارالأنوار، ج۶، ص۳۲۴/ القمی، ج۲، ص۲۵۲/ نورالثقلین؛ «فقیل له فأخبرنی ... الا صعق و مات» محذوف
بیشتر