آیه ۴ - سوره طور

آیه وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ [4]

و سوگند به «بيت المعمور».

۱
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ فِی السَّمَاءِ الدُّنْیَا وَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ نَهَرٌ یُقَالُ لَهُ الْحَیَوَانُ یَدْخُلُ فِیهِ جَبْرَئِیلُ کُلَّ یَوْمٍ طَلَعَتْ فِیهِ الشَّمْسُ وَ إِذَا خَرَجَ انْتَفَضَ انْتِفَاضَهًًْ جَرَتْ مِنْهُ سَبْعُون أَلْفَ قَطْرَهًٍْ یَخْلُقُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ قَطْرَهًٍْ مَلَکاً یُؤْمَرُونَ أَنْ یَأْتُوا الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ فَیُصَلُّوا فِیهِ فَیَفْعَلُونَ ثُمَّ لَا یَعُودُونَ إِلَیْهِ أَبَداً.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- الْبَیْتُ الْمعْمُورُ در آسمانِِِ دنیا قرار دارد و در آسمان چهارم، نهریست به نام «زندگانی» که جبرئیل هر روز که خورشید طلوع می‌کند وارد آن می‌شود و وقتی بیرون می‌آید، تکانی به خود می‌دهد و از او هفتادهزار قطره می‌چکد و خداوند از هر قطره، فرشته‌ای می‌آفریند که فرمان می‌یابند به الْبَیْتُ الْمعْمُورُ رفته و در آنجا نماز گزارند. آنان نیز چنین می‌کنند و پس از آن، هیچگاه به آنجا باز نخواهند گشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۰
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۵۵/ نورالثقلین
۲
(طور/ ۴)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- إِنَّ ابْنَ‌الْکَوَّاءِ سَأَلَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَنِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوع: ذَلِکَ الضُّرَاحُ بَیْتٌ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ حِیَالَ الْکَعْبَهًِْ مِنْ لُؤْلُؤَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ یَدْخُلُهُ کُلَّ یَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ لَا یَعُودُونَ إِلَیْهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فِیهِ کِتَابُ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ عَنْ یَمِینِ الْبَابِ یَکْتُبُونَ أَعْمَالَ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ وَ فِیهِ کِتَابُ أَهْلِ النَّارِ عَنْ یَسَارِ الْبَابِ یَکْتُبُونَ أَعْمَالَ أَهْلِ النَّارِ بِأَقْلَامٍ سُودٍ فَإِذَا کَانَ مِقْدَارَ الْعِشَاءِ ارْتَفَعَ الْمَلَکَانِ فَیَسْمَعُونَ مِنْهُمَا مَا عَمِلَ الرَّجُلُ فَذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی هذا کِتابُنا یَنْطِقُ عَلَیْکُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا کُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.

امام علی (علیه السلام)- ابن‌کوّاء از امام علی (علیه السلام) درباره: الْبَیْتِ الْمعْمُورِ و السَّقْفِ الْمرْفُوع پرسید. امام (علیه السلام) فرمود: «منظور «ضُراح» است، [نامِ] خانه‌ای در آسمان چهارم برابر کعبه، [ساخته شده] از دانه‌ای مروارید، که هر روز هفتادهزار فرشته وارد آن می‌شوند و تا روز قیامت به آن باز نخواهند گشت. نویسندگان [کردارِ] اهل بهشت، در سمت راستِ دروازه‌ی آن هستند که اعمال اهل بهشت را می‌نویسند و نویسندگان [کردارِ] دوزخیان، در سمت چپ دروازه‌ی آن، با قلم‌هایی سیاه، اعمال دوزخیان را می‌نویسند. شب هنگام دو فرشته [ای که مأمور نوشتن کردار هر انسان هستند] بالا می‌روند و آن نویسندگان، کردار هر انسان را از آن دو فرشته می‌شنوند [و ثبت می‌کنند]؛ این است تفسیر این کلام خداوند تعالی [که فرمود]: این کتاب ما است که بحق با شما سخن می‌گوید [و اعمال شما را بازگو می‌کند] ما آنچه را انجام می‌دادید می‌نوشتیم!. (جاثیه/ ۲۹)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۲
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۵۵/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»
۳
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- {البیت المعمور}الْبَیْتُ الَّذِی فِی السَّمَاءِ یُقَالُ لَهُ الضُّرَاحُ وَ هُوَ بِفِنَاءِ الْبَیْتِ الْحَرَامِ لَوْ سَقَطَ سَقَطَ عَلَیْهِ یَدْخُلُهُ کُلَّ یَوْمٍ أَلْفُ مَلَکٍ لَا یَعُودُونَ إِلَیْهِ أَبَداً.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در آسمان خانه‌ایست به نام «ضُراح» برابر خانه‌ی کعبه که اگر فرو افتد بر خانه‌ی کعبه فرود می‌آید؛ [آن خانه در آسمان درست برابر خانه‌ی کعبه در زمنی ساخته شده است] هر روز هزار فرشته در آن [خانه] وارد می‌شوند و بیرون می‌آیند که هرگز به آن باز نخواهند گشت!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۲
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۵۵/ نورالثقلین
۴
(طور/ ۴)

علی‌ّبن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- هُوَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ وَ هُوَ الضُّرَاحُ یَدْخُلُهُ کُلَّ یَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ ثُمَّ لَا یَعُودُونَ إِلَیْهِ أَبَداً.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- [الْبَیْتُ الْمعْمُورُ] در آسمان چهارم قرار دارد و نام آن «ضُراح» می‌باشد. هر روز هفتادهزار فرشته وارد آن [خانه] می‌شوند و بیرون می‌آیند و هرگز به آن باز نمی‌گردند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۲
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۵۷/ القمی، ج۲، ص۳۳۱/ نورالثقلین/ البرهان
۵
(طور/ ۴)

الباقر (علیه السلام)- إِنَ اللَّهَ وَضَعَ تَحْتَ الْعَرْشِ أَرْبَعَهًَْ أَسَاطِینَ وَ سَمَّاهُ الضُّرَاحَ وَ هُوَ الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ وَ قَالَ لِلْمَلَائِکَهًِْ طُوفُوا بِهِ ثُمَّ بَعَثَ مَلَائِکَهًًْ فَقَالَ لَهُمُ ابْنُوا فِی الْأَرْضِ بَیْتاً بِمِثَالِهِ وَ قَدْرِهِ وَ أَمَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ أَنْ یَطُوفُوا بِهِ.

امام باقر (علیه السلام)- خداوند در زیر عرش، چهار ستون قرار داده و آن‌ها را «ضُراح» نامیده که همان الْبَیْتُ الْمعْمُورُ است و به فرشتگان فرمان داده که دور آن طواف کنند. آنگاه فرشتگانش را فرستاده و فرمود: «در زمین، خانه‌ای مانند آن و به اندازه آن بسازید». و هرکس را که بر روی زمین بود فرمان داد که گرداگرد آن خانه طواف کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۲
فقه القرآن، ج۱، ص۲۹۲/ نورالثقلین
۶
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- ثُمَّ صَعِدْنَا إِلَی السَّمَاءِ السَّابِعَهًِْ فَمَا مَرَرْتُ بِمَلَکٍ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ إِلَّا قَالُوا یَا مُحَمَّدُ احْتَجِمْ وَ أْمُرْ أُمَّتَکَ بِالْحِجَامَهًِْ، وَ إِذَا فِیهَا رَجُلٌ أَشْمَطُ الرَّأْسِ وَ اللِّحْیَهًِْ‌جَالِسٌ عَلَی کُرْسِیٍّ فَقُلْتُ یَا جَبْرَئِیلُ مَنْ هَذَا الَّذِی فِی السَّمَاءِ السَّابِعَهًِْ عَلَی بَابِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فِی جِوَارِ اللَّهِ فَقَالَ هَذَا أَبُوکَ إِبْرَاهِیم (علیه السلام).

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [در شب معراج، به همراه جبرئیل] تا آسمان هفتم بالا رفتیم... در آنجا مردی با موها و ریش‌هایی سفید و سیاه، روی تختی نشسته بود. گفتم: «ای جبرئیل! این کیست که در آسمان هفتم بر در الْبَیْتُ الْمعْمُورُ در کنار [عرش] خداوند تعالی قرار دارد»؟ گفت: «این پدرت ابراهیم (علیه السلام) است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۲
القمی، ج۲، ص۹
۷
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه السلام) حَدِیثٌ طَوِیلٌ: فِی مِعْرَاجِ رَسُولِ الله (صلی الله علیه و آله) وَ فِی أَوَاخِرِهِ: فَلَمَّا فَرَغَ مُنَاجَاتَهُ رَدَّ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ فِی السَّمَاءِ السَّابِعَهًِْ بِحِذَاءِ الْکَعْبَهًِْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- پیرامون معراج رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده که در اواخر حدیث، چنین آمده است: «وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از مناجات با خداوند فارغ شد، به الْبَیْتُ الْمعْمُورُ باز گردانده شد که در آسمان هفتم و برابر کعبه قرار دارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۴
نورالثقلین
۸
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ دَاوُدَ‌بْنِ‌کَثِیرٍ الرَّقِّیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) مَا مَعْنَی السَّلَامِ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَمَّا خَلَقَ نَبِیَّهُ وَ وَصِیَّهُ وَ ابْنَتَهُ وَ ابْنَیْهِ وَ جَمِیعَ الْأَئِمَّهًِْ وَ خَلَقَ شِیعَتَهُمْ أَخَذَ عَلَیْهِمُ الْمِیثَاقَ وَ أَنْ یَصْبِرُوا وَ یُصَابِرُوا وَ یُرَابِطُوا وَ أَنْ یَتَّقُوا اللَّهَ وَ وَعَدَهُمْ أَنْ یُسَلِّمَ لَهُمُ الْأَرْضَ الْمُبَارَکَهًَْ وَ الْحَرَمَ الْآمِنَ وَ أَنْ یُنَزِّلَ لَهُمُ الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ وَ یُظْهِرَ لَهُمُ السَّقْفَ الْمَرْفُوعَ وَ یُرِیحَهُمْ مِنْ عَدُوِّهِمْ وَ الْأَرْضِ الَّتِی یُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ وَ یُسَلِّمُ مَا فِیهَا لَهُمْ لا شِیَهًَْ فِیها قَالَ لَا خُصُومَهًَْ فِیهَا لِعَدُوِّهِمْ وَ أَنْ یَکُونَ لَهُمْ فِیهَا مَا یُحِبُّونَ وَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی جَمِیعِ الْأَئِمَّهًِْ وَ شِیعَتِهِمُ الْمِیثَاقَ بِذَلِکَ وَ إِنَّمَا السَّلَامُ عَلَیْهِ تَذْکِرَهًُْ نَفْسِ الْمِیثَاقِ وَ تَجْدِیدٌ لَهُ عَلَی اللَّهِ لَعَلَّهُ أَنْ یُعَجِّلَهُ جَلَّ وَ عَزَّ وَ یُعَجِّلَ السَّلَامَ لَکُمْ بِجَمِیعِ مَا فِیه.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- داودبن‌کثیر الرّقی گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «معنی سلام [و درود] بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چیست»؟ فرمود: «چون خدای تبارک‌وتعالی پیغمبرش (محمّد (صلی الله علیه و آله))، جانشین او (علی (علیه السلام))، دخترش (فاطمه (سلام الله علیها))، دو فرزندش (حسن و حسین (علیها السلام)) و امامان دیگر (علیهم السلام) و شیعیان آن‌ها را [در عالم ارواح] آفرید، از آن‌ها [بر لزوم اطاعت از خویش] پیمان گرفت و [از آن‌ها خواست که در برابر بلاها] شکیبا باشند و [در مقابل دشمنانشان] پایداری کنند و نگاهبان مرزها [ی اسلام] باشند و از خدا پروا نمایند؛ و [در مقابل] به آن‌ها وعده فرمود که سرزمین مبارک (بیت المقدّس یا مدینه) و حرم امن (مکّه) را در اختیار آن‌ها قرار دهد و الْبَیْتُ الْمعْمُورُ را برایشان فرود آورد «وَ السَّقْفِ الْمرْفُوع؛ سقف برافراشته. (طور/۵)». را برای آن‌ها آشکار کند و ایشان را از دشمنشان و [آفاتِ] زمین آسوده‌خاطر سازد؛ زمینی که خدا آن را [از هر عیب و نقصی] پاک کند و آنچه در زمین است را به خاطر آن‌ها سالم گرداند [به‌گونه‌ای که] «إلَّا شِیَةَ فِیهَا؛ لکّه‌ای در آن نباشد. (بقره/۷۱)». یعنی در زمین، هیچ‌گونه جدال و ستیزی [میان آن‌ها] با دشمنشان وجود نداشته باشد و هرچه را دوست داشته باشند، برای آن‌ها در زمین موجود باشد. و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) [نیز] از تمامی امامان (علیهم السلام)و شیعیانشان این پیمان را گرفت. [بدان‌که] سلام [و درود] بر آن حضرت، یادآوری این پیمان و تجدید آن بر خداوند است تا شاید خدای عزّوجلّ، این وعده را پیش انداخته و آن سلامتی را با تمام برکاتش برایتان جلو اندازد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۴
الکافی، ج۱، ص۴۵۱/ نورالثقلین
۹
(طور/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- فَأَمَرَ اللَّهُ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ أَنْ یَجْعَلَ لَهُ بَیْتاً فِی السَّمَاءِ السَّادِسَهًِْ یُسَمَّی الضُّرَاحَ بِإِزَاءِ عَرْشِهِ فَصَیَّرَهُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ یَطُوفُ بِهِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ فِی کُلِّ یَوْمٍ لَا یَعُودُونَ وَ یَسْتَغْفِرُون.

امام صادق (علیه السلام)- پس خداوند به یکی از فرشتگان فرمان داد که در آسمان ششم برای او خانه‌ای بسازد که نام آن خانه، ضُراح می‌باشد و روبروی عرش او قرار دارد و خداوند آن را برای اهل آسمان قرار داده‌است و روزانه هفتاد هزار فرشته به دور آن می‌گردند و [می‌روند و دیگر به آن] باز نمی‌گردند و [در همان حال] طلب آمرزش می‌کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۴
الکافی، ج۴، ص۱۸۷/ البرهان
۱۰
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَمَّا عُرِجَ بِی إِلَی السَّمَاءِ انْتُهِیَ بِی الْمَسِیرُ مَعَ جَبْرَئِیلَ إِلَی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ فَرَأَیْتُ بَیْتاً مِنْ یَاقُوتٍ أَحْمَرَ فَقَالَ لِی جَبْرَئِیلُ یَا مُحَمَّدُ هَذَا الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ خَلَقَهُ اللَّهُ قَبْلَ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ بِخَمْسِینَ أَلْفَ عَامٍ فَصَلِّ فِیهِ فَقُمْتُ لِلصَّلَاهًِْ وَ جَمَعَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ فَصَفَّهُمْ جَبْرَئِیلُ صَفّاً فَصَلَّیْتُ بِهِمْ فَلَمَّا سَلَّمْتُ أَتَانِی آتٍ مِنْ عِنْدِ رَبِّی فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ رَبُّکَ یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ سَلِ الرُّسُلَ عَلَی مَا ذَا أُرْسِلْتُمْ مِنْ قَبْلِی فَقُلْتُ مَعَاشِرَ الْأَنْبِیَاءِ وَ الرُّسُلِ عَلَی مَا ذَا بَعَثَکُمْ رَبِّی قَبْلِی قَالُوا عَلَی وَلَایَتِکَ وَ وَلَایَهًِْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی طَالِبٍ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «وقتی مرا به معراج بردند همراه جبرئیل (علیه السلام) به آسمان چهارم رسیدم و [در آنجا] خانه‌ای از یاقوت سرخ دیدم. جبرئیل (علیه السلام) به من گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) این الْبَیْتِ المَعْمُور است که خداوند آن را پنجاه هزار سال قبل از آفرینش آسمان‌ها و زمین آفرید. اینک در آن نماز بخوان». من نیز برای نماز بپا خاستم و خداوند همه‌ی پیامبران و رسولان را گرد آورد و جبرئیل همه را پشت‌سر من به صف نمود. من نماز را با آن‌ها خواندم و چون سلامِ نماز را گفتم شخصی از جانب پروردگارم آمد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) خدایت سلام می‌رساند و می‌فرماید از پیامبران بپرس: «شما قبل از من، بر چه عهد و پیمانی به رسالت مبعوث گشتید»؟ من [نیز] گفتم: «ای جماعت پیامبران و رسولان! پروردگارم پیش از من، بر چه عهد و پیمانی شما را به رسالت مبعوث فرمود»؟ آن‌ها پاسخ دادند: «بر ولایت تو و ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)»، و این آیه اشاره به آن جریان دارد: «وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا؛ از رسولانی که پیش از تو فرستادیم بپرس. (زخرف/۴۵)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۴
تأویل الآیات الاهره، ص۵۴۷
۱۱
(طور/ ۴)

السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ أَبِی حَمْزَهًَْ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لِمَ صَارَ الطَّوَافُ سَبْعَهًَْ أَشْوَاطٍ قَالَ لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَالَ لِلْمَلَائِکَهًِْ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً فَرَدُّوا عَلَی اللَّهِ تَبَارَکَ‌وَ تَعَالَی وَ قَالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ قَالَ اللَّهُ إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ وَ کَانَ لَا یَحْجُبُهُمْ عَنْ نُورِهِ فَحَجَبَهُمْ عَنْ نُورِهِ سَبْعَهًَْ آلَافِ عَامٍ فَلَاذُوا بِالْعَرْشِ سَبْعَهًَْ آلَافِ سَنَهًٍْ فَرَحِمَهُمْ وَ تَابَ عَلَیْهِمْ وَ جَعَلَ لَهُمُ الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ الَّذِی فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ وَ جَعَلَهُ مَثَابَهًًْ وَ وَضَعَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ تَحْتَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فَجَعَلَهُ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً فَصَارَ الطَّوَافُ سَبْعَهًَْ أَشْوَاطٍ وَاجِباً عَلَی الْعِبَادِ لِکُلِّ أَلْفِ سَنَهًٍْ شَوْطاً وَاحِداً.

امام سجّاد (علیه السلام)- ابوحمزه‌ثمالی گوید: به امام سجاد (علیه السلام) عرض کردم: «چرا طوافِ [خانه‌ی کعبه] هفت دور است»؟ فرمود: «چون خدای تبارک‌وتعالی به فرشته‌ها فرمود: «إِنیّ‌ِ جَاعِلٌ فیِ الْأَرْضِ خَلِیفَة؛ من در روی زمین، جانشینی [نماینده‌ای] قرار خواهم داد. (بقره/۳۰)». و آن‌ها در برابر خداوند تبارک‌وتعالی عرض کردند: پروردگارا! آیا کسی را در آن قرار می‌دهی که فساد و خونریزی کند؟! [زیرا موجودات زمینی دیگر، که قبل از این آدم وجود داشتند نیز، به فساد و خونریزی آلوده شدند. اگر هدف از آفرینش این انسان، عبادت است]. (بقره/ ۳۰)». خدا فرمود: پروردگار فرمود: «من حقایقی را می‌دانم که شما نمی‌دانید». (بقره/۳۰) و پیش از آن جریان، خداوند میان آن‌ها و نور خویش، حجابی قرار نمی‌داد ولی پس از آن، هفت‌هزار سال میان آن‌ها و نور خود، حجابی قرار داد. پس فرشته‌ها هفت‌هزار سال به عرش خداوند پناه بردند و در نهایت خداوند بر آن‌ها رحم نموده و توبه‌شان را پذیرفت و الْبَیْتِ المَعْمُور که در آسمان چهارم است را برایشان قرار داد تا محلّ بازگشت و جایگاه امن آن‌ها باشد و بیت الحرام (خانه‌ی کعبه) را زیر الْبَیْتِ المَعْمُور نهاد و مرکز امن و امان برای مردم. (بقره/۱۲۵) و هفت دور طواف بر بندگان واجب شد، [یعنی] در برابر هر هزار سال یک دور.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۶
علل الشرایع، ج۲، ص۴۰۶
۱۲
(طور/ ۴)

الرّضا (علیه السلام)- فَوَضَعَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ بَیْتاً بِحِذَاءِ الْعَرْشِ یُسَمَّی الضُّرَاحَ ثُمَّ وَضَعَ فِی السَّمَاءِ الدُّنْیَا بَیْتاً یُسَمَّی الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ بِحِذَاءِ الضُّرَاحِ ثُمَّ وَضَعَ هَذَا الْبَیْتَ بِحِذَاءِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ ثُمَّ أَمَرَ آدَمَ فَطَافَ بِهِ فَتَابَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ جَرَی ذَلِکَ فِی وُلْدِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ.

امام رضا (علیه السلام)- خداوند در آسمان چهارم، خانه‌ای به نام صُراخ در مقابل عرش بنیان نهاد؛ سپس در آسمان دنیا خانه‌ای به نام الْبَیْتِ المَعْمُور را در مقابل صراخ قرار داد؛ پس از آن، خانه‌ی کعبه را در مقابل الْبَیْتِ المَعْمُور قرار داده و به آدم (علیه السلام) فرمان داد گرداگرد آن طواف کند. آدم (علیه السلام) به طواف آن پرداخت و بدین‌ترتیب خداوند توبه‌اش را پذیرفت و بعد این عمل در میان فرزندان آدم (علیه السلام) تا روز قیامت سنّت گردید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۶
علل الشرایع، ج۲، ص۴۰۶
۱۳
(طور/ ۴)

الباقر (علیه السلام)- قالَ اللَّهُ تَعَالَی إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ قَالَ فَظَنَّتِ الْمَلَائِکَهًُْ أَنَّ مَا قَالُوا رَدٌّ عَلَی رَبِّهِمْ عَزَّوَجَلَّ وَ أَنَّهُ قَدْ غَضِبَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَوْلِهِمْ فَلَاذُوا بِالْعَرْشِ ثَلَاثَ سَاعَاتٍ فَنَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِمْ فَنَزَلَتِ الرَّحْمَهًُْ عَلَیْهِمْ فَوَضَعَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ تَحْتَ الْعَرْشِ بَیْتاً عَلَی أَرْبَعِ أَسَاطِینَ مِنْ زَبَرْجَدٍ وَ غَشَّاهُنَّ بِیَاقُوتَهًٍْ حَمْرَاءَ وَ سَمَّی الْبَیْتَ الضُّرَاحَ ثُمَّ قَالَ اللَّهُ لِلْمَلَائِکَهًِْ طُوفُوا بِهَذَا الْبَیْتِ وَ دَعُوا الْعَرْشَ فَطَافَتِ الْمَلَائِکَهًُْ بِالْبَیْتِ وَ تَرَکُوا الْعَرْشَ فَصَارَ أَهْوَنَ عَلَیْهِمْ وَ هُوَ الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ الَّذِی ذَکَرَهُ اللَّهُ یَدْخُلُهُ کُلَّ یَوْمٍ وَ لَیْلَهًٍْ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ لَا یَعُودُونَ فِیهِ أَبَداً.

امام باقر (علیه السلام)- خداوند فرمود: من حقایقی را می‌دانم که شما نمی‌دانید. (بقره/۳۰) امام (علیه السلام) فرمود: «فرشته‌ها گمان کردند آنچه [در مورد آفرینش آدم] گفتند اعتراضی به پروردگارشان بوده و او به خاطر این سخن، بر آن‌ها خشم گرفته است؛ به همین‌خاطر تا سه ساعت به عرش الهی پناهنده شدند. بدین‌ترتیب خداوند بر آن‌ها نظر [لطف و رحمت] نمود و رحمت بر آن‌ها فرود آمد و خداوند در زیر عرش، خانه‌ای بر چهار ستون از زبرجد قرار داد و با یاقوتی سرخ، آن ستون‌ها را پوشاند و آن خانه را «صراخ» نامید و آنگاه به فرشته‌ها فرمود: «گرداگرد این خانه طواف کنید و عرش را وانهید». فرشته‌ها گرداگرد آن طواف کردند و عرش را وانهادند و این‌کار بر آن‌ها آسان‌تر بود. و آن خانه همان الْبَیْتِ المَعْمُور است که خدا در قرآن بیان فرموده است. و هر روز و شب هفتادهزار فرشته وارد آن می‌گردند و هیچگاه به آن باز نمی‌گردند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۶
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۵۹
۱۴
(طور/ ۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ انْتَهَیْتُ إِلَی مَحَلِّ سِدْرَهًِْ الْمُنْتَهَی وَ إِذَا الْوَرَقَهًُْ مِنْهَا تَظَلُّ أُمَّهًًْ مِنَ الْأُمَمِ فَکُنْتُ مِنْ رَبِّی کَقَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَی. قَالَ: وَ سِدْرَهًُْ الْمُنْتَهَی فِی السَّمَاءِ السَّابِعَهًِْ وَ جَنَّهًُْ الْمَأْوَی عِنْدَهَا. قَالَ: وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ هُوَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ وَ هُوَ الضُّرَاحُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هنگامی‌که شبانه به آسمان برده شدم به محلّ سدرةالمنتهی رسیدم (درخت پر برگ و پر سایه‌ای در آسمان هفتم که فرشته‌ها حتّی جبرئیل نمی‌توانند از آن فراتر روند) و مشاهده کردم که هر برگ آن، بر یکی از امّت‌ها سایه افکنده است و فاصله‌ی من تا پروردگارم مانند فاصله‌ی دو کمان یا کمتر بود (اشاره به آیه ۹ از سوره‌ی نجم) و سِدْرَةِ المُنْتَهی در آسمان هفتم است و جَنَّةُ الْمأْوی در آنجاست و الْبَیْتِ المَعْمُور در آسمان چهارم است که همان «ضراح» می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۶
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۱۵۸
۱۵
(طور/ ۴)

الصّادقین (علیها السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَمَّا أَرَادَ خَلْقَ آدَمَ (علیه السلام) قَالَ لِلْمَلَائِکَهًِْ‌إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً فَقَالَ مَلَکَانِ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ فَوَقَعَتِ الْحُجُبُ فِیمَا بَیْنَهُمَا وَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ کَانَ‌تَبَارَکَ وَ تَعَالَی نُورُهُ ظَاهِراً لِلْمَلَائِکَهًِْ فَلَمَّا وَقَعَتِ الْحُجُبُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَهُمَا عَلِمَا أَنَّهُ قَدْ سَخِطَ قَوْلَهُمَا فَقَالا لِلْمَلَائِکَهًِْ مَا حِیلَتُنَا وَ مَا وَجْهُ تَوْبَتِنَا فَقَالُوا مَا نَعْرِفُ لَکُمَا مِنَ التَّوْبَهًِْ إِلَّا أَنْ تَلُوذَا بِالْعَرْشِ قَالَ فَلَاذَا بِالْعَرْشِ حَتَّی أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی تَوْبَتَهُمَا وَ رُفِعَتِ الْحُجُبُ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَهُمَا وَ أَحَبَّ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْ یُعْبَدَ بِتِلْکَ الْعِبَادَهًِْ فَخَلَقَ اللَّهُ الْبَیْتَ فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلَ عَلَی الْعِبَادِ الطَّوَافَ حَوْلَهُ وَ خَلَقَ الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ فِی السَّمَاءِ یَدْخُلُهُ کُلَّ یَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ لَا یَعُودُونَ إِلَیْهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- هنگامی‌که خداوند تبارک‌وتعالی خواست آدم (علیه السلام) را بیافریند خطاب به فرشتگان فرمود: من در روی زمین، جانشینی [نماینده‌ای] قرار خواهم داد. (بقره/۳۰) دو فرشته از فرشتگان عرضه داشتند: پروردگارا! آیا کسی را در آن قرار می‌دهی که فساد و خونریزی کند؟! [زیرا موجودات زمینی دیگر، که قبل از این آدم وجود داشتند نیز، به فساد و خونریزی آلوده شدند. اگر هدف از آفرینش این انسان، عبادت است]. (بقره/۳۰) پس میان آن دو فرشته و خداوند، حجاب‌هایی قرار گرفت درحالی‌که نور الهی برای فرشتگان ظاهر و روشن بود؛ بعد از قرار گرفتن حجاب‌ها آن دو فرشته دانستند خداوند از کلامشان ناخشنود گشته است لذا به دیگر فرشتگان گفتند: «چاره‌ی ما چیست و چگونه توبه نماییم»؟ فرشتگان گفتند: «ما توبه‌ای برای شما سراغ نداریم جز اینکه به عرش پناه ببرید». آن دو فرشته به عرش پناه بردند تا اینکه حق تعالی توبه‌ی آن‌ها را قبول نمود و حجاب‌ها میان او و آن‌دو فرشته از میان برداشته شد و خدای تعالی این عبادت را بر بندگان خود پسندید. بنابراین خانه‌ی کعبه را در زمین قرار داد و طواف گرداگردِ آن را بر آنان واجب نمود و الْبَیْتِ المَعْمُور را در آسمان قرار داد که هر روز هفتادهزار فرشته وارد آن می‌شوند و بیرون می‌آیند و تا روز قیامت به آن باز نخواهند گشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۷۸
علل الشرایع، ج۲، ص۴۰۲
بیشتر