آیه ۸ - سوره احقاف

آیه أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلا تَمْلِكُونَ لي مِنَ اللهِ شَيْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفيضُونَ فيهِ كَفى بِهِ شَهيداً بَيْني وَ بَيْنَكُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ [8]

بلكه آن‌ها مى‌گويند: «آن [آيات] را بر خدا افترا بسته است»! بگو: «اگر من آن را به دروغ [به خدا] نسبت داده باشم [لازم است مرا رسوا كند و] شما نمى‌توانيد در برابر خداوند از من دفاع كنيد. او كارهايى را كه شما در آن وارد مى‌شويد بهتر مى‌داند؛ همين بس كه او گواه ميان من و شما باشد؛ و او آمرزنده و مهربان است».

۱
(احقاف/ ۸)

الرضّا (علیه السلام)- أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلا تَمْلِکُونَ لی مِنَ اللهِ شَیْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفیضُونَ فیهِ کَفی بِهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ اجْتَمَعَ الْمُهَاجِرُونَ وَ الْأَنْصَارُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالُوا إِنَّ لَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَئُونَهًًْ فِی نَفَقَتِکَ وَ فِیمَنْ یَأْتِیکَ مِنَ الْوُفُودِ وَ هَذِهِ أَمْوَالُنَا مَعَ دِمَائِنَا فَاحْکُمْ فِیهَا بَارّاً مَأْجُوراً أَعْطِ مَا شِئْتَ وَ أَمْسِکْ مَا شِئْتَ مِنْ غَیْرِ حَرَجٍ قَالَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَیْهِ الرُّوحَ الْأَمِینَ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی یَعْنِی أَنْ تَوَدُّوا قَرَابَتِی مِنْ بَعْدِی فَخَرَجُوا فَقَالَ الْمُنَافِقُونَ مَا حَمَلَ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی تَرْکِ مَا عَرَضْنَا عَلَیْهِ إِلَّا لِیَحُثَّنَا عَلَی قَرَابَتِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِنْ هُوَ إِلَّا شَیْءٌ افْتَرَاهُ فِی مَجْلِسِهِ وَ کَانَ ذَلِکَ مِنْ قَوْلِهِمْ عَظِیماً فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ هَذِهِ الْآیَهًَْ أَمْ یَقُولُونَ افْتَری عَلَی اللهِ کَذِباً الْآیَهًَْ وَ أَنْزَلَ أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلا تَمْلِکُونَ لِی مِنَ اللهِ شَیْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفِیضُونَ فِیهِ کَفی بِهِ شَهِیداً بَیْنِی وَ بَیْنَکُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ فَبَعَثَ إِلَیْهِمُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ هَلْ مِنْ حَدَثٍ فَقَالُوا إِی وَ اللَّهِ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَقَدْ قَالَ بَعْضُنَا کَلَاماً غَلِیظاً کَرِهْنَاهُ فَتَلَا عَلَیْهِمْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْآیَهًَْ فَبَکَوْا وَ اشْتَدَّ بُکَاؤُهُم.

امام رضا (علیه السلام)- أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلا تَمْلِکُونَ لی مِنَ اللهِ شَیْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفیضُونَ فیهِ کَفی بِهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ؛ مهاجرین و انصار خدمت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) آمدند و گفتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! شما اکنون در مدینه هستید و مردم با شما رفت و آمد دارند و گاهی برای شما مهمان می‌رسد و نمایندگان قبایل از اطراف و اکناف برای شما می‌رسند و شما به مخارجی احتیاج دارید، اینک اموال ما در اختیار شما است، هرچه می‌خواهید بردارید و خرج کنید». دراین‌هنگام جبرئیل امین از طرف خداوند فرود آمد و گفت: بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم [اهل بیتم]». (شوری/۲۳)، ای مردم بعد از من خویشاوندان مرا اذیّت نکنید»، گروهی از مردم برخاستند و گفتند: «وی از این جهت گفته‌ی ما را قبول نکرد که خویشاوندان خود را بر ما تحمیل کند، و این سخن را از نزد خود می‌گوید». وقتی‌که این سخن بسیار ناروا از آن‌ها شنیده شد این آیه فرود آمد: أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَیْتُهُ فَلا تَمْلِکُونَ لِی مِنَ اللهِ شَیْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفِیضُونَ فِیهِ کَفی بِهِ شَهِیداً بَیْنِی وَ بَیْنَکُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ. حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرستاد آن جماعت، در مجلس شرکت کردند، سپس فرمود: «مطلب تازه‌ای پیش آمده است»؟ گفتند: «آری، ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! بعضی از ما سخنان ناروایی گفته‌اند و ما از گفته‌های آن‌ها ناراحت شدیم». پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آیه را بر آن‌ها تلاوت کردند و آن‌ها سخت به گریه افتادند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۲۵۲
عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۲۳۵/ نورالثقلین
بیشتر