آیه ۱ - سوره مطففین

آیه وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفينَ [1]

واي بر كم‌فروشان!

سبب نزول

۱
(مطففین/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ ابْنُ عَبَّاس‌کَانَ أَهْلُ الْمَدِینَهًِْ مِنْ أَخْبَثِ النَّاسِ کَیْلًا إِلَی أَنْ أَنْزَلَ اللَّهُ هَذِهِ الْآیَهًَْ فَأَحْسَنُوا الْکَیْلَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عباس (رحمة الله علیه) گوید: هنگامی‌که پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مدینه آمد، اهالی مدینه جزء کمفروشترین مردم بودند. پس خداوند عزّوجلّ این آیه: وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ را نازل کرد. پس از آن، آن‌ها کمفروشی خود را کنار گذاشتند و رعایت انصاف و عدالت را کردند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۴۴
فقه القرآن، ج۲، ص۵۵

وای بر کم‌فروشان

۱ -۱
(مطففین/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌سَالِمٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ قَالَ: إِنََّّ اللَّهَ لَمَّا أَذِنَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فِی الْخُرُوجِ مِنْ مَکَّهًَْ إِلَی الْمَدِینَهًِْ أَنْزَلَ عَلَیْهِ الْحُدُودَ وَ قِسْمَهًَْ الْفَرَائِضِ وَ أَخْبَرَهُ بِالْمَعَاصِی الَّتِی أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَیْهَا وَ بِهَا النَّارَ لِمَنْ عَمِلَ بِهَا ... أَنْزَلَ فِی الْکَیْلِ وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ وَ لَمْ یَجْعَلِ الْوَیْلَ لِأَحَدٍ حَتَّی یُسَمِّیَهُ کَافِراً قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ مَشْهَدِ یَوْمٍ عَظِیم.

امام باقر (علیه السلام)- محمّدبن‌سالم از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده است: چون خدا به محمّد (صلی الله علیه و آله) اذن داد، که از مکّه به مدینه رود، حدود و تقسیم ارث را بر او نازل فرمود و گناهانی که خدا به‌وسیله‌ی آن‌ها و بدان‌ها دوزخ را برای مرتکبین آن‌ها لازم کند... درباره‌ی کیل نازل کرد: وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ و ویل را به کسی متوجّه نکرده است تا او را کافر نامیده است، خدای عزّوجلّ فرموده است: وای به حال کافران از مشاهده روز بزرگ [رستاخیز]!. (مریم/۳۷)

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۴۴
الکافی، ج۲، ص۳۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۱، ص۳۴/ بحارالأنوار، ج۶۶، ص۸۹/ نورالثقلین
۱ -۲
(مطففین/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- دَخَلَ عَمْرُوبْنُ‌عُبَیْدٍ عَلَی الصَّادِقِ (علیه السلام) وَ قَرَأَ إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ وَ قَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْکَبَائِرَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ فَقَالَ نَعَمْ یَا عَمْرُو ثُمَّ فَصَّلَهُ بِأَنَّ الْکَبَائِرَ الشِّرْکُ بِاللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ ... وَ بَخْسُ الْکَیْلِ وَ الْوَزْنِ وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ.

امام صادق (علیه السلام)- عمروبن‌عبید خدمت امام صادق (علیه السلام) رسید و این آیه را خواند: اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید پرهیز کنید. (نساء/۳۱) گفت: «آقا مایلم گناهان کبیره را از روی قرآن بشناسم». امام (علیه السلام) شروع به تفصیل نموده فرمود: ... «کم‌فروشی به دلیل آیه: وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِین. شرک به خدا به دلیل: إِنَّ اللهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِه».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۴۶
بحارالأنوار، ج۴۷، ص۲۱۶/ المناقب، ج۴، ص۲۵۱
۱ -۳
(مطففین/ ۱)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ قَالَ الَّذِینَ یَبْخَسُونَ الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَیْلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ، منظور کسانی هستند که در پیمانه و ترازو کم می‌گذارند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۴۶
بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۱۰۶/ القمی، ج۲، ص۴۱۰/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۲۳۲/ البرهان/ نورالثقلین
۱ -۴
(مطففین/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- وَیْلٌ الْمُطَفِّفِینَ النَّاقِصِینَ لِخُمُسِکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله).

امام صادق (علیه السلام)- ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! وای بر کم‌فروشان! آن‌هایی که خُمس تو را کمتر دهند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۴۶
بحارالأنوار، ج۹۳، ص۱۸۸/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۸۰/ بحارالأنوار، ج۹۳، ص۱۸۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۴۷؛ «الناقصین» بدل «المنافقین»/ مستدرک الوسایل، ج۷، ص۲۷۸؛ «الناقصین» بدل «المنافقین»/ البرهان؛ «الناقصین» بدل «المنافقین»
بیشتر