آیه ۲۲ - سوره مجادله

آیه لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشيرَتَهُمْ أُولئِكَ كَتَبَ في قُلُوبِهِمُ الْإيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها رَضِيَ اللهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِكَ حِزْبُ اللهِ أَلا إِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ [22]

هيچ قومى را كه ايمان به خدا و روز رستاخيز دارند نمى‌يابى كه با دشمنان خدا و پيامبرش دوستى كنند، هر‌چند پدران يا پسران يا برادران يا خويشاوندانشان باشند؛ آنان كسانى هستند كه خدا ايمان را بر صفحه دل‌هايشان نوشته و با روحى از ناحيه‌ی خودش آن‌ها را تأييد فرموده، و آن‌ها را در باغ‌هايى بهشتى وارد مى‌كند كه نهرها از پاى درختانش جارى است، جاودانه در آن مى‌مانند؛ خدا از آن‌ها خشنود است، و آنان نيز از او خشنودند؛ آن‌ها «حزب الله»اند؛ بدانيد «حزب الله» پيروزان و رستگارانند.

هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و پیامبرش دوستی کنند، هرچند پدران یا پسران یا برادران یا خویشاوندانشان باشند

۱ -۱
(مجادله/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لِکَافِرٍ عِنْدِی یَداً فَیَکُونَ لَهُ شُعْبَهًْ مِنْ قَلْبِی فَإِنِّی قَرَأْتُ فِیمَا أَنْزَلْتَ عَلَیَ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خداوندا برای هیچ کافری نزد من هیچ دست و جایگاهی قرار نده [زیر از سر رحمت و دلسوزی] در دل من برای آن‌ها جایگاهی ایجاد خواهد شد زیرا من در آیاتی که تو نازل فرموده‌ای خوانده‌ام: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۲
مجموعهًْ ورام، ج۲، ص۲۰۰
۱ -۲
(مجادله/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لِفَاسِقٍ وَ لَا فَاجِرٍ عِنْدِی بِرّاً وَ لَا نِعْمَهًْ فَإِنِّی وَجَدْتُ فِیمَا أُوحِیتُه‌لاتَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خداوندا! هیچ نیکی و نعمتی به اشخاص فاسق و فاجر را در دل من قرار نده، زیرا من در آنچه به من وحی شده یافته‌ام که: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
مجموعهًْ ورام، ج۲، ص۲۳۵
۱ -۳
(مجادله/ ۲۲)

الکاظم (علیه السلام)- مِنْ جَامِعِ الْبَزَنْطِیِّ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ أَبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) لَا لَوْمَ عَلَی مَنْ أَحَبَّ قَوْمَهُ وَ إِنْ کَانُوا کُفَّاراً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ فَقَوْلُ اللَّهِ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَقَالَ لَیْسَ حَیْثُ تَذْهَبُ إِنَّهُ یُبْغِضُهُ فِی اللَّهِ وَ لَا یُوَادُّهُ وَ یَأْکُلُهُ وَ لَا یُطْعِمُهُ غَیْرُهُ مِنَ النَّاسِ.

امام کاظم (علیه السلام)- جامع بزنطی از امام کاظم (علیه السلام): ملامتی نباشد؛ بر کسی که تبارش را دوست دارد؛ اگرچه کافر باشند. به آن حضرت گفتم: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ فرمود: «چنان نیست که تو فهمیدی. همانا او در راه خدا بغض می‌کند و دوستی نمی‌گیرد، آن را می‌خورد و غیر از او از مردم دیگر طعام قبول نمی‌کند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
مستطرفات السرایر، ص۵۷۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۱۸۲/ بحارالأنوار، ج۷۲، ص۳۹۰
۱ -۴
(مجادله/ ۲۲)

الکاظم (علیه السلام)- الزِّنْدِیقُ هُوَ الرَّادُّ عَلَی اللَّهِ وَ عَلَی رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هُمُ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ (صلی الله علیه و آله) قَالَ اللَّهُ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ ... وَ هُمُ الْمُلْحِدُونَ عَدَلُوا عَنِ التَّوْحِیدِ إِلَی الْإِلْحَادِ.

امام کاظم (علیه السلام)- زندیق کسی است که خدا و پیامبرش را انکار کند؛ و آن‌ها کسانی هستند که در خشم و عناد با خدا و پیامبر اویند. خداوند در این آیه می‌فرماید: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُولئِکَ کَتَبَ فی قُلُوبِهِمُ الْإیمانَ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ یُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها رَضِیَ اللهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِکَ حِزْبُ اللهِ أَلا إِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ المُفْلِحُونَ، آن‌ها ملحد هستند که از توحید برگشته‌اند و به الحاد و کفر گرائیده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۲۴۳ و تحف العقول، ص۴۰۴؛ «و هم الملحدون عدلوا ... الالحاد» محذوف
۱ -۵
(مجادله/ ۲۲)

الباقر (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَأَبْطَنُوا مِنْ تَرْکِ الرِّضَا (علیه السلام) بِأَمْرِ اللَّهِ، مَا أَوْرَثَهُمُ النِّفَاقَ.

امام باقر (علیه السلام)- لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ و عدم رضایت به امر الهی، نفاق را در دل آن‌ها به امانت گذاشت و شقاوت، آن‌ها را به نارضایتی ملزم کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
بحارالأنوار، ج۲۹، ص۵۴۹/ الیقین، ص۳۲۱
۱ -۶
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ هَلْ یُطْعِمُ الْمُکَفِّرُ مِسْکِیناً وَاحِداً إِلَی أَنْ قَالَ قِیلَ لَهُ فَیُطْعِمُ الضُّعَفَاءَ مِنْ غَیْرِ أَهْلِ الْوَلَایَهًِْ قَالَ نَعَمْ وَ إِنَّ أَهْلَ الْوَلَایَهًِْ أَحَبُّ إِلِیَّ إِنْ وَجَدَهُمْ فَإِنْ لَمْ یَجِدْ مِنْهُمْ أَحَداً فَالْمُسْتَضْعَفِینَ فَإِنْ لَمْ یَجِدْ إِلَّا نَاصِباً فَلَا یُعْطِهِ وَ دِرْهَمٌ یَدْفَعُهُ إِلَی مُؤْمِنٍ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ أَلْفِ دِرْهَمٍ یَدْفَعُهَا إِلَی غَیْرِ مُؤْمِنٍ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) پرسیده شد: «شخصی که باید کفّاره بدهد می‌تواند کفّاره را به صورت طعام به یک مسکین بدهد ... و می‌تواند به افراد ضعیفی از غیر شیعیان بدهد»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «آری، گرچه اطعام افراد ضعیف شیعه، اگر پیدا شوند، نزد من بهتر است. امّا اگر یافت نشد، پس از آن به مستضعفین بدهد و اگر آن را نیافت به دیگران بدهد، امّا به مخالفان اهل بیت (علیهم السلام) هیچ‌چیز ندهند. یک درهم که به یک مؤمن داده شود، بهتر از هزار درهم است که به غیر مؤمن بدهد؛ چراکه خداوند فرموده است: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۴۲۱/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۱۰۲

ولایت ۱

۱
(مجادله/ ۲۲)

الرّضا (علیه السلام)- وَلَایَتُنَا وَ الْبَرَاءَهًُْ مِنْ عَدُوِّنَا ثُمَّ قَالَ الصَّفْوَانِیُّ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَتِمُّ الْوَلَایَهًُْ وَ لَا تَخْلُصُ الْمَحَبَّهًُْ وَ لَا تَثْبُتُ الْمَوَدَّهًُْ لآِلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) إِلَّا بِالْبَرَاءَهًِْ مِنْ عَدُوِّهِمْ قَرِیباً کَانَ أَوْ بَعِیداً فَلَا تَأْخُذْکَ بِهِ رَأْفَهًٌْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ ... .

امام رضا (علیه السلام)- از امام رضا (علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «کمال دین با ولایت ما و بیزاری از دشمنان ماست». سپس صفوانی مینویسد: «باید توجه داشت که ولایت تکمیل نمی‌شود و همچنین محبّت و مودّت خاندان نبوّت خالص نیست، مگر با بیزاری از دشمنانشان، چه خویشاوند او باشد یا غیر خویشاوند. مبادا دلسوزی در این مورد موجب ضعف برائت و بیزاری شود، زیرا خداوند در این آیه می فرماید: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۴
بحارالأنوار، ج۲۷، ص۵۸
۲
(مجادله/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ (علیه السلام) قَالَ: حَجَّ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِنَ الْمَدِینَهًْ وَ قَدْ بَلَّغَ جَمِیعَ الشَّرَائِعِ قَوْم ... فَاعْلَمُوا مَعَاشِرَ النَّاسِ وَ افْهَمُوهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَبَهُ لَکُمْ وَلِیّا ... أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمْ أَهْلُ الشِّقَاقِ الْعَادُّونَ وَ إِخْوَانُ الشَّیَاطِینِ الَّذِی یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ الْمُؤْمِنُونَ فَقَالَ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَه ... .

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از امام باقر (علیه السلام) روایت شده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) از مدینه آهنگ حج گزاردن کرد و در آن هنگام همه احکام شرعی جز حج و ولایت را بر قوم خود ابلاغ فرموده بود ... ای گروه مردم! بدانید که خداوند علی (علیه السلام) را برای شما به منصب ولایت و امامت منصوب فرموده است ... و همانا دشمنان علی (علیه السلام)، آنان بدبختان و سرکشانند و آنان برادران شیطان‌ها هستند که برخی به برخی دیگر سخنان فریبنده و غرور را الهام می‌کنند، و همانا دوستداران ایشان همان مؤمنانی هستند که خداوند در کتاب خود آنان را یاد کرده و چنین فرموده است: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَه ...

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
روضه الواعظین، ج۱، ص۹۶
۳
(مجادله/ ۲۲)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- قَالَ ابْنُ مِیثَمٍ کَتَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِلَی مُعَاوِیَهًْ ... إِنِّی لَمْ أُشَاغِبْ إِلَّا فِی أَمْرٍ بِمَعْرُوفٍ أَوْ نَهْیٍ عَنْ مُنْکَرٍ وَ لَمْ أَتَجَبَّرْ إِلَّا عَلَی بَاغٍ مَارِقٍ أَوْ مُلْحِدٍ مُنَافِقٍ وَ لَمْ آخُذْ فِی ذَلِکَ إِلَّا بِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَه لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُم.

امام علی (علیه السلام)- ابن میثم گوید: امیرمؤمنان (علیه السلام) نامهای برای معاویه نوشت: ... من جز در امر به معروف و نهی از منکر آشوب نکردهام و جز بر ستمگر گمراه یا ملحد منافق قدرتنمایی نکردهام و در آن‌ها نیز جز به کلام خداوند سبحان تمسّک نجستهام: لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
بحارالأنوار، ج۳۳، ص۸۲/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۱۶، ص۷
۴
(مجادله/ ۲۲)

الباقر (علیه السلام)- لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ ... قَالَ نَزَلَتْ فِی عَلِیِ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِب (علیه السلام).

امام باقر (علیه السلام)- آیه‌ی لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ... درباره‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) نازل شده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
شواهدالتنزیل، ج۲، ص۳۲۹
۵
(مجادله/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَرَأَ الْحَمْدَ وَ قَالَ فِیَ نَزَلَتْ وَ فِیهِمْ وَ اللَّهِ نَزَلَتْ وَ لَهُمْ شَمَلَتْ وَ إِیَّاهُمْ خَصَّتْ وَ عَمَّتْ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ وَ حِزْبُ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمُ السُّفَهَاءُ وَ الْغَاوُونَ وَ إِخْوَانُ الشَّیَاطِینِ الَّذِی یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمْ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ ذَکَرَ فِی کِتَابِهِ فَقَالَ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ...

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- حضرت سوره‌ی حمد را قرائت فرمود، و فرمود این سوره در شأن من و این امامان پس از من نازل شده و به آن‌ها اختصاص دارد، این‌ها اولیاء خدا هستند که هیچ‌گونه ترس و اندوهی برای آن‌ها نیست. (بقره/۶۲) و هم ایشان حزب اللَّه‌اند و جمعیّت خدا پیروز است. (مائده/۵۶)» بدانید که دشمنان علی (علیه السلام)، موجد اختلاف و معاند حق‌اند، و برادران شیاطین می‌باشند که بعضی از آن‌ها، اراجیف و خرافات و دغل بازی را به بعض دیگر القاء می‌کنند، دوستان علی (علیه السلام) و فرزندان وی مؤمنینی هستند که خداوند آن‌ها را در قرآن یادآوری فرموده است، آنجا که می‌فرماید: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ...

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
العددالقویهًْ، ص۱۷۷

که خدا ایمان را بر صفحه دل‌هایشان نوشته است

۲ -۱
(مجادله/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- هُمُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ فَقَالَ عَزَّوَجَلَّ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ ... أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- دوستان علی (علیه السلام) و فرزندان وی مؤمنینی هستند که خداوند آن‌ها را در قرآن یادآوری فرموده است، آنجا که می‌فرماید: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهِ وَ رَسُولَهُ ... ای مردم بدانید دوستان پیشوایان پس از مرا خدا در قرآن این‌گونه توصیف فرموده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
روضهًْ الواعظین، ج۱، ص۹۵ و الیقین، ص۳۵۴ و الاحتجاج، ج۱، ص۶۳ و التحصین لابن طاوس، ص۵۸۶؛ «هم المؤمنون ... عزوجل» محذوف/ بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۱۳
۲ -۲
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- الْإِیمَانُ فِی الْقَلْبِ وَ الْیَقِینُ خَطَرَاتٌ.

امام صادق (علیه السلام)- ایمان در دل است و یقین خاطره‌های درحال گذر است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۶
تحف العقول، ص۳۵۸/ نورالثقلین
۲ -۳
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبَانِ‌بْنِ‌سُوَیْدٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ مَا الَّذِی یُثْبِتُ الْإِیمَانَ فِی الْعَبْدِ قَالَ الَّذِی یُثْبِتُهُ فِیهِ الْوَرَعُ وَ الَّذِی یُخْرِجُهُ مِنْهُ الطَّمَعُ.

امام صادق (علیه السلام)- ابان‌بن‌سوید گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «چیزی که ایمان را در دل بندگان ثابت می‌کند چیست»؟ فرمود: «آنچه موجب اثبات ایمان می‌گردد ورع است و آنچه ایمان را از دل بیرون می‌آورد طمع می‌باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
الخصال، ج۱، ص۹/ نورالثقلین
۲ -۴
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- أَدْنَی مَا یَخْرُجُ بِهِ الرَّجُلُ مِنَ الْإِیمَانِ أَنْ یَجْلِسَ إِلَی غَالٍ فَیَسْتَمِعَ إِلَی حَدِیثِهِ وَ یُصَدِّقَهُ عَلَی قَوْلِهِ.

امام صادق (علیه السلام)- کوچک‌ترین چیزی که شخص را از ایمان خارج می‌کند این است که پیش یک غالی بنشینید و به حرف او گوش بدهید و گفتارش را تصدیق کنید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
الخصال، ج۱، ص۷۲/ نورالثقلین
۲ -۵
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْفُضَیْلِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ هَلْ لَهُمْ فِیمَا کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمْ صُنْعٌ قَالَ لَا.

امام صادق (علیه السلام)- فضیل گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «خداوند متعال فرموده است: أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ، آیا مردم در این ایمان دخالتی دارند»؟ فرمود: «خیر».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
الکافی، ج۲، ص۱۵/ بحارالأنوار، ج۶۶، ص۲۰۰/ نورالثقلین/ البرهان/ المحاسن، ج۱، ص۱۹۹

ولایت ۲

۱
(مجادله/ ۲۲)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام).

علیّ‌ّّّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ منظور ائمه (علیهم السلام) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
بحارالأنوار، ج۲۵، ص۴۸/ البرهان/ نورالثقلین؛ «بتفاوت لفظی»
۲
(مجادله/ ۲۲)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- إِنَّمَا حُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ شَیْءٌ یَکْتُبُهُ اللَّهُ فِی أَیْمَنِ قَلْبِ الْمُؤْمِنِ وَ مَنْ کَتَبَهُ اللَّهُ فِی قَلْبِهِ لَا یَسْتَطِیعُ أَحَدٌ مَحْوَهُ أَمَا سَمِعْتَ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ فَحُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ الْإِیمَانُ.

امام علی (علیه السلام)- محبّت با ما اهل بیت چیزی است که در قسمت راست قلب مؤمن نوشته می‌شود و قلب هرکسی را که خداوند با محبّت و ولای ما نقش بست هیچ‌کس را یارای آن نیست که محوش کند آیا نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: أُولئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ محبّت به ما اهل بیت ایمان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۶۵۰/ البرهان/ شواهدالتنزیل، ج۲، ص۳۳۰
۳
(مجادله/ ۲۲)

الحسین (علیه السلام)- عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ أَنَّهُ قَالَ لِلْحُسَیْنِ (علیه السلام) التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِکَ یَا حُسَیْنُ (علیه السلام) هُوَ الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بِالْحَقِّ الْمُظْهِرُ لِلدِّینِ الْبَاسِطُ لِلْعَدْلِ قَالَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) فَقُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ إِنَّ ذَلِکَ لَکَائِنٌ فَقَالَ (علیه السلام) إِی وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالنُّبُوَّهًِْ وَ اصْطَفَاهُ عَلَی جَمِیعِ الْبَرِیَّهًِْ وَ لَکِنْ بَعْدَ غَیْبَهًٍْ وَ حَیْرَهًٍْ لَا تَثْبُتُ فِیهَا عَلَی دِینِهِ إِلَّا الْمُخْلِصُونَ الْمُبَاشِرُونَ لِرَوْحِ الْیَقِینِ الَّذِینَ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَهُمْ بِوَلَایَتِنَا وَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمانَ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ.

امام حسین (علیه السلام)- امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «ای حسین (علیه السلام) نهمین فرزند تو قائم (بر حق است، او دین را ظاهر کرده و عدل را در زمین جاری می‌کند». عرض کردم: «این قضیّه عملی خواهد شد»؟ فرمود: «آری به خداوندی که محمّد (صلی الله علیه و آله) را به‌راستی برگزید و او را به نبوّت مبعوث کرد، ولیکن او غیبت طولانی خواهد داشت که جز مردان مخلص که روح یقین در کالبد آن‌ها جای دارد در عقیده‌ی خود ثابت نخواهند ماند، و اینان هم افرادی هستند که خداوند میثاق ولایت ما را از آنان اخذ کرده خدا ایمان را بر صفحه دل‌هایشان نوشته و با روحی از ناحیه‌ی خودش آن‌ها را تأیید فرموده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۱۰/ نورالثقلین
۴
(مجادله/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُفَضَّلِ‌بْنِ‌عُمَرَ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) وَ عِنْدَهُ فِی الْبَیْتِ أُنَاسٌ فَظَنَنْتُ أَنَّهُ إِنَّمَا أَرَادَ بِذَلِکَ غَیْرِی فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ لَیَغِیبَنَّ عَنْکُمْ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ وَ لَیَخْمُلَنَّ هَذَا حَتَّی یُقَالَ مَاتَ هَلَکَ فِی أَیِّ وَادٍ سَلَکَ وَ لَتُکْفَؤُنَّ کَمَا تُکْفَأُ السَّفِینَهًُْ فِی أَمْوَاجِ الْبَحْرِ لَا یَنْجُو إِلَّا مَنْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَهُ وَ کَتَبَ الْإِیمَانَ فِی قَلْبِهِ وَ أَیَّدَهُ بِرُوحٍ مِنْه.

امام صادق (علیه السلام)- مفضّل‌بن‌عمر گوید: من در خدمت امام صادق (علیه السلام) بودم و مردمی هم حضور داشتند، به گمانم به دیگری فرمود: «به خدا صاحب الأمر از دیده‌ی شما غایب شود و گمنام گردد تا گویند، مرد، نابود شد، در کدام درّه افتاد. و کشتی مذهب شما واژگون می‌گردد؛ چنانچه کشتی عادی در امواج دریا می‌گردد، و تنها کسی نجات می‌یابد که خدا پیمان از او گرفته و ایمان را در دلش نقش کرده و با روح خود او را تأیید کرده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۶۸
الکافی، ج۱، ص۳۳۸/ نورالثقلین
بیشتر