آیه ۳۴ - سوره لقمان

آیه إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْأَرْحامِ وَ ما تَدْري نَفْسٌ ما ذا تَكْسِبُ غَداً وَ ما تَدْري نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَليمٌ خَبيرٌ [34]

صلی الله علیه و آله) آگاهى از [زمان قيام] قيامت مخصوص خداست، و او باران را نازل مى‌كند، [و از نزول دقيق آن آگاه است] و آنچه را كه در رحم‌ها [ى مادران] است مى‌داند، و هيچ‌كس نمى‌داند فردا چه به دست مى‌آورد، و هيچ‌كس نمى‌داند در چه سرزمينى مى‌ميرد؟ به يقين خداوند [نسبت به همه‌ی اين امور] دانا و آگاه است.

۱
(لقمان/ ۳۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّمَا عِلْمُ الْغَیْبِ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ مَا عَدَّدَهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ بِقَوْلِهِ إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ الْآیَهًَْ فَیَعْلَمُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مَا فِی الْأَرْحَامِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی وَ قَبِیحٍ أَوْ جَمِیلٍ وَ سَخِیٍّ أَوْ بَخِیلٍ وَ شَقِیٍّ أَوْ سَعِیدٍ وَ مَنْ یَکُونُ فِی النَّارِ حَطَباً أَوْ فِی الْجِنَانِ لِلنَّبِیِّینَ مُرَافِقاً فَهَذَا عِلْمُ الْغَیْبِ الَّذِی لَا یَعْلَمُهُ أَحَدٌ إِلَّا اللَّهُ وَ مَا سِوَی ذَلِکَ فَعِلْمٌ عَلَّمَهُ اللَّهُ نبیه (صلی الله علیه و آله) فَعَلَّمَنِیهِ وَ دَعَا لِی بِأَنْ یَعِیَهُ صَدْرِی وَ تَضْطَمَّ عَلَیْهِ جَوَانِحِی.

امام علی (علیه السلام)- علم غیب اطّلاع از قیامت است و آنچه خداوند در این آیه شمرده است: إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ، خداوند آنچه در ارحام است می‌داند نر یا ماده زشت یا زیبا است؛ سخاوتمند یا بخیل است؛ شقی است یا سعید؛ و چه کسی آتش‌گیره‌ی آتش است و چه کسی در بهشت رفیق پیامبران است؛ این است علم غیب که احدی جز خدا خبر ندارد؛ امّا غیر از این علمی است که خداوند به پیامبرش آموخته و او به من آموخته است و دعا کرد که سینه حافظ و گنجینه‌ی آن‌ها باشد و من آن‌ها را فرا گیرم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۶
نهج البلاغهًْ، ص۱۸۶/ بحار الأنوار، ج۲۶، ص۱۰۳/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۸، ص۲۱۵/ نورالثقلین
۲
(لقمان/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- قَولُهُ إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) هَذِهِ الْخَمْسَهًُْ أَشْیَاءَ لَمْ یَطَّلِعْ عَلَیْهَا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ هِیَ مِنْ صِفَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

امام صادق (علیه السلام)- إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ بر این پنج چیز نه ملک مقرّب و نه نبیّ مرسل مطّلع است و فقط مخصوص خداست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۶
بحار الأنوار، ج۴، ص۸۲/ نورالثقلین/ القمی، ج۲، ص۱۶۷/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۸، ص۲۱۶؛ «بتفاوت»
۳
(لقمان/ ۳۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌عَوْفِ‌بْنِ‌الْأَحْمَرِ قَالَ: لَمَّا أَرَادَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) الْمَسِیرَ إِلَی أَهْلِ النَّهْرَوَانِ أَتَاهُ مُنَجِّمٌ فَقَالَ لَهُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) لَا تَسِرْ فِی هَذِهِ السَّاعَهًِْ وَ سِرْ فِی ثَلَاثِ سَاعَاتٍ یَمْضِینَ مِنَ النَّهَارِ فَقَالَ لَهُ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) وَ لِمَ قَالَ لِأَنَّکَ إِنْ سِرْتَ فِی هَذِهِ السَّاعَهًِْ أَصَابَکَ وَ أَصَابَ أَصْحَابَکَ أَذًی وَ ضُرٌّ شَدِیدٌ وَ إِنْ سِرْتَ فِی السَّاعَهًِْ الَّتِی أَمَرْتُکَ ظَفِرْتَ وَ ظَهَرْتَ وَ أَصَبْتَ کُلَّ مَا طَلَبْتَ فَقَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) تَدْرِی مَا فِی بَطْنِ هَذِهِ الدَّابَّهًِْ أَ ذَکَرٌ أَمْ أُنْثَی قَالَ إِنْ حَسَبْتُ عَلِمْتُ فَقَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) مَنْ صَدَّقَکَ عَلَی هَذَا الْقَوْلِ فَقَدْ کَذَّبَ بِالْقُرْآنِ إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ مَا کَانَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) یَدَّعِی مَا ادَّعَیْتَ أَ تَزْعُمُ أَنَّکَ تَهْدِی إِلَی السَّاعَهًِْ الَّتِی مَنْ صَارَ فِیهَا صُرِفَ عَنْهُ السُّوءُ وَ السَّاعَهًِْ الَّتِی مَنْ (صَارَ فِیهَا حَاقَ بِهِ الضُّرُّ) مَنْ صَدَّقَکَ بِهَذَا اسْتَغْنَی بِقَوْلِکَ عَنِ الِاسْتِعَانَهًِْ بِاللَّهِ فِی ذَلِکَ الْوَجْهِ وَ أُحْوِجَ إِلَی الرَّغْبَهًِْ إِلَیْکَ فِی دَفْعِ الْمَکْرُوهِ عَنْهُ وَ یَنْبَغِی أَنْ یُولِیَکَ الْحَمْدَ دُونَ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ فَمَنْ آمَنَ لَکَ بِهَذَا فَقَدِ اتَّخَذَکَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ضِدّاً وَ نِدّاً ثُمَّ قَالَ (علیه السلام) اللَّهُمَّ لَا طَیْرَ إِلَّا طَیْرُکَ وَ لَا ضَیْرَ إِلَّا ضَیْرُکَ وَ لَا خَیْرَ إِلَّا خَیْرُکَ وَ لَا إِلَهَ غَیْرُکَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَی الْمُنَجِّمِ وَ قَالَ بَلْ نُکَذِّبُکَ وَ نَسِیرُ فِی السَّاعَهًِْ الَّتِی نَهَیْتَ عَنْهَا.

امام علی (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌عوف می‌گوید: وقتی امیرالمؤمنین (علیه السلام) قصد حرکت به‌سمت نهروان [برای جنگ] را نمود، یک منجّم و ستاره‌شناس [که ادّعا می‌کرد با دیدن ستارگان از آینده خبر می‌دهد] نزد امیرالمؤمنین (علیه السلام) آمد و گفت: «ای امیرالمؤمنین (علیه السلام)! در این ساعت از روز حرکت نکنید بلکه سه ساعت که از روز گذشت حرکت کن». امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «چرا»؟ گفت: «چون اگر در این ساعت حرکت کنی به تو و به سپاهیانت بلا و ضررهای زیادی خواهد رسید، اگر در آن ساعتی که من دستور دادم حرکت کنی، پیروز خواهی شد و بر آن‌ها غلبه خواهی کرد و به هرچه که بخواهی می‌رسی». امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «آیا می‌دانی در شکم این چهارپا، نوزاد پسری است یا دختر»؟ گفت: «اگر محاسبه کنم خواهم دانست». امام (علیه السلام) فرمود: «هرکس این کلام تو را تأیید کند، کلام قرآن را تکذیب کرده است که فرمود: إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ حتّی پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز چنین ادّعایی که تو می‌کنی نکرد! تو گمان می‌کنی می‌توانی زمانی را تعیین کنی که هرکس در آن ساعت حرکت کند، بدی‌ها از او دور می‌شوند و ساعتی را تعیین می‌کنی که هرکس در آن ساعت حرکت کند ضرر و زیان‌ها او را نابود می‌کنند! اگر کسی این حرف تو را بپذیرد، حرف تو برای او کافی است و دیگر دراین‌صورت نیازی به کمک خواستن از خداوند ندارد! و برای از بین بردن گرفتاری‌هایش به تو محتاج‌تر است تا به خدا! پس دراین‌صورت سزاوارتر است که تو را به‌جای خداوند عزّوجلّ ستایش کند. پس هرکس با این کلام تو به تو پناهنده شود، برای خدا شریک و معارض برگزیده است»! پس فرمود: «خداوندا! فال نیک و خوش اقبالی‌ای نیست مگر خواست تو! و ضرر و سود و خیر فقط از جانب توست و هیچ خدایی جز تو نیست». پس رو به منجّم کرد و فرمود: «ما حرف تو را قبول نمی‌کنیم و در همان ساعتی که تو نهی کردی حرکت خواهیم کرد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۶
وسایل الشیعهًْ، ج۱۱، ص۳۷۱/ بحار الأنوار، ج۵۵، ص۲۲۳؛ بالتّقدیم و التأخیر/ الأمالی للصدوق، ص۴۱۵/ بحار الأنوار، ج۵۵، ص۲۶۴/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۲، ص۲۶۹
۴
(لقمان/ ۳۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ حَبَّهًَْ الْعُرَنِیِّ، قَالَ: سَارَ فِی السَّاعَهًِْ الَّتِی نَهَاهُ عَنْهَا الْمُنَجِّمُ ... لَمَّا انْتَهَیْنَا إِلَیْهِمْ رَمَوْنَا فَقُلْنَا لِعَلِیٍّ (علیه السلام) یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَدْ رَمَوْنَا فَقَالَ کُفُّوا ثُمَّ رَمَوْنَا فَقَالَ لَنَا کُفُّوا ثُمَّ الثَّالِثَهًَْ فَقَالَ الْآنَ طَابَ الْقِتَالُ احْمِلُوا.

امام علی (علیه السلام)- حبّه عرنی نقل می‌کند: در همان ساعتی که منجّم وی را از آن بازداشته بود، حرکت کرد ... و چون به دشمن رسیدیم، به‌سوی ما تیراندازی کردند. به علی (علیه السلام) گفتیم: «یا امیرالمؤمنین (علیه السلام)! به ما تیراندازی کردند». فرمود: «دست نگه دارید». پس بار دیگر ما را با تیر زدند، فرمود: «دست نگه دارید». و چون بار سوّم به‌طرف ما تیراندازی کردند، فرمود: «اکنون جنگیدن بر شما روا گردید، به ایشان حمله برید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۸
البرهان
۵
(لقمان/ ۳۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مُحَمَّدٌ الشَّوْهَانِیُّ بِإِسْنَادِه قَدِمَ أَبُو الصَّمْصَامِ الْعَبْسِیُّ إِلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ قَالَ مَتَی یَجِیءُ الْمَطَرُ وَ أَیُّ شَیْءٍ فِی بَطْنِ نَاقَتِی هَذِهِ وَ أَیُ شَیْءٍ یَکُونُ غَداً وَ مَتَی أَمُوتُ فَنَزَل إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ الآیات.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- محمّد شوهانی گوید: ابوصمصام عبسی پیش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رفت و گفت: «کی باران خواهد بارید؟ در شکم شتر من چیست (نر است یا ماده)؟ فردا چه می‌شود؟ کی می‌میرم»؟ این آیه نازل شد: إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۸
بحار الأنوار، ج۴۲، ص۳۶/ المناقب، ج۲، ص۳۳۲
۱ -۱
(لقمان/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ سَأَلْتُ سَیِّدِیَ الصَّادِقَ (علیه السلام) هَلْ لِلْمَأْمُورِ الْمُنْتَظَرِ الْمَهْدِیِّ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مِنْ وَقْتٍ مُوَقَّتٍ یَعْلَمُهُ النَّاسُ فَقَالَ حَاشَ لِلَّهِ أَنْ یُوَقِّتَ ظُهُورَهُ بِوَقْتٍ یَعْلَمُهُ شِیعَتُنَا قُلْتُ یَا سَیِّدِی وَ لِمَ ذَاکَ قَالَ لِأَنَّهُ هُوَ السَّاعَهًُْ الَّتِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی ... عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ لَمْ یَقُلْ إِنَّهَا عِنْدَ أَحَد.

امام صادق (علیه السلام)- مفضّل‌بن‌عمر گوید: «از مولایم حضرت صادق (علیه السلام) پرسیدم: «آیا مأموریّت مهدی منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وقت معیّنی دارد که باید مردم بدانند کی خواهد بود»؟ فرمود: «حاشا که خداوند وقت ظهور او را طوری معیّن کند که شیعیان ما آن را بدانند». عرض کردم: «آقا برای چه»؟ فرمود: «زیرا وقت ظهور او همان ساعتی است که خداوند می‌فرماید: إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ. و نفرموده که علم آن نزد کس دیگری نیز هست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۸۸
بحار الأنوار، ج۵۳، ص۱
۱
(لقمان/ ۳۴)

الحسن (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: مَرَّتْ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیه السلام) بَقَرَهًٌْ فَقَالَ هَذِهِ حُبْلَی بِعِجْلَهًٍْ أُنْثَی لَهَا غُرَّهًٌْ فِی جَبْهَتِهَا وَ رَأْسُ ذَنَبِهَا أَبْیَضُ فَانْطَلَقْنَا مَعَ الْقَصَّابِ حَتَّی ذَبَحَهَا فَوَجَدْنَا الْعِجْلَهًَْ کَمَا وَصَفَ عَلَی صُورَتِهَا فَقُلْنَا لَهُ أَ وَ لَیْسَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ فَکَیْفَ عَلِمْتَ قَالَ إِنَّا نَعْلَمُ الْمَخْزُونَ الْمَکْتُومَ الَّذِی لَمْ یَطَّلِعْ عَلَیْهِ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ غَیْرَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ ذُرِّیَّتِه (علیهم السلام).

امام حسن (علیه السلام)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گفت: «مادّه گاوی به حسن‌بن‌علی (علیه السلام) گذر کرد، فرمود: «گوساله مادّه‌ای در شکم دارد که پیشانی و سر دمش سفید است». ما همراه قصّاب رفتیم تا سرش را برید، و گوساله‌اش چنان بود که او فرمود، به او گفتیم: «مگر خدا نفرموده است: وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحام؛ و او می‌داند و بس که در رحم‌ها چیست؟ شما از کجا دانستید»؟ فرمود: «ما نهانی را که آشکار نیست؛ می‌دانیم. چیزی که هیچ فرشته‌ی مقرّب و پیغمبر فرستاده شده‎ای غیر از محمّد (صلی الله علیه و آله) و ذریّه‌ی او از آن اطّلاع ندارند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۵۵، ص۲۷۳/ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۳۲۸؛ «جبینها» بدل «جبهتها»/ دلایل الإمامهًْ، ص۶۷
۱
(لقمان/ ۳۴)

السّجّاد (علیه السلام)- نَحْنُ أَئِمَّهًُْ الْمُسْلِمِینَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَی الْعَالَمِینَ وَ سَادَهًُْ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَادَهًُْ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ وَ مَوَالِی الْمُؤْمِنِینَ وَ نَحْنُ أَمَانُ أَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ نَحْنُ الَّذِینَ بِنَا یُمْسِکُ اللَّهُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ بِنَا یُمْسِکُ الْأَرْضَ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ بِنَا یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ بِنَا یَنْشُرُ الرَّحْمَهًَْ وَ یُخْرِجُ بَرَکَاتِ الْأَرْض.

امام سجّاد (علیه السلام)- ما پیشوای مسلمانانیم و حجّت خدا بر جهانیان و سرور مؤمنین و رهبر سفیدرویان و مولای مؤمنین. ما موجب امان و آسایش مردم در روی زمین هستیم همان‌طورکه ستارگان موجب امان اهل آسمان هستند. خداوند به‌واسطه‌ی ما آسمان را نگه داشته که بر زمین فرو نریزد، مگر به اذن و اجازه‌ی او و به‌وسیله‌ی ما زمین را نگه داشته که اهلش را تکان ندهد. باران به‌واسطه‌ی ما می‌بارد و رحمت به‌واسطه‌ی ما گسترش می‌یابد و زمین نعمت‌های خود را خارج می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۲۳، ص۵/ نورالثقلین
۲
(لقمان/ ۳۴)

الهادی (علیه السلام)- السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا أَهْلَ بَیْتِ النُّبُوَّهًْ ... وَ بِکُم یُنَزِّلُ الْغَیْثَ.

امام هادی (علیه السلام)- سلام بر شما ای اهل بیت نبوّت! ... و به یُمن وجود شما باران می‌بارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۹۹، ص۱۳۱
۲ -۱
(لقمان/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَ النُّطْفَهًَْ إِذَا وَقَعَتْ فِی الرَّحِمِ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مَلَکاً فَأَخَذَ مِنَ التُّرْبَهًِْ الَّتِی یُدْفَنُ فِیهَا فَمَاثَهَا فِی النُّطْفَهًِْ فَلَا یَزَالُ قَلْبُهُ یَحِنُّ إِلَیْهَا حَتَّی یُدْفَنَ فِیهَا.

امام صادق (علیه السلام)- که چون نطفه در رحم افتد خدای عزّوجلّ فرشته‌ای را می‌فرستد تا از آن خاک که در آن دفن می‌شود برگیرد و به آن نطفه بیامیزد و پیوسته دلش بدان‌جا گرایش دارد تا در آن دفن شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۰
الکافی، ج۳،ص۲۰۳/ نورالثقلین
۲ -۲
(لقمان/ ۳۴)

الرّضا (علیه السلام)- عَنِ الْحَسَنِ‌بْن‌الْجَهْمِ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا (علیه السلام) إِنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَدْ عَرَفَ قَاتِلَهُ وَ اللَّیْلَهًَْ الَّتِی یُقْتَلُ فِیهَا وَ الْمَوْضِعَ الَّذِی یُقْتَلُ فِیهِ وَ قَوْلُهُ لَمَّا سَمِعَ صِیَاحَ الْإِوَزِّ فِی الدَّارِ صَوَائِحُ تَتْبَعُهَا نَوَائِحُ وَ قَوْلُ أُمِّ کُلْثُومٍ لَوْ صَلَّیْتَ اللَّیْلَهًَْ دَاخِلَ الدَّارِ وَ أَمَرْتَ غَیْرَکَ یُصَلِّی بِالنَّاسِ فَأَبَی عَلَیْهَا وَ کَثُرَ دُخُولُهُ وَ خُرُوجُهُ تِلْکَ اللَّیْلَهًَْ بِلَا سِلَاحٍ وَ قَدْ عَرَفَ (علیه السلام) أَنَّ ابْنَ مُلْجَمٍ لَعَنَهُ اللَّهُ قَاتِلُهُ بِالسَّیْفِ کَانَ هَذَا مِمَّا لَمْ یَجُزْ تَعَرُّضُهُ فَقَالَ ذَلِکَ کَانَ وَ لَکِنَّهُ خُیِّرَ فِی تِلْکَ اللَّیْلَهًِْ لِتَمْضِیَ مَقَادِیرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

امام رضا (علیه السلام)- حسن‌بن‌جهم نقل می‌کند: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: «همانا امیرالمؤمنین (علیه السلام) قاتل خود را شناخته بود و می‌دانست که در چه شبی و در چه مکانی کشته می‌شود، و چون نعره‌ی مرغابیان را در خانه شنید، خودش فرمود: «این‌ها نعره‌ی زنانی هستند که نوحه‌گرانی پشت‌سر دارند». و چون ام‌کلثوم به او عرض کرد: «کاش امشب در خانه نماز بخوانی و برای نماز جماعت دیگری را بفرستی». از او نپذیرفت و در آن شب بدون اسلحه در رفت و آمد بود، درصورتی که می‌دانست ابن‌ملجم لعنه اللَّه او را با شمشیر می‌کشد و اقدام به چنین کاری جایز نیست». امام (علیه السلام) فرمود: «آنچه گفتی درست است ولی خودش انتخاب کرد که مقدّرات خدای عزّوجلّ در آن شب اجرا شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۰
الکافی، ج۱، ص۲۵۹/ نورالثقلین
۲ -۳
(لقمان/ ۳۴)

الحسین (علیه السلام)- فِی کِتَابِ مَقْتَلِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) لِأَبِی مِخْنَفٍ: وَ إِنَّ الْحُسَیْنَ (علیه السلام) لَمَّا نَزَلَ کَرْبَلَاءَ وَ أُخْبِرَ بِاسْمِهَا بَکَی بُکَاءاً شَدِیداً، وَ قَالَ: أَرْضُ کَرْبٍ وَ بَلَاءٍ، قِفُوا وَ لَا تَبْرَحُوا وَ حُطُّوا وَ لَا تَرَحَّلُوا فَهَیهُنَا وَ اللَّهِ مَحَطُّ رِحَالِنَا وَ هَیهُنَا وَ اللَّهِ سُفِکُ دِمَائُنَا وَ هَیهُنَا وَ اللَّهِ تُسبَی حَرِیمُنَا وَ هَیهُنَا وَ اللَّهِ مَحَلُّ قُبُورِنَا وَ هَیهُنَا وَ اللَّهِ مَحْشَرُنَا وَ مَنْشَرُنَا وَ بِهَذَا وَعَدَنِی جَدِّی رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) وَ لَا خِلَافَ لِوَعْدِهِ.

امام حسین (علیه السلام)- ابن‌مخفّف در کتاب مقتل الحسین (علیه السلام) آورده: وقتی امام حسین (علیه السلام) به کربلا رسید و اسم آن سرزمین را به ایشان گفتند، به شدّت گریست و فرمود: «این زمین، زمین گرفتاری و بلا است، همین‌جا بایستید و از آنجا حرکت نکنید، همین‌جا بارهایتان را بر زمین بگذارید و از آنجا کوچ نکنید. به خدا قسم محلّ به زمین خوردن بارهای ما همین‌جاست؛ به خدا قسم محلّ ریختن خون ما همین‌جاست؛ به خدا قسم محلّ هتک حرمت ما همین‌جاست؛ به خدا قسم محلّ قبرهای ما همین‌جاست و به خدا قسم محلّ حشر و نشر ما همین جاست. جدّ من رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مرا به اینجا وعده‌داده بود و وعده‌ی او تخلّف ناپذیر نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۹۲
نورالثقلین
بیشتر