آیه ۴۱ - سوره الرحمن

آیه يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسيماهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّواصي وَ الْأَقْدامِ [41]

مجرمان از چهره‌هايشان شناخته مى‌شوند و موهاى پيش‌سر و پاهايشان را مى‌گيرند [و به دوزخ مى‌افكنند].

۱
(الرحمن/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُعَاوِیَهًَْ الدُّهْنِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی وَ الْأَقْدامِ فَقَالَ یَا مُعَاوِیَهًُْ مَا یَقُولُونَ فِی هَذَا قُلْتُ یَزْعُمُونَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَعْرِفُ الْمُجْرِمِینَ بِسِیمَاهُمْ فِی الْقِیَامَهًِْ فَیَأْمُرُ بِهِمْ فَیُؤْخَذُ بِنَوَاصِیهِمْ وَ أَقْدَامِهِمْ فَیُلْقَوْنَ فِی النَّارِ فَقَالَ لِی وَ کَیْفَ یَحْتَاجُ الْجَبَّارُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِلَی مَعْرِفَهًِْ خَلْقٍ أَنْشَأَهُمْ وَ هُمْ خَلْقُهُ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا ذَلِکَ قَالَ لَوْ قَامَ قَائِمُنَا أَعْطَاهُ اللَّهُ السِّیمَاءَ فَیَأْمُرُ بِالْکَافِرِ فَیُؤْخَذُ بِنَوَاصِیهِمْ وَ أَقْدَامِهِمْ ثُمَّ یَخْبِطُ بِالسَّیْفِ خَبْطاً.

امام صادق (علیه السلام)- معاویه‌ی دهنی گوید: امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: یُعْرَفُ المُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی و الأَقْدَامِ، فرمود: «ای معاویه! دراین‌باره چه می‌گویند»؟ گفتم: «می‌پندارند که خداوند تبارک‌وتعالی مجرمان را از چهره‌هایشان می‌شناسد و دستور می‌دهد که آن‌ها را از سرها و پاهایشان بگیرند و به داخل آتش بیندازند». حضرت (علیه السلام) به من فرمود: «مگر می‌شود که خداوند تبارک‌وتعالی به شناخت مخلوقی نیاز داشته باشد که خودش آن‌ها را پدید آورده و آفریده است»؟! گفتم: «جانم فدای تو! موضوع چیست»؟ فرمود: «موضوع این است که وقتی امام قائم (قیام می‌کند، خداوند چهره‌ها را به او می‌دهد و او دستور می‌دهد که کافر را بگیرند. آنگاه آن‌ها را از پیشانی‌هایشان و پاهایشان می‌گیرند، سپس حضرت (با شمشیر به‌شدّت آن‌ها را می‌زند و به قتل می‌رساند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۴۱۸
بحارالأنوار، ج۵۲، ص۳۲۰/ الاختصاص، ص۳۰۴/ بصایرالدرجات، ص۳۵۶/ بصایرالدرجات:، ص۳۵۹/ نورالثقلین/ البرهان؛ «بتفاوت لفظی»
۲
(الرحمن/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- اللَّهُ یَعْرِفُهُمْ وَ لَکِنْ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ فَیَخْبِطُهُمْ بِالسَّیْفِ هُوَ وَ أَصْحَابُهُ خَبْطاً.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند آن‌ها را می‌شناسد، ولی این آیه درباره‌ی امام زمان (نازل شده است که آن حضرت (آن‌ها را از چهره‌هایشان می‌شناسد، آنگاه خودش و یارانش با شمشیر به‌شدّت آن‌ها را می‌زنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۴۲۰
بحارالأنوار، ج۵۱، ص۵۸/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۲۴۲/ البرهان/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۶۱۷
۳
(الرحمن/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- أَیُّمَا مُؤْمِنٍ مَنَعَ مُؤْمِناً شَیْئاً مِمَّا یَحْتَاجُ إِلَیْهِ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَیْهِ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ مِنْ عِنْدِ غَیْرِهِ أَقَامَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مُسْوَدّاً وَجْهُهُ مُزْرَقَّهًًْ عَیْنَاهُ مَغْلُولَهًًْ یَدَاهُ إِلَی عُنُقِهِ فَیُقَالُ هَذَا الْخَائِنُ الَّذِی خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَی النَّارِ.

امام صادق (علیه السلام)- هر مؤمنی که مؤمنی را از چیزی که نیاز به آن دارد دریغ کند درحالی‌که قادر به دادن آن چیز باشد یا قدرت داشته باشد از جای دیگری تهیّه کند؛ [خداوند] او را روز قیامت روسیاه و با چشم کبود و دست‌های بسته به گردن برمی‌انگیزد. در آن هنگام به او گفته می‌شود: «این خیانتکار کسی است که به خدا و رسولش خیانت کرده است». بعد فرمان می‌رسد که او را به جهنّم ببرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۴۲۰
الکافی، ج۲، ص۳۶۷
بیشتر