آیه ۳۷ - سوره دخان

آیه أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَكْناهُمْ إِنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمينَ [37]

آيا آنان بهترند يا قوم «تُبَّع» و كسانى كه پيش از آن‌ها بودند؟! ما آنان را هلاك كرديم، چراكه آن‌ها مجرم بودند.

۱
(دخان/ ۳۷)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَا تَسُبُّوا تُبَّعاً فانه کَانَ قَدْ أَسْلَمَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- به «تُبّع» [یکی از پادشاهان یمن‌که طبق برخی روایات، نامش «اسعد ابوکرب» بوده] ناسزا نگویید چرا که او اسلام آورده بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۶
نورالثقلین
۲
(دخان/ ۳۷)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ تُبَّعاً قَالَ لِلْأَوْسِ وَ الْخَزْرَجِ: کُونُوا هَاهُنَا حَتَّی یَخْرُجَ هَذَا النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أَمَّا أَنَا فَلَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ وَ خَرَجْتُ مَعَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- «تُبّع» خطاب به اوس و خزرج (دو قبیله‌ی مهمّ مدینه) گفت: «شما اینجا (مدینه) بمانید تا پیامبر آخرالزمان (صلی الله علیه و آله) قیام کند؛ اگر من [زمانِ] او را درک می‌کردم کمر به خدمتش بسته و همراه او قیام می‌کردم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۶
الصافی، ج۴، ص۴۰۸/ نورالثقلین
۳
(دخان/ ۳۷)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی خَبَرِ الشَّامِیِّ أَنَّ أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) سُئِلَ لِمَ سُمِّیَ تُبَّعٌ تُبَّعاً؟ فَقَالَ: لِأَنَّهُ کَانَ غُلَاماً کَاتِباً وَ کَانَ یَکْتُبُ لِمَلِکٍ کَانَ قَبْلَهُ فَکَانَ إِذَا کَتَبَ کَتَبَ بِسْمِ اللَّهِ الَّذِی خَلَقَ صَیْحاً وَ رِیحاً. فَقَالَ الْمَلِکُ: اکْتُبْ وَ ابْدَأْ بِاسْمِ مَلِکِ الرَّعْدِ. فَقَالَ: لَا أَبْدَأُ إِلَّا بِاسْمِ إِلَهِی ثُمَّ أَعْطِفُ عَلَی حَاجَتِکَ فَشَکَرَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ لَهُ ذَلِکَ فَأَعْطَاهُ مُلْکَ ذَلِکَ الْمَلِکِ فَتَابَعَهُ النَّاسُ عَلَی ذَلِکَ فَسُمِّیَ تُبَّعا.

امام علی (علیه السلام)- مرد شامی از امیرمؤمنان (علیه السلام) پرسید: «چرا «تُبّع» را تبّع نامیدند»؟ حضرت فرمود: «زیرا وی غلامی نویسنده بود و برای پادشاهی‌که پیش از وی حکمرانی می‌کرد کتابت می‌نمود و هرگاه نامه‌ای می‌نگاشت [در ابتدای آن] می‌نوشت: به‌نام خدایی‌که آنچه خورشید بر آن می‌تابد و باد بر آن می‌وزد را آفرید. آن پادشاه گفت: نامه‌را به‌نام پادشاه رعد (که نام خودش بود) آغاز کن. او گفت: من فقط به‌نام معبودم آغاز می‌کنم و آن‌گاه خواسته‌ی تو را در نظر می‌گیرم. خداوند عزّوجلّ نیز از آن غلام قدردانی کرد و پادشاهی آن سلطان را به وی داد و مردم نیز از او تبعیّت و پیروی کردند؛ از این رو به «تُبّع» معروف گشت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۶
بحارالأنوار، ج۷۳، ص۴۹
بیشتر