آیه فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى [9]
تا آنكه فاصله‌ی او [با جبرئيل] به‌اندازه‌ی فاصله‌ی دو قوس كمان يا كمتر بود.
الصّادق (علیه السلام)- سَأَلَ أَبُو بَصِیرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَمْ عُرِجَ بِ رسول الله (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ مَرَّتَیْنِ فَأَوْقَفَهُ جَبْرَئِیلُ مَوْقِفاً فَقَالَ لَهُ مَکَانَکَ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) فَلَقَدْ وَقَفْتَ مَوْقِفاً مَا وَقَفَهُ مَلَکٌ قَطُّ وَ لَا نَبِیٌّ إِنَّ رَبَّکَ یُصَلِّی فَقَالَ یَا جَبْرَئِیلُ وَ کَیْفَ یُصَلِّی قَالَ یَقُولُ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ أَنَا رَبُّ الْمَلَائِکَهًِْ وَ الرُّوحِ سَبَقَتْ رَحْمَتِی غَضَبِی فَقَالَ اللَّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ قَالَ وَ کَانَ کَمَا قَالَ اللَّهُ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی فَقَالَ لَهُ أَبُو بَصِیرٍ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَی قَالَ مَا بَیْنَ سِیَتِهَا إِلَی رَأْسِهَا فَقَالَ کَانَ بَیْنَهُمَا حِجَابٌ یَتَلَأْلَأُ یَخْفِقُ وَ لَا أَعْلَمُهُ إِلَّا وَ قَدْ قَالَ زَبَرْجَدٌ فَنَظَرَ فِی مِثْلِ سَمِّ الْإِبْرَهًِْ إِلَی مَا شَاءَ اللَّهُ مِنْ نُورِ الْعَظَمَهًِْ فَقَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) قَالَ لَبَّیْکَ رَبِّی قَالَ مَنْ لِأُمَّتِکَ مِنْ بَعْدِکَ قَالَ اللَّهُ أَعْلَمُ قَالَ علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) لِأَبِی بَصِیرٍ یَا أَبَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ اللَّهِ مَا جَاءَتْ وَلَایَهًُْ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) مِنَ الْأَرْضِ وَ لَکِنْ جَاءَتْ مِنَ السَّمَاءِ مُشَافَهَهًًْ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) پرسید و من حاضر بودم. عرض کرد: «فدایت شوم، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) را چند مرتبه به معراج بردند»؟ فرمود: «دو مرتبه، و جبرئیل او را در مقامی نگه داشت و گفت: «در جایت بایست ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! زیرا در جایی ایستاده‌ایی که هرگز هیچ فرشته و پیغمبری در آنجا نایستاده است، همانا پروردگارت در نماز است»، فرمود: «ای جبرئیل! چگونه نمازی»؟ گفت: «می‌فرماید: سبوح، قدوس، منم پروردگار ملائکه و روح که رحمتم بر غضبم پیشی دارد». پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «بار خدایا در گذشتت را خواهم، در گذشتت را خواهم». امام (علیه السلام) فرمود: «و همچنان بود که خداوند می‌فرماید: پیغمبر به مقام قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی رسید». ابوبصیر به حضرت عرض کرد: «فدایت شوم، قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی چیست»؟ فرمود: «به مقدار فاصله‌ی میان هلالی کمان تا سرش»، سپس فرمود: «و در میان آن دو حجابی می‌درخشید و خاموش می‌شد و به گمانم فرمود: زبر جدی بود، پس پیغمبر (صلی الله علیه و آله) نور عظمت را از اندازه‌ی سوراخ سوزن تا آنچه خدا خواهد [از کمترین درجه تا بالاترین مرتبه] مشاهده فرمود؛ و خدای تبارک‌وتعالی فرمود: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)»! عرض کرد: «لبیک پروردگارم». فرمود: «برای امّتت بعد از تو رهبرشان کیست»؟ عرض کرد: «خدا داناتر است»، فرمود: «علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) است، امیرمؤمنان و سرور مسلمانان و پیشوای روسفیدان، دست و پا درخشانان»، سپس امام صادق (علیه السلام) به ابوبصیر فرمود: «ای ابا محمّد! به خدا ولایت علی (علیه السلام) از زمین نیامده، بلکه شفاهاً از آسمان رسیده است».
الصّادق (علیه السلام)- أَوَّلُ مَنْ سَبَقَ مِنَ الرُّسُلِ إِلَی بَلَی رسول الله (صلی الله علیه و آله) وَ ذَلِکَ أَنَّهُ کَانَ أَقْرَبَ الْخَلْقِ إِلَی اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ کَانَ بِالْمَکَانِ الَّذِی قَالَ لَهُ جَبْرَئِیلُ لَمَّا أُسْرِیَ بِهِ إِلَی السَّمَاءِ تَقَدَّمْ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) فَقَدْ وَطِئْتَ مَوْطِئاً لَمْ تَطَأْهُ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ (علیه السلام) وَ لَوْ لَا أَنَّ رُوحَهُ وَ نَفْسَهُ کَانَتْ مِنْ ذَلِکَ الْمَکَانِ لَمَا قَدَرَ أَنْ یَبْلُغَهُ فَکَانَ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ کَمَا قَالَ اللَّهُ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی أَیْ بَلْ أَدْنَی مِنْ ذَلِک.
امام صادق (علیه السلام)- إبن سنان نقل کرده، امام صادق (علیه السلام) فرمود: اوّلین کسی که از میان رسولان بلی گفت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود؛ چرا که ایشان نزدیک ترین مخلوق به خداوند تبارک‌وتعالی بود و در همان جایی قرار داشت که وقتی به آسمان عروج کرد، جبرئیل به ایشان عرض کرد: «ای محمد! جلوتر برو؛ به جایی گام گذاشته ای که هیچ فرشته مقرّب و هیچ پیامبر مرسلی به آن جا گام نگذاشته است». اگر نبود که روح و جان ایشان از همان مکان [خلق شده] بود، نمی توانست به آن جا برسد و چنانچه خداوند عزّ‌وجلّ فرمود: فاصله اش نسبت به خداوند؛ به‌اندازه‌ی فاصله‌ی دو قوس کمان یا کمتر بود. یعنی بلکه نزدیک تر از آن شد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) لَمَّا عُرِجَ بِی إِلَی السَّمَاءِ صِرْتُ إِلَی سِدْرَهًِْ الْمُنْتَهَی فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی فَأَبْصَرْتُهُ بِقَلْبِی وَ لَمْ أَرَهُ بِعَیْنِی فَسَمِعْتُ أَذَاناً مَثْنَی مَثْنَی وَ إِقَامَهًًْ وَتْراً وَتْراً فَسَمِعْتُ مُنَادِیاً یُنَادِی یَا مَلَائِکَتِی وَ سُکَّانَ سَمَاوَاتِی وَ أَرْضِی وَ حَمَلَهًَْ عَرْشِی اشْهَدُوا أَنِّی لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا وَحْدِی لَا شَرِیکَ لِی قَالُوا شَهِدْنَا وَ أَقْرَرْنَا قَالَ اشْهَدُوا یَا مَلَائِکَتِی وَ سُکَّانَ سَمَاوَاتِی وَ أَرْضِی وَ حَمَلَهًَْ عَرْشِی أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) عَبْدِی وَ رَسُولِی قَالُوا شَهِدْنَا وَ أَقْرَرْنَا قَالَ اشْهَدُوا یَا مَلَائِکَتِی وَ سُکَّانَ سَمَاوَاتِی وَ أَرْضِی وَ حَمَلَهًَْ عَرْشِی أَنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) وَلِیِّی وَ وَلِیُّ رَسُولِی وَ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ بَعْدَ رَسُولِی قَالُوا شَهِدْنَا وَ أَقْرَرْنَا.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی مرا به آسمانها بالا بردند به سدرهًْ المنتهی رسیدم که به‌اندازه‌ی فاصله‌ی دو قوس کمان یا کمتر بود. با دل دیدم نه با چشم. یک اذان شنیدم دوتا دوتا و اقامه یکی یکی شنیدم. منادی ندا کرد: «ملائکه‌ی من و ساکنان آسمانها و زمین و حاملین عرشم گواهی دهید که خدایی جز من نیست یکتایم و شریکی ندارم». گفتند: «گواهیم و اقرار داریم». «ملائکه‌ی من و ساکنان آسمانها و زمین و حاملین عرشم گواهی دهید که محمّد (صلی الله علیه و آله) بنده و پیامبر من است». گفتند: «گواهیم و اقرار داریم». فرمود: «ملائکه ساکنان آسمانها و زمین و حاملین عرشم، گواهی دهید که علی (علیه السلام) ولیّ من و ولیّ رسول من و ولیّ مؤمنین بعد از پیامبر است». گفتند: «گواهی می‌دهیم و اقرار داریم».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) فَلَمَّا دَخَلْتُ الْجَنَّهًَْ رَجَعَتْ إِلَیَّ نَفْسِی فَسَأَلْتُ جَبْرَئِیلَ عَنْ تِلْکَ الْبِحَارِ وَ هَوْلِهَا وَ أَعَاجِیبِهَا فَقَالَ هِیَ سُرَادِقَاتُ الْحُجُبِ الَّتِی احْتَجَبَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بِهَا وَ لَوْ لَا تِلْکَ الْحُجُبُ لَتَهَتَّکَ نُورُ الْعَرْشِ وَ کُلُّ شَیْءٍ فِیهِ وَ انْتَهَیْتُ إِلَی سِدْرَهًِْ الْمُنْتَهَی فَإِذَا الْوَرَقَهًُْ مِنْهَا تَظَلُّ أُمَّهًًْ مِنَ الْأُمَمِ فَکُنْتُ مِنْهَا کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی فَنَادَانِی آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْتُ أَنَا مُجِیباً عَنِّی وَ عَنْ أُمَّتِی وَ الْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ فَقُلْتُ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ فَقَالَ اللَّهُ لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ فَقُلْتُ رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا فَقَالَ اللَّهُ لَا أُؤَاخِذُکَ فَقُلْتُ رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا فَقَالَ اللَّهُ لَا أَحْمِلُکَ فَقُلْتُ رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ فَقَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ أَعْطَیْتُکَ ذَلِکَ لَکَ وَ لِأُمَّتِک.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «وقتی وارد بهشت شدم، به خود آمدم و از جبرئیل درباره آن دریاها و بزرگی و خلقت شگفت‌انگیز آن ها پرسیدم». گفت: «آن ها سراپرده‌های حجابی‌اند که خداوند به آن خود را می‌پوشاند، اگر آن حجاب‌ها نبود، نور عرش الهی همه چیز را نابود می‌کرد». به سدرهًْ المنتهی رسیدم، هر برگی از آن بر امّتی سایه انداخته بود، نسبت به آن، آنگونه بودم که خدا می‌فرماید: قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَی؛ خداوند مرا صدا کرد: پیامبر [خدا] بدان چه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ایمان آورده است و از جانب خود و امّت خود پاسخ دادم: و همه مؤمنان [نیز]، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آورده‌اند [و می‌گویند:] ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمی‌گذاریم [و به همه ایمان داریم]. و [مؤمنان] گفتند: «ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! [انتظارِ] آمرزش تو را (داریم) و بازگشت [ما] به سوی توست. خداوند فرمود: خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمی‌کند. [انسان،] هر کار [نیکی] را انجام دهد، برای خود انجام داده و هر کار [بدی] کند، به زیان خود کرده است. من گفتم: پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! و خداوند فرمود: «تو را بازخواست نخواهم کرد». پس گفتم: پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که [به خاطر گناه و طغیان،] بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی! خداوند فرمود: «بر دوش تو قرار نمی‌دهم». من گفتم: پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار! و آثار گناه را از ما بشوی! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایی، پس ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان (بقره/۲۸۶۲۸۵) خداوند فرمود: «آن را به تو و امّت تو عطا کردم».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَإِنَّ النبی (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أُسْرِیَ بِهِ إِلَی رَبِّهِ جَلَّ وَ عَزَّ قَال فَإِذَا أَنَا بِجَبْرَئِیلَ فَتَنَاقَلَنِی مِنْهُ حَتَّی صِرْتُ إِلَی سِدْرَهًِْ الْمُنْتَهَی فَوَقَفَ بِی تَحْتَهَا ثُمَّ أَدْخَلَنِی إِلَی جَنَّهًِْ الْمَأْوَی فَرَأَیْتُ مَسْکَنِی وَ مَسْکَنَکَ یا علی (علیه السلام) فِیهَا فَبَیْنَا جَبْرَئِیلُ یُکَلِّمُنِی إِذْ تَجَلَّی لِی نُورٌ مِنْ نُورِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ فَنَظَرْتُ إِلَی مِثْلِ مَخِیطِ الْإِبْرَهًِْ إِلَی مِثْلِ مَا کُنْتُ نَظَرْتُ إِلَیْهِ فِی الْمَرَّهًِْ الْأُولَی فَنَادَانِی رَبِّی جَلَّ وَ عَزَّ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) قُلْتُ لَبَّیْکَ رَبِّی وَ سَیِّدِی وَ إِلَهِی قَالَ سَبَقَتْ رَحْمَتِی غَضَبِی لَکَ وَ لِذُرِّیَّتِکَ أَنْتَ مُقَرَّبِی مِنْ خَلْقِی وَ أَنْتَ أَمِینِی وَ حَبِیبِی وَ رَسُولِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْ لَقِیَنِی جَمِیعُ خَلْقِی یَشُکُّونَ فِیکَ طَرْفَهًَْ عَیْنٍ أَوْ یُبْغِضُونَ صَفْوَتِی مِنْ ذُرِّیَّتِکَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ نَارِی وَ لَا أُبَالِی یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) عَلِیٌّ (علیه السلام) أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ إِلَی جَنَّاتِ النَّعِیمِ أَبُو السِّبْطَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ جَنَّتِی الْمَقْتُولَیْنِ ظُلْماً ثُمَّ حَرَّضَ عَلَی الصَّلَاهًِْ وَ مَا أَرَادَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ قَدْ کُنْتُ قَرِیباً مِنْهُ فِی الْمَرَّهًِْ الْأُولَی مِثْلَ مَا بَیْنَ کَبِدِ الْقَوْسِ إِلَی سِیَتِهِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ جَلَّ وَ عَزَّ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی مِنْ ذَلِک.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ناگهان جبرئیل مرا گرفت و نزدیک سدرهًْ المنتهی قرار گرفتم. آنگاه مرا در زیر آن نگاه داشت و سپس مرا وارد جنهًْ المأوی گردانید و آنگاه ای علی! محلّ سکونت خودم و خودت را در آنجا دیدم. در آن هنگام که جبرئیل داشت با من صحبت می‌کرد، ناگهان نوری از نور خدا مرا بالا برد و از سوراخ ریزی مانند سوراخ سوزن نگاه کردم، همچنان که بار اوّل مانند آن را انجام داده بودم. پروردگار عظیم الشأن مرا صدا زد و گفت: «ای محمد»! گفتم: «بلی، ای پروردگار من! و ای خدا من و ای سرور من»! فرمود: «رحمت من در باره‌ی تو و ذریّه تو، بر خشم و غضبم پیشی گرفته است. تو برگزیده خلق من هستی. تو امین من و دوست من و فرستاده من هستی. به عزّت و عظمت خودم قسم، اگر همه مخلوقاتم به نزد من بیایند و یک لحظه از تو شکوه و گلایه کنند و یا از تو و یا از کسانی که من آن ها را از میان ذریّه تو برگزیده‌ام، عیب و ایراد بگیرند، همه آن ها را داخل آتش جهنّم می‌گردانم و اصلاً برای من مهم نیست. ای محمّد! علی امیر مؤمنان و سرور فرستادگان است. او در پیشاپیش انسان‌های شریف و اصیل برای رفتن به بهشت پر نعمت خداوند قرار دارد. او پدر نوه‌های تو است. آن دو نفری که سرور جوانان بهشت من هستند که در راه من مظلومانه کشته می شوند». سپس نماز را بر من واجب گردانید و آن چه را که خداوند تبارک‌وتعالی اراده فرموده بود و من بار اوّل به او نزدیک بودم، به همان اندازه که وتر کمان به چوب دو طرف کمان نزدیک است. این است منظور خداوند که می‌فرماید: فَکَانَ قَابَ قَوسَیْنِ أَو أَدْنَی.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ الله (صلی الله علیه و آله) لَمَّا عُرِجَ بِی إِلَی السَّمَاءِ وَقَفْتُ عَنْ رَبِّیکَ قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی سَمِعْتُ النِّدَاءَ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) مَنْ تُحِبُّ مِمَّنْ مَعَکَ فِی الْأَرْضِ فَقُلْتُ یَا رَبِّ أُحِبُّ مَنْ تُحِبُّهُ وَ تَأْمُرُنِی بِمَحَبَّتِهِ فَقَالَ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أَحِبَّ عَلِیّاً (علیه السلام) فَإِنِّی أُحِبُّهُ وَ أُحِبُّ مَنْ یُحِبُّهُ فَلَمَّا رَجَعْتُ إِلَی السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ تَلَقَّانِی جَبْرَئِیلُ فَقَالَ لِی مَا قَالَ لَکَ رَبُّ الْعِزَّهًِْ وَ مَا قُلْتَ لَهُ فَقُلْتُ حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ قَالَ لِی کَیْتَ وَ کَیْتَ وَ قُلْتُ لَهُ کَیْتَ وَ کَیْتَ قَالَ فَبَکَی جَبْرَئِیلُ وَ قَالَ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ الَّذِی بَعَثَکَ بِالْحَقِّ نَبِیّاً لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْأَرْضِ یُحِبُّونَ عَلِیّاً (علیه السلام) کَمَا یُحِبُّهُ أَهْلُ السَّمَاوَاتِ لَمَا خَلَقَ اللَّهُ نَاراً یُعَذِّبُ بِهَا أَحَداً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: چون مرا به معراج بردند، به حضور پروردگارم رسیدم به فاصله دو کمان یا نزدیک تر، پس صدایی از جانب پروردگارم شنیدم: «ای محمّد، از میان کسانی که در زمین همراه توأند، چه کسی را دوست می داری»؟ عرض کردم: «پروردگارا! هر که را شما دوست داشته باشید و مرا به دوست‌داشتنش فرمان دهید، دوست می دارم». فرمود: «ای محمّد! علی را دوست بدار که من او را دوست می دارم و هر که او را دوست بدارد را نیز دوست می دارم». و چون به آسمان چهارم بازگشتم، جبرئیل به استقبالم آمده و به من گفت: «پروردگار عزّت به تو چه گفت و تو به وی چه گفتی»؟ پس گفتم: «ای محبوب من جبرئیل! چنین گفت و چنان گفتم». پس آن حضرت فرمود: «آن گاه جبرئیل بگریست و گفت: «سوگند به آنکه تو را به حق به نبوّت فرستاد! اگر زمینیان آنگونه که اهل آسمان ها علی (علیه السلام) را دوست می دارند، او را دوست می داشتند، خداوند دوزخی نمی آفرید که کسی را در آن عذاب کند»».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ الله (صلی الله علیه و آله) لَیْلَهًَْ أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ وَ صِرْتُ کَقَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی أَوْحَی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیَّ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) مَنْ أَحَبُّ خَلْقِی إِلَیْکَ قُلْتُ یَا رَبِّ أَنْتَ أَعْلَمُ فَقَالَ عَزَّوَجَلَّ أَنَا أَعْلَمُ وَ لَکِنْ أُرِیدُ أَنْ أَسْمَعَهُ مِنْ فِیکَ فَقُلْتُ ابْنُ عَمِّی علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیَّ أَنِ الْتَفِتْ فَالْتَفَتُّ فَإِذَا بِعَلِیٍّ (علیه السلام) وَاقِفٌ مَعِی وَ قَدْ خُرِقَتْ حُجُبُ السَّمَاوَاتِ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَاقِفٌ رَافِعٌ رَأْسَهُ یَسْمَعُ مَا یَقُولُ فَخَرَرْتُ لِلَّهِ تَعَالَی سَاجِداً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «شبی که مرا به آسمان بردند و به‌جایی رسیدم که فاصله دو قوس کمان یا کمتر بود خداوند به من وحی کرد: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! چه کسی محبوب‌ترین خلق من در نزد توست»؟ گفتم: «پروردگارا تو بهتر می‌دانی». فرمود: «من داناترم ولی می‌خواهم از زبان تو بشنوم». گفتم: «پسر عمویم علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)». خداوند به من وحی کرد: «نگاه کن». نگاه کردم ناگاه علی (علیه السلام) را دیدم که با من ایستاده با اینکه من پرده‌های آسمانها را دریده بودم علی (علیه السلام) ایستاده بود و سر به آسمان داشت به آنچه خداوند می‌گفت، گوش می‌داد. و من در پیشگاه پروردگار به سجده افتادم.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِه فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی کَانَ بَیْنَ لَفْظِهِ وَ بَیْنَ سَمَاعِ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) کَمَا بَیْنَ وَتَرِ الْقَوْسِ وَ عُودِهَا.
امام باقر (علیه السلام)- فَکَانَ قَابَ قَوسَیْنِ أَو أَدْنَی یعنی فاصله‌ی بین کلام خداوند تا گوش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به‌اندازه‌ی فاصله‌ی زه کمان تا چوب کمان بود.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ انْتَهَیْتُ إِلَی مَحَلِّ سِدْرَهًِْ الْمُنْتَهَی وَ إِذَا الْوَرَقَهًُْ مِنْهَا تَظَلُّ أُمَّهًًْ مِنَ الْأُمَمِ فَکُنْتُ مِنْ رَبِّیکَ قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی.
امام صادق (علیه السلام)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هنگامی‌که مرا به آسمان بردند به محلّ سدرهًْ المنتهی رسیدم و به ناگاه یک برگش یک امّتی را سایه می‌انداخت، و نزدیک پروردگارم بودم؛ فاصله دو قوس کمان یا کمتر بود».
علی‌بن‌إبراهیم (علیه السلام)- فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی قَالَ کَانَ مِنَ اللَّهِ کَمَا بَیْنَ مَقْبِضِ الْقَوْسِ إِلَی رَأْسِ السِّیَهًِْ أَوْ أَدْنی قَالَ بَلْ أَدْنَی مِنْ ذَلِکَ فَأَوْحی إِلی عَبْدِهِ ما أَوْحی قَالَ وَحْیَ الْمُشَافَهَهًِْ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- ثُمَّ دَنا فتدانا فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ یعنی پیامبر (صلی الله علیه و آله) چنان به خدا به‌اندازه‌ی فاصله‌ی سر کمان تا دو طرف آن نزدیکتر بود؛ بلکه از این نزدیکتر در اینجا خداوند آنچه را وحی کردنی بود به بنده‌اش وحی نمود. (نجم/۱۰)».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ کُنْتُ مِنْ رَبِّی کَقَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی فَأَوْحَی إِلَیَّ رَبِّی مَا أَوْحَی ثُمَّ قَالَ یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) اقْرَأْعلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ فَمَا سَمَّیْتُ بِهِ أَحَداً قَبْلَهُ وَ لَا أُسَمِّی بِهَذَا أَحَداً بَعْدَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی که من در شب معراج به آسمانها عروج کردم، فاصله دو قوس کمان یا کمتر بود. خداوند آنچه را که باید به من وحی کند، وحی فرمود و بعد هم فرمود: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)، به علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)، امیرمؤمنان از جانب من سلام برسان و بدان که من هیچ‌کس را قبل از او به این لقب (امیرالمؤمنین) ملقّب نکرده بودم و بعد از این هم ملقّب نخواهم کرد».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) فِی قَوْلِهِ فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَی قَالَ: قَدْرَ ذِرَاعَیْنِ أَوْ أَدْنَی مِنْ ذِرَاعَیْنِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی به اندازه‌ی دو ذراع یا کمتر از آن فاصله بود. (ذراع همان فاصله‌ی سر آرنج تا نوک انگشت میانه‌ی انسان است).
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَال: سَمِعْتُ رسول الله (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ یُخَاطِبُ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ یَقُوللَمَّا أَرَادَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْ یَخْلُقَ آدَمَ (علیه السلام) خَلَقَنِی وَ إِیَّاکَ مِنْ طِینَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ مِنْ طِینَهًِْ عِلِّیِّینَ وَ عَجَنَنَا بِذَلِکَ النُّورِ وَ غَمَسَنَا فِی جَمِیعِ الْأَنْوَارِ وَ أَنْهَارِ الْجَنَّهًِْ ثُمَّ خَلَقَ آدَمَ (علیه السلام) وَ اسْتَوْدَعَ صُلْبَهُ تِلْکَ الطِّینَهًَْ وَ النُّور ثم قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) یا علی (علیه السلام) فَکَانَتِ الطِّینَهًُْ فِی صُلْبِ آدَمَ (علیه السلام) وَ نُورِی وَ نُورُکَ بَیْنَ عَیْنَیْهِ فَمَا زَالَ ذَلِکَ النُّورُ یَنْتَقِلُ بَیْنَ أَعْیُنِ النَّبِیِّینَ (علیهم السلام) وَ الْمُنْتَجَبِینَ حَتَّی وَصَلَ النُّورُ وَ الطِّینَهًُْ إِلَی صُلْبِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَافْتَرَقَ نِصْفَیْنِ فَخَلَقَنِیَ اللَّهُ مِنْ نِصْفِهِ وَ اتَّخَذَنِی نَبِیّاً وَ رَسُولًا وَ خَلَقَکَ مِنَ النِّصْفِ الْآخَرِ فَاتَّخَذَکَ خَلِیفَهًًْ وَ وَصِیّاً وَ وَلِیّاً فَلَمَّا کُنْتُ مِنْ عَظَمَهًِْ‌رَبِّی کَ قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی قَالَ لِی یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) مَنْ أَطْوَعُ خَلْقِی لَکَ فَقُلْتُ علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) فَقَالَ عَزَّوَجَلَّ فَاتَّخِذْهُ خَلِیفَهًًْ وَ وَصِیّاً فَقَدِ اتَّخَذْتُهُ صَفِیّاً وَ وَلِیّاً یَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) کَتَبْتُ اسْمَکَ وَ اسْمَهُ عَلِیٍّ (علیه السلام) عرْشِی مِنْ قَبْلِ أَنْ أَخْلُقَ الْخَلْقَ مَحَبَّهًًْ مِنِّی لَکُمَا وَ لِمَنْ أَحَبَّکُمَا وَ تَوَلَّاکُمَا وَ أَطَاعَکُمَا فَمَنْ أَحَبَّکُمَا وَ أطَاعَکُمَا وَ تَوَلَّاکُمَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْمُقَرَّبِینَ وَ مَنْ جَحَدَ وَلَایَتَکُمَا وَ عَدَلَ عَنْکُمَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْکَافِرِینَ الضَّالِّینَ ثُمَّ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) یا علی (علیه السلام) فَمَنْ ذَا یَلِجُ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ وَ أَنَا وَ أَنْتَ مِنْ نُورٍ وَاحِدٍ وَ طِینَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ فَأَنْتَ أَحَقُّ النَّاسِ بِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ وَ وُلْدُکَ وُلْدِی وَ شِیعَتُکُمْ شِیعَتِی وَ أَوْلِیَاؤُکُمْ أَوْلِیَائِی وَ أَنْتُمْ مَعِی غَداً فِی الْجَنَّهًِْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس گوید: شنیدم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به علی (علیه السلام) می‌فرمود: «خداوند بود، من و تو را از یک سرشت از طینت علیّین آفرید و با آن نور در آمیخت ما را در تمام نورها و نهرهای بهشت فرود برد سپس آدم را آفرید و در نهاد او آن طینت و نور را قرار داد پس از از آفریدن آدم فرزندان و ذرّیّه‌ی او را از نهادش خارج کرد و از آنها اعتراف گرفت و اقرار به ربوبیّت کردند و اوّلین کسی که به ربوبیّت اقرار نمود، من و تو بودیم و سایر پیامبران (علیهم السلام) به نسبت مقام و قربشان به خدا [اقرار کردند]». خداوند فرمود: «ای محمّد و علی! گواهی دادید و اقرار کردید و از همه‌ی خلایق بر طاعت من سبقت گرفتید. در علم سابق من نیز چنین بودید. شما دو برگزیده از آفریده‌های من هستید و ائمّه (علیهم السلام) از نژاد و پیروان شما هستند این چنین شما را آفریدم». آنگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «یا علی (علیه السلام) طینت و سرشت در صلب آدم (علیه السلام) بود و نور من و تو در پیشانی او. پیوسته این نور به پیشانی پیامبران برگزیده منتقل می‌شد تا بالأخره طینت و نور هر دو منتهی به صلب عبدالمطلّب شد آنگاه به دو قسمت تقسیم گردید خداوند مرا از یک نیمه‌ی آن آفرید و پیامبر و رسولم قرار داد و تو را از نیمه‌ی دیگر و جانشین و وصی و امام قرار داد وقتی [در معراج] از عظمت و جلال پروردگارم در فاصله‌ی یک زه کمان یا کمتر از آن رسیدم، به من فرمود: «چه کسی از تمام بندگانم بیشتر تو را اطاعت می‌کند». عرض کردم: «علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)». فرمود: «او را جانشین و وصیّ خود قرار ده که من این مقام را برایش قرار داده‌ام نام تو و او را قبل از آفرینش انسان‌ها بر عرش خود نوشته‌ام و به‌واسطه‌ی محبّتی که با شما دارم و کسانی که شما را دوست دارند و به شما محبّت می‌ورزند و اطاعت می‌کنند. هرکه شما را دوست بدارد و اطاعت کند از مقرّبین در نزد من محسوب می‌شود و هرکه منکر ولایت شما باشد و از در خانه‌ی شما انحراف ورزد از کافران گمراه نزد من محسوب می‌شود». آنگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «دراین‌صورت چه کسی می‌تواند بین من و تو فاصله بیاندازد با اینکه من و تو از یک نور و یک طینت هستیم تو از همه‌ی مردم نسبت به من در دنیا و آخرت شایسته‌تر هستی. فرزندان تو فرزند من و پیروان تو پیرو من و دوستان تو دوست منند. و تو فردا در بهشت با من خواهید بود».
الکاظم (علیه السلام)- هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَمِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسی (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ لِأَیِّ عِلَّهًٍْ صَارَ التَّکْبِیرُ فِی الِافْتِتَاحِ سَبْعَ تَکْبِیرَاتٍ أَفْضَلُ وَ لِأَیِّ عِلَّهًٍْ یُقَالُ فِی الرُّکُوعِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ وَ یُقَالُ فِی السُّجُودِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ قَالَ یَا هِشَامُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ سَبْعاً وَ الْأَرَضِینَ سَبْعاً وَ الْحُجُبَ سَبْعاً فَلَمَّا أُسْرِیَ بِالنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ کَانَ مِنْ رَبِّهِ کَ قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی رُفِعَ لَهُ حِجَابٌ مِنْ حُجُبِهِ فَکَبَّرَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) وَ جَعَلَ یَقُولُ الْکَلِمَاتِ الَّتِی یُقَالُ فِی الِافْتِتَاحِ فَلَمَّا رُفِعَ لَهُ الثَّانِی کَبَّرَ فَلَمْ یَزَلْ کَذَلِکَ حَتَّی بَلَغَ سَبْعَ حُجُبٍ وَ کَبَّرَ سَبْعَ تَکْبِیرَاتٍ فَلِذَلِکَ الْعِلَّهًِْ تُکَبَّرُ لِلِافْتِتَاحِ فِی الصَّلَاهًِْ سَبْعُ تَکْبِیرَاتٍ فَلَمَّا ذَکَرَ مَا رَأَی مِنْ عَظَمَهًِْ اللَّهِ ارْتَعَدَتْ فَرَائِصُهُ فَانْبَرَکَ عَلَی رُکْبَتَیْهِ وَ أَخَذَ یَقُولُ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ فَلَمَّا اعْتَدَلَ مِنْ رُکُوعِهِ قَائِماً نَظَرَ إِلَیْهِ فِی مَوْضِعٍ أَعْلَی مِنْ ذَلِکَ الْمَوْضِعِ خَرَّ عَلَی وَجْهِهِ وَ جَعَلَ یَقُولُ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ فَلَمَّا قَالَ سَبْعَ مَرَّاتٍ سَکَنَ ذَلِکَ الرُّعْبُ فَلِذَلِکَ جَرَتْ بِهِ السُّنَّهًُْ.
امام کاظم (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم گوید: به امام کاظم (علیه السلام) عرض کردم: «برای چه در ابتداء نمازگفتن هفت تکبیر افضل است و چرا در رکوع سبحان ربّی العظیم و بحمده گفته و در سجود سبحان ربّی الاعلی و بحمده می‌گویند»؟ حضرت فرمود: «ای هشام خداوند تبارک‌وتعالی آسمانها را هفت طبقه و زمین را نیز هفت طبقه آفرید و حجاب‌ها را هفت تا قرار داد و زمانی‌که نبیّ مکرّمش را سیر داد و آن حضرت به قرب پروردگارش همچون قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی شد، حجابی از حجاب‌ها را برایش برداشت، بلافاصله رسول خدا (صلی الله علیه و آله) تکبیر گفت و شروع کرد کلماتی را که در افتتاح نماز می‌گویند، فرمود و وقتی حجاب دوّم را برایش کنار زد حضرت تکبیر گفت و پیوسته امر به‌همین‌منوال صورت می‌گرفت تا حضرتش به هفت حجاب رسید و آنها کنار زده شدند و آن جناب هفت تکبیر گفت و به خاطر همین علّت در افتتاح نماز هفت تکبیر مستحب گردید. و وقتی حضرتش متذکّر عظمت پروردگار گردید شانه‌هایش لرزید، پس بر سر زانو تکیه داد و عرضه داشت: سبحان ربّی العظیم و بحمده و وقتی از رکوع سر برداشت و ایستاد به نقطه‌ای بالاتر از مکان قبلی نظر افکند پس به خاک افتاد و صورت بر زمین نهاد و عرضه داشت: سبحان ربّی الاعلی و بحمده و وقتی این ذکر را هفت‌بار گفت رعب از آن جناب برطرف شد و آرام گردید و به‌همین‌جهت گفتن این اذکار به عدد هفت بار سنّت گردید».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَلَمَّا أُسْرِیَ بِالنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ کَانَ مِنْ رَبِّهِ کَقَابِِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی رُفِعَ لَهُ حِجَابٌ مِنْ حُجُبِهِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- زمانی‌که نبیّ مکرّمش را سیر داد و آن حضرت به قرب پروردگارش همچون قَابِ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی شد، حجابی از حجاب‌ها را برایش برداشت، و بلافاصله رسول خدا (صلی الله علیه و آله) تکبیر گفت.
الباقر (علیه السلام)- فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی وَ کَانَ بَیْنَ لَفْظِهِ وَ بَیْنَ سَمَاعِ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) کَمَا بَیْنَ وَتَرِ الْقَوْسِ وَ عُودِهَا.
امام باقر (علیه السلام)- کَانَ قَابَ قَوسَیْنِ أَو أَدْنَی یعنی فاصله‌ی بین کلام خداوند تا گوش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به‌اندازه‌ی فاصله‌ی زه کمان تا چوب کمان بود.
السّجّاد (علیه السلام)- أَنَا ابْنُ مَنْ عَلَا فَاسْتَعْلَی فَجَازَ سِدْرَهًَْ الْمُنْتَهَی وَ کَانَ مِنْ رَبِّهِ کَ قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی.
امام سجّاد (علیه السلام)- من پسر آن شخصیّتی هستم که به مقام عالی رسید و از سدرهًْ المنتهی گذشت و نزد پروردگار خود به قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی رسید.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِیمَا بَیَّنَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) لِیَهُودِیِّ الشَّامِ مِنْ مُعْجِزَاتِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِی مُقَابَلَهًِْ مُعْجِزَاتِ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) قَالَ لَهُ الْیَهُودِیُّ فَإِنَّ هَذَا سُلَیْمَانُ قَدْ سُخِّرَتْ لَهُ الرِّیَاحُ فَسَارَتْ فِی بِلَادِهِ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَ رَوَاحُهَا شَهْرٌ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) لَقَدْ کَانَ کَذَلِکَ وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أُعْطِیَ مَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْ هَذَا إِنَّهُ أُسْرِیَ بِهِ مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی مَسِیرَهًَْ شَهْرٍ وَ عُرِجَ بِهِ فِی مَلَکُوتِ السَّمَاوَاتِ مَسِیرَهًَْ خَمْسِینَ أَلْفَ عَامٍ فِی أَقَلَّ مِنْ ثُلُثِ لَیْلَهًٍْ حَتَّی انْتَهَی إِلَی سَاقِ الْعَرْشِ فَدَنَا بِالْعِلْمِ فَتَدَلَّی لَهُ مِنَ الْجَنَّهًِْ رَفْرَفٌ أَخْضَرُ وَ غَشِیَ النُّورُ بَصَرَهُ فَرَأَی عَظَمَهًَْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ بِفُؤَادِهِ وَ لَمْ یَرَهَا بِعَیْنِهِ فَکَانَ کَ قَابِ قَوْسَیْنِ بَیْنَهُ وَ بَیْنَهَا أَوْ أَدْنی فَأَوْحی إِلی عَبْدِهِ ما أَوْحی.
امام علی (علیه السلام)- مردی یهودی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره‌ی معجزه پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مقابل معجزات انبیاء (علیهم السلام) دیگر پرسش کرد؟ و گفت: «باد را در اختیار سلیمان قرار دادند که در یک روز به‌اندازه‌ی یک ماه و در یک شب به‌اندازه‌ی یک ماه راه می‌رفت». امام علی (علیه السلام) فرمود: «همین‌طور است؛ به محمّد (صلی الله علیه و آله) بهتر از این عنایت شده است. در یک شب او را از مسجد الحرام به مسجد الأقصی که یک ماه راه مسیر آن است بردند. و به ملکوت آسمانها بلند نموده که به‌اندازه‌ی پنجاه هزار سال راه بود در کمتر از یک‌سوّم شب طی کرد تا رسید به ساق عرش. به علم نزدیک شد و به مقام قرب رسید و برایش از بهشت فرشی سبز گستردند و نور چشمش را خیره کرد؛ عظمت خدا را با دیده دل مشاهده کرد ولی نه با چشم تا آنکه فاصله‌ی او [با جبرئیل] به‌اندازه‌ی فاصله‌ی دو قوس کمان یا کمتر بود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا الرَّدُّ عَلَی مَنْ أَنْکَرَ الْمِعْرَاجَ فَقَوْلُهُ تَعَالَی وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلی، ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّی، فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی، فَأَوْحی إِلی عَبْدِهِ ما أَوْحی إِلَی قَوْلِهِ عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوی فَسِدْرَةُ الْمُنْتَهَی فِی السَّمَاءِ السَّابِعَهًْ.
امام علی (علیه السلام)- امّا ردّ بر سخن کسانی که معراج را انکار می‌کنند، خدای متعال می‌فرماید: وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَی * ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّی * فَکَانَ قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَی * فَأَوْحَی إِلَی عَبْدِهِ مَا أَوْحَی ... عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَی؛ که سدرۀالمنتهی در آسمان هفتم است.