آیه ۱۸ - سوره نجم

آیه لَقَدْ رَأى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى [18]

به يقين او بزرگ‌ترين نشانه‌هاى پروردگارش را [در آن سفر آسمانى] ديد.

۱
(نجم/ ۱۸)

الکاظم (علیه السلام)- ثُمَّ أَخْبَرَ بِمَا رَأَی فَقَالَ لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری فَآیَاتُ اللَّهِ غَیْرُ اللَّهِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ وَ لا یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً فَإِذَا رَأَتْهُ الْأَبْصَارُ فَقَدْ أَحَاطَتْ بِهِ الْعِلْمُ وَ وَقَعَتِ الْمَعْرِفَهًُْ فَقَالَ أَبُو قُرَّهًَْ فَتُکَذِّبُ بِالرِّوَایَاتِ فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ (علیه السلام) إِذَا کَانَتِ الرِّوَایَاتُ مُخَالِفَهًًْ لِلْقُرْآنِ کَذَّبْتُهَا وَ مَا أَجْمَعَ الْمُسْلِمُونَ عَلَیْهِ أَنَّهُ لَا یُحَاطُ بِهِ عِلْماً وَ لَا تُدْرِکُهُ الْأَبْصَارُ وَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ.

امام کاظم (علیه السلام)- سپس خداوند آنچه را محمّد (صلی الله علیه و آله) دیده خبر می‌دهد و می‌فرماید: لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری و آیات خدا غیر خود خداست، و باز خداوند متعال می‌فرماید: ولی آن‌ها به [علم] او احاطه ندارند!. (طه/۱۱۰) درصورتی‌که اگر دیدگان او را ببینند علمشان به او احاطه کرده و دریافت او واقع شده است. ابوقرّه عرض کرد: «پس روایات را تکذیب می‌نمایید». فرمود: «هرگاه روایات مخالف قرآن باشند تکذیبشان می‌کنم. و آنچه مسلمانان بر آن اتّفاق دارند این است که چشم‌ها او را نمی‌بینند. (انعام/۱۰۳) و هیچ‌چیز همانند او نیست. (شوری/۱۱)

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۴
الکافی، ج۱، ص۹۵/ بحارالأنوار، ج۴، ص۳۶/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۳۴۵/ التوحید، ص۱۱۰/ روضهًْ الواعظین، ج۱، ص۳۳؛ «بتفاوت لفظی»/ نورالثقلین
۲
(نجم/ ۱۸)

الباقر (علیه السلام)- فَرَأَی مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) مَا رَأَی بِبَصَرِهِ مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری یَعْنِی أَکْبَرَ الْآیَات.

امام باقر (علیه السلام)- حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) دید، آنچه را که با چشم ملاحظه کرده بود. مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری مقصود بزرگ‌ترین آیات پروردگار می‌باشد که با چشم دیدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۴
بحارالأنوار، ج۳، ص۳۱۵/ بحارالأنوار، ج۴، ص۴۳
۳
(نجم/ ۱۸)

الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ تَعَالَی لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری قَالَ رَأَی جَبْرَئِیلَ عَلَی سَاقِهِ الدُّرُّ مِثْلَ الْقَطْرِ عَلَی الْبَقْلِ لَهُ سِتُّمِائَهًِْ جَنَاحٍ قَدْ مَلَأَ مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ.

امام صادق (علیه السلام)- لقَدْ رَأَی مِنْ آیَاتِ رَبِّهِ الکُبْرَی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) جبرئیل را دید که بر ساق پایش مروارید بود مانند قطره بارانی که بر روی گیاهان باشد و دارای ششصد بال بود که تمام فضای بین آسمان و زمین را پر کرده بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۴
بحارالأنوار، ج۵۶، ص۲۴۹/ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۳۹/ القمی، ج۲، ص۳۳۸/ التوحید، ص۱۱۶/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(نجم/ ۱۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری رَأَی جَبْرَئِیلَ فِی صُورَتِهِ مَرَّتَیْنِ هَذِهِ الْمَرَّهًَْ وَ مَرَّهًًْ أُخْرَی وَ ذَلِکَ أَنَّ خَلْقَ جَبْرَئِیلَ خَلْقٌ عَظِیمٌ فَهُوَ مِنَ الرُّوحَانِیِّینَ الَّذِینَ لَا یُدْرِکُ خَلْقَهُمْ وَ لَا صِفَتَهُمْ إِلَّا رَبُّ الْعَالَمِینَ.

امام علی (علیه السلام)- لقَدْ رَأَی مِنْ آیَاتِ رَبِّهِ الکُبْرَی این است که: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) جبرئیل را در شکل ظاهری خودش، دو بار دید. این دفعه و یک دفعه‌ی دیگر. و آن اینکه ظاهر و هیکل جبرئیل خیلی بزرگ بود. زیرا از اجسام روحانی است، از آن‌هایی که هیچ‌کس نمی‌تواند به خلقت و صفت آن‌ها پی ببرد، مگر خداوند یکتا، پروردگار جهانیان.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۴
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۰۱/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۳۴/ التوحید، ص۲۶۳
۵
(نجم/ ۱۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی حَمْزَهًَْ الثُّمَالِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی: عَمَّ یَتَساءَلُونَ، عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ فَقَالَ: کَانَ عَلِیٌّ (علیه السلام) یَقُولُ لِأَصْحَابِهِ: أَنَا وَ اللَّهِ النَّبَأُ الْعَظِیمُ الَّذِی اخْتَلَفَ فِیَ جَمِیعُ الْأُمَمِ بِأَلْسِنَتِهَا وَ اللَّهِ مَا لِلَّهِ نَبَأٌ أَعْظَمُ مِنِّی، وَ لَا لِلَّهِ آیَهًٌْ أَعْظَمُ مِنِّی.

امام علی (علیه السلام)- علی (علیه السلام) به یارانش فرمود: «به خدا سوگند! که من همان خبر بزرگ هستم که همه‌ی ملّت‌ها با زبان‌های خود درباره‌ی من اختلاف کرده‌اند، به خدا سوگند که خداوند را خبری بزرگ‌تر از من نیست و برای خدا نشانه‌ای بزرگتر از من نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۴
شواهدالتنزیل، ج۲، ص۴۱۷
۶
(نجم/ ۱۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ کَانَ تَوْفِیقاً مِنْ رَبِّی أَنْ غَمَّضْتُ عَیْنَیَّ فَکَلَّ بَصَرِی فَجَعَلْتُ أُبْصِرُ بِقَلْبِی کَمَا أُبْصِرُ بِعَیْنِی بَلْ أَبْعَدَ وَ أَبْلَغَ فَذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغی، لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری وَ إِنَّمَا کُنْتُ أُبْصِرُ مِنْ خَیْطِ الْإِبْرَهًِْ نُوراً بَیْنِی وَ بَیْنَ رَبِّی لَا تُطِیقُهُ الْأَبْصَارُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- این موفقیّتی از جانب خداوند بود که چشمانم بسته شد و بینایی من کند گردید و از دیدن باز ماند، و من آن‌چنان را که قبلاً با چشمم می‌دیدم، اکنون با قلبم مشاهده میکردم، بلکه دورتر و بیشتر و بهتر می‌دیدم. و این است که خداوند متعال می‌فرماید: مَا زَاغَ البَصَرُ و مَا طَغَی * لقَدْ رَأَی مِنْ آیَاتِ رَبِّهِ الکُبْرَی و از سوراخ بسیار ریزی مانند سوراخ سوزن، نوری را بین خودم و خدای خودم می‌دیدم که چشم‌ها تحمّل دیدن آن را نداشتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۶
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۶۲
۷
(نجم/ ۱۸)

علی‌بن‌إبراهیم (علیه السلام)- لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری یَقُولُ لَقَد سَمِعَ کَلَاماً لَو لَا أَنَّهُ قَوَی مَا قَوَی.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- لقَدْ رَأَی مِنْ آیَاتِ رَبِّهِ الکُبْرَی یعنی کلامی را شنید که اگر به او قدرت و توان داده نمی‌شد، نمی‌توانست آن را بشنود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۲۸۶
القمی، ج۲، ص۳۳۵
بیشتر