آیه لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ [23]
اين بخاطر آن است كه براى آنچه از دست داده ايد تأسف نخوريد، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشيد؛ و خداوند هيچ متكبّر فخرفروشى را دوست ندارد.
السّجّاد (علیه السلام)- قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام): لَمَّا أُدْخِلَ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) عَلَی یَزِیدَ لَعَنَهُ اللَّهُ نَظَرَ إِلَیْهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ یَا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَهًٍْ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ فَقَالَعلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) کَلَّا مَا هَذِهِ فِینَا نَزَلَتْ وَ إِنَّمَا نَزَلَتْ فِینَا ما أَصابَ مِنْ مُصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی أَنْفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذلِکَ عَلَی اللهِ یَسِیرٌ لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ فَنَحْنُ الَّذِینَ لَا نَأْسَی عَلَی مَا فَاتَنَا مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ لَا نَفْرَحُ بِمَا أُوتِینَا.
امام سجّاد (علیه السلام)- وقتی حضرت علی‌بن‌الحسین (علیه السلام) بر یزید وارد شد و یزید نظری به آن بزرگوار کرد و این آیه را خواند و گفت: «ای علی‌بن‌الحسین! این مصیبتی که دچار شما شد نتیجه رفتار خودتان بود». امام سجّاد (علیه السلام) فرمود: «ابدا این آیه در شأن ما نازل نشده است. بلکه این آیه درباره‌ی ما نازل شده که می‌فرماید: ما أَصابَ مِنْ مُصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی أَنْفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذلِکَ عَلَی اللهِ یَسِیرٌ لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ، ما خاندانی هستیم درباره‌ی امور فوت‌شده دنیوی تأسّف نمی‌خوریم و نسبت به مادّیات دنیوی شاد نمی‌شویم.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَ النَّاسَ ثَلَاثَهًٌْ زَاهِدٌ وَ صَابِرٌ وَ رَاغِبٌ فَأَمَّا الزَّاهِدُ فَقَدْ خَرَجَتِ الْأَحْزَانُ وَ الْأَفْرَاحُ مِنْ قَلْبِهِ فَلَا یَفْرَحُ بِشَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا وَ لَا یَأْسَی عَلَی شَیْءٍ مِنْهَا فَاتَهُ فَهُوَ مُسْتَرِیح.
امام علی (علیه السلام)- مردم سه گروهند: زاهد (پارسا) و صابر (شکیبا) و راغب (خواهان دنیا)، امّا زاهد کسی است که اندوه‌ها و شادی‌ها از دلش بیرون رفته نه به چیزی از دنیا شاد شود، و نه بر چیزی که از دستش رفته افسوس خورد پس او آسوده خاطر است.
السّجّاد (علیه السلام)- قَالَ رَجُلٌ لِعَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) مَا الزُّهْدُ قَالَ الزُّهْدُ عَشَرَهًُْ أَجْزَاءٍ فَأَعْلَی دَرَجَاتِ الزُّهْدِ أَدْنَی دَرَجَاتِ الرِّضَا أَلَا وَ إِنَّ الزُّهْدَ فِی آیَهًٍْ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُم.
امام سجّاد (علیه السلام)- مردی نزد علی‌بن‌حسین (علیه السلام) آمد ... و به امام (علیه السلام) گفت: «زهد چیست»؟ فرمود: «زهد، ده جزء دارد، بالاترین درجات زهد، پایین‌ترین درجات رضایت است. آگاه باش که زهد در آیه‌ای از کتاب خداوند عزّوجلّ آمده است: لکَیْلا تَأْسَوا عَلی مَا فَاتَکُمْ ولا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَفْصِ‌بْنِ‌غِیَاثٍ قَال: ... قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَمَا حَدُّ الزُّهْدِ فِی الدُّنْیَا فَقَالَ فَقَدْ حَدَّ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ فَقَالَ عزَّ وَ جَلَّ لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ.
امام صادق (صلی الله علیه و آله)- حفص‌بن‌غیاث گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «فدایت شوم، حد زهد در دنیا چیست»؟ فرمود: «خداوند در کتابش معیّن کرده است، خداوند عزّوجلّ فرمود: لکَیْلا تَأْسَوا عَلی مَا فَاتَکُمْ ولا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ».